Mal ve hizmetlerin miktarını artırmadan, sadece faydasının artırılmasıyla yapılan üretim şekillerine mekan, zaman, şekil ve mülkiyet faydası yaratılarak gerçekleştirilebilir

3- Üretim

İnsan ihtiyaçlarını gidermekte kullanılacak mal ve hizmtlerin yapılması, elde edilmesi meydana getirilmesine, bunların bir yerden başka bir yere taşınmasına ve ileride kullanılmak üzere bozulmadan saklanmasına üretim adı verilir. .Kısaca üretim, bireylerin sınırsız gereksinmelerini, gidermeye yönelik kıt mal ve hizmetlerin, miktar ya da faydalarını artırmayı amaçlayan çabalardır

Mal ve hizmetlerin miktarını artırmadan, sadece faydasının artırılmasıyla yapılan üretim şekillerine mekan, zaman, şekil ve mülkiyet faydası yaratılarak gerçekleştirilebilir

A- “Mekan Faydası” Yaratılarak Yapılan Üretim

Örneğin taşıma/ ulaştırma işlemi, bir malın mekanını değişitrerek müşterilere-tüketicilere götürme

B- “Zaman Faydası” Yaratılarak Yapılan Üretim

Bir malın ona gereksinme duyulanna kadar bekletilmesi faaliyetdir (örneğin stoklama, depolama, saklama)

C- “Şekil Faydası” Yaratılarak Yapılan Üretim Üretilmiş bazı malların şeklini değiştirererk yapılan üretim

Örneğin deri ve köseleden ayakkabı yapma

D- “Mülkiyet Faydası” Yaratılarak Yapılan Üretim

Üretilmiş tüm mal ve hizmetlerin, ona gereksinme duyanların mülkiyetine geçmesini sağlayan aracıların (satıcılar) faaliyeti üretim sayılır (Pazarlama, satma)

E- Hizmet de Bir Üretimdir F- Üretim Devamlı Tekrarlanır

Gereksinmeler zorunlu olanlarda daha sık, zorunlu olmayanlarda aralıklı olarak tekrarlanır, üretim de bu gereksinmeye yönelik tekrarlanır

Kişinin günde 3 kez beslenme gereksinimi, yılda üç kere tiyatroya gitme ihtiyacı nedeniyle

4- Mal, Hizmet, Fayda

İnsanın ihtiyaçları mallar ve hizmetlerle karşılanır. Ekmek bir maldır, ayakkabı bir maldır.

Berberin saç kesmesi bir hizmettir, doktorun hasta muayene etmesi bir hizmettir, dolmuş

şoförünün yolcu taşıması bir hizmettir. Bunların her biri bir ihtiyacı karşılar.

A- Mal

ve Fayda Kavramı İnsan gereksinmelerini gidermeye yönelik her şeye mal denir

Malların gereksinimleri tatmin özelliğine fayda denir (Fayda kavramı subjektiftir) Ekonomist sadece ekonomik (kıt) mallarla ilgilenir

Ekonomik Mal; Gereksinmelere oranla kıt olan ve bu nedenle de elde edilebilmek için bir bedel ödenen yani fiyatı olan mallardır

Diğeri is Serbest Mallardır, hava, güneş ışığı gibi

Üretim ve mübadele ancak, ekonomik mallar üzerinden olur

Mallar;

(1) Serbest Mal

(2) Ekonomik Mal (2.1) Kamu Malı (2.2) Özel Mal

Özel Mal; Ekonomide üretilen malların büyük kısmı, Bir kişi satın aldığında onun izni olmaksızın bir başkası tüketemez, Tüketebilmek için bedelini ödemek gerekir

Kamu Malları; Üretilmesi için çaba harcanan ve bir maliyeti olan kamu mallarından ülke vatandaşları bir bedel ödemeden yararlanır, Maliyeti olmakla birlikte kullanıcılar için serbest mal niteliği taşır, Kamu mallarının piyasası ve fiyatı yoktur, Herkesin ortak kullanımına açıktır. Örneğin; güvenlik hizmetleri, yollar, yeşil alanlar (parklar), bazı durumlarda eğitim ve sağlık hizmetleri, (Ne kadar üretileceğine piyasa değil, bütçe olanakları çerçevesinde hükümetler karar verir, bazen de popülist kararlarla yönlendirilir)

Kamu malları kullanıcılar, vatandaşlar tarafından bedava tüketilir, Fakat üretimlerinin bir maliyeti vardır, bu maliyet ise vatandaşlardan toplanan vergilerden sağlanır (Vergiler ise genellikle artan oranlıdır, kişilerin gelirleri arttıkça yüksek oranda vergi öder, diğer yandan yüksek gelirli olanların çocukları özel okula giderken, az vergi ödeyenlerin çocukları kamu malı niteliği taşıyan bedava kamu eğitim imkanlarından yararlanır)

B- Ekonomik Malların Çeşitleri Değişik ölçütlere göre sınıflara ayrılabilir; Başlıcaları:

(1) Görünüşlerine göre “Maddi Mallar” ve “Maddi Olmayan (Manevi) Mallar (Hizmetler)”

Maddi Mallar;Yiyecek, giyecek vb

Maddi Olmayan (Manevi) Mallar (Hizmetler); Ticaret, ulaşım, bankacılık, eğitim faaliyetleri, sağlık hizmetleri vb

(2) Karşıladıkları gereksinmeler yönünden “Tüketim Malları” ve “Üretim Malları”

Tüketim Malları; Dolaysız, ya da nihai mallar, tüketicilerin gereksinmelerini doğrudan doğruya karşılar

Üretim Malları; Dolaylı ya da Ara Mallar, Başka malların üretimine olanak sağlayan mallardır, Sanayide kullanılan tüm makine, alet ve gereçler

C- Üretim ve Tüketim Malları Dayanıklı Olup-Olmama Yönünden İkiye Ayrılır

1 İktisat teorisinde mal terimi genel olarak “mal ve hizmet” olarak anlaşılır.

Dayanıklı Mallar; Genellikle ikinci el piyasası olan ve çok defa kullanılan mallardır Ayakkabı, elbise, dokuma tezgahı, )

Dayanıksız Mallar; Sadece bir defa kullanılır (Meyve, sebze, ekmek, elektrik enerjisi, havagazı)

D- Mallar Üretimle Çoğaltılıp-Çoğaltılamama Yönünden İkiye Ayrılır Çoğaltılabilen Mallar; Miktarları üretimle artırılması mümkün olan mallar (Kitap, ekmek, sıra)

Çoğaltılamayan Mallar; Miktarlarının artırılması olanaksız, Antika eşyalar, tarihi eserler, ressamı ölmüş tablolar

E- Mallar İkame Edilebilirlik ve Tamamlayıcılık Yönleriyle de İkiye Ayrılır İkame Malları; Aynı gereksinmelerin karşılanmasında birbirlerinin yerine geçebilen mallardır (Tereyağı-margarin; şeker-pekmez; kahve-çay)

Tamamlayıcı Mallar; Aynı gereksinmelerin karşılanmasında birlikte kullanılan mallardır (Araba ile benzin; Defter ve kalem; çay-şeker)

5- İşbölümü, Uzmanlaşma ve Mübadele

-Farklı bir mal üretme ve ürettiği malın kendi gereksinmesinden fazla olan kısmını başka mallarla değiştirme

-Tarımda haneiçi tüketim... Pazarlanmayan

-İşbölümü ile belirli bir malın üretimini sağlayanlar uzmanlaşmışlardır -Üretimde verim ve kalite artışı

-Günümüz ekonomilerinin en önemli özelliği bireylerin gereksinme duymadıkları ya da az gereksinme duydukları malları başkaları için üretmesidir;

İki tür işbölümü

(1) Mesleki İşbölümü; Her fert başka bir meslekte uzmanlaşır; öğretmenlik, bankacılık, mobilyacılık, doktorluk, çiftçilik vb

(2) Teknik işbölümü; İşletmelerin bir malın üretiminin çeşitli teknik evrelerinde uzmanlaşmalarıdır (Otomasyon... Kitlesel-Fordist)

-Her iki işbölümünün etkisiyle günümüzde üretim düzeyleri önemli ölçülerde artmıştır -Mübadele, uzmanlaşmış üreticilerin, kendi üretim fazlalarını gereksinme duydukları başka mallarla değiştirmeleridir

6-Bölüşüm

Bölüşüm, elde edilen üretimden, bu üretime katılan üretim faktörlerinin veya üretim faktörleri sahiplerinin ne kadar pay alacağını konu alır

Fonksiyonel (işlevsel) ve Kişisel Olmak üzere iki tür Bölüşüm vardır

Fonksiyonel (işlevsel) Bölüşüm; Bir toplumda belirli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin ne kadarı dört adet Üretim faktörü tarafından pay edilmektedir; Her bir Üretim faktörünün üretimden aldıkları payların ne kadar olduğu;

Üretim faktörlerinin üretimden aldıkları payların adları

İşgücü/ emek; ÜCRET Sermaye; FAİZ

Doğal Kaynaklar (Toprak); RANT Girişimci; KAR

Kişisel Bölüşüm; Bir toplumda belirli bir dönemde yaratılan hasılanın toplumdaki kişiler arasında nasıl dağıldığını ifade eder. Gelir Dağılımı…

7-Tüketim (yoğaltım, istihlak)

-İnsan ihtiyaçlarının doğrudan doğruya giderilmesi için mal ve hizmetlerin kullanılmasına tüketim denir. Karın doyurmak için bir dilim ekmeğin yenmesi tüketimdir. Bir çift ayakkabının giyilmesi tüketimdir. Bir konser salonunda müzik dinlenmesi tüketimdir.

-Tüketim ekonomik mal ve hizmetlerin faydalarından gereksinmelerin dolaysız tatmini için yararlanmaya denir

-Kıtlıkla savaştaki tüm çaba daha çok tatmin, daha çok tüketim düzeyine erişme,

-Yeni bir mal üretmek ya da mevcut malların miktarını artırmak için yapılan kullanımlara, tüketim değil, “ara kullanım” denir

-Bazı mallar bir defalık tüketimde o esnada ortadan kalkar (ekmek, su); Bazıları ise çok defa kullanılarak eskir

-Bazı mallar ise tüketildiği halde (iyi korundukları takdirde) olduğu gibi kalır (Tablolar, tarihi

eserler)