UZEM TANITIM
BÖLÜM1
BİLİMSEL ARAŞTIRMA AŞAMALARI
BİLİMSEL ARAŞTIRMA
YÖNTEMLERİ
BİLİMSEL ARAŞTIRMA NEDİR?
Araştırma sözcüğü, Latince bilmek kökünden gelen bir kavramdır. İngilizce karşılığı olan “research” ise yeniden araştırma anlamında kullanılmaktadır (Gürsakal, 2001).
Araştırma yapmanın amacı, var olan soruna karşı çözüm
üretmek, bir olguyu-olayı-sorunu anlamak amacıyla söz
konusu sorun-olgu-olay üzerinde düşünmek demektir.
BİLİMSEL ARAŞTIRMA NEDİR?
Araştırma, araştırmacıların herhangi bir konu hakkında
bilgiye gereksinim hissettiğinde bilgi sahibi olmak için
gerçekleştirdiği girişimlerdir. Araştırma, gerçek sorunlar
konusunda nesnel bilgi üretme aktivitesidir. Araştırmacı bu
çerçevede teori, model ve sistem araştırır(Usta, 2011).
BİLİMSEL ARAŞTIRMA NEDİR?
Bilimsel araştırma, sistematik veri toplama ve analiz etme
sürecidir. Bazı bilimsel araştırmalar, kuram (teori) üretmeyi ya
da varolan kuramları sınamayı amaçlamaktadır(Bir, 1999).
BİLİMSEL ARAŞTIRMA AŞAMALARI NELERDİR?
Bilimsel bir çalışma yaparken uyulması gereken bazı kurallar vardır. Bunlara geçmeden önce bilimsel araştırmaların aşamaları üzerinde duralım(tez).
1. Giriş
Bu bölümde araştırma probleminin gerekçesi bilimsel
kanıtlara dayalı olarak tartışılır. Araştırmanın neden önemli
olduğu, yapılan araştırma ile ne amaçlandığı ortaya konulur.
1. GİRİŞ
Konuyla alakalı daha önceden yapılmış çalışmalar incelenerek
«o güne kadar konunun hangi boyutları ele alındı ve sonuçları nelerdir» incelenir ve böylece çalışmanın boyutu belirlenir. Burada önemli olan nokta problem cümlesidir.
Yapılacak çalışmada ister makale ister tez olsun, problem yada
amaç bir cümle ile ifade edilmelidir.
Problem Cümlesi/Amaç Cümlesi
Problem Cümlesi; Araştırma için seçilen problemde konu;
ilginç, araştırılabilir, önemli, etik ve alana katkı sağlayacak nitelikte olmalıdır. Problem soru cümlesi olarak ifade edilmelidir. Kısaca kurallara uygun ve yapılmamış bir boyut olmalıdır.
Amaç Cümlesi; Araştırmanın hedefi belirtilmelidir. Amaç cümlesinin hemen altına hedefe ulaşmak için alt hedefler(amaçlar) belirlenir ve onlara cevaplar aranarak ilerlenir.
Kısaca; Problem Alt Problemlerden Amaç Alt Amaçlardan
Oluşur
2. Kuramsal Çerçeve ve İlgili Araştırmalar
Girişten sonra tezlerde kuramsal çerçeve ve ilgili araştırmalar bölümü gelmektedir. Başlıktanda anlaşılacağı gibi 2 bölümden oluşur.
1. Kuramsal Temeller; Problemin, ilgili kavramların,
araştırmanın bağımlı ve bağımsız değişkenlerinin, gerekirse hedef
kitlenin ve araştırma bağlamının tanımları yapılır ve bunlarla ilgili
kuramsal bilgiler sunulur.
2. Kuramsal Çerçeve ve İlgili Araştırmalar
2. İlgili Araştırmalar: Konu hakkında daha önce yapılmış
çalışmalara atıfta bulunarak, nereden nereye geldiğini ve literatür
için bu çalışmanın öneminin ne olduğu anlatılır.
3. YÖNTEM
Bu bölümde, araştırmanın modeli, çalışma grubu, verilerin toplanması ve elde edilen verilerin analizi konularında açıklamalara yer verilir.
1. Araştırma Modeli; Nicel(analitik-quantitative) ve nitel(tanıtsal-
qualitative) olmak üzere 2 ana bölümden oluşur.
NİCEL VE NİTEL
En genel tanımıyla bakacak olursak;
Nicel; Olaylar arasındaki ilişkileri tanımlamak için sayısal veriler kullanır(anket, başarı testi vb.).
Nitel; İnsan davranışlarını veya deneyimlerini tanımlamak için
sözcükleri veri olarak kullanır(gözlem, görüşme vb.).
NİCEL ARAŞTIRMA TÜRLERİ
1. Deneysel Model: iki yada daha fazla grup üzerinde yapılan uygulamaların belli değişkenler açısından etkilerinin farklılaşma buyutu incelenir.
2. Bağıntısal Model: İki yada daha fazla değişken arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılır.
3. Nedensel-Karşılaştırma Modeli: Belli bir değişken açısından
farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaçlanır.
NİCEL ARAŞTIRMA TÜRLERİ
4. Tarihsel Model: Geçmişteki bir olayın durumu ve bu olayın
mevcut durumu üzerindeki etkilerinin incelenmesidir.
NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
1. Fenomenoloji: Olaylar, durumlar, deneyimler veya kavramlar.
2. Etnografi: Bir halkın, kültürün gelenek-göreneklerinin betimlenmesi.
3. Gömülü Teori: Veri toplarken veya analiz edilirken gömülü olan teoriyi ortaya çıkarmaya çalışır ve yeni kavramlar ortaya çıkarır.
4. Örnek Olay: Özel bir durumun derinlemesine incelenmesi.
NİCEL VE NİTEL ARAŞTIRMALARIN AŞAMALARI
NİCEL NİTEL
Konu seç Toplumsal benliği kabul
et
Soruya odaklan Bakış açısı benimse
Araştırmayı tasarla Araştırmayı tasarla
Veri topla Veri topla
Verileri analiz et Verileri analiz et
Verileri yorumla Verileri yorumla
Başkalarını bilgilendir Başkalarını bilgilendir
4. BULGULAR
Çalışma sonucunda elde edilen veriler analiz edilerek bulgular
ortaya çıkar. Genellikle tablolar halinde verilir. Analiz programı
olarak SPSS kullanılır(nicel için).
5. SONUÇ VE ÖNERİLER
Çalışmaya ilişkin sonuçlara yer verilir. Öneriler kısmında ise
bundan sonra yapılacak çalışmalara ışık tutacak nitelikte bilgiler
verilir.
Araştırma Raporu
Bir araştırma yapıldıktan sonra, bu araştırmanın sonuçlarının
başkaları tarafından öğrenilebilmesi için yapılan araştırmanın
raporlaştırılması gerekmektedir.
Araştırma Raporu
Rapor, herhangi bir konuyu, olayı veya durumu incelemekle
görevlendirilen kişi ya da kişilerin, yaptıkları araştırmanın
sonuçlarını ilgili yere bildirmek üzere yazdıkları inceleme veya
araştırma yazısıdır.
Araştırma Raporu
Yapısı ile ilgili olarak bir araştırma raporu;
Başlık
Özet
Giriş
Yöntem
Bulgular ve yorumlar
Sonuç ve öneriler
Kaynakça
Bölümlerinden oluşmaktadır.
Araştırma Raporu
Araştırma raporlarını diğer raporlardan ayıran en önemli özellik ise araştırma raporlarının hazırlanmasında bilimsel prensiplere uyulması gerekliliğidir.
