Geçtiğimiz Ekim ayının 21’inde, çokuluslu GDO’lu tohum şirketi Syngenta’ya bağlı silahlı kuvvetler; Brezilya Parana’daki Terra Livre Kampı’na saldırarak Keno adıyla tanınan, Topraksız İşçiler Hareketi (MST) eylemcisi 34 yaşındaki 3 çocuk babası Valmir Mota de Oliveira’yı göğsünden iki kurşunla vurarak öldürdüler. Saldırganlar aynı hareketten diğer insanları da ağır yaraladılar.
MST’nin de belirttiği gibi; “Keno bir yıl kadar önce; Syngenta’nın çevre suçlarını Brezilya ve dünya kamuoyuna duyuran yüzlerce Via Campesina militanından biriydi”.
2006 Mart’ında Parana’da; GDO’lu tohumların sınır ötesi hareketleri üzerine kuralların koyulduğu biyogüvenlik üzerine uluslararası protokolün belirlendiği Birleşmiş Milletler Biyolojik çeşitlilik Anlaşması toplantısıyla aynı zamanda Via Campesina Brezilya şubesi; Syngenta’nın Santa Teresa do Oeste’de aynı isimde ünlü şelaleleri içinde barındıran Iguazú Ulusal Parkı’nın tampon bölgesinde illegal yollarla GDO’lu üretim yaptığı deneme sahasını zaptetti.
Brezilya biyogüvenlik yasasına göre koruma altındaki bir doğal alanın 10 km’den yakınında GDO’lu tohum ekmek yasak. Toplumsal organizasyonların iddiaları ve çabaları sayesinde çevreden sorumlu yönetim IBAMA, Syngenta’yı, çokuluslu şirket tarafından riayet edilmeyen 500,000 Amerikan Doları para cezasına çarptırdı. Sonrasında Lula da Silva hükümeti yasaklı bölgeyi 500 metreye indirerek yasayı değiştirdi. Syngenta, Lula’nın iltimasını kullanarak cezayı temyiz ettirdi. Son yargı süreci halen devam etmekte.
MST ve Via Campesina’ya göre; Iguazú Park gibi GDO’lu tohumlarla ve yoğun kullanılan zehirlerle tecavüz edilen doğal alanlardaki, çokuluslu şirketlerin dokunulmazlıkları sayesinde kurdukları deneme sahaları feshedilmeli. Fakat bunun yanısıra; Syngenta’nın deneme sahası çok uzun süre önce kurulmuş bir MST yerleşiminin hemen yakınında ve doğal mısır çeşitliliğine GDO bulaştırma riski doğuruyor.
Via Campesina’nın işgalin başından beri önerisi Syngenta’nın GDO’lu ekim alanlarının herkesçe ulaşılabilen, tamamıyla patentsiz bir agro-ekolojik tohum araştırma ve üretim sahasına dönüştürülmesi.
Bu sonuçla 2006 Kasım’ında Parana yöneticilerinden Roberto Requiao, Syngenta’nın ekim alanına Parana Agro- Ekolojik Başvuru Merkezi kurmak için kanunen el koyma kararı verdi. Syngenta –büyük toprak sahiplerinin hakim olduğu- eyalet mahkemesine başvurdu; ve el koyma kararının geçici olarak tecilini kazanarak araziye dönme hakkını elde etti.
Temmuz 2007’de bir mahkeme tahliye kararıyla karşı karşıya kalan, alanı elinde tutan 70 aile Syngenta’ya bağlı güvenlik kuvvetleri ve kiralık katillerin zorlamaları ve şiddeti nedeniyle komşu Olga Benário yerleşimine taşınarak kesin mahkeme kararını beklemeye karar verdiler.
Ekim ayında; -kesinlikle silahsız olarak- doğal tohum ve agro-ekolojik üretimlerine devam ederek anlaşmazlığa yasal bir çözüm bulunması için bir baskı kurabilmek amacıyla alanı yeniden işgal etmek için döndüler. Bu andan itibaren, Sygenta’ya bağlı NF Güvenlik _irketi tarafından üzerlerine doğrultulan silahlarla ölümcül saldırılara uğradılar.
çokuluslu şirket; NF ile anlaşması olduğunu kabul ederken, NF’nin illegal olarak silah kullanmasının sorumluluğunu reddetti. Ancak; Terra de Direitos Kuruluşu, Eylül ayından bu yana Federal Polise ve Syngenta’ya, NF güvenlik şirketinin silah kullandığını bildirdiklerini işaret ediyor. Ayrıca polis, şirketin bir kadın yöneticisini kanunsuz güç bulundurmaktan tutuklamıştı. Syngenta bunlardan haberdar bir şekilde anlaşmasını sürdürdü ve durumla ilgili tüm bilgiye sahip şekilde öldürücü saldırıyı düzenledi.
Terra de Direitos, iki MST eylemcisi Celso Barbosa ve Celia Lourenco’nun da ölüm tehditleri aldığını, aynı silahlı adamlar tarafından takip edildiklerini ve bölgedeki tehdit ve şiddetin Syngenta ve bölge toprak sahiplerine bağlı çalışan güvenlikçiler nedeniyle yükseldiğini resmi olarak bildirdi. Geçtiğimiz Aralık ayında, MST karşıtı büyük toprak sahipleri tarafından organize edilen Paraná Cascavel’deki saldırının kurbanları Sygenta çalışanlarını teşhis ettiler. 20 Temmuz’da Sygenta’ya bağlı, ağır silahlarla donanmış güçler Olga Benário yerleşimine saldırdı; birçok insanı direk tehdit etti ve sonunda MST bayrağına doğru silahlarını ateşlediler; olay polise yapılan şikayetlerde kayıtlara geçti.
MST, Via Campesina ve Terra de Direitos’un da aralarında bulunduğu düzinelerce Brezilyalı çevre ve insan hakları kuruluşu olayları kınadı ve Syngenta’nın cinayetlerden sorumlu tutularak deneme sahalarından çıkarılıp ülkeyi tek etmesini talep etti. Bu haklı talepler; tıpkı GDO’lu tohum üreten; tohumu, toprağı ve suyu tekelleştirmeye çalışarak çevre ve insanlık suçu işleyenleri tüm dünyaya deşifre eden Brezilya’daki hareketlerin derin kabulü ve birliği gibi herkesin desteğini kazandı.
Silvia Ribeiro; La Jornada ve Ecoportal; 24 Kasım 2007 Sylvia Ribeiro ETC Grubunun bir araştırmacısıdır.
Makale Kaynağı : VIA CAMPESINA'dan 3. Aralık. 2007'de Ekoloji Kolektifi tarafından çevirilmiştir.
