HALİL ÜNAL
İVDB GELİR VERGİLERİ USUL GRUP MÜDÜRÜ
GELİR İDARESİ GÖRÜŞLERİYLE GELİR VERGİSİ MATRAHININ TESPİTİNDE ÖZELİK ARZ EDEN
HUSUSLAR
Ticari Kazançlar
Mart 2020
Ücretler
Serbest Meslek Kazançları
Gayrimenkul Sermaye İradı
Diğer Kazanç ve İratlar
Gelirin Beyanı
Diğer İndirimler
Zirai Kazançlar
4
TAHAKKUK ESASI GELİRİN DOĞUŞU
Ticari kazancın tespitinde geçerli olan tahakkuk esası ilkesine göre;
gelir veya gideri doğuran işlemler miktar ve mahiyet itibarıyla kesinleşmesiyle birlikte işlem tekemmül edeceğinden
mal teslimlerinde geliri doğuran işlemin fatura döneminin değil
malın teslim edildiği yılın geliri olarak dikkate alınması gerekmektedir.
HESAP DÖNEMİ KAPANDIKTAN SONRA ULAŞAN GİDER FATURALARI
1. Tahakkuk ettikleri yılın gideri olarak değerlendirilmesi
2. Beyannamenin "Zarar olsa dahi indirilecek istisnalar ve indirimler"
bölümündeki "Diğer indirim ve istisnalar" satırında açıklama da girilerek gösterilmek suretiyle kazançtan indirim konusu yapılması
3. Faturaların kayıtlara alındığı dönemde kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması
gerekmektedir.
Telefon Elektrik
Su
Doğalgaz Posta
Sağlık malzemesi
6
FİNANSMAN GİDERLERİ
KREDİ KULLLANILARAK ALINAN GAYRİMENKUL, TAŞIT VB.LERİNE AİT FİNANSMAN GİDERLERİ ????
8
Kira bedelinin tamamı
Elektrik, telefon ve su gibi giderlerin işe ilişkin kısmı
gider olarak indirim konusu yapılabilir.
HOME OFİS KİRA VE DİĞER GİDERLER
YURT DIŞINDAN GELEN KİŞİLERE MESKEN KİRALANMASI
Kısa süreli konaklamalar için misafirhane amaçlı mesken kiralanması nedeniyle ödenecek kira
bedellerinin;
Kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.
10
KENTSEL DÖNÜŞÜM KREDİSİNE AİT FAİZ GİDERLERİ
Ticari kazanç yönünden mükellefiyetin faal olduğu döneme isabet kısmının indirim konusu yapılması,
Ticari faaliyetin sona erdiği tarihten sonra gayrimenkullerin kiraya verilmesinden elde edilen iratlardan indirim konusu yapılmaması,
gerekmektedir.
Emsal bedel esas alınarak hesaplanacak tutar ticari kazancın bir unsuru olarak kazanca dâhil edilmelidir.
Meslek Odalarınca belirlenen asgari ücret tarifesinden daha düşük bedelle hizmet verilmesi halinde; esas alınacak bedel emsallere uygun ve kanaat verici vesikalarla tevsik edilecek gerçek bedel olmalıdır.
TİCARİ FAALİYETİN BEDELSİZ YAPILMASI
TİCARİ FAALİYETİN DÜŞÜK BEDELLE YAPILMASI
12
SOSYAL MEDYADA YAPILAN SATIŞLAR
Kendi adlarına satın alınan ürünlerin;
facebook ya da instagram sayfasında paylaşım yapılarak satışında,
vergilendirme gerçek usulde yapılmaktadır.
- Adi ortaklık veya şahıs şirketi kurmak suretiyle faaliyette bulunulması - Yanında yardımcı eleman çalıştırılması,
- Başka bir yerde 4/a sigortalı olarak çalışılması,
- Anonim şirket yönetim kurulu başkanı veya üyesi olunması,
İstisnadan yararlanmaya engel değildir.
Düzeltme beyannamesi verilerek yararlanılması mümkündür.
14
Ticari Kazançlar
İlk defa gelir vergisi mükellefi olma şartı:
Basit usulde vergilendiriliyor iken gerçek usule geçilmesi
Esnaf vergi muafiyeti ile ilgili düzenlenen yoklama
KUR FARKLARI, FAİZ VE REPO GELİRLERİ
Hakediş ödemelerinin bankalarda değerlendirilmesi sonucu elde edilen kur farkı, faiz ve repo gelirlerinin ise yıllara sari inşaat işi ile ilişkilendirilmemesi ve bu gelirlerin tahakkuk ettiği ilgili dönemler itibariyle dikkate alınması gerekmektedir.
Kur farkları üzerinden tevkifat yapılması gerekmektedir.
Yıllara Sari İnşaat İşleri
16
İŞİN ALT TAŞERONA DEVRİ
Kat karşılığı inşaat işinin istihkak ve hakedişe bağlı taahhüt unsuru taşıyarak;
Alt yüklenicilere (taşeronlara) yaptırılması ve birden fazla yıla sirayet etmesi halinde
Ödenen hakediş tutarları üzerinden vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Yıllara Sari İnşaat İşleriYıllara Sari
İnşaat İşleri
İŞİN SÜRESİNDEN ÖNCE BİTMESİ HALİNDE KESİLEN VERGİLER
Yıllara Sari Olarak Başlanan İşin Süresinden Önce Aynı Yıl İçerisinde Bitirilmesi durumunda yapılan ödemeler üzerinden kesinti suretiyle ödenen vergilerin;
i. İlgili dönem kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmesi;
ii. Bu mahsup sonrası iade edilecek bir tutarın kalması halinde ise 252 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan açıklamalar çerçevesinde işlem yapılması gerekmektedir.
Yıllara Sari İnşaat İşleriYıllara Sari
İnşaat İşleri
• Satın alan ve satışa sonradan taraf olanlar sorumludur.
Çiftçilerden satın alınan zirai ürünlerde
• Zirai ürünü satın alanlar sorumludur.
Çiftçi dışındaki kişi ve kuruluşlardan satın alınmasında
Tevkifat Sorumluluğu/Borsaya Tescilsiz Ürünler
• Satın alan, borsa ve yöneticileri sorumludur.
Çiftçilerden satın alınan zirai ürünlerde
• Borsalar ve zirai ürünü borsaya getirenler müteselsilen sorumludur.
Çiftçi dışındaki kişi ve kuruluşlardan satın alınmasında
Tevkifat Sorumluluğu/Borsaya Tescilli Ürünler
20
BORSAYA TESCİLİN SATIŞTAN SONRA OLMASI
Satın alım tarihinde o ürünün borsada tescilinin olmaması nedeniyle satın alma işleminin borsa dışında gerçekleştiği kabul edilerek,
satın alanın tevkifat sorumluluğu
bulunmaktadır.
ÖZEL KANUNLARDA BİRDEN FAZLA İŞVEREN
3218 sayılı Kanun ve 5746 sayılı Kanun kapsamındaki çalışma karşılığı elde edilen ücret gelirleri, birden fazla işverenden elde edilen ücret gelirlerinin beyanına ilişkin haddin hesabında dikkate alınır.
4691 sayılı Kanun kapsamındaki çalışmaları karşılığı elde edilen ücret gelirleri ise birden fazla işverenden elde edilen ücret gelirlerinin beyanına ilişkin haddin hesabında
dikkate alınmaz.
24
BİRDEN FAZLA İŞVEREN
Nevi değişikliği sonucu kurulan şirkette çalışılması,
Şirketin kısmi bölünmesi sonucu kurulan Şirkette çalışmaya devam edilmesi,
Alt işveren nezdinde çalışan personelin, yıl içinde aynı iş yerinde yeni alt işveren olarak başka Şirkette çalışması,
İki ayrı şirketin birleşmesi sonucu kurulan şirkette çalışılması,
personel açısından işveren değişikliği olarak değerlendirilmez.
Üniversite bünyesinde ayrı bir tüzel kişiliği bulunmayarak hizmet veren kurumdan üniversite bünyesine geçiş,
BİRDEN FAZLA İŞVEREN
Farklı mahkemelerden alınan görevler karşılığında Adalet Bakanlığına bağlı veznelerden yapılan ücret ödemeleri,
tek işverenden alınan ücret olarak değerlendirilir.
26
YABANCI DİL KURS ÜCRETİ
Şirketin,
yabancı dil kursuna katılan personeli için,
ödediği ders ücretlerinin,
ücret ödemesi kabul edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.
KAZANILAN BURSLAR
Gelir Vergisi Kanununun 2’nci maddesinde sayılan gelir unsurlarından hiçbirine girmediğinden beyan edilmesine gerek bulunmamaktadır.
28
ARABULUCULUK FAALİYETİ
Arabuluculuk faaliyeti "serbest meslek faaliyeti" olarak değerlendirilmektedir.
Avukatın yanında ücretli çalışan avukat tarafından yapılan arabuluculuk faaliyeti de "serbest meslek faaliyeti" kapsamında değerlendirilmektedir.
TAHSİL ESASININ GİDERLER İÇİN DE GEÇERLİ OLMASI
Aralık ayına ait elektrik, su, doğalgaz, kırtasiye vb.
masraflar için serbest meslek erbabı adına düzenlenmiş olan fatura bedelleri ile
iş yeri ile ilgili sigorta poliçe bedelleri
ödemenin yapıldığı dönem gideri olarak dikkate alınması gerekmektedir.
30
ORTAK OFİS KULLANIMI
Serbest meslek erbabı olarak faaliyette bulunulan iş yerinin bir bölümünün başka bir serbest meslek erbabına kiraya verilmesi nedeniyle elde edilen gelir serbest meslek kazancı
değil olarak değerlendirilmektedir.
Kiracı tarafından yapılan kira ödemeleri karşılığında da Kanunun 94’üncü maddesinin birinci fıkrasının (5/a) bendi gereğince tevkifat yapılması gerekmektedir.
gayrimenkul sermaye iradı
32
ŞİRKET TARAFINDAN ÖDENEN BAĞ-KUR PRİMLERİ
Ortağı olduğu Şirket tarafından ödenen Bağ-Kur primlerinin
ortak tarafından verilen yıllık beyannamede serbest meslek kazançlarından indirim konusu
yapılması mümkün bulunmaktadır.
YABANCI DİL KURS ÜCRETİ
Serbest meslek erbabının;
Yurt içinde yaptığı yabancı dil kursu eğitim harcaması;
GVK 68 kapsamında gider olarak değerlendirilemez.
GVK 89/2 kapsamında indirime konu edilmesi mümkün bulunmaktadır.
YURT DIŞI EĞİTİM MASRAFLARI
Serbest meslek erbabının çalışanını yurt dışına dil eğitimine göndermesi dolayısıyla yapılan harcamaların gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.
34
KOMBİNE BİLET HARCAMALARI
Serbest meslek erbabının
hizmet verdiği kişiler için kullandığı kombine bilet harcamaları
GVK 68/1 gideri olarak dikkate alınmaz.
36
ÖZEL MALİYET BEDELİ HARCAMALARININ MAL SAHİBİ VERİLMESİ
Kiracı tarafından kira süresi boyunca yapılan özel maliyet bedeli niteliğindeki tadilat ve inşaat işlerine ilişkin harcamalar mal sahibine verildiğinde;
kira süresinin sona erdiği dönemin geliri sayılmak suretiyle
aynen tahsil edilen kira bedeli olarak mal sahibince beyan edilecektir.
KİRA BEDELİNİN GERİ VERİLMESİ
Tahsil edilen kira bedelinin mahkeme kararına istinaden geri ödenmesi durumunda;
bu dönemlere ilişkin beyanların ilgili dönem hasılatlarına uygun olacak şekilde düzeltilmesi gerekmektedir.
38
SİTE AİDATLARI
Sahibi bulunduğu konutu kiraya verenin kirada oturduğu konuta ait aidatlar gider olarak indirim konusu yapılamaz.
Kiraya verdiği konuta ait site aidatını mal sahibi ödüyorsa ???
DİPLOMATİK STATÜLÜ GAYRİMENKULLER
Diplomatik statüsü bulunan gayrimenkullerin;
Çeşitli nedenlerle bir dernek, vakıf veya eğitim kurumuna geçici olarak tahsis edilmesi durumunda
Kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
40
GÜNÜBİRLİK KİRALAMALAR
Mesken olarak kullanılan gayrimenkullerin, günlük veya aylık olarak kısa sürelerle başkalarının kullanılmasına sunulması faaliyeti, ticari faaliyet olarak değerlendirilmektedir.
İVAZSIZ İNTİKAL EDEN GAYRİMENKULLERİN AMORTİSMANI
İvazsız intikal eden gayrimenkullerin kiraya verilmesinden elde edilen kira gelirlerinin beyanında;
amortismanların indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.
42
ALIMDA ÖDENEN TAPU HARCI
Kiraya verilen konuta ilişkin olarak gayrimenkul alım satımında tapu müdürlüğüne ödenen tapu harcının, ödendiği yıl kira gelirinden indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
OKUL HASTANE İNŞAATI HARCAMALARI
Okul, hastane vs. olarak bağışlanmak üzere kendi arsa ve arazileri üzerine inşa edilen tesisler için yapılan harcamalar, tesisin tamamlanıp ilgili kamu kurumuna teslim edildiği yıla ilişkin,
İdare tarafından temin edilen arsa üzerinde inşa edilerek bağışlanacak inşaatlar içinse yapılan harcamalar, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin,
Gayrimenkul sermaye iradı dolayısıyla
verilecek gelir vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir.
44
46
TİCARİ PLAKA SATIŞLARI
Gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç mükellefinin, işletme aktifine dahil edilsin veya edilmesin
bilfiil ticari faaliyetinde kullanılan ticari plaka ve aracının satışından doğan kazancın
ticari kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.
Bu kazançla ilgili GVK mük.80 inci maddesinde düzenlenen istisna hükümlerinden faydalanılması mümkün
bulunmamaktadır.
İNTİFA HAKKI ŞERHLİ GAYRİMENKULUN İKTİSAP TARİHİ
İntifa hakkı tesis edilerek satın alınan gayrimenkullerde,
Lehine intifa hakkı tesis edilen kişinin vefatı nedeniyle taşınmaz üzerindeki intifa hakkını kaldırarak taşınmazın tapusunun yenilenmesi
halinde,
Gayrimenkulün çıplak mülkiyetinin tesis edildiği tarih iktisap tarihi olarak dikkate alınmaktadır.
48
TADİLAT GİDERLERİ
Değer artışı kazancının hesaplanmasında; yapılan TADİLAT GİDERLERİNİN gayrimenkulün iktisadi değerini artıracak surette tevsii, tadili veya bunlara ilave yapılması için ihtiyar olunan giderlerden olması ve maliyet artırıcı bir nitelik taşıması halinde iktisap bedelinin tespitinde maliyete dahil edilmesi mümkündür.
50
GEÇMİŞ YIL ZARARI
Beyan sınırının belirlenmesinde “Geçmiş yıl zararları” dikkate alınmayacaktır.
TERK FALİYETTEN DOĞAN GEÇİŞ YIL ZARARLARI
Faaliyetin terk edilerek aynı takvim yılında tekrar başlanılması halinde;
Terk edilen ticari faaliyetten doğan geçmiş yıl zarar tutarlarının,
Yeni başlanılan faaliyetten elde edilen ticari kazançtan indirilecek geçmiş yıl zararı olarak
dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.
52
BASİT USUL KAZANÇ İNDİRİMİ
Basit usulde tespit edilen ticari kazançlara uygulanan kazanç indiriminden ortaklar ayrı ayrı yararlanır.
54
HİZMET İHRACI DÜZELTME BEYANI
Beyan süresi içerisinde düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle hizmet ihracına ilişkin indirim uygulamasından yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Fatura ile belgelendirilmesi şartıyla eczanelere ödenen ilaç bedeli harcamaları indirim konusu yapılır.
İndirimi Kabul Edilen Eğitim/Sağlık
Harcamaları
Eşinin ilk evliliğinden olan ve velayeti eşinde bulunan küçük çocuk için mükellef tarafından yapılan özel sağlık sigortası ve eğitim harcamaları indirim konusu yapılır.
İndirimi Kabul Edilen Eğitim/Sağlık
Harcamaları
56
Üniversitede tahsilde olan çocuğunun eğitim amaçlı kitap ve kırtasiye alımları için yapılan harcamalar ile özel yurt veya pansiyona ödenen tutarlar
İndirimi Kabul Edilen Eğitim/Sağlık
Harcamaları
Spor Kulübü Derneğine yapılan üyelik giriş aidatı ve yıllık aidat ödemeleri,
GVK 68/8 uyarınca gider olarak dikkate alınmayacağı gibi GVK 89/4 uyarınca da indirime konu edilemez.
İndirimi Kabul Edilmeyen Eğitim/Sağlık
Harcamaları
58
Mükellefin eşine ve çocuklarına ait eğitim ve sağlık harcamalarına ilişkin KDV dahil belgede gösterilen toplam tutar,
İndirimi Kabul Edilen Eğitim/Sağlık
Harcamaları