Artiklarin Yeniden Degerlendirilmesi fGin Makina ve

(1)

Dokiintii ve

Artiklarin Yeniden Degerlendirilmesi fGin Makina ve

Sistemler

Suat C A N O ~ L U Dr.

Marmara ~ n i v . Tcknik Egitirn Fak. Tekstil Eg. 801, LSTANBUL

Tekstil ve konfeksiyon sanayiind,e i$lernlcr sonrrcrr olrlgarr dokiintii we artrklar~n deberlendirilrnesitre o r ~ e l i k , ~ e 8 i t l i fir~nalar tarafindan makina ve sis- torilcr iiretiln~cktedir. Blc alandaki firmalardart bi- risindc LAROCHE firrnasrdrr. Bir yazida, db'kiintii uc nrtikl~rrtr geri kazarrrl~nasl i ~ i t r iiretilett ~nakina we sistcmlerin, teknolojik g e ~ n a l a r ~ , ~aligrna rnctodlarr we teknik ozellikleri lrakkrnda bilgi veril~nigtir.

MACHINERY AND SYSTEMS FOR THE UTILIZATION OF WASTES AND RESIDUES

The nraclriner!y and systans rulrich have been irscd by the textile and apparel indlrstries to rctilizc the textile ruastcs ore produced by variorrs companies.

One of tllesc conrpanies is LAROCHE. Itr this report, the drscriptiorr and tke roorking principles of the s~nchlner!y and the s!ysterns prodnced by LAROCHE to rcc!ycle the wastes are described.

Gunumuzde Tekstil ve Konfeksiyon Sanayii, kapasite olarak buyuk bir geligme gostermigtir. Bu gelia- me neticesinde tekstil ve konfeksiy0.n .sanayiinde, dokuntii ve arhklann artacag~ diisuncesi ile bunlann degerlendirilmesi son derece onemli hale gelmiatir.

ijlkemizde, tekstil dokuntiilerinin ve konfeksiyon arhklarm~n yeterincc degerlendirilmedigi bir ger- gektir. Ozelliklc konfeksiyon artrklarln~n degerlen- dirilmemesi daha onemli boyuttad~r. Konfeksiyon atolyelerinin yo&n oldugu bolgelerde, bu ahklann, cope ahldlgl, yak~lmak uzere bekletildigi veya ye- terince onem verilmedigi kolayl~kla gorulebilir.

Halbuki geli~mig teknolojilerle tekstil dokuntulerinin degerlendirilerek onemli oranlarda hammadde ve ~egitli kazan~lar saglanabilir. Bu alanda firma- Ian, dokuntu ve arhklann yeniden kullan~labilir hale getirilmesi iqin makina ve sistemler onermek- tedirler. Bunlardan, onde gelen biri Fransn Laroche f i r m a s ~ d ~ r .

Laroche tekstil ve konfeksiyon endustrisi irin yaklaa~k yuz y ~ l d ~ r makina ve donan~mlar uret- mektedir. Firma, %SO'inden f a z l a s ~ n ~ ihrag ettigi uretimini uq ayrl fabrikada 150 personeliyle ger- geklegtirmektedir. Bu y a z ~ d a firmanln urettigi ma- kinalarm, teknik ozellikleri ve p l q m a metodlar~

hakkmda tanltlc~ bilgi verilmeye gal~g~lacakhr.

2. VE SISTEMLER

21. Oyuncaklar I+ Dolgu Maddeleri ijnitesi Bu uniteden elde edilen temizlenmi$ materyaller, oyuncaklarda dolgu maddesi olarak kullandmak- t a d ~ r . Makinaya manuel veya otomatik olarak besleme yapllabilir. Beslenen materyal testere digli bir silindir y a r d ~ m ~ y l a aqlarak, elyaf biriktirme silosunda depolan~r.Makinan~n (Sekil 1) uretimi 50- 120 kg/h arasmda degigir.

1. A g o 2. Ayar klapeli born

-

^3.^{VT 300}tipi vantilator 4. Elyaf biriktirrne deposu

-

^5.^Elektrik^konhol^paneli ^6.^Elyafgkq kana11

(2)

2.2. Doner Kesici (Tip 231) 23. Garnitiir U ~ l u A q c ~ l a r

Materyaller (iplik dokuntuleri, towlar, filament- _B, aelcllar, nonwoven bath ieersinde kalrms lifler, lifler v.s.) konveyor yardlmlyla sisteme lerin ve kenar &kiintiilerinin aCllmasl iSin dizayn beslenirler. Besleme k ~ s m ~ ; bir konveyor, 300mm edilmiStir, (sekil 3, 4)

~ a p ~ n d a uzeri kaucuk kaph ayarlanabilir b a s ~ n q l ~ hir silindir, bu silindirin alhnda d u z qelik silindir ve materyalin iizerinde kaydlgi bir masadan olu$ur. Bu k ~ s ~ m l a r d a n geeen materyal, sabit yatay b ~ q a k uzerine gelir ve burada 400mm eap~ndaki iki b ~ ~ a k l ~ doner bazl~k y a r d ~ m ~ y l a belirli bir a q d a kesilerek, cykq hasmnm iizerine firlahhr. Sabit b ~ c a k ile kesici b ~ ~ a k arasl cok hassas sekilde ayarlanabilmek- tedir. Kesici b ~ c a k l a r sokiilmeden, makina uzerindeki bileyici y a r d ~ m ~ y l a bilenebilir. Besleme esnasmda materyalin i ~ e r i s i n d e olabilecek metal p a r ~ a c ~ k l a r , bir elektronik metal dedektoru saye- sinde a y ~ k l a n ~ r . Makinenin (Sekil 2) uretimi 400-

4000 kg/h arasmda degisir. Sekil 3 . Miilitriirr Sekil.4. Supertrim

B

-

$ekil 2.: Doner Kesici

Teknik Ozellikleri:

Calqma geni~ligi ^: 300mm-5Mhnm Kesme ruunlugu ^: 25mm

-

^165mm

PIV varyatoruyle ayarlanabilir

Kesici b a s l ~ k : 0 400mm iki bleakla Kesici baghk ^{~ I Z I}^: 200 dev/dak.

A g ~ r l ~ k : 2600 kg Kullan~labilir guq:

Kesici b q h k ^: 10 veya 15 HP, 750 dev/dak.

PIV : 2HP

T a y y ~ c ~ apron : 0.75 HP Bileyici : 1 . 5 H P

Bas1n~11 hava : 6kg/an2-lm3/h

2.4. Mini Dokiintii Aqcl (Cadette 500) Teknik Ozellikleri:

Bu aclcl, iplik , dokuma, orme ve dDIiusuz yiizey dokuntiilerinin a q l m a s ~ icin kullan~l~r. Dokuntiinun durumuna ve istege gore 1-6 agamadan olu$abilir.

(Sekil 5)

Model Geniglik (MM)

Qkilen G f i ~ h4

Max. kapasite kg/h

(3)

Her a g n unitede gunlar bulunur:

-

Ayarlanabilir tabla11 ve silindirli besleme sistemi

-

350mm cap~nda igneli yada destere d i ~ l i aqcr

-

Aim silindir ve elekli silindirli kmdenser bolumu

- Duz uclu ay~klaylcl ve temizleyici tertibat

- Filtre sistemi

-

A ~ C I silindir icin 7 3 kw motor

- Besleme.sistemi isin 1,l kw motor

-

Cal~gma genigligi 500mm

-

Kapasite 30

-

100 kg/h arasmda degigir

2.5. Dokiintii Par~alama Makinalan

2.5.1. Junior 800 Tipi Dokiintii Parqalama Makinas1 (Vekil 6 )

Karakteristikleri;

-

Q l ~ g m a genigligi: 800mm

-

Silindirler: $ 750mm celik kaplamal~ ve yuvarlak uclu ignelidir.

-

Butiin tekstil dokuntulerinde kullanrlabilir.

Silindir Ayarlar~:

-

Besleme h r z ~ , mekanik varyatorle ayarlamr.

-

Ac~klamamlg materyalin eliminasyonu iqin qok hassas a y a r l ~ ay~klay~cr mevcuttur:

-

Besleme tablas~ ve igneler arasl ayar kolayl~kla y a p ~ l a b i l i r .

Secenekler:

-

Hacim kontrollii otomatik elyaf yaglaylc~

-

Hassas a y a h metal dedektoru ( A r a y c ~ baghk oynak eleklere uygundur.)

ijretim Kapasitesi:

-

200

-

600 kg/h arasmda degi~ir.

2.5.2. Olympic Tip Dokiintii Parqalama Makinasl (Sekil 7)

vekil ^7.Olyrrrpic tip dukiirriii parplnyrcr

Karakteristikleri:

-

Calqma genigligi: Olympic tipde lOOOmm Olympic Super tipde 1400mm

- Silindirler: Yuvarlak uclu igneli ve lOOOmm p p ~ n d a d ~ r .

-

Her qegit ve tipdeki tekstil dokuntuleri i ~ i n kul- lanilabilir.

Silindir Ayarlarr:

-

Besleme hm, mekanik varyatorle veya DC moto- ruyla degigtirilebilir.

T E W L VE MOHENDIS MI* 7 SAYk38 N k A N 1993

(4)

-

A ~ ~ k l a m a m q materyalin eliminasyonu i ~ i n qok Iiassas ayarh a y ~ k l a y m tertibat mevcuttur.

-

Bcsleme tablas~ ve igneler arasl a y a r m n qok ko- lay yap~labilmesi avantaj~na sahiptir.

Se~enekler:

-

Dovucu silindirli vc ~ z g a r a l ~ y a b a n c ~ madde aylrlcl tertibat

- Metal p a r q k m a y ~ r m a k iqin ayarlanabilir has- sasiyetli elcktronik metal dedektoru (Araym baghk oynak efcklerc uygundur.)

-

COili yangm onleme sistemi (her tip iQn)

~ r c t i m kapasitesi:

-

Olympic tip'de 280

-

800 kg/h

-

Olympic Super tip'de 400

-

1200 kg/h

2.5.3. Jumbo Tipi Paqalama ma kin as^ (Seki18)

Teknik Ozellikleri:

- K a l ~ n l ~ k a y a r l ~ shud besleme, titregimli elekli plaka, materyal seviye konholu ve q ~ k q silindirleri

-

Besleme sistemi: Besleme hasm, b a s ~ n c ~ ayarlanabilir tabla ve 250mm qap~nda q a l ~ g ~ c ~ silindirden meydana gelmigtir.

-

Bak~m ve tcmizlik opcrasyonlar~nrn kolaylrg~ i ~ i n elekli kunveyur!~ elyaf hansfer s a h a s ~ vard~r.

- A y ~ l l a y ~ c ~ plakalar (ayarlanabilir uqlu) ve pnomatik sqici bulunur.

-

Ana silindirlerin pnornatik olarak frenlenebilmesi miimkiindiir.

-

Y a n p emniyeti iqin gaz ve su diizeleri mevcuttur.

Karakteristikleri:

-

Calqma genigligi:

Jumbo 1000: lOOOmm Jumbo 1500: 15Wmm Jumbo 2000: 2OOOmm

- Aqma silindirleri: 1000mm ~ a p ~ n d a metalik kap- lamad~r.

Sefenekler:

-

Elyaf yaglaym

- Otomatik ana silindir bileyicisi

-

Yangrn uyarlcl

-

Merkezi temizleme sistemi (CS 800) Uretim kapasitesi:

-

Jumbo 1000 ^:300

-

^IMH)kg/h

- Jumbo 1500 : 450

-

1500 kg/h

- Jumbo 2000 : 600

-

2000 kg/h

2.6 Koparm Tip Yatay Kaba A ~ I C I

Makina, dokusuz yiizey dokuntiileri, eski elbiseler ve bunlara benzer qegitli dokuntiilerin parqalanmas~, tarama oncesi harmanlanmas~ ve lif halinde a q ~ l m a s ~ iqin ince a g c ~ d a n once kullanrl~r. (Sekil 9)

Teknik Ozellikleri:

- Bir t a $ ~ y c ~ bant

- Sivri dig uqlu yada oluklu 2500mm qap~nda qelik silindirli besleme tertibat~

- Aluminyum kaplamah ve iizerinde 24 adet uq bulu- nan biiyiik a q o silindir.

-

Pnomatik q ~ k q k ~ s m ~

Cal~gma Ceni~ligi: 800mm

-

1000mm

-

1400mm arasmda degigir

Uretim Kapasitesi: Makina geni~ligine ve materyalin durumuna gore 200

-

1200 kg/h aras~nda degigir.

Ana Silindirler f ~ i n Gerekli Guq: Makina ve materyal durumuna gore 20

-

125 HP arasmda degigir.

TEKSTfLVE MOHENDIS ML; 7 SAM:38 NISAN 1993

(5)

2.7. Yumu~ak Pamuk Diikiintiilerini Geri Kazanma Sistemleri

Qrqrlama, harman - hallas ve taraklama gibi ig- lemkrden arda kalan dokiintiilerin degerlendirilme- sinde kullan~labilen ekonomik bir sistemdir. Temiz- h e n dokuntiiler, iplik, saghk a l a n ~ n d a , k a g ~ t endiishilerinde ve Open-End iplik sisteminde %5'- den %loose kadar temizlenmig y u m u ~ a k dokuntiiler gcklindc kullamlabilir.

2.7.1. Yumugak Pamuk Diikiintiisii Sistemi - A

-

(Sekil ¹⁰⁾

Sistemin Kis~mlari:

-

Temizleme izgaral~ hazneli besleyici

-

B o p l t m

-

Sanhafuj a y m a

-

Cift doviiculii temizleyici

-

500mm geni~liginde bir veya iki tane ince agci

- 1Jretim Kapasitesi 40

-

80 kg/h

Sekil 11. Yrrrrrrrpk prirrrk diikiirrliileririi geri knznirrrrn sistntri - B

'I'EKS"lLVE MOtIEN1)lS Yll,: 7 SAW:38 N h N 1993

(6)

2.7.2. Yurnugak Pamuk Dokiintiisii Sisterni

-

B

-

(Sekil ¹¹⁾

Sistemin K ~ s m lan:

- Tcn~izleyici ~zgarall haznsli beslcyici

-

Bogalt~ci

- Santrafuj ayrrlcl

-

Elektronik metal dcdektoru

-

Kademeli temizleyici (Alti silindirli vc lzgara a y a r l ~ )

-

l~ice a q d a r (qalqma gcniglikleri: 800mm, l000mm veya 1400mm)

-

Kondenser

-

Dikey veya yatay balya presi

-

Uretim Kapasitesi : 100

-

400 kg/h

2.8. Kademeli Temizleyiciler

2.8.1. Alt~.Doviiciilii Kademeli Temizleyici

Pamuk ve degigik tiplcrdeki dokuntiilerin aql- mast ve temizlenmesi iqin kullan~hr. Aqma

-

temizleme iglemi a l t ~ adet dovucu ve bunlann altmda bu- lunan a y a r l ~ ~ z g a r a l a r y a r d ~ m ~ y l a y a p ~ l ~ r . Aynca metal p a r ~ a l a r , bir metal dedektoru y a r d ~ m ~ y l a a y ~ k l a n ~ r . (Sekil 12)

-

Cal~gma genigligi : 1OMhnm 1400mm

-

Uretim kapasiteleri: 250-600kg/h 350-800kg/h

2.8.2. Otomatik KaCemeli Temizleyici

Makina, dugiik kaliteli pamuk, yun dokunideri ve diger tckstil dokuntiilerinin a q ~ l m a s ~ ve temizlenmesi iqin k u l l a n ~ l ~ r . Aqma ve temizleme iglemi yu-

kar~daki makinadaki gibidir. Cok d u ~ u k kaliteli pamuk ve dokuntuler kullan~ld~gmda makina qk121 kapat~larak, bir kondcnser y a r d ~ m ~ y l a malzeme is- tenilen oranda makina i~ersinde dijndurulerek daha iyi aqma ve temizleme iglcmi gsrqeklegtirilir. Ayn- ca bcslcmc k ~ s m ~ n d a , metal parqac~klar~ ay~klamak iqin m ~ k n a h s l ~ metal q ~ k a r m bulunur. (Sekil 13)

-

Calqma genigligi : lOOOmm - 1400mm

-

Uretim kapasitelcri: 250kg/h-800kg/h a r a s ~ n d a d ~ r .

2 9 . ince A p c ~

Diisuk kaliteli pamuk ve pamuk dokuntulerinin a q ~ l m a s ~ ve temizlenmesi iqin k u l l a n ~ l m a k t a d ~ r . Konvansiyonel ve O.E. iplik sistemlerinde bu makin- sden yararlanmak mumkundur. Kondenserin emerek a l d ~ g ~ elyaf kutleleri bir slylrlcl silindir y a r d ~ m ~ y l a dikey hazneye b o ~ a l ~ r . Haznenin altmdaki iki adet silindirle materyale diizgun bir form verilir ve malzeme bu gekilde beslenme silindiri y a r d ~ m ~ y l a aqrcl ana silindire iletilir. Burada aqma vc temizleme iglemi tamamlanan malzeme 1.iakinay1 terkeder. (Sekil 14)

-

Cahgma genigligi: B(Xhnm

-

1WOmm

-

1400mm

-

Ana Silindir : $765mm capmda.destere

diglidir Seqenekler:

-

Kademeli temizleyici veya hazneli besleyiciyle, ince aqclya besleme imkan~

-

iyi aqma ve temizleme i$lemi icin iki ince aqlayl ard arda kullanabilme imkan~

-

Pnomatik kanalh ve spiral konveyorlii cop elimi- nasyonudur

(7)

Urctim Kapasitcleri:

Makinc genigligi kapsitc

m ⁿ¹ kg/h

I

2.9.1. ~ i k e ~ Ince AFICI

Bu makina, butiin tiplcrdeki elyafm aq~lmas~nda k u l l a n ~ l ~ r . Harmanlarda k u l l a n ~ l d ~ g ~ n d a , elyaf guruplarm cok iyi aqarak taraklama i ~ i n uygun hale getirir. Sistem bir rezerve shudu, on aqlcl safha, titre~imli shud, yatlk igneli d a r t adet beslcme silindiri ve yuksek 111~11 a q c ~ silindirden olugur.

(Sekil 15)

Teknik Ozellikler:

2.9.2.1nce A p u (Celik Doviiculu veya Kirschnerli) Makina, pamuk liflerinin taraklara otomatik o- larak beslenmesinden once, aqma, temizleme ve toz q~karma iqin k u l l a n ~ l ~ r . (Sekil 16)

Klslmlan:

-

Temizlemc makinalarl ve onceki aqma iglemlerinde, elyaf guruplannda oluaan tozlarm tamamen giderilmesi icin kondenser

-

Materyal seviye konhollu genig kapasiteli biriktirme haznesi

-

Besleme silindirleri, yay11 plaka, a y a r l ~ lzgara ve qelik destere digli dovucu ya da kirschnerli ince aqm k w m . fstenildiginde, otomatik dokuntu qkarmak icin spiral konveyor

-

Cahgma genigligi : 10Wmm

-

~ r c t i m kapasitcleri: 250-300 kg/h civarmdad~r.

(8)

2.10. Balya Presleri Teknik Ozellikleri:

Butun tekstil hammaddelerinin preslenmesinde MODELPV70 k u l l a n ~ l ~ r . Bu prcslcrin tcknik ozellikleri agag~da

-

a q k l a n r n q t ~ r .

2.10.1. PvModel Dikey Balya Presi (Sekil17)

Biriktirrne haznesi: 6m Bas~nc kuvveti: 70 ton

Hidrolik paketleyici: 650 litrelik depo ve 22 kw motorlu

Balya ol$ileri: 1200rnm*750mm'1100mm Balya a g ~ r h g ~ : 250

-

280 kg

Uretirn kapasitesi: 3

-

4 balya/h Gerekli gut: 25kw

Elektrikli kontrol paneli MODEL PV25

-

,Biriktirme haznesi: 4m

-

^Basln~kuvveti: 25 ton

-

Hidrolik paketleyici: 160 litrelik depo ve 4 kw motorlu

-

Balya oIc$ileri: 1100mm*650rnm*1100mrn

-

Balya a g ~ r l ~ g ~ : 150 -180 kg

-

ijretim kapasitesi: 2 balya/h

-

Gerekli guc: 5kw

-

Elektrikli kontrol paneli

$ekil 17. Dikey bnl!yn presi 2.10.2. PH Model Yatay Balya Presi (Sekil 18)

Makinanm boyutlar~ lmml Sekil 1 8 . Yntny bnlyn presi

TIP

PV 70

1

⁷⁵²⁰

1

²⁰⁵⁰

1

⁷³⁴⁵

1

³⁷⁹⁵

A B

I

C ^D

(9)

Teknik Ozellikler.

Kuwet (ton)

PH 20

MODEL PH 8

-

Fotoselli materyal seviyc kontrolii

- Iki telli manuel balya baglama

-

Balya a g ~ r l l g ~ : 30

-

100 kg

- Uretim kapasitesi: 30

-

120 kg/h MODEL PH 20

-

Fotoselli materyal seviye konholu

-

UC telli otomatik balya baglama

-

Balya agrr11gl:lOO

-

400 kg

- ljretim kapasitesi: 200

-

1000 k g / h

-

Fotoselli materyal seviye kontrolu

-

iki telli otomatik balya baglama

-

Balya agirhgi: 40

-

120 kg

-

Uretim kapasitesi: 40

-

160 kg/h

-

LAROCHE Makine Tanlhm Katalogu. 1992 Machines Tcxtilm 691470 Coun Francs