KISIM 3 GÖRÜNTÜ HARİTALARINI OLUŞTURMA KISIM 3: GÖRÜNTÜ HARİTALARI 1

(1)

KISIM – 3

GÖRÜNTÜ HARİTALARINI

OLUŞTURMA

(2)

HARİTALARI OLUŞTURMA

• Harita üretimi için doğru veriye gereksinim bulunmaktadır Taranmış haritalar

Hava fotoğrafları

Çok bantlı görüntüler Vektör katmanları

Planimetrik ve geometrik olarak düzeltilmiş veri üretmek için ORTHORECTIFICATION yöntemi kullanılır

Tüm haritalama işlemlerinde;

özellikler doğru olarak, dünya sathı üzerinde gerçek

konumlarına getirilmelidir

(3)

NİÇİN ORTHOREKTİFİYE?

Mozaik Görüntüden

koordinatlar toplanır

Büyük projelere

görüntü entegrasyonu

(4)

NİÇİN ORTHOREKTİFİYE?

• Uydu görüntüleri ve hava fotoğraflarında geometrik hatalar bulunmaktadır

• Hataların neden olduğu hususlar:

– Ölçek değişikliği

– Sensor’ün Yüksekliği / Yönü – Sensor’ün sorunları

• Ortorektifikasyon bu hataları ortadan

kaldırır

(5)

ÖLÇEK DEĞİŞİKLİĞİ

• Görüntü üzerindeki ölçek farklıdır

Evlerin genişliği 8 metredir. Görüntü üzerindeki

ölçekler farklı olduğundan bu genişliklerde farklıdır

Scale Variation Sensor Attitude Internal Errors

(6)

SENSÖRÜN YÜKSEKLİĞİ / YÖNÜ

Eğik

Aşırı Eğik Dikey

2

3 1 1

(7)

SENSÖRÜN SORUNLARI

Merceğin bozukluğu ve hataları, ışınların

sapmasına neden olur

GÖRÜNTÜ VEYA ODAK SATHI

(8)

PLANİMETRİK DÜZELTME

Orijinal Orthorektifiye

3 Boyutlu

Ortorektifikasyon

planimetrik olarak

düzeltilmiş görüntü

üretir

(9)

ORTHOREKTİFİKASYON BİLGİLERİ

• KAMERA BİLGİLERİ

– ODAK UZUNLUĞU – FIDUCIAL MARKS

– PRINCIPAL POINT (Esas nokta)

• YER KONTROL NOKTALARI

• YÜKSEKLİK VERİSİ (DEM)

(10)

Elevation Data Ground Control

Camera Info

ODAK UZUNLUĞU

Optik eksen

Odak Uzunluğu

Görüntü / Odak sathı

Focal Length Fiducials P.P

(11)

FIDUCIAL MARKS

• Kameranın Modeli ile ilişkilidir

#1 Kamera gövdesindeki bu işaretler (Marks) film üzerine aktarılır

Bu işaretler kullanıcı tarafından ölçülür

Image X (Pixels) Image Y (Pixels)

1 124.554 -2200.641

2 2191.293 -101.293

3 103.467 -122.598

4 2203.250 -2180.098

Camera Info Focal Length Fiducials P.P

(12)

PRINCIPAL POINT (Esas Nokta)

Fiducial Marks Ölçüleri

Köşelerdeki Fiducial Markların kesişmesi takriben Esas Noktayı verir

Bu nokta bazen dıştadır

(13)

YER KONTROL NOKTALARINI SAĞLAMA

• Görüntünün geometrik olarak düzeltilmesi (orthorectified) için yer kontrol noktalarına (GCP) gereksinim duyulur

116 28 55.20 W, 33 00 22.43 N

116 47 27.20 W, 33 50 50.09 N

116 45 14.54 W, 33 43 05.65 N 116 28 07.20 W, 33 55 43.98 N

• Yer Kontrol Noktaları; X, Y and Z koordinatlara sahip olur

Tekrar örnekleme metodu

(14)

SAYISAL YÜKSEKLİK MODELİ VE ORTHORECTIFICATION

1

2

4 3 1. Sayısal yükseklik Modelindeki bir pixel 2. Harici oryantasyon parametreleri 3. Görüntüdeki parlaklık değeri

çevredeki pixellerin tekrar örneklenmesine bağlı olarak belirlenir

4. Yükseklik, harici oryantasyon bilgisi ve parlaklık değeri kullanılarak, ortho görüntüdeki eşdeğer yeri hesaplanır

Orthografik görüntüler, orijinal görüntü pixellerinin, yeni

orthorektifikasyon durumuna örneklenmesi ile oluşturulur

Orthografik Projeksiyon

(15)

TEKRAR ÖRNEKLEME METODLARI

• IMAGINE orthorectifikasyon; 3 adet tekrar örnekleme (Resampling) metodlarından birini

kullanarak, orijinal görüntü pixellerini interpolate ederek yeni orthorektifiye konumuna getirir

– Nearest Neighbor

– Bilinear Interpolation

– Cubic Convolution

(16)

IMAGINE Mosaic Tool

• DATA PREP IKONU İÇİNDEKİ MOSAIC TOOL 3 ANA ADIMDA KULLANILIR

1. Input Mode

2. Intersection Mode

3. Output Mode

(17)

INPUT MODE

• Mosaic Tool, farklı projeksiyon ve pixel ebadındaki görüntüler için kullanılabilir

UTM + Lat/Lon 

+ ^{1 m} 

30 m

• Mosaic Tool, katman / band adedi farklı olan görüntüler için kullanılamaz

 katman / band adedi

 pixel ebadı

1band + 3 bands 

Image Input Intersectionss Output

 projeksiyonlar

(18)

• Görüntü sahası girilir

• İlgi sahası (AOI) (Template veya kişisel)

• Sınır seçimi ile aktif saha hesaplanır

AREA TO USE

 Köşe ^ Kenar

(19)

• Farklı parlaklık ve kontrastlıktaki görüntülerin

yekpare (çizgisiz) çıktı görüntülerini elde etmek için histogram kullanımı ile dengelenmesi gerekmektedir

MATCHING

Pixel Values

Frequency

Mozaik

(20)

INTERSECTIONS/OVERLAP

• Mosaic Tool, Görüntü sahasının nasıl

bindirileceği (Overlap) bilgisine ihtiyaç duyar

Çıktı görüntüsündeki katmanların düzenlenmesi:

Üste gelecek katman?

İkisinin ortalaması?

Yarı yarıya?

Overlap Function’u için fx ikonu kullanılır

(21)

OVERLAP FUNCTIONS

• Bindirilecek sahanın girişini sağlayan 5 fonksiyon Fonksiyonlar

• Overlay

• Average

• Minimum

• Maximum

• Feather

Çıktı değeri A

(A + B) 2 Min(A & B)

Max(A & B) A

B

Overlap

x = 50% A + 50% B z = 10% A + 90% B x

z

Image Input Intersections Output

(22)

OVERLAP ve CUTLINES

• Mosaic Tool, temel kesimi (cutlines) sağlar

A

B

Default kesim

^Function

• Cut

• Cut/Feather

(Entire Overlap)

• Cut/Feather by Distance

Image Input Intersections Output

(23)

OUTPUT SEÇENEKLERİ

• Mosaic Tool, görüntülerin tümünün veya bir kısmının çıktısının düzenlenmesini sağlar

Map Series (USGS):

Seçilen sahalar için; kullanılan, önceden tanımlanan harita paftaları ve veri tabanları kullanılır

İlgi sahası (AOI)

Manual veya diğer özellik katmanınca tanımlanır

Birleşmiş (Union)

(24)

ANNOTATION

Annotation katmanı, Viewer veya Map Composer vasıtasıyla üretilir

Viewer Map Composer

(25)

ANNOTATION TOOLS

Element tools

Map Composer tools Order tools

Rotation tools

Alignment tools

(26)

ANNOTATION ELEMANLARI

Annotation elemanları

temel öznitelikleri içerir

(27)

ANNOTATION STİLİ ( Styles)

• Fill Stili, poligonları modifiye eder

• Text Stili, metinleri modifiye eder

• Symbol Stili noktaları modifiye eder

• Line Stili, çok kenarlı

çizgileri modifiye eder

(28)

MAP COMPOSITIONS

• İş akışının en son adımıdır

• Map Composer, bu kompozisyonun üretimi, günlenmesi ve baskısı için kullanılır

• 3 Adım:

• Haritayı geliştirmek ve düzenlemek

• Görüntüyü haritalamak için hazırlamak

• Kompozisyon ve harita üretmek

(29)

Map Design

• A good map should have:

 Scale bar

 Legend

 North arrow

 Name, time, date

Map Design Setup Compose Map

(30)

HARİTA DİZAYNI

• Haritayı dizayn etmeye ilişkin

– Harita ne için kullanılacaktır?

– Görüntülemede harita bilgisinin anahtarı kısmı nedir?

– Haritayı kim kullanacaktır?

Arazi çalışması Yerleşim planlaması Akademik araştırma

(31)

HARİTA DÜZENLEME

• Viewer’lara tüm görüntüler, vektörler, annotation ve perspektif görünüşler yerleştirilir

• Composer’a veri kopyalamada kolaylık sağlar

(32)

HARİTALARIN KOMPOZİSYONU

• Composition, görüntülerin çercevelerde (Frames) nereye yerleştirileceğini ve