İMPLANTASYON BAŞARISIZLIĞI: MOLEKÜL DÜZEYİNDE MEKANİZMA VE KLİNİK TEDAVİ
Başarılı implantasyonda, blastokist evresinde fonksiyon gösteren embriyo, endometrium reseptivitesi ve anne ile embriyo dokuları arasında uyumlu bir diyalog gerekmektedir. İmplantasyon penceresi ovülasyon sonrası yaklaşık 6 gün sonra oluşmakta ve 4 gün süreyle devam etmektedir. İmplantasyon endometriuma yanaşma (apozisyon), tutunma (adezyon) ve epitelyum katmanı geçme (penetrasyon) evrelerinden oluşur. Endometriozis, hidrosalpenks, miyoma uteri gibi jinekolojik hastalıklarda uterusta reseptivitede azalma izlenmektedir.
HOX genleri endometriumun gelişimi, farklılaşması ve reseptivitesinde rol oynamaktadır. HOX genleri ekspresyonu sekresyon fazında, östrojen ve progesteronun yüksek olduğu embriyo implantasyonu sırasında artmaktadır.
Endometriozisde, implantasyon penceresinde αvβ3 integrin ve LIF ekspresyonu azalması, sekresyon fazında IL-11 ve IL-IIRα ekspresyonu izlenmemesi, sekresyon fazında HOX genlerindeki artışın görülmemesi, progesteron reseptörleri oranındaki değişikliğe bağlı progesteron direnci oluşması implantasyon başarısızlığına yol açmaktadır.
Hidrosalpenks içerisindeki sıvının endometriuma boşalması apozisyona mekanik olarak engel olarak ve endometriumda αvβ3 integrin, LIF, HOXA10 ekspresyonunu azaltarak implantasyon başarısızlığında rol almaktadır.
Submüköz ve intramural myomlar endometriumu bozarak, tubaları ve serviks kanalını tıkayarak, ve HOXA10 ekspresyonunu azaltarak implantasyon başarısızlığında etkili olmaktadır.
PCOS olgularında sekresyon fazında αvβ3 integrin ve LIF ekspresyonunda azalma, androjen reseptörlerinin yüksek miktarda ekspresyonu, implantasyon penceresinde östrojen reseptör-α seviyelerinin azalmaması implantasyon başarısını etkilemektedir.
Endometrium kalınlığı IVF siklüslerinde gebelik oranları ile doğru orantılı izlenmektedir. Genellikle başarılı implantasyon 6 mm ve üzerindeki kalınlıklarda izlenmektedir. Luteal faz ortalarında ultrasonografide izlenen homojen hiperekojen yapıda gebelik oranları daha yüksek izlenmektedir.
Endometriozisde IVF öncesi uzun süreli GnRH agonist tedavisi implantasyonda başarıyı arttırabilmektedir. Myom ve endometrial poliplerin, hidrosalpenkslerin cerrahi olarak çıkarılması, endometritlerin antibiyotiklerle medikal tedavisi implantasyon başarılarını arttırmada etkili olmaktadır. PCOS olgularda kilo verme ve insülin hassaslaştırıcı medikal tedavi insülin ve androjen seviyelerini azaltarak üreme potansiyelini arttırabilmektedir.
Endometrium biyopsisi ile yaratılan lokal hasar da tekrarlayan IVF siklüslerinde desidüalizasyon ve artmış implantasyon başarısını sağlayabilmektedir.
