• Sonuç bulunamadı

Trkiye'de Kelime Etimolojisi zerine Yaymlanan Makalelere Dair Bir Bibliyografya Denemesi

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Trkiye'de Kelime Etimolojisi zerine Yaymlanan Makalelere Dair Bir Bibliyografya Denemesi"

Copied!
18
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Generated by CamScanner

İÇİNDEKİLER • CONTENTS

TÜRKLÜK

BiLGİSİ ARAŞTIRMALARI 30111 (2006)

JOURNAL OF TURKISH STUDIES

30ill (2006)

ORHAN OKA Y ARMAGANI - III

FESTSCHRIFT IN HONOR OF ORHAN OKA Y - III

. Mustafa

DENKTAŞ, Altınyayla

Ulu

Camii (1-9)

The Great Mosque of

Altınyay

la

1-36)

İnci ENGİNÜN, Tanpınar'ın Mükemmellik Çabası -Şiir

mUsvetteJeri üzerinde

bir deneme-

(37-50)

Ttilay

GENÇTÜRK-DEMİRCİOÖLU, Nevayi'nin Yek-ahenk Gazelleri ve Anlatım

Özelliği

(5

ı

-62)

Narrative Aspects in

Nevayi's

V ek-Ahenk Ghazals

(63-75)

Galip GÜNER, Türkiye'de Kelime Etimolojisi Üzerine Yayımlanan

Makaletere Dair

Bir Bibliyografya Denemesi

(77-93)

Alim KAHRAMAN, Ahmet Harndi

Tanpınar'ın Eserlerinde Gemi Metaforu (95-ı05)

. Ramis KARABULUT,

"Ağustos

Başağı"

Üzerine Bir Tahlil Denemesi

(ı07-ı ı6)

Ayfer KARAKA YA-STUMP,

Kızılbaş, Bektaşi, Safevi İlişkilerine Dair 17. Yüzyıldan

Yeni Bir Belge

(Yazı

Çevirimli

Metin-GünümUz Türkçesi'ne

Çeviri-Tıpkıbasım)

(1 1

7-ı30)

İrfan KARAKUŞ,

"Bir

Elde İğne

Bir

Elde Kitap": Çokyönlü Bir Osmanlı Aydınının

Kadınlar

ve

Osmanlı Kadınları Hakkındaki Görüş

ve

Teklifleri (

13

ı- ı

84)

Emel

KEFELİ, Kültürlerarası İlişkiler Açısından

Seyahatler: Fransa Sefaretnamesi

(ı85-ı96)

Abdurrahman KOLCU, Damad Mahmud CeHHeddin

Paşa'nın 'intihar' Kasidesi

(197-205)

Ali

İhsan

KOLCU,

Elçin'den

Çok Yönlü Bir Rejim Eleştiri

s

i:

Ölüm Hükmü

Romanı

(207-222)

Ramazan KORKMAZ,

Yaratıcı

Bir

Kimliğin

Mekan

Poetikası:

Necatigit

ve Ev

(223-230)

M. Fatih KÖKSAL, Divan

Şiirinde

"Türk"

(231-269)

CUneyd OKA Y,

Meşrutiyet

Döneminde Bir Edebiyat Dergisi:

İnkılab

-

ı

Edebi

(27ı-274)

(2)

Generated by CamScanner

, ... ,·;..; . ...

.

. ~. '•

.

...

.

' .. ~ . .. •

....

. ~ :

.

.

.

,•' ' ·, ~· ... ; ~· .

TÜRKİYE'DE

KELiME

ETİMOLOJİSİ ÜZ .

MAKALELERE DAiR

BİR BİBLİYOGRAERINE

YA YIMLANAN

.

.

.

FY

ADENEMESi

.

Galip GÜNER*

Etimoloji, bir kelimenin hangi köke

dayandı

!h

ilk olarak

ı

b.

.

. . d

.b.

kil

o ,

nası ır

anlam

taşıdığı

zaman

·

ıçensın

e ne

gı ı şe

ve anlam

değişiklikleri

oösterdioi oibi ko

ı

ı

1 ·

'

ı

.

. . .

e · o o

nu an e e a

ıp ınceleyen

bilim

dalıdır.

Ke

ıme bılgısı

ve anlam bilimi ile de doorudan baolant

e o ı ı

ı ı

o an

etımo OJı,

·

1

·

·

benzer ve

farldı kelımeler arasında

.

.

kurulan

_.

ilişlGierin araştınlıp açıklanmasına

d

ayanma ta

k d B

ır.

u

yapı-lırken

sadece

kelımeler degıl

onlardan yeni türetmelere

yardımcı

olan eklerden de fayda

-lanılır.

.

Bir dildeki kelimelerin köklerinin ve bu köklerdeki anlam

unsurlarının

tespit edilmesi

0

·

dilin

eskiliğinin

belirlenmesinde önemlidir. Bu yolla o dili

konuşan

milletin duygu ve

düşünce

yapısı

da

aydınlatılmış

olur.

Aynı

zamanda ilerleyen dönemlerde ortaya

çıkan

yeni kelimelerin

ve anlam

gelişmelerinin

de

açıklığa kavuşturulması kolaylaşır.

Etimoloji terimi ilk olarak Helenislik

çağda

Halikamasosslu Dionysios

tarafından

kulla-nılmıştır.

Herakleitos ve Demokritos da kelimelerin kökeni ve kavramla anlam

arasındaki

ili-şkiler

üzerine fikirler ileri

sürmüşlerdir.

Eflatun diyaloglardan

oluşan Kratlyos adlı

eserinde

kelimeler

arasında

anlam

bakımından ilişkiler k"Unnuştur.

Orta

Çağ'da

dil üzerine

yapılan

araştırma ve çalışmalarda dillerin kökeni sorununa değinilmiş

v

e dillerin ortak bir kökten

geldiği savunulmuştur.

Buna

bağlı

olarak dillerde

lmllanılan

bütün kelimelerin kökleri

İbrani-cede

aranmıştır. ı

Gerçek

anlamıyla

etimoloji bilimi. XIX.

y

üz

y

ılda

dillerin incelenmesini

karşılaştırmalı

dil bilgisine

dayandıran

Raynouard, Diez. Bopp

,

Grimm gibi

araştırmacıların çalışmalarıyla

bilimsellik kazanmaya

başlamışur.

Bir dilin

geçirdiği

evrele

.

rin

~e

bu

~~relerde oluşan

değişmeterin

bilimsel olarak ortava

konulması

y

la

da kelimelenn

kokenlennın araştırılması

daha saoJ

ki

b"

k " '

ştur

Bu baolamda

caodaş

bir etimolojinin belirli ilkeleri

o

ı ı ır yapıya 'avuşmu

.

::

~

:::

bulunmaktadır.

Bunlar

kısaca şö

y

ledir.

·

.

-

·

·

ki.

k!"

nin ona

baolı

olarak da ileriki

dönem-1.

Bır

kelime veya kelime

ögesının

en es

ş

e ı

:::

.

··

lerde

gelişen

bütün

şekillerinin

belirlenmesi gerekir.

·

2

ı·n

1

k

.

1

.

. .

rdi=

her

s

es etirnon

adı

v

e

rilen ka

y

nak kelimede, ona denk

.

· ce enen e

ıınenın ıçe cı

·

olan seslerle

karşılaştınlmalıdır~

Erci

0

.

. .

. ;

Fı!k

üh~

n:..--t

om , .. c

Ed<!hiy:Hı

Bölümü

ı

.

.

yes

nıversııesı.

Fen

-

Edeb

.yat

- ·

.

497-49'8

.

.. Etimoloji-, Türk

Aıuil:lo

~Xdisi•

C. X

V.

M

EB

. Y

~y

..

An

l

~

I

%8.

s.

.

n

m.

A.

3nı11.

2005

(3)

Generated by CamScanner

78

GALiPGÜNER

3.

Kelimenin anlam alanında

ortaya

çıkan

her tUrlU

d

e~işme

mutlak

a be

lirtilm

elidir.

4

.

Kelimenin,

kullanıldı

~

dile

yabancı

ses

leri bünye

s

inde hanndırması durum

unda

o

kelime yabancı

bir dilden

alınmıştır.

Bu

durumda kelimenin hangi

dilden

alındı~ı. ne

gibi

ses

ve anlam

değişiklikleri

geçirdi~i

mutlaka

ortaya

konulmalıdır

.

2

Türkçenin

başlangıcından

gllnUmUze,

yukarıda

belirttiğimiz

esaslara

bağlı kalınarJk

hazırlanmış

tam

bir

etimoloji

söziUğll ne yazık

ki

yayımlanmamıştır. Ancak birçok

ça

şma

yapılmış

olup bu alanda

önemli derecede

yo

l

alınmıştır.

TUrkçe kelim

e

lerin

etlmoloji

s

l Uzerine

yay

ımianmı

ş snz

lllkl

eri

n

ö

nemli

bir

s

TOrkiye

dışından

araştırmacılara

aittir

. nunlurdan

öze

lllkl

e

Martt

i

R!l

s!

lnen'in

Ver

s

uc/ı eine

.

t

erymologisclıen

Wi

i

rtcrlmclıJ

da

Tiirkspraclıt•n,

:l

Ge

rhard

C

lau

so

n'

un

Atı

EtymoloJ:i

ca

l

Di

c

timıar

y

of

f>re

-

Tiıirtcl!tıtlı

-C

ı

mur

y

Turkislı

4

:t(llı

sU7

.1llldcr

l

Il

c

çalışmalarını

Erv:uıd

Vladimirovi

ç

Sevortyun'ın haştattı~ı.

Ilk

dltlcrinl

yine

kendisinin

y:ıy

ıınladı

~

ı

.

onun

U

\Umlln-den

sonra S. Levitskuyu

tur.ıfınd:ın

dl!vum

ctılrilcn

l

::

timol

o}:

i

çı•.

d:iy .

dovar

t

y

ur

kski

yaııJ..m•S

ve V. M

.

Nadalyaycv, D.

M

.

Nu

s

ilov, E.

R.

Tcnişcv

Ilc

A

. M

.

Şçcrh:ık turafındaıı yayımianmış

olan Drewıet

yurkskiy

Slm

art\

unılmay:l tlc~cr

niteliktc c

s

crlcn.Jir.

R!istinen'in

sözlllğllnde

h

er

kelimenin

e

n

eski

~ek

li

vcyn gllnllmllz Tllrk

lclı

çclc

rind

cki

durumu madde

başı olanı

k

:ılı nmış.

hirhlrindcn

farklı nlıın anlamları

var

s

a

tck tck

gös

t

eri

!

mc

-ye

çalışılmıştır.

Gerekli

gürllldll~ll dunııııl;ırda

U

ral

ve Altay

dillerindeki

şekilleriyle karşı­

laştınnalar yapılmıştır

(

*kom: hak .

.

mm.

mill.

komy,

nlr.tcl.knmy,

jak

.

xomoj.

soj.

xumu

-

cla,

hak

.

kom-

sy-11,

<

mo.

gom vb

.

)

7

. Gerhard Doerfer, Stanlslnw

Kaluzy

sk

i, Lajo

s

Ligeti

gibi

TUrkolog

ve

Altayisıler

de cserc

katkıda bulunmuşlard1r.8

Gerhard

Clauson

tarafından hazırlanan

ve TUrkçcnin

XIII.

yUzyıla

kadar olan

d

ö

n

e

mine

ait kelimelerin

etimolojilerini

i

çe

ren

Atı

Erymo/ogical Dic:tionary of

Pre-Tiıirteentlı-Cenwry T11rkislı adlı

sözlük hiç

şüphesiz

ki bu alanda

bir

çığır açmıştır. Yaklaşık

on

bin

m

adde

başından oluşan

eserde

önce Unlül

erle

daha

sonra

da

UnsUzlerle

başlayan

kelimcl

c

re

yer

verilmiştir.

Sözlük alfabetik olarak

değil

he

ce

düzeniyle sı

ralanmıştır.

Bu

bz.clliğinden dolayı

kullanımı

biraz

zordur. Eserde

her

kelime yer

aldığı

en eski metne gbre madde

başı yapılmış­

tır.

Kelimelerin

gerçek. varsa mecazi anlamlan

ver

ildikten

sonra.

Kıpçak

Türkçe

si

e

serleri

n

e

kadar

olan

dönem

içerisindeki metinlerden

örnek

ler

alınmıştır.

K

eli

menin d

evi

rl

e

r

arasında

geçinniş

olduğu

ses

de

ği

şmeleri

gösterilmiştir. Eğer

kelime

g

llnümU

zdc

yaşıyorsa

hangi TUrk

lehçe

s

inde

yaşadı~ı

da

met

in

lerden

,

alınmış

örnek

lerle

ortaya

konulmuştur. Ayrıc~\

inc

el

e

nen

kelime

alıntı

ise

geldiği

dil de mutlak

a

belirtilmiştir.

TUrk

leh

çe

l

e

rind

e

n

ö

rnekler

vcnncsi

bakımından

sözlUk

kap

sa

m ve

içerik

bakımından

isminin ötesinde bir

nit

e

liktedir.

X

lll.

yüzy

ıl

öncesinin

metinlerine

ai

t

kelimeler

madde

başı

yapılmasına

rağmen çağdaş

l

e

h

çe

l

erde

n

veri

l

en

örneklerle

eser

aynı

zamanda

zamanlı

bir

yapıya

da

kavuştunılmuştur

.

Clauson,

sl~ziUğUn

2 3 4

s

6 7

s

Yakın, Aziz, "Eılmolojl SöziUklerl", Tark Dili, S. 542, Şubaı 1997,s. 140-151.

Rls!ınen, Mantl, Vasuch t'ines etynw/ogischeıı Wlirtnbr~clıs tltr Tilrkspruclıttı llelslnkl 1969· 11 Wonreglsıer.

1971. • •

Clauson. Sir Gerhard, An Etymoloflical Dictloncıry of l're-17ılrtuntlı-Cmtury Turkislı, Oxford. ı 972.

Sevonyan. E. V., Eıimologiçe1kiy 1/o\•ar ryurlc.sl.:ih ymıkov, Moslcva, 1·1974, 11-1978, III-1980: IV-19119.

Nadalyayev, V. M., D. M. Na.sllov, E. R. Tenl~v. A. M. Şçerbak, Drrvnrtyurl.:slıiy Slovar. Leningr.ıd, 1969.

R!lslnen. age., s. 278.

!Us!inen. age .• s. VI-VII: Ölmez.. Mehmet. wEtimolojl SöziUkleri", Kebiuç, S. 6,

199

8,

s. 177.

(4)

Generated by CamScanner

KELIME

ETIMOLOJİSI

ÜZERI

NE

YA

YIMLANAN

MAKALELERE D

t

kullanımına açıklık

getirmek için .. k

AR

79

de ekler dizini

koymuştur.9

.

gınş ısmında

yeterli

açıklamayı

yapmış,

aynı

zamanda

bir

Etimologiçeskiy

slovar

tyurksk'h

k d

d d

ı yazıkov

ilk

c'ld'

197

mUze

a

ar a

ört

cildi

çıkanlan

bi

ı ı

4'te

yayımlanm

b

UçUncU ciit

b,

dördUncU

cilt

ise

c j

h

rrflçah

.

ş

madır.

Birinci

cilt

ünlüleri

~~

~ı:ınan

gUnU-, • Y

a

enyle

başlayan

keli

.

ıncı

cılt

v,

g,

d,

Sözlük, art zamanla ve

zama

1 1

melen

ıçermektedir

.

)iki

ı

n

ı

o arak

hazırlanını

t M

nin önce

e, o

ması

muhtemel

en esk'

ı

şe

ki'

ı

.

ş

ır.

adde

başı

olarak

alınan

k

ı

·

gösterilmi

dah

e

ıme-Jeri ortaya

konulmuştur

.

Aynı

şekilde

kelimenin de .

a sonra

TUrk

lehçeterindeki

şekil-macılara sunulmuştur.

Kelimelerin Ara

L" .

ğışık

kullanımlan

var

sa

bunlar da

araştır-I

k ll

p ve

atın

harfli

göste

.

ı

.

.

söz

U~Un u anışlılı~ını arttırmıştır

Es

k

1

. . .

rım

ennın de eklenmiş

olması

bakımından

da önemlidir.

·

er,

arşı aştırmalara

yer verme

s

i ve

imkan

tanıması

Drevnetyurkskiy

Slovar,

Runik harfli

yazıUan

U

.

.

.

.

kapsamaktadır.

Eserde Türkçe kelimelerin ttired

'

ki

.'

k~gur

ve

Karahanlı devrı

metinlenni

kelimenin

de~işmeye uğramış

şekillerine

ait

ma~d er~ ı·

ve gövdeler tek tek

gösterilmekte,

ı

· ·

k

ı

.

e

aş arına

göndermeler

yapılarak

kullanı-cı

arın

ışı

o

aylaştırılmaktadır.

Metinlerden

örnekleri de

bU

·

d b

d

ti

h

rf1

·

ı

tra kri

·

1

nyesın

e ann

ıran

ve

onlan

U-n

a eny e

ns

p

s

ıyon

u

olarak ortaya

koyan

sözlUk bu yönüyle de

so

n derec

e

kullanış-lıdır.

·ı

Eserde

. .

Türkçe kelimelerin

yanı sıra

taranan metinlerde

geçen

·

yab

ancı

k

e

ı· ı

ıme

ere e yer

d

verı mıştır.

Türkçenin

etimolojisi

Uzerine TOrkiye'de

yayımianmış

en önemli

söz

lUk Hasan Eren'in

hazırladı~ı

Türk Dilinin Etimotojik

Sözlüğü' dUr.ı

o

Uzun

yıllar

etimoloji

alanında yayımladığı

makaleleriyle

tanınan

Hasan Eren'in

bu

sözlüğünde

eski ve yeni kelimeler yer

almaktadır.

Bunlardan

başka

yerel

ağızlarda yaşayan

sözler

de

değerlendirilmiştir.

Etimoloji

s

i

yapılan

kelimelerde

öncelikle

diğer araştırmacılann görüşleri

ortaya

konulmu

ştu

r

.

Madd

ele

rde

eski

kaynaklarda

geçen

belli

ba

ş

veriler de

gözden

geçirilmiştir.

Böylelikl

e

dilimizde

kullanılan

sözlerin

kökeni ve

geçmişi

Uzerine

toplu

bilgi verilmeye

çalışılmıştır. Aynı

zamanda

eski

ve

yeni

diyalektlere

ilişkin

bilgi verilmekle

yetinilmeyerek kelimelerin bu

diyalektl

e

rde

geçen

anlamdaşlan

üzerinde de

durulmuştur. Ayrıca

sözlüktc

komşu

ve

yabancı

dillerden

alınmış

kimi kelimeler de

incelenmiştir.

Bu

çalışmada,

diğer

eserlerden

farklı

olarak madde

so

nla-nnda kelimeyle ilgili belli

başlı

bilimsel etimotojik

çalışmalar

da

araştırmacıların

dikkatine

sunulmuştur.

Son zamanlarda Andreas Tietze de Türkiye Türkçesinin

etimolojisi Uzerine

bir

söz

lü~

· · ·

·

ı

1

sözlüktc A-E

harfleri

arasındakı

hazırlamaya başlamıştır.

l l

Binncı cıldı yayım

anmış

o

an

.

..

.

kelimeler incelenmektedir

Çalışmayı

hazırlarken

Tietze, özellikle

çağdaş

TUrkıye T~~kçel

sınk-.

ı

k

r

lerin

etimolojileriyle

ilgılı

o

ara

den birçok metni tarayarak örnek

cümleler

a

mış,

e

ı

me

,

..

10

V

u

olmak

uzere

görüşler

ileri

sormuş,

gerekli

gördüğü

yerlerde

i

s

e bilhassa

Ş!~~son

~~.so~

l

e;

değil

TOrkiye

diğer

etimotojik sözlüklere

baş

vurmuştur.

Eserde

sa

dece url

'

çe c

ıın

etı'moloiik açıdan

T

Urkçesine

di~er dillerden giren yabancı e

k

ı

ıme

·

ler de

ele a

.

ınmı

ş

ve

'J

1

''k

özlüğU olması

bakımın-incelenmeye

çalışılmıştır.

Özellikle

Türkiye Türkçesinin

etımo

OJl

s

dan

değerli bir

eserdir.

9 ı

o

ı ı

C

la

uson.

ag~

.•

s.

v-xlviii; Ölmez, agm

.

s

.

178

.

999

E

ren, Hasan,

Tiirk Dilinin

Etimotojik

Söz.sü15 11•

·~~··

ı

b

a

skı

• .

Ankara

.

. C

1

1 A-E.

·

Simurg Yay

..

I

·

sı:ın u ·

b

ı

Wi

es

b:ı

<

k

n

.

(5)

Generated by CamScanner

GALiPGÜNER

!1

0

.

'

d

y

rolanmı

ş

s

on

ç

a

lışma

Sevan

Ni

şa

n

y

an

'a

a

itt

ir.ıı

ı

..

ı

nında

Türkı

ye e

ya

ı

ki

1

Eti mo oJ

ı

a

3

1

.

1

birçok kelim

e

yi kap

sa

yan

s

özlUk

açı

ama

ar

b

a

mın-.

T

'

k

'nin

s

öz var

ığın

a

.

.

.

.

.

TUrkı

ye

ür

çesı

.

·

ıd

·

Ö

Jrkle

Türkçe

kclim

e

lerın kokenlerı Uz

e

rınd

e ay

rıntılı

·şJioe sahıp d

ı ır.

ze

ı

dan

a

y

g

enı

e e

k

E

k'

ve

Orta TUrkçedcki

şekillerine

işaret

edilmekle

y

etinil-otarak durolmamakta daha ço

s

ı

mcktedir

.

.

D

ö

u dill

e

rine

vakıf olduğu anlaşılan Nişanyan'ın

bu vukufiyeti ö

ze

llikle

Batı

'e

Orta

0

=

d

'

· ·

..

kt d' K

ı

·

1

d

·

ıı

d

·

kelimelerin

açıklanm

a

sında

ken

ısını

go

s

terme e

ır

.

e

ım

e

e-Türk

·

çeye

ı

bu

ı

e

d d

r

e

n

'

ll r

gır

e

aras

n

ı kar

ş

ılaştırmalar yapılmak

t

a

,

ses

degışmelerı

~

.

.

gös

.

tenlmekte

.

v

e

rın a

ç

ık

anm

as

ın

a

ı

e

y

l

ec

e incelenen kelimenin k

ö

ken

i

i

s

patlanm

ay

a

çalı

ş

ılmaktadır.

İ

s

met

Zeki

E

y

ubo

ğ

lu

da

Tiirk Dilinin

Erim

o

l

o

ji

S

öı

lii

ğ

ii adlı

bir

çalışma yayımlamı

ş

tırı

3

;

an

c

ak bu e

s

er birçok Türkolo

g

tarafından şiddetle ele

ş

tiriimi

ş

ve ciddi bilim

s

el

y

az

ıl

a

rl

a

tcnkH

e

dilmi

ş

tir

.

örneğin

Prof

.

Dr. Talat

Tekin

Türk

Dilinin

Erimol

o

ji

z

liif:ii

adlı

makal

es

ind

e

bu

e

se

ri

değerlendirdik.'len

s

on

ra

şöy

l

e

bir

s

onuca

ulaş

ş

tır:

"Sayın Eyuboğ

lu'nun

kal

e

m

e

alıp

yay

ıml

a

ğı

bu

zlük

so

n d

e

r

ee

c

"a

m

a

t

ö

r

işi"'

bir

y

apıt

o

ldu

ğ

undan "fahi

ş

"

y

anlı

ş

_

l

a

rl

a

d

o

lu-dur. Bu n

ede

nl

e

kull

a

nanl

ara y

aran

değ

i

l

,

ancak

zararı

o

l

a

bil

i

r

.

Öt

e

yand

a

n

.

y

anlı

ş

l

a

rl

a

d

o

lu

ol

m

as

ına karşın

bu

y

ap

ı

t

yine

de h

y

arar

s

ız

s

a

y

ılama

z.

Ç

ünkü

.

s

a

y

ın E

y

ubo

ğ

lu'nun

bu

y

apıt

ı.

hi

ç

d

e

ğ

il

s

e

.

genel di

l

bilim

i

il

e

T

ü

rk dilbiliminin a

bccesi

s

a

y

ılan

t

e

mel b

i

l

g

ilerd

e

n bil

e y

ok

s

un

bir

ki

ş

i

nün birinde Tür

k

d

i

linin etim

o

l

o

jik

zlü

ğü

nil

yaz

m

a

k

g

ibi çok

g

ü

ç

bir

işe g

iri

ş

ir

ya

da

kalkışırsa

bunun

n

as

ıl

t

a

m

b

ir

b

arısızlıkla sonu

ç

lan

ac

a

ğ

ını açıkça

s

t

e

rm

e

kt

ed

ir.

"

ı

.:

H

e

r ne kadar

Türko

l

o

g

l

a

r Türkçenin tam

ve

e

ksiksi

z

bir ctimolojik

z

ğ

ünün

y

a

z

ılma­

konusunda

yakın

sa

l

ar

da b

e

lirtilen

çalışmalar

bu y

o

lda

atılmış

önemli

a

dımiard

ır.

An

c

ak

ş

un~ ~a

unutmamak

gere

kir ki

e

t

i

moloji. üzerind

e

h

e

rk

es

in

ç

a

lışabiiece

ğ

i

k

o

l

ay b

ir

a

lan

d

e

_

ğ

ıldır. ~

e

le

hel

e

~

~

n

ya

dill

er

i

içe

r

is

indeki ön

e

mi

i

nkar

edile

me

y

en

,

tarih

boy

un

ca b

ir

ço

k

m

ı

ll

~

tl

e

dıl a

lışve

ş

ınd

e

bu

lun

up.

b

i

r

ço

k

d

eğiş

m

e

ler

geç

irmi

s o

lan

Türk

çe

n

i

n

e

tim

o

l

ojis

i

U

z~

n

~

d

e ~

a

lış

m~

da

h

a

da

zo

r

d

ur

.

Bu

bak

ı

mdan a

r

a

ş

tır

mac

ılar~n

ve

etimolo

g

lann

y

ukand

a

bchrtıl~n ılk~l.en

m

ut

l

a

k

a

dikk

a

t

e

almaları kaçınılmaz

b

i

r ge

r

çe

ktir.

EtımoiOJI alanında

"

lk

'zd ..

r

ba

ş

ında

,

b

1

fu

em

ı

e

o

n

c

e

ıkle yapılm

as

ı

ge

r

e

k

e

n

birtakım işler

v

ardır

.

Bunların

·

ya

ancı

art

a

ra

ından hazırlanmış

·

·

J''kl

·

d

'

.

.

Daha s

o

nra

i

se

bu

ç

alı

ş

mal

a

1

b

'

l

'

k

·

soz u

e

rın

ılımıze

kazandırılma

s

ı

ge

lm

e

kt

e

dir

.

edilm~

s

i

ve bilim

se

l bir

~

a

/rtı

tef yderli

yayımların

a

yrıntılı

olarak

değerl

e

ndiril

ip t

e

nkit

uru

a

ra

ın

an

Türkç

e

nin

e

k

s'

k

·

b'

·

..

hazırlanmas

ı

gerekm

e

ktedir

.

ı sız

ır

etımolOJık

söz

ğ

ünlin

• Bu

çalışmada

b

i

z

.

d

il biliminin

ö

nemli

bir

d 1

,

.

.

...

y

e d

e

y

a

mi

an

ş

m

ak

alelerin b

'

bl

'

f

a

ı

o

lan

k

e

lmı

e e

tmıo!OJl

S

l

a

lanınd

a

Türki

-B

ı ıyogra yasına

ait bir d

·

unu

ya

p

a

rk

e

n m

a

k

a

l

e

b

ğ

ında

h

h

.

.

e

neme

y

ı

orta

y

a k

oy

ma

y

a

ça

s

tık

.

ancak d

o~

~

e

r

a

ngı

bır

kelim

e

nin er

1

.

.

.

~

d

a

n

doğru

y

a

etim

ol

oj

i

yl

e

il T

Id

'

.

m

o

O

s

ın

e

at

ı

fta

bulunul

ma

yan

ya

y

a

d

ahıl

ettik

.

Den

e

menin

so

nuna

b

'

:ı~

0.

u

ğ

unu dU

ş

Undü

ğ

ümü

z y

azılan

d

a

b

i

b

li

youı.ı

f-ge

tirdik

.

ır

e

elıme

di

z

ini ekle

y

er

e

k onu

daha

kullanı

s

it

bi

r

..

hal

c

Her

şeyden

ön

c

e bu

çalı

~

alınma

s

ı.

mut aka

1

.

oldu

ğ

unu

ş

manın kullanıcılar

dU

ş

UndUğU

taraf

ın

d

an

b'

ır

deneme

oldu

ğ

unun

dikk:lt

e

yapıla

c

ak

etimol

··

k

mUz

ek

s

ikilkl

e

·

h

.. .

..

12

l l 14

0

J

1

araştırmal

a

ra

faydalı

ol

rın o

ş

gortiyle kar

ş

ılan

m

a

s

ı

vi.!

ma

s

ı

en bUyük

t

c

m

c

nnimizdir.

Ni~yan. Sevan. Sin' .

('-E yutıotıu. İsmet ... ~nn ~Ja/.acı Ç "d

Zeki.

r.

-

·

06 a1 Türkçmi11 Etill 1 ..

Telc

ın.

Ta!.u.. t Ork Di,

~

t Dı/inin Eıirnoto

j

i

SöıiüğU

S

ıo oıık

StitlfiJ!ü, 2.

b:ı

s

. Ad

m

Y

y

.. 2003.

lırun Eıimoıoj

i

Söı.Jugo"

r, _ ·

.

~sya

!

Yay.,

I

an bu

ı

1991.

• urlwloıı El<'•·tirıım, '/ .

s

ı

·

murg Yay., Ankara 1997. s. ııı.ıı~.

(6)

Generated by CamScanner

'

!

'

KELiME

ETtMOLOJİSI ÜZERİNEY

A

YIMLANAN MAKAL

EU!RE

DAİR

81

BtbUyografya

CJaııson.

Sir

Gerhard,

An Etymological Dictionary

oj

Pre-Thirte

e

nılı-Century

Turkish,

OxJord

Eren.

Ha

sa

n.

Tiirk Dilinin Etimolojik

Söı./ağii,

1.

baskı,

Ankara

1999

.

'

1972

·

Eömoloji",

Türk Ansiklopedisi,

C.

XV, MEB.

Y

ay.,

Ankara

1

968, s.

497-498.

Eyuboglu,

İ

sme

t

Zeki,

Tiirk

Dilinirı

Etimoloji

Söıliiğil, Sosyal Yay.,

i

stanbul

1991.

Nadalyayev, V. M.,

D

.

M

.

Nasilov, E. R

.

Tenişev,

A. M.

Şçerbak, Drevneıyurkskiy

Slovar,

Leningrad, 1969.

Nişanyan,

Sevan,

SöıJerin Soyağacı, Çağdaş

Türkçenin Etimolojik

S

ö

zlüğü,

2

. baskı,

Adam Yay.,

2003.

Rlsllnen,

Martti,

Versuch eines

etymologiscJıen

Wörterbuclıs

dtr Tiirksprachen,

Hel

s

lnki 1969

;

II

Wortregi

ster

,

1971.

Sevortyan,

E

.

V.,

Eıimologiçeskiy

slovar

tyurkskilı

yaukov,

Mo

s

kva, 1-1974. 11-1978

,

III

-

1

980;

IV-1989.

Tekin, Talat, "Türk Dilinin Etlmoloji

SöziU~U",

Türkoloji

Eleştiri/eri,

Simurg

Yay

.

, Ankara

1997,

s.

ll

ı

-

112

.

Tietze, Andreas,

Tarihi

ve

Erimolojik Türkiye Tlirkçesi Lugati,

C.

1,

A-E. Simurg Yay.,

İstanbui­

Wi

esbaden,

2002.

Yakın,

Aziz, .. Etimolojl SöziUkleri",

Türk Dili,

S. 542,

Şubat

1997,

s.

140-151.

saltmalar

c.

çev.

haz.

nr.

Prof. Dr.

s.

s.

TD·Belleten

TDA Y ·B elleten

TOK

TKAE

TTK

o.

Yay.

Ci h

Çeviren

Hazırlayan, hazırlayanlar

Numara

Profesör Doktor

Sayı

Sayfa

Türk Dili

-

B

e

lleten

Türk Dili

Araşurm:ılan Yıllı~-Belleten

Türk Dil

Kurumu

TOrk KüllUri1nU

Ar.ıştırma

EnstitUsU

TOrk Tarih Kurumu

Üniversite

Yayınlan

(7)

Generated by CamScanner

82 ı.

2

.

3.

4.

s

.

6

.

7

.

8

.

9

.

10. ll. 12. 13. 14. ı .5. 16. 17.

18

.

GALiPGÜNER

MAKALE

BİBLİYOGRAFY

ASI

AAL TO. Penttl, "KUI-Tegln Ar At BolU lt\ .. , Türk Kültürü Ara111rmulcırı, Prof. Dr. Alımn Tc-mir'

c-Amıa~an. C. XXX, S. 1-2. 1993, s. 119-125.

ADAMOVI_, Mil~n. "D~ W ort tılimtt'. Türk Dilic-ri

ArQ~trmıalan. C. lll, 1993,

s

.

29·32.

AGAR. Mehmet Emin. "Brırçcık Kelimesine D:ılr",

Tiirk Dili. S. 587, Kasım 2000, s.

Ahmed Zeki VELIOt. "Kc-rt nıl'! Kürt miiT', Türkiyat Mtcmrm.fr, C. ll, 192(ı, s. 393-39~. AKALIN. Mehmet. "Ktlklllrk Ktıntıclcdnde Ilir

Kelime: Oyiir", Dil )'tı:ılıırı. (haı..) l'nıf. Or. Rerc1ı Top:ırlı. TOK. Yay .. Ank:ırıı

2001, )

.

L\

·

21.

AKALIN. Şill.ıil ll;ıluk, "Şıır TM.,·csinln SOLvıulı~ı

Ozerl'!e Gözlemler", Sibiry·a Arıılrıt?trnlnrr, Slmıırıı

Y:sy .. lst:ınhul 1997. s. M-lU.

AKDOGU. Onur. "lnf>t'l.: Kellnıcslnln KOlenl", Tiirk Kiiltürli. C. XXXII. S .• n.ı. 1'"->4. s. 35-ı7. AJU.tAN. Eyllp. "Kıymı ,.,. I,Mir Kclhndcrl Üıcrlrıc

Bazı Tcspitler", Türk Dili. S. (122. Ellnı 2003. •

582·588.

AL YMBAEV. Abdurrahman. "1\ncı lımının Kökeni". Yc-ni Türl(w. S. 43, 2(Xl2, s. 't33-14l. ARAT. Reşid R:ıhnıctl, "/c/ııi.:-Kııt On v :ın ı

Hııkl:ında". Türk Dili ı·r Eılrbiy<llı DtrRiJI.

C

.

XXIV-XXV. 1986. s. 23-33.

ARGUNŞAH. Mustafa. "Dolg:ınc:ının Kelime

~:ızinesi". Sibirya Ara1tırmalarr, Slmurg Y:ıy .• lsunbul 1997, s. 93-99.

AŞNiN, F. D .. "Ar3pç:ının llayl <At> Kelimesi lr:ın ve TUrk Dillerinde <Oguz Dillerıindekl Gösterme Sıfatlannın Etimolojisi Üzerine>", Xl. Türl:. Dil

Kurultayı Bilinl.fc-1 Bildirilui (OS-10. 07.1966),

TOK. Yay .. Ankara 1968, s. 255-264.

ATA, Aysu, "Kuı:ıdgu Billg Üzerinde Bir DUzeltrrıc Denemesi: Kör mU'! Kilr mU?". Türkoloji Dtrt:i.fi,

c. xr.

1993. s. 301-308.

_ _ , "Çok Kelimesinin Kökeni Üzerine", Türl.: Dili, S. 534, Haziran 1996, s. 1310-1313.

_ _ , "Oede Korkut'ta ŞUphell Ilirkaç Kelime

Üzerine DUşUnceler", 0.fman/ı 7iırihi Am111mıa ,.,. Uygulama Mukni DuJ:i.fi, S.l!, 1999, s. 73-81. _ _ , "Derleme SözlUtU'nde Eski Türkçe Bir

Kelime: oglak", Türkoloji DuKisi. C. IV. S. 1. 2001. s. 21-27.

AYRAM, Galanll. "TUrA: Kelimesiyle Turtın Kelimesi Arasında MUnAsebAı Var rnı?", (){JrU/fiinfitı Edc-biyar Fakültesi Mer~trutuı, S. 7, 1924, s. 341·

348.

A YDlN. Mehmet, "GIJtılll Kelltn~sl Oı.ı:rlııe" Türl Dili. S. 566, Şubat 1999, s. 10-ı-109. '

20

.

21. 22.

23.

24. 25.

n

.

~lt 29. 30. 31.

32

.

33. 34. 35.

36

.

BARTOLD. W .. "F;ı~;ı art·uk' ve 'l.nlc' 'slt3dı:l'.

(çev.) Alxlulkndlr ln:ın, TTK. llc-llttnı. C. XIII,

t9.ı9. s. 327-:no.

»ARUTÇU-OZONOER.

F.

Sema, "KIJI Tı1wı ml.

Kil/ Tı,ı:in miT', Tart Dünyası Arupımıalorı. S. 2Z, 19113.

s

.

101 -ıo.ı.

_ _ • "Ed.l Türkçe /\altı ve Ndflt Kellmeh:rl

01erlnı:", 7'tJrtnlcıjf Dug/u, C. X. S. 1, 19'12. 1.

71-7(1.

_ _ • "1/lvJillı Kcll~l Oıerlnc", 1/J. Uluıforannı

7iJrl ()If Kınıı/wyı /996, TDK Y:ıy .. Ankuru 191)'),

s

.

147-1511.

_ _ • '1'\lrlçc EnLIIılk l!d:ıtlar 01erlnc:

çltçtr

.

Klll t\r»fllmwfar,

<:.

lll, S. 2. 2001.' 75-1!7.

IIASI\AI\0\', N .. A .. "() 11~·0 U~·K<l , ,

l!tinwluJhl Utcrlnc", TtJrt /)If( .,,. f:ıltblymı

(Hrxııı, (' XXIV. J?Xfı, \ 3'·37

IlA "ı'I\AHA. Tun<'cr. "Ilmitum Adına l>alr'', 1TK. /1,.1/,.tnı. C. XLV. S 17K, I'Jlll, • 5·8.

IlA YltAI\1 Al(. !'"tma Sllıcl. "Kumıu SOıcııgu

Otcılnc", ,..,.,

O

Snıyal/11/ımln Onl(iJi. <:.XII.

S. 2. 1'C'IIIIIIU7 2002,11. J2'J.J311

IU:RIIEHIAN. ll .. "Istanbul Kellmeılnln

l!tlınolujhlne l>:ılr Ilir Deneme··. lstıınbul

O

.

Edt'lıi)YII f'ııA:/1/tu( Tarih Dc-ri(IJI.

c

.

vı.

s

.

CJ. 1954.

'· 187-192.

BERGER. lfermann, "Bir S:ırukriı SözJUkçUsUndc TUrLçc At Isimleri-. (çev.) lıh:ın Çencll, TOri: Dili.

S. 386. Şub:ı.ı 19S.$, s. 1 18.

BLASKOVICS, J .• "Çek Dilinde TUrtçe Kelimeler. VI//. Türk Dil Kurultayında Oi:unan Bilimul

Biltlirila. TOK. Y:ıy .• Ank:ır3 1957, s. 87-112. BOZKAPL.-\N, Şerif Ali. -Gilrmc-1:, lı:ı:ıt Etmek

midir'!", Tiirl.: Dünya.fı Ara,ıtırmaları. Prof Dr. Osman Nc-dinı Turıa Harıra Soyur. S. 139. 2002.

s

.

75-86.

BULUT. Abdülkadir. "Dib,.k", TiJrk Dili. S. 303.

Ar3hl.: 1976. s. 747-748.

DURAN. Ahmet, '1'Urkçede Kelimelerin El.lqmesı

\'c Ekierin Kökeni", lll. Ulu.s/aram.Jı TürA: Dı/

Kurultayı 1996. TOK Y:ıy .. Anul'3 1999.

s

.

207

-214.

- · "Gali$o1Gakgoş Kclinıcslnln 1\tll.cnl \e

Anl:ımı-. Türt Dili. S. 578. Şuhaı 2000. s. 173 -177.

<;AFf:RO<.'lL.U, Alınıeı, "TUrl.~·cde Tun~:al

KC"llıncsl", 1/ııll.:bil!lisi llab.·rlt'rl .\fC'Cmrıtırı. C 1. S.

7, 19;\0, s. 101.

- · "Az.:rb:ıyl":ın ı;c Anadolu A~ızlarındlll

Motok:ı Unsurbr", Tl>:\ )'.Jlc-1/c-t..n. 1954. s. 1· 1 O. 19. _ _ ,"Düvld Kelimesi Üzerine Ulr Noı", ll~ttl

ATlJitımıalar, S. 12. 2001, s. 57-61. - -HC'ilt'ltn· ", 19in~7. 'K>lojs. il. Ar.ışıınn1·1 1. :ı txncmeleri-. TDAY·

(8)

Generated by CamScanner

KELiME

ETİMOLOJİSİ ÜZERİNE

-. YAYlMLANAN MAKA

38. - ·

"Küçük.

Ç

ocuk.

Enik Ket.

LELERE

DAtR Morfolojik vo Semantik

DeKJşmel

.

ımeler

t

nin

59

83 DARGA, Muhibbe "H

ll S · lll S 6 erıne Dair" TD ·

Bt eıen. en: • . 10.11, 1948,s. 6•12_ · • Soıcu~ıınıın A •

1 ltlt Yazıtl:ınn<lar-n ...

A n am ı H tk ... • arıan

CANPOLAT, M~stafa, "Oht=Zam

üzerine". Ank(lra O. Dil ve

Tarilı·Coğr:X,

~öz~ugu

60.

Dergisi, C. XXXll, S. l-2. 1988, s.

117

_fıı

3

~kültesi

Tllfllrmalan, C. V1U t9"0:ı ında • Anadolu

DEMI • " •

s.

63-67

R, Necati "E k ·

Edaıı", Tilrklilk

B'/'•

s .ı TUrkiye Türkçesinde Ola 177-186. ı ınır Artlftımıaları, S. 2, 1996, s.

CELiLOV. Feridun, "Morfonolo'ik R k

ve Etimoloji", Türk Dili ve

Edeb;yat~

AonstrUksiyon 6

ı.

Dergisi, S. 7, s.

ı

9-7

ı.

raştırmaları

- · Mart 1998, "inan- Fiili s. 200-204

0

. zerıne

. ,. .

' Türk Dili, S. 555,

41.

CEMİLOGLU.

Hakkında

",

İ

s

me

t,

"Dilimizdeki K . 62.

Milli

Fo/klor.

c.

11. S.

12

a~~

9

~elım

esı

- · Mııyıs 2001. "Yılkı s. Kelime538-542. si

0

zenne

.

..

Tark Dili,

s.

593.

26. • • s.

22-42. CHOI, Han Woo, "Eski Uygurca'd . Kelimeler",

Ulu

slararas

ı

Türk Dili

Kongr~si~~

BC:

TOK. Yay., Ankara 1996, s. 3!i9-39l. ' 43. CİN. Ali, "Yoksuı: ve Yolcsııl Kelimeler·ı

0

· ,.

,. .. k D'/' S 609 E ı 1 zerıne •

44.

ı

ur

ı ı,

.

Y U 2002, s. 665-674. CLAUSON. Sir Gerard, "Eski TUrlcçe Üzerine

0

Not", (çev.) Ahmet

Levendo~lu,

TDAY-Bellet

ç

1966,

s.

1·37.

erı,

45. _ _ , "XIV. Yüzyıl Mogolcasındakl TUrkçe Unsurlar", Türk Dili ve Edebiyatı Ara1tırmaları Dergisi, S. 7, 1993, s. 215-234.

46. COŞKUN. A. Osman. "Kut Kelimesi ve Kutııdgu

Bilig Adı",

Milli

E~itim ve Kültür, C. III, S. 12. 1981.

s.

58-64.

47.

csAKi.

Eva. "Volga Boyu Kıpçak Lehçelerinde Orta

Mogolca Ödünç Kellmeler", Uluslararası Tllrk Dili Kongresi

1988,

TOK Yay., Ankara 1996.

s.

144-146.

48. CUMAKUNOVA, GUizurıı, "Kırgız Dilinde i·

Fiilinin Gelişmesi", lll. Uluslararası Türk Dil

Kurultayı 1996, TOK Yay., Ankara 1999, s. 233 -237.

49. CZEGLEDY, Karoly. "Yiltavar Ünvanı", Türkiyat

Mecmuası, S. 9, 1951, s. 179-189.

50. ÇAÖATA Y, Saadet, "DivanU Lilgat'te hukuk", Türk Dili, S. 253. Ekim 1972, s. 53-55.

5L.

_ _

,

"DivanU LUgati't-TUrk'te

İnançtarla İlgili

Sözler", Bilimsel BiWiriler

1972,

TDK Yay., Ankara

1975,

s.

385-393.

52. _ _ , "Tilrkçede Çocuk Kavramı", TDAY-Belleten, 1977, s. 1-16.

53. _ , "Tilrkçede

Kadın

İçin Kullanılan

Sözler", TDAY-Belleten. 1962,

s

13-49.

54. _ _ ,"Türkçedeki< erkt', TDAY-Belleten, 1963,

s.

345-250.

55.

ÇOTUKSÖKEN. Yusuf,

"Aktıla

SözcügU üzerine",

Çatdaş

Türk Dili, C.

ı,

S.

ıo. 1988.

s

.

493-494. 56. "Dindar ve Dinci SözcUkleri Üzerine",

Çagddş

Türk

Dili, C. III, S. 32. 1990,

s.

958-959. 57. _ _ ,

"Meıe

Sözcugu üzerine",

Varlık,

C. LIX. S.

1022, 1992.

s.

58.

58. _ _ , "Yine

Akcıla

Sözcugu üzerine".

Varlık.

C. LXI,S. 1047, 1994.

s.

63-64.

63.

DTS

"S,erendiiSerender Kelimesi Üıerlne"

t

·

k 1

ı.

. 6 • 7 •

Ma

yıs

2003,

ş,

443-448 •

ur

~!~!~~i'4.

~~~

3

a~:~

'f;.

D:ıglacı", TiJ~k

Dili. S. 279,

64.

65. DENIZ,

Htıseyin,

"Ansınıalc Sözcııgu",

Tilrk Dili S. ısı. A~ustos 1972, s. 523. •

66. DIL.AÇAR, Agop,

"Güneş

-D

il

Teorisine Göre

Asrıcıılture Kelimesinin Tedkikl" TD-8

u

1

s

27-21! 193° o,

s.

77 -96, ' e e en, ·

67. - · "Kliıp Kelimesi liııkkındıı Notlıır",

TD-Btlleteıı, S. 29-30, 1938,

s.

182-187.

68. DILEK, Figen, "Göktürk DengU Taşlarından

o.u~UmUz Altay Türkçesine Ulaşan Keilmeler", Sıbırya Araşıınnaları, Slmurg Yay .• istanbul 1997,

s. 139-145.

69. DILMEN, ibrahim N .• "Diyarbakır SözUnUn Orjlnleri Üzerine Etimotojik Analiz", TD·Btlleten,

s.

29-30. 1938, s. 88-98.

70. I)OERFER. Gerhard. "The Older Mongolian Layer

In Aneleni Turkic", Türk Dilleri Araştırmaları, C. lll. 1993, s. 79-86.

71. _ _ , "Eski Türkçe 1 · -yı· Hakkında", (çev.)

Mehmet Ölmez. TUrk Dilleri Araşı1muıları, C. V, 1995. s. 57-62.

72. DOGAN, İsmail. "Kuzey Kafkas Dillerinden Kabartaycada Türkçe Unsurlar ve Bazı Türkçe Alıntı Kelimelerin Etimoloji Denemesi". 1/1. Uluslararası

Tiirk Dil Kıırultayı 1996. TOK Yay., Ankara 1999, s. 311-330.

73. DONUK, Abdülkadir, "Eski TUrk Devlet

Teşkilatında Yabgu Ünvanı ve Tarihi Gelişmesi", Tilrk Kiiltiirii Araştınnaları, C. XVU-XXI. S. 1-2.

1979-1983. s. 71-78. 74. 75.

76.

77. 78.

ECKMANN. Janos. "Bo/masa Kelimesine Dair", TDAY·Belleten, 1954. s. 33·38.

EOİSKUN. H

aydar. "Orinag,

Ornek

ve

Omelin

Hlldiyesi",

Türk DW.

S. 183.

Arnlık

1966. s. 186-191.

EfENDiYE VA. Çiçek.

"Zndonşina

Adlı

Eski Rus Eserindeki Eski TOrk Kökenli Kelimeler

Üzerıne

Bir inceleme", Tiirk

Dili.

S. 593,

Mııyı

s

2001, s. 580· 589.

ELÖVE. All

Ulvi,

''B

ı

/dır;

Bir

Yıldır

Kelimeleri Üzerine". Tiirk Dili, S. 53,

Şubııt

1956, s. 309-313. EMET. Erkin, ''Türklerin Ana

Yurtların~ıın

~~r~

Kumul (Hami) ve

Kıı

mul

Kelimesinin

EtımoloJ_ıs.ı

Haktcınd:ı

", Türk

Dün

yas

ı

Dil ve Edebiyat

Dergısı

.

s

.

4, 1997. ,s. 162-165.

(9)

Generated by CamScanner

GALiP

GÜNER

P.MRP. ''"'"'' (:\'\'!\\,

"l\

llıılllh

ıj

l.,_

I

.

O~:ıllnıl

ı

c

19 ·

\lat.ırl

;

~

t\lı

\

1\

ll'

fl

:

(

)llı

l

t\ıl

l

\~

'

"'

'~

"""

'

l'l

lr

l

~cs

l

.

nln

Konulıılll

li

lh

)(1,11

~

t

ıtlh~h

• lll·llrtlf'h'll,

Sc

ı

ı.

ll. \01. _ _ ."Dilden", TDAY·Belll'ten, 1978-1979, s. 17-21.

s

.

~

~~

.

p).lo.

~

ı

.

ı

~

ntı

.

102. _s. 523-525. _ • "Aipullu", Türk Dili. S. 384, Aralık 1983.

"On

ılt\ı,l\111\'11 J\~ıf T\lll\'CSinln Ktır~ılnşımıh

1\0

.

~S<'

ı

ll

t

SII".

1

ı> lldlrı

r

ıı. Sı

·

ı\

:

\1,

S

: ·

'

·

-'·

1

?

·\0,

1. 161-l"ltı~ Sı·ı\~ ll. S. !\•Cl, 1'1.1\l, 11. 15.\-ICı~: Seri:

n.

S

.

1

-

!\

,

1')-1\. ~. ıı;ı.ıutı: Scıl:

\1,

S

.

9

·10, 19-tl.

s

.

\(1\-1'1(1: Sı•ll: 1\,

S

1~·14·1~. \U.\l, ~. lll'J-15{ı:

s

.

ıC\-1'7. ıu.e.

s

.

\nl·1'1fı. 81. _ _ , "Şııhıı.1.ıımiılNI Ütrı\ı)l" l\nf1ılnşlıtm:ıh nır Atıışlınmı", 'l'/).flrllrıc•ıı, Scfl:

\1

,

S. 3-4. \940. s. \2-~9. 82. BRASLAN. }\rmnl, "/lıı~·~•l \'C

O

ç

·

«

l

}\,ı\u Adl:m Ha\;\.uıl\11", '/'1);\ l'·llrllı'f(lt, ıu~(ı,

s

.

~-N. 83. ERl)A(H, l\hımır. "'\'\lı \.1)" 'l'llr.,.'ics\nln Tnrlhscl

St\ı.lliSII'IIc }\u\\.ı: IJ•"~I•ırlı.Jm' ıt(IIJIIY):«'Ş ( qı YSt'Ş )",

l)1rl#Jilıı;.

s

.

~. ~l'ıtl~. ı-. ~~--ıs.

84. ERliN. l\ıısll''· "1'111\. \'cr ı\ıllnn \ln\:kındn Arnştırmn\ıır: ör,·ıı", l'ilrk

IJili

w 'liırilıi lloU.ııııla Arn~ıınııı/,ır 1. ı\ıı\.nrn \\l~ll. '· .\\l • .\,\,

85

.

-

-

-

·

"1\thıwh,j\ Arnş\lrmnlnn".

Til

rliyor

ı\f(('lllll(l.tl,

s

.

'1, 1\)4(1-l\l~ 1. ~. '>~·9fı.

86. _ _ . '1\ır\.1\c '(.lıııııı.ııı' K<'llmc$1 Hnt.:kınd:ı". Tilrki)~ll o\t(t'IIUHI\ı, S. \l, 1\l-l(.. \\l~ 1. ~-97-99.

87. _ _ , "Ethıwh,jl t\rnştırm:lhın", 7'01\ )'-11dlrtc•tt, 19!1-l. ~-~1-J~. 88. _ _ , "Kiırı(l ''<' lmfk l\m· ;\ıll:ın t\l\\:\:md:ı" Tiirk Dili. S. -l!l.

lhır

ln

uı \\)~!\

.s

.

~.ı

l

-

~·0

.

' 89. - -· ''l'tlı\.ı;nlc lstıı/>ıır Kdlnıc~l Ü~c:rine~. TDAl'· Btlii'Uıı, IQ!\(1,

s.

1-l!\·1~2.

90. - - · ''1'\lr\.f\t\lc 1-'ı•llul. }(dlmc:sl Ü~crine", TDA> Rtlktm, 1\l~S.ı>. 1:\-1~.

\03. _ _ • "Keşişleme", Türk Dili, S. 424, Nisan 1987,

s. 193·198.

\O·t

_ _

."Balkan Adının Kökeni". Türk Dili.

s

.

429, EylUl \987, s. 113-124.

105. _ _ • "Mrrm Krrm Ermek", Tiirk Dili. S. 439,

Temmuz

1988. s.

25-28.

106. _ _ • "Kiilıeyllin", Tiirk Dili. S. 454. Ekim 1989. ı;, 169-17 ı.

\07. _ _ • "Apaı)anıa", Türk Dili. S. 455, Knsım 1989.

s. 251-254.

\OS. - - · "Çevlik", Tilrk Dili, S. 456, Arnlık 1989. s.

277-280.

109. _ _ • "Sırça Köşktc 1", Tlirk Dili. S. 457-458. Şubnt 1990, s. 1-78.

1\0. _ _ . "E:iııe", Tlirk Dili, S. 470, Şubat 1991, s.

91-98.

ll 1. _ _ • "Edincik", Tiirk Dili. S 470, Şubat 1991. s. .\37-140

112. - - · "Kımıpir", Türk Dili. S. 488. A~usıos 1992.

s

.

81-84.

1\3. _ _ • "Sırça Köşkte ll", Türk Dili. S. 489, Eylül

1992. s. 161-214.

1\.$. - - · "ARabey ve Abla", Türk Dili. S. 498.

Haziran ı993. s. 405-41 ı.

llS. _ _ , "Sırça Köşkte III". Türk Dili. S. 499,

H:ızir:ın ı 993. s. 1-82.

9\. - -· 'Tıır/ıı '<' flıırı Kdlmclcri Üzerine", Tiirk

Dili. S. &6. }\nsmı 1\lSl\. s. 102-10~.

116. _ _ , "Balık/ava", Türk Dili. S. 500. A~usıos ı993, s. ı 11-117.

92. - -• "TIIr._l\\'

.

-:

ii

i.

}\dlm~shlh\ Tilrevler\", Jf'att

Dmy Antıa~wıı. An\.nrn 19~S. s.l\5-89.

117. _ _ , ~Tüm mU Yoksa Bütün mü?". Türk Dili. S.

510. Haziran 1994. s. 403-408.

118. - - · "Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü", Tiirk Dili. S. 513. EylUl ı994. s. 179-199.

93. - · "TUr\. \' c:r t\dhm: Sllkif', l'DA l'-Bf'ill'tf'n.

196S. s. 1-lQ-1~3.

94. -. - · '1'Urk \)\linin

l!t~m

tl

l\'slq

u

c: S

ö

zl

li

~Unden

Öıneklc:r", X 1. 1'iirl [)il 1\uru/tim Bflimsd

Bilclirilrri (0.~·10. 07.1966), TDK. Y:ıy .. An\::ırn

196.1\, s. 9-12.

119. - - • "Sırça Köşkte IV", Türk Dili, S. S 17. Ocak

1995, s. 26-62.

120. - - • "TUrkçede Doublct Örnekleri", Türk Dili, S.

523, Temmuz 1995, s. 731-737.

95· - · "T\Irk. \'c:r Adlnn: 1\t'çiiJurlu" Tiirkoloji Daı:isi, C. lV,

s.

ı. \1}72, s. 89.90_ •

12\. - - · "Türkçedeki Ermenice Alıntılar Üzerine", Tiirk Dili, S. 524. Agustos 1995. s. 859-9G.ı.

- · "Su~lıı", 1'ilrlulııji Daı:isi C lV S 1 \912. s. 92-%. ' • . • . • 96.

97.

r-·

"Aıuld\,lu\l.ıl\\j)lu

\':ırdınl13

.

snı:ı

Gel nd: leri·

lll«'<'«'", Tilrl Dili. S. 27\,

Nl~ıtn

19

7

,

s. 5:5-549 .. 98. "Dilı~l" Tllrt

or s

"71

16i:1M.

·

ı ı, • · - • E\.im \97-ı, s.

99

.

- ·

1'

U

ı\.

Dl\ln\n

l'iı,

·

1 • Y~pfll\;l:ır~ ''\'l 'f .11 1-"''' tl'ıque Söz\U~Unden · '' · " ı tt trunuı Alt ·

·

a;

,

Bilclirilrri (~1-2ö

a

·

197 • aıstı ~ongl'l'si \Ol. ııtt J). Ank:ırn \979, s. 95-IOO. - ·

-ınrk

01\\nl

~

1

K~ı~ıhır". TD.·\1'·8 ll n }\ muıo,ıque SöıiU~Une ~ ttrn, 1978-1979. s.

t-

ıs.

·.-

...

'

..

122. - - · "Türk Dilinin Etimologique Sözlü~Unc

K:ıtkı\:ır''. Türk Kültürü Araştırmaları. C. XXXII. S.

1-2, 1996, s. 151-156.

123. - - · "Oı·eı.", TUrk Dili. S. 548. A~usıos 1997. s.

99-105.

124. - · " Ayva", Türk Dili. S. 573. EylUl 1999. s. 739-748.

125. - - · "Şimşek", Tiirk Dili, S. 574. Ekim 1999. s.

835-843.

126. - - · "Becene SözUnUn Kökenine Katkılar", Türk

Dili. S. 588. Arnlık 2000, s. 555-568.

127. - · "Devenin Hamudıı", Türk Dili. S. 593.

Mayıs 2001, s. 515-519.

.. -

l\JBA 30/ll, 2006

ı, •

.

..

Referanslar

Benzer Belgeler

'-mAk için ...' anlamında maksat bildirir ('ki' ile bağlanan veya bağlanması gereken

Kuqiik vokal uyumu, yani dudak benzegmesi kanunu yoktur.. flk hecedeki diiz bir vokalden sonra dar da olsa yuvarlak bir vokal, ya da yuvarlak bir vokal'den sonra diiz bir

dı, sentaks bakımından size iki kelime arasında değil de, daha sonra yer alması gerekirdi. Eğer böyle değil de size sadece oglanım kelime- sini karşılıyorsa, o halde ebçim

Harezm ve Kıpçak Türkçesinde Birleşik Fiiller, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Ankara.. (Yayımlanmamış

açmış alıiı:ığu çığırda özellik l e dil iizerlı:ı.de milli. bir tiyaset

: Batr Tiirk Dillerindeki Simdiki Zaman Ekinin Mengei Ruwa, Drevnosti v 111/I, Moskova 1907... : "Cagda* Turkiye Turkqsinde Cat1 Kategorisi ve Cati Ekleriyle 'I@n!tikn Fiiller"

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1996..  Doğu, Mahmut, Kazak Türkçesi’nde Atasözleri,

Ankara Üniversitesi DTCF Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Türkoloji Dergisi, 1-12 ciltler.. İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi,