EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖZEL BAHÇELİEVLER İHLAS ORTAOKULU FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 7.SINIF ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI

(1)

2013 – 2014 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI ÖZEL BAHÇELİEVLER İHLAS ORTAOKULU FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 7.SINIF ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI

 :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : Ders içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme  : Ölçme ve değerlendirme ???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı  Sınırlamalar

: Ara disiplinlerle ilişkilendirme ( Parantez içindeki 1. rakam Fen ve teknoloji kazanımı, 2. rakam ilişkilendirildiği ara disiplin kazanımını gösterir.)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT

1.ÜNİTE : VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER

AY HAFTA SAAT

KAZANIMLAR ETKİNLİKLER

DERS İÇİ , DİĞER DERSLERLE

VE ARA DİSİPLİNLERLE İLİŞKİLENDİRME

BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR VE ATATÜRKÇÜLÜK

ÖĞRENME ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ

KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLİJİ-

LERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ

ÖLÇME VE DEĞER LENDİRM

E

AÇIKLAMALAR

EYLÜL 1. HAFTA (16 EYLÜL – 20 EYLÜL) 4 SAAT

1. Sindirim sistemi ile ilgili olarak öğrenciler;

1.1. Sindirim sistemini oluşturan yapı ve organları; model, levha ve/ veya şema üzerinde gösterir (FTTÇ-4).

1.2. Besinlerin vücuda yararlı hâle gelmesi için değişime uğraması gerektiğini tahmin eder.

1.3.Besinlerin kana geçebilmesi için fiziksel (mekanik) ve kimyasal sindirime uğraması gerektiğini belirtir.

 Ön bilgilerin yoklanması ve hatırlanması amacıyla öğrencilerden besinler ile enerji arasında ilişki kurmaları istenir. Besin - enerji ilişkisi sınıfta tartışılır. Sonra öğrenciler “sindirim, karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, su, mineral ve diş” kelimelerini cümle içinde kullanırlar. Bu cümleler sınıfta okunur. Öğrenciler sırasıyla sindirimde görevli yapı ve organları model, levha ve/veya şema üzerinde gösterir. Öğretmen bu ön bilgileri, varsa kavram yanılgılarını ders işlenişinde dikkate alır.

 Midedeki Asitlerin Besinlere Etkisi Öğrenciler midedeki asitlerin besinleri nasıl etkileyeceğini tahmin eder. Öğretmen gösteri etkinliği olarak yarım bardak sütün içine iki kaşık hidroklorik asit (HCl) dökerek sütü 10 dakika sıcak bir yerde bekletir.

Deney sonunda tahminlerin doğruluğu tartışılır. Öğrenciler yapılan deney ile bağlantı kurarak midedeki asitlerin etkisini açıklar (1.2; 1.3), (BSB-1, 2, 31).

 Yediğim Besinlere Neler Oluyor?

Öğrenciler “Ekmek, marul, et, domatesten hazırladığınız bir sandviçi (ekmek arası, lavaş vb.) yediğinizde bu yiyeceklere ne olur?” sorusunu tartışır. Sonra “mekanik sindirim, kimyasal sindirim, tükürük, yutak, mide, besinler, incebağırsak, kalınbağırsak, karaciğer, pankreas” kelimelerinin kullanılacağı boşluk doldurmalı bir paragraf tahtaya yazılır, boşluklar tartışılarak doldurulur (1.2-1.5).

1.7. kazanımı Türkçe dersi “Okuma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir.

1.1. 5.sınıf

“Vücudumuz Bilmecesini Çözelim”

ünitesindeki

“Besinlerin Sindirimi” ve “Besin İçerikleri ve Görevleri”

konularıyla ilişkilendirilir.

1) Dayanışmanın toplum hayatındaki önemini kavrayabilme

AÇIKLAMA Toplumda

dayanışmanın önemi açıklanarak, dayanışmada iş bölümü yapmanın neden gerekli olduğu değerlendirilecek, toplumdaki işbölümüne örnekler verilecektir.

Dayanışmanın milli birlik ve beraberliği

güçlendirdiği açıklanarak, Kurtuluş Savaşının kazanılmasında milli birlik ve beraberliğin önemi vurgulanacak, Atatürk’ün milli birlik ve beraberliğe verdiği önem örneklerle açıklanacak

1.Anlatım 2.Tüme varım 3. Tümden gelim 4. Grup tartışması 5. Gezi gözlem 6. Gösteri 7. Soru yanıt 8. Örnek olay 9. Beyin fırtınası 10. Canlan- dırma 11. Grup çalışmaları 12. Gösterim 13.proje 14.Keşfetme 15. oyun oynama

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen ve Teknoloji Ders Kitabımız 2. Ansiklopediler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenler 2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4. Çevremizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar 1. Televizyon, VCD, ilgili CD’ler 2. Video 3. Video kasetler 4. Etkinlik örnekleri 5. Bilgisayar vb.

6. Deney malzemeleri

Oyun yazma Çoktan seçmeli soru

 1.1 5. sınıf

“Vücudumuz Bilmecesini Çözelim”

ünitesindeki Besinlerin Sindirimi ve Besin İçerikleri ve Görevleri konularıyla

ilişkilendirilir.

[!] Kimyasal madde

muhafazası ve

kullanımına dikkat edilmelidir.

 1.2, 1.3 Kimyasal ve mekanik sindirim tanımları verilir, kimyasal sindirim denklemlerine girilmez.

??? 1.3 Öğrenciler sindirimin sadece midede gerçekleştiğini düşünebilirler.

1.4Sindirim-de görevli sindirim enzimlerinin isimleri verilmez.

 1.6 Villusun sindirimdeki önemi vurgulanır, yapısı anlatılmadan şekil olarak verilir.

1.4Enzimin kimyasal sindirimdeki işlevini açıklar.

1.5 Karaciğer ve pankreasın sindirimdeki görevlerini ifade eder.

1.6 Sindirime uğrayan besinlerin bağırsaklardan kana geçişini açıklar.

1.7 Sindirim sistemi sağlığını olumlu- olumsuz etkileyecek etkenleri özetler ve tartışır (BSB-25, 27, 32).

(2)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT

1.ÜNİTE : VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER

BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR VE ATATÜRK-ÇÜLÜK

LERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ

ÖLÇME VE DEĞER LENDİRME

AÇIKLAMALAR

EYLÜL 2.HAFTA (23 EYLÜL– 27 EYLÜL) 4 SAAT

2. Boşaltım sistemi ile ilgili olarak öğrenciler;

2.1. Boşaltım sistemini oluşturan yapı ve organları;

model, levha ve/veya şema üzerinde gösterir (FTTÇ-4).

2.2. Boşaltım sisteminde böbreklerin görevini ve önemini açıklar.

2.3. Boşaltım sistemi sağlığının korunması için alınabilecek önlemlerin farkına varır.

2.4. Bazı böbrek

rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılan teknolojik gelişmelere örnekler verir (FTTÇ-5, 17, 29, 30, 32).

 Öğrenciler ön bilgilerin yoklanması ve hatırlanması amacıyla boşaltımda görevli yapı ve organları uygun malzemeleri kullanarak kartona çizilmiş boş insan modeli üzerine yerleştirir ve böylece boşaltım sistemi şeması/

levhası oluşturur (2.1), (BSB-17, 28).

 Misafirimiz Var

Sınıfa davet edilen bir sağlık personeli;

boşaltım sistemi hastalıkları, korunma ve tedavi yöntemleri ile ilgili bilgi verir. Öğrenciler, sağlık personeline konu ile ilgili merak ettikleri soruları yöneltirler. Çeşitli kaynaklardan temin edilecek görsel ve yazılı materyaller sınıf panolarında sergilenir (2.3).

 Öğrenciler “Böbreklerim benim için önemlidir. Çünkü, …” ile başlayan bir paragraf yazarlar. Yazılan paragraflar okunduktan sonra böbrek sağlığının korunması için gerekenler listelenir (2.2; 2.3).

 2.1-2.2 5. sınıf

“Vücudumuz Bilmecesini Çözelim”

ünitesi Zararlı Maddelerin Boşaltımı

konusu ile

ilişkilendirilir.

 2.4 kazanımı, Sosyal Bilgiler dersi 6. sınıf

“Bilim, Teknoloji ve Toplum” öğrenme alanı, “Elektronik Yüzyıl” ünitesi kazanım 3 ile ilişkilendirilir.

1.Dayanışmanın Dayanışmanın toplum hayatındaki önemini kavrayabilme

AÇIKLAMA Toplumda

dayanışmanın önemi açıklanarak,

dayanışmada iş bölümü yapmanın neden gerekli olduğu değerlendirilecek, toplumdaki

işbölümüne örnekler verilecektir.

Dayanışmanın milli birlik ve beraberliği güçlendirdiği açıklanarak, Kurtuluş Savaşının

kazanılmasında milli birlik ve beraberliğin önemi vurgulanacak, Atatürk’ün milli birlik ve beraberliğe verdiği önem örneklerle açıklanacak

1.Anlatım 2.Tüme varım 3. Tümden gelim 4. Grup tartışması 5. Gezi gözlem 6. Gösteri 7. Soru yanıt 8. Örnek olay 9. Beyin fırtınası 10.

Canlandırm a 11. Grup çalışmaları 12.

Gösterim 13.proje 14.Keşfetm e 15. oyun oynama

 Çoktan seçmeli soru Açık uçlu soru Yapılandırılmış grid

Kavram haritası

 2.2

Nefronun boşaltımdaki önemi vurgulanır, yapısı anlatılmadan şekil olarak verilir.

[!] 2.2

Boşaltımda deri, akciğer ve karaciğerin görevleri de vurgulanır.

[!] 2.4 Böbrek yetmezliği, böbrek taşı, böbrek nakli, diyaliz, yüksek frekanslı ses dalgaları ve lazer gibi teşhis/tedavi yöntemleri vurgulanır.

(3)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT

1.ÜNİTE : VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER

DERS İÇİ , DİĞER DERSLERLE

VE ARA DİSİPLİN- LERLE İLİŞKİLENDİRE

BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR

VE ATATÜRK-

ÇÜLÜK

ÖĞRENME ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLRİ

KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLİJİ-LERİ,

ARAÇ VE GEREÇLERİ

AÇIKLAMALAR

EKİM 3.HAFTA ( 30 EYLÜL – 4 EKİM) 4 SAAT

3. Denetleyici ve düzenleyici sistem ile ilgili olarak öğrenciler;

3.1. Denetleyici ve düzenleyici sistemin vücudumuzdaki sistemlerin düzenli ve birbiriyle eş güdümlü çalışmasını

sağladığını belirtir.

3.2. Sinir sisteminin bölümlerini; model, levha ve/veya şema üzerinde gösterir (FTTÇ-4).

3.3. Sinir sisteminin bölümlerinin görevlerini açıklar.

3.4. Refleksi gözlemleyecek bir deney tasarlar (BSB-16).

3.5. İç salgı bezlerini; model, levha ve/veya şema üzerinde göstererek görevlerini açıklar (FTTÇ-4).

Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre (FTTÇ) Kazanımları:

4.Bilimsel bilginin

oluşturulmasında ve başkalarına açıklamak amacıyla sunumunda modeller-den yararlanmanın yeri ve önemini bilir.

Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları:

16.Kurduğu hipotezi sınamaya yönelik bir deney önerir.

 Mesajınız Var

Sınıftan seçilen 10 ya da daha fazla sayıda öğrenci daire oluşturacak şekilde sıralanır. Öğrenciler ellerini havaya kaldırır. Öğretmen kâğıda bir uyartı mesajı yazar ve 1.öğrencinin eline ‘mesaj’ yazılı kâğıdı verir. Öğrenciler, mesajı elden ele geçirirler (sinirsel iletimin simülasyonu). Öğretmen, bir öğrenciyi ‘beyin’ olarak seçer ve mesaj iletimi bu öğrencide durur. Bu öğrenci mesajı beyin olarak yorumlar ve cevabını yazar. Cevap mesajı geldiği yönün tersine 1. öğrenciye kadar iletilir. Seçilen öğrenci beyinden gelen mesajı okur ve uygular.

Örneğin; uyartı mesajı: burnun kaşınması, beyinden gelen cevap mesaj: burnunu kaşı. Öğrenci burnunu kaşır (3.3), (BSB-31).

 Refleks

Öğretmen öğrencilere günlük hayatlarında düşünmeden hızla hangi olaylara tepki verdiklerini sorar. Öğrencilerin verdiği cevaplardan refleks örneklerine ilgiyi çekerek bunlarla ilgili sorular sorar ve

‘refleks’ kavramına ulaşmalarını sağlar (3.4).

 Kim Daha Hızlı?

Öğrenciler ikişerli gruplara ayrılır. Gruplar uzun bir cetvel veya cetvel şeklinde bölmelendirilmiş uzun bir kâğıt hazırlar. A öğrencisi kâğıdı veya cetveli üst ucundan tutar. B öğrencisi ise alt uç 0 (sıfır) noktası hizasında baş parmağı ve işaret parmağı ile tutacak şekilde bekler. A öğrencisi haber vermeden kâğıdı veya cetveli bırakır, B öğrencisi kâğıdı tutar. B öğrencisinin kâğıdı veya cetveli kaçıncı bölmeden tuttuğu kaydedilir. Bu işlem 3-4 kez tekrarlanır ve ortalaması alınır.

Sonuçlar diğer grupların sonuçları ile  Hormonlar

Öğretmen, öğrencilere “Korktuğunuzda yada heyecanlandığınızda vücudunuzda ne gibi değişimler olur?” sorusunu sorar. Cevaplardaki benzer olan değişimler tahtaya yazılır. Öğrencilerin, heyecan veya korku anındaki bu değişimlerin sebebinin bu sırada vücutta üretilen bazı maddeler olduğu sonucuna ulaşmaları sağlanır. Sonra “Bu maddeler vücudumuzda nerelerde üretilir?” sorusundan yola çıkarak iç salgı bezleri, bunların ürettiği hormonlar, bu hormonların işlevleri listelenir.

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen ve Teknoloji Ders Kitabımız 2.

Ansiklopediler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenler 2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4. Çevremizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar 1. Televizyon, VCD, ilgili CD’ler 2. Video 3. Video kasetler 4. Etkinlik örnekleri 5. Bilgisayar vb.



Yapılandırılmı ş Grid Eşleştirme

[!] 3.1 Denetleyici ve düzenleyici sistemleri olumsuz etkileyen etmenler

( uyuşturucu, alkol ve sigara) ile ilgili örnekler verilir.

 3.2 Sinir sisteminin bölümleri; merkezî (beyin, omurilik) ve çevresel sinir sistemi olarak verilir, yapılarına girilmez. Beynin bölümlerinden olan beyincik ve omurilik soğanının yapısına girilmeden görevleri verilir.

 3.5 İç salgı bezleri olarak hipofiz, pankreas, tiroit, böbrek üstü bezleri ve eşeysel bezler verilir, yapılarına girilmez. Erkek ve dişi salgı bezleri ayrı ayrı şekiller üzerinde verilir.

 3.5 Hormonlara örnek

olarak günlük hayattan bilinen hormonlar (tiroksin, büyüme hormonu, insülin, glukagon, adrenalin vb.) verilir.

(4)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT

1.ÜNİTE : VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER

DERS İÇİ , DİĞER DERSLERLE VE ARA DİSİPLİNLERLE

İLİŞKİLENDİRME

KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLİJİ-

AÇIKLAMALAR

EKİM 4. HAFTA (7 - 11 EKİM) 4 SAAT

4. Duyu organları ile ilgili olarak öğrenciler;

4.1. Çevremizdeki uyarıları algılamamızda duyu organlarının rolünü fark eder.

4.2. Duyu organlarının yapılarını şekil ve/veya model üzerinde açıklar (FTTÇ-4) .

4.3 Duyu organlarının hangi tür uyarıları aldığını ve bunlara nasıl cevap verildiğini açıklar

 Öğretmen öğrencilerin ön bilgilerini belirlemek amacıyla duyu organları ile ilgili bildiklerini içeren bir paragraf yazmalarını ister ve yazılanlar okunarak ürün seçki dosyasında saklanır. Öğretmen konu bitiminde öğrencilerden duyu organları ile ilgili bir paragraf daha yazmalarını ister.

Öğrenciler bu iki yazıyı karşılaştırarak neler öğrendiklerini tartışırlar (4.1).

 Duyu Organlarım Olmasa

Öğretmen bir kutu içerisine farklı büyüklükte, çok sayıda cisim (çubuk, kalem vb.) koyar.

Sınıftan gönüllü 2 öğrenci seçilir. A öğrencisi kutudaki cisimleri büyüklüklerine göre ayırırken, B öğrencisi kronometre ile ölçtüğü süreyi kaydeder. Cisimler tekrar kutuya konur.

A öğrencisinin gözleri bağlanır. A öğrencisi kutudaki cisimleri gözleri bağlı olarak büyüklüklerine göre ayırırken B öğrencisi yine kronometre ile ölçtüğü süreyi kaydeder.

Sonuçlar tartışılır.

 Dokunma

Öğrenciler iki kişilik gruplara ayrılır.

Öğrencilerden biri arkadaşının gözlerini kapatır. Diğer öğrenci iki kalemi bir araya getirerek uçlarını arkadaşının dudak, kol, parmak, bacak ve ayaklarına hafifçe bastırır.

Arkadaşının ne zaman iki kalem, ne zaman tek kalem hissettiğini tahtaya çizilen bir tabloya işaretler ve en duyarlı bölgelerini belirlemeye çalışır (4.3), (BSB- 1, 31).

- İnsan hakları ve Vatandaşlık - 4.7. Kendini görme işitme engelli kişilerin yerine koyarak onları anlamaya çalışır - 4.9. Engelli arkadaşlarına karşı ayırımcı bir tavır sergilememeye özen gösterir.

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen ve Teknoloji Ders Kitabımız 2.

Ansiklopediler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenler 2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4.

Çevremizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar

Doğru – Yanlı soruları Eşleştirme Bulmaca

 4.3 Duyu organlarında bulunan özel almaçların (duyu reseptörleri) deride sıcaklık, dokunma, acı, basınç; gözde ışık;

burunda koku;

dilde tat; kulakta ses uyarılarını aldığı vurgulanır.

Tüm duyu

organlarındaki duyu almaçlarının uyarıları, duyu-sinir yolu ile beyindeki özel merkezlere ilettiği ve yanıt verdiği

düşünülerek tek bir duyu organı örneği üzerinden uyarı alımı-cevap verme süreci açıklanır.

Diğerleri öğrenciden beklenir.

[!] 4.3 Kulağın vücudumuzun dengesinin sağlanmasına yardımcı olduğu belirtilir.

EKİM 5.HAFTA (21 – 25 EKİM) 4 SAAT

4.4 Koku alma ve tat alma arasındaki ilişkiyi deneyle gösterir (BSB-1).

4.5 Duyu organlarındaki aksaklıklara ve teknolojinin bu aksaklıkların giderilmesinde kullanımına örnekler verir.

4.6 Duyu organlarının sağlığını korumak amacı ile alınabilecek önlemlere günlük hayatından örnekler verir.

4.7 Kendini, görme veya işitme engelli kişilerin yerine koyarak onları anlamaya çalışır (TD-3).

(5)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT

1.ÜNİTE : VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER

DERS İÇİ , DİĞER DERSLERLE VE ARA DİSİPLİNLERLE

İLİŞKİLENDİRME

BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR VE ATATÜRK-

ÇÜLÜK

KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLİJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ

ÖLÇME VE DEĞERLEN- DİRME

AÇIKLAMA-LAR

EKİM 5.HAFTA (21– 25 EKİM) 4 SAAT

5.Vücudumuzdaki sistemlerle ile ilgili olarak öğrenciler;

5.1. Vücudumuzdaki tüm

sistemlerin birlikte ve eş güdümlü çalıştığına örnekler verir.

5.2. Bağımlılığa sebep olan maddelerin sistemlere etkisini araştırır ve sunar (BSB-25, 27, 32;

FTTÇ-28, 29, 32).

5.3. O

rgan bağışının önemini vurgular.

5.4 Sağlık sorunlarıyla birlikte toplumda görevlerini devam ettiren bireyleri takdir eder ve anlayışlı olur (TD-3).

25.Büyüklükleri,uygun ölçme araçları kullanarak belirler. Değişik kaynaklardan yararlanarak bilgi (çevrede, sınıfta gözlem ve deney yaparak, fotoğraf, kitap, harita veya bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak) toplar.

27.Gözlem ve ölçüm sonucunda elde edilen araştırmanın amacına uygun verileri yazılı ifade, resim, tablo ve çizim gibi çeşitli yöntemlerle kaydeder.

32.Gözlem ve araştırmaları ve elde ettikleri sonuçları sözlü, yazılı ve/veya görsel malzeme kullanarak uygun şekillerde sunar ve paylaşır

 Hayal Et, Düşün, Bul

“Uyurken çevrenizi algılayabiliyor musunuz?

Uyandığınızda çevrenizin daha çok farkında olursunuz. Sabah okula gitmek için ayarladığınız çalar saatinizin sesi ile uyandığınız zaman annenizin hazırladığı omletin kokusunu alabilir, yoldan geçen aracın gürültüsünü ya da kuş seslerini duyabilirsiniz.

Sizce bütün bunları algılamanızı sağlayan sistem ve yapılarınız nelerdir? Yataktan kalkıp banyoya elinizi, yüzünüzü yıkamaya giderken hangi sistemleriniz devreye girdi? Karnınızın acıktığını hissetmenize neden olan nedir?

Kahvaltı yaparken hangi sistemleriniz devreye girdi? Yediğiniz besinlere ne olduğunu hiç merak ettiniz mi? Sindirilen ve sindirilemeyen besinlere ne olur? Bütün bu etkinlikleri yerine getirebilmeniz için gerekli enerjiyi vücudunuz nasıl sağlar?” gibi sorularla vücuttaki sistemlerin birlikte ve eş güdümlü çalıştığı ortaya çıkarılır (5.1).

 Sistemlerim Beraber Çalışır

Öğrenciler örnek bir etkinlik ile sistemlerin beraber çalışmasını anlatan bir metin yazar (futbol oynarken hangi sistemlerin çalıştığını anlatan bir metin yazılması gibi). Yazılanlar sınıfta okunur, sistemlerin birlikte ve eş güdümlü çalıştığı, farklı örnekler üzerinde açıklanır (5.1).

 Rehberlik ve Psikolojik Danışma (5.2 – 10,11)  Sağlık Kültürü

Eğitimi (5.2-22; 5.3-23)

 5.2 Bağımlılığa sebep olan maddeler 5. sınıf

“Vücudumuz Bilmecesini Çözelim” ünitesindeki Sigara ve Alkol ile ilişkilendirilir.

 5.2 kazanımı, Türkçe dersi “Okuma”,

“Konuşma” ve

“Yazma” temel dil

becerisi ile

ilişkilendirilir.

 İnsan Hakları ve Vatandaşlık (5.4 -15)

Atatürk Haftası (10- 16 Kasım) 1. Atatürk’ün Hayatı ve Özellikleri 2. Atatürk Haftası anlam ve önemi.

3. Atatürk Haftası ekinlikleri

Canlandırma 11. Grup çalışmaları 12. Gösterim 13.proje 14.Keşfetme 15. oyun oynama

Performans değerlendirm

e [!]5.2 Rehberlik

Araştırma Merkezi ,Okul Rehberlik Servisi ve Yeşilay kulübü ile iletişim kurularak

bağımlılığa sebep olan maddeler ve zararları ile ilgili broşürler istenerek dağıtılabilir.

[!] 5. 3 Organ bağışı konusunda Atatürk’ün millî birlik ve beraberliğe ile toplumsal dayanışmaya verdiği önem örneklerle vurgulanır.

(6)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR

2.ÜNİTE : KUVVET VE HAREKET

DERS İÇİ , DİĞER DERSLERLE

VE ARA DİSİPLİNLERLE İLİŞKİLENDİRM

E

VE ATATÜRK-

ÇÜLÜK

AÇIKLAMA- LAR

EKİM- KASIM 6.HAFTA (30 EKİM - 01 KASIM) 4 SAAT

1. Sarmal yayların özellikleri ile ilgili olarak öğrenciler;

1.1. Yayların esneklik özelliği gösterdiğini gözlemler (BSB-1).

1.2. Bir yayı sıkıştıran veya geren cisme, yayın eşit büyüklükte ve zıt yönde bir kuvvet uyguladığını belirtir.

1.3. Bir yayı geren veya sıkıştıran kuvvetin artması durumunda yayın uyguladığı kuvvetin de arttığını fark eder (BSB-1).

1.4. Bir yayın esneklik özelliğini kaybedebileceğini keşfeder (BSB-16,18).

1.5.Yayların özelliklerini kullanarak bir dinamometre tasarlar ve yapar (BSB-16,22,23,24,27, FTTÇ-9; TD-3).

 Yaylarla Oynayalım

Öğrencilere bir dizi sarmal yay dağıtılır.

Öğrenciler yayları değişik büyüklükte kuvvetlerle gerer ve sıkıştırır. Yayların sıkıştırılması ve gerilmesi durumlarındaki gözlemlerini paylaşırlar ve gözlem sonuçlarını tartışırlar. Öğrenciler bir yayı sıkıştırırken ve gererken uyguladıkları kuvvetin yönünü ve yayın uyguladığı kuvvetin yönünü çizerek gösterirler (1.1,1.2,1.3).

 Yaylar Esneklik Özelliğini Kaybedebilir Öğrenciler bir silindir çubuğa tel sararak kendi yaylarını yapar. Bu yaylara küçük bir kuvvet uygulayarak yaylarının esneklik özelliği gösterdiğini gözlemlerler. Daha sonra aynı yaylara büyük bir kuvvet uygulayarak yaylarda meydana gelen değişiklikleri gözlemlerler. Yayların esneklik özelliklerini kaybettikleri sonucuna ulaşırlar. Yayların hangi amaçlar için ve nerelerde kullanıldığını araştırırlar. Yayların kullanıldığı yerlere örnekler vererek

“Mancınık bir yay mıdır?” sorusunu tartışırlar (1.4).

Cumhuriyet Bayramı ( 29 Ekim)

1.Anlatım 2.Tüme varım 3. Tümden gelim 4. Grup tartışması 5. Gezi gözlem 6. Gösteri 7. Soru yanıt 8. Örnek olay 9. Beyin fırtınası 10. Canlan-dırma 11. Grup çalışmaları 12. Gösterim 13.proje 14.Keşfetme 15. oyun oynama

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen ve Teknoloji Ders Kitabımız 2. Ansiklope- diler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenler 2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4. Çevremizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar 1. Televizyon, VCD, ilgili CD’ler 2. Video 3. Video kasetler

B U H AFT A 3 İŞ G Ü N ÜDÜR .

1.Nesneleri (cisim, varlık) ve olayları duyu organlarını veya gözlem araç gereçlerini kullanarak gözlemler.

22.Cetvel, termometre, tartı aleti ve zaman ölçer gibi ölçme araçlarını tanır. 23.Büyüklükleri,uygun ölçme araçları kullanarak belirler.

24.Büyüklükleri, birimleri ile ifade eder.

27.Gözlem ve ölçüm sonucunda elde edilen araştırmanın amacına uygun verileri yazılı ifade, resim, tablo ve çizim gibi çeşitli yöntemlerle kaydeder.

(7)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR 2.ÜNİTE : KUVVET VE HAREKET

AY HAFTA SAAT KAZANIMLAR

ETKİNLİKLER

VE ARA DİSİPLİNLERLE İLİŞKİLEN-DİRME

ÇÜLÜK

AÇIKLAMALAR

KASIM 7. HAFTA (4- 8 KASIM) 4 SAAT

2. Kuvvet, iş ve enerji ile ilgili olarak öğrenciler;

2.1. Kuvvet, iş ve enerji arasındaki ilişkiyi araştırır.

2.2. Fiziksel anlamda işi tanımlar ve birimini belirtir.

2.3. Bir cisme hareket doğrultusuna dik olarak etki eden kuvvetin, fiziksel anlamda iş yapmadığını ifade eder.

2.4. Enerjiyi iş yapabilme yeteneği olarak tanımlar.

2.5. Hareketli cisimlerin kinetik enerjiye sahip olduğunu fark eder (BSB- 1,3,8).

2.6Kinetik enerjinin sürat ve kütle ile olan ilişkisini keşfeder (BSB-16,19,20,27,32).

 Hangi Durumda En Fazla İş Yaparız?

Öğrencilerden biri, yerdeki bir cismi kaldırarak sınıfın bir köşesinde bulunan dolabın yanına kadar taşır. Daha sonra bu cismi biraz daha yukarıya kaldırarak dolabın üzerine bırakır. Arkadaşlarını gözlemleyen diğer öğrenciler, yukarıda sırası ile numaralandırılmış her bir eylemde yapılan işi, sebepleri ile tartışarak hangi durumda daha fazla iş yapıldığına karar verir. Son olarak öğrenciler, bir kuvvetin iş yaptığı ve yapmadığı durumları farklı örneklerle tartışır (2.2;2.3).

 6. sınıf

“Kuvvet ve Hareket” ünitesi ile ilişkilendirilir.

10 Kasım Atatürk’ün ölüm yıldönümü

1.Anlatım 2.Tüme varım 3. Tümden gelim 4. Grup tartışması 5. Gezi gözlem 6. Gösteri 7. Soru yanıt 8. Örnek olay 9. Beyin fırtınası 10. Canlandırma 11. Grup çalışmaları 12. Gösterim 13.proje 14.Keşfetme 15. oyun oynama

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen ve Teknoloji Ders Kitabımız 2. Ansiklopediler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenler 2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4. Çevremizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar 1. Televizyon, VCD, ilgili CD’ler 2. Video 3. Video kasetler 4. Etkinlik örnekleri 5. Bilgisayar vb.

 Hangi Kuvvet İş Yapar?  Hangi Durumda Daha Kolay Yukarı Çıkarırız?

I.YA ZI LI YO K LA M A

[!] İş birimi joule (jul) olarak verilir.

 2.2 İşin fiziksel olarak ne anlama geldiği tanımsal düzeyde verilmeli ve bir cisme etki eden kuvvetin hangi durumda iş yaptığı örneklerle sezdirilmeli ,iş ile ilgili hesaplamalara (W=F.x) girilmemelidir.

 2.3 Hangi kuvvetlerin fiziksel anlamda iş yapacağı konusunda, sadece hareket doğrultusuna dik olarak etki eden kuvvetin, fiziksel anlamda iş yapmadığı ve bu özel durumun dışında kalan kuvvetlerin iş yapacağı vurgulanmalı ,açı yapan kuvvetlerin bileşenleri ile ilgili hesaplamalar yapılmamalıdır.

[!] 2.4 Öğrenciler iş ve enerji kavramları arasındaki farkı ve ilişkiyi fark edebilmelidir.

 2.5 Sadece hareketli cisimlerin kinetik enerjiye sahip olacağından bahsedilmeli ,bununla ilgili matematiksel bağıntılara girilmemelidir.

(8)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR 2.ÜNİTE : KUVVET VE HAREKET

ÇÜLÜK

AÇIKLAMALAR

KASIM 8. HAFTA ( 11- 15 KASIM) 4 SAAT

2.7.Cisimlerin konumları nedeniyle çekim potansiyel enerjisine sahip olduğunu belirtir.

2.8.Çekim potansiyel enerjisinin cismin ağırlığına ve yüksekliğine bağlı olduğunu keşfeder (BSB- 16,19,20,27,32).

2.9.Bazı cisimlerin esneklik özelliği nedeni ile esneklik potansiyel enerjisine sahip olabileceğini belirtir.

2.10. Sıkıştırılmış veya gerilmiş bir yayın esneklik potansiyel enerjisine sahip olduğunu fark eder (BSB- 16,19,20,27,32).

2.11. Yayın esneklik potansiyel enerjisinin yayın sıkışma (veya ,gerilme) miktarı ve yayın esneklik özelliğine bağlı olduğunu keşfeder (BSB-16,19,20,27,32).

2.12. Potansiyel ve kinetik enerjilerin birbirine dönüşebileceğini örneklerle açıklar (BSB-25).

2.13. Enerji dönüşümlerinden hareketle, enerjinin korunduğu sonucunu çıkarır.

2.14.Çeşitli enerji türlerini araştırır ve bunlar arasındaki dönüşümlere örnekler verir (FTTÇ-7,30,33,34; TD- 3).

 Kütle, Kinetik Enerjinin Büyüklüğünü Değiştirir

Öğrenciler ,aynı süratle hareket eden bazı cisimleri durdurmanın neden tehlikeli olabileceği sorusuna cevap aramak için tahminlerde bulunur. Bu amaçla eğik bir düzlem ve bunun en alt ucundan belirli bir mesafeye konmuş tahta bloktan oluşan bir düzenek hazırlar. Öğrenciler, oyuncak bir arabayı eğik düzlemin en üst noktasından serbest bırakarak tahta blokla çarpışmasını sağlar. Tahta bloğun zemin üzerinde ne kadar sürüklendiğini ölçerler. Sonra aynı işlemi oyuncak arabanın kütlesini artırarak (iki katına çıkararak) tekrar ederler. Tahta bloğun her iki denemedeki sürüklenme miktarını karşılaştırırlar. Her iki durumda da eğik düzlemi aynı süratle terk eden oyuncak arabanın tahta bloğu neden farklı miktarlarda sürüklediği hakkında fikir üretirler. Oyuncak arabanın kütlesindeki değişimle arabanın kinetik enerjisindeki değişim arasında ilişki kurarlar. Benzer bir düzenek, süratin kinetik enerjiyi nasıl etkilediğini göstermek için kurulur ve sürat ile kinetik enerji arasındaki ilişki tartışılır (2.5;2.6).

 2.14 kazanımı, Türkçe dersi

“Okuma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir.

Canlandırma 11. Grup çalışmaları 12. Gösterim 13.proje 14.Keşfetme 15. oyun oynama

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen Bilgisi Ders Kitabımız 2. Ansiklope- diler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenler 2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4. Çevremizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar 1. Televizyon, VCD, ilgili CD’ler 2. Video 3. Video kasetler 4. Etkinlik örnekleri 5. Bilgisayar vb.

 2.7 Burada konumla ilgili olarak öğrenciler bir cismin yerden

yüksekliğini dikkate almalıdır.

 2.8

“Potansiyel enerji”

kavramı öğrencilere sezdirilmeli ;bununla ilgili matematiksel bağıntılar verilmemelidir.

 2.9

Öğrenciler kütle (m) ve yer çekimi ivmesinin (g) çekim potansiyel enerjisine etkisini, ayrı ayrı değil onlara tanıdık gelen ve kütle ile yer çekimi ivmesinin çarpımlarının yerine geçen ağırlık olarak incelemelidir. Çünkü öğrenciler yer çekimi ivmesi ile ilgili bilgileri almadan bir cismin ağırlığını dinamometre ile belirleme becerisini 6. sınıfta kazanmıştır.

 2.7 Dünya-Ay ve Dünya-Güneş arasındaki çekim potansiyel enerjisine değinilmez.

(9)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR 2.ÜNİTE : KUVVET VE HAREKET

VE ARA DİSİPLİNLERLE İLİŞKİLEN-DİRME

BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR VE

ATA-TÜRK- ÇÜLÜK

KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLİJİ-

AÇIKLAMALAR

3.Basit makineler ile ilgili olarak öğrenciler;

3.1.Bir kuvvetin yönünün nasıl değiştirilebileceği hakkında tahminlerde bulunur ve tahminlerini test eder (BSB- 1,9,16).

3.2.Bir kuvvetin yönünü ve/veya büyüklüğünü değiştirmek için kullanılan araçları basit makineler olarak isimlendirir.

3.3.Basit makine kullanarak uygulanan “giriş” kuvvetinden daha büyük bir “çıkış” kuvveti elde edilebileceğini fark eder (BSB-1,16,22,23,24,32).

 Basit Makineler İşlerimizi Kolaylaştırır

Öğrenciler ağır bir cismi, nasıl hareket ettirebilecekleri veya bu cismi daha yüksek bir yere nasıl çıkarabilecekleri gibi konular hakkında tartışarak tahminlerde bulunur. Tahminlerini basit deneylerle test ederler. Cisimlere etki eden kuvvetlerin yönlerini, uyguladıkları kuvvetlerin yönleri ile karşılaştırırlar.

Kullandıkları basit makinelerin uygulanan kuvvetlerin yönlerini değiştirebileceğini fark ederler. Daha sonra öğrenciler basit makine ile yapılan bir işi, basit makine kullanmadan yapmaya çalışırlar. Basit makine kullandıkları ve kullanmadıkları durumları karşılaştırarak sonuçlarını tartışırlar. Basit makinelerin uygulanan kuvvetin yönünü değiştirerek ve genellikle daha küçük bir kuvvetle aynı işi yapmaya yardım edecekleri sonucuna ulaşırlar. Basit makinelere örnekler vererek günlük hayattaki uygulamalarını belirtirler (3.1;3.2;3.3;3.4).

Öğretmenler Günü (24 Kasım) 1.

Öğretmenler Günü anlam ve önemi.

3.

Öğretmenler Günü etkinlikleri

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen Bilgisi Ders Kitabımız 2. Ansiklope- diler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenle r

2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4. Çevre- mizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar



Basit Makineleri Tanıyor muyuz?



Basit Makinelere Hayatımızda n Örnekler Verelim

 3.2 Basit makine çeşitleri olarak eğik düzlem, kaldıraç, makara ve dişliler verilir.

[!] 3.3 Basit makinelerden bahsederken “giriş kuvvetleri” ve “çıkış kuvvetleri” terimleri bir sistemi ifade etmesi nedeniyle tercih edilir. Ancak uygun yerlerde “uygulanan kuvvet” ve “doğan kuvvet”

terimleri de kullanılabilir.

[!] Basit makinelerle ilgili matematiksel bağıntılara girilmeden öğrencilerin basit makineleri tanımaları ve bunların sağladığı kolaylıkları fark etmeleri sağlanmalıdır.

(10)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR

2.ÜNİTE : KUVVET VE HAREKET

BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR VE ATATÜRKÇÜ-LÜK

LERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ

AÇIKLAMALAR

3.4.Bir işi yaparken basit makine kullanmanın enerji tasarrufu sağlamayacağını ,sadece iş yapma kolaylığı sağlayacağını belirtir.

3.5.Belirli bir giriş kuvvetini, en az üç basit makineden oluşan bir bileşik makineye uygulayarak çıkış kuvvetinin büyüklüğünü artıracak bir tasarım yapar (BSB-

16,22,23,24,27; FTTÇ-8,9).

3.6.Farklı basit makine çeşitlerini araştırarak basit makinelerin geçmişte ve günümüzde insanlığa sunduğu yararları değerlendirir (FTTÇ-7,30,33,34; TD-3).

3.7.Tasarladığı bileşik makinenin uzun süre kullanıldığında, en çok hangi kısımlarının ne şekilde aşınacağını tahmin eder (BSB-9;

FTTÇ-10).

Kuvvetin yönünü değiştiriyorum ( 3.1,3.2) ( BSB- 1,9,16)

Aynı işi daha az kuvvetle yapıyorum ( 3.2) Makara ile uygulanan kuvvetin yönünü ve büyüklüğünü değiştiriyorum ( 3.3), ( BSB-1, 16, 22, 23, 24, 32 )

ATATÜRK’ÜN BİLİM VE TEKNOLOJİYE VERDİĞİ ÖNEM AÇIKLAMA:

Atatürk’ün bilim ve teknolojiye önem verdiği belirtilerek Atatürk’ün akılcılık, bilim ve teknoloji konusundaki sözlerine örnekler verilir

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen Bilgisi Ders Kitabımız 2. Ansiklope-diler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenler 2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4. Çevre-mizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar 1. Televizyon, VCD, ilgili CD’ler 2. Video 3. Video kasetler 4. Etkinlik örnekleri 5. Bilgisayar vb.

[!] 3.6 Öğrencilerin, araştırma yoluyla vida, çıkrık, keski, tekerlek vb. basit makineleri tanımaları sağlanır.

[!] Atatürkçülük ile ilgili konular ( 3.6 -1)

[!] Basit makinelerin bize fazladan bir enerji sağlamadığı, yani enerji üretmedikleri, aksine sürtünmeden dolayı enerji kaybına yol açtığı vurgulanmalıdır.

[!] Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethederken gemilerin Haliç’e nasıl indirildiği ve Arşimet’in basit makinelerle ilgili

çalışmalarından söz edilebilir.

(11)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR

2.ÜNİTE : KUVVET VE HAREKET

VE ATATÜRKÇ

ÜLÜK

AÇIKLA-MALAR

ARALIK 11. HAFTA ( 2- 6 ARALIK) 4 SAAT

4.Sürtünme kuvvetinin enerji kaybına yol açması ile ilgili olarak öğrenciler;

4.1.Sürtünen yüzeylerin ısındığını deneylerle gösterir (BSB-16).

4.2.Sürtünme kuvvetinin, kinetik enerjide bir azalmaya sebep olacağını fark eder (BSB-15,16,17,18,19,20).

4.3.Kinetik enerjideki azalmayı enerji dönüşümüyle açıklar.

4.4.Hava ve su direncinin de kinetik enerjide bir azalmaya neden olacağı genellemesini yapar.

4.5.Sürtünme kuvvetinin az veya çok olmasının gerekli olduğu yerleri araştırır ve sunar (BSB-32).

Bilimsel Süreç Beceri (BSB) Kazanımları:

15.Verilen bir olaydaki bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini denenebilir bir önerme şeklinde ifade eder.

17.Basit araştırmalarda gerekli malzeme, araç ve gereçleri seçerek emniyetli ve etkin bir şekilde kullanır.

19.Hipotezle ilgili olan değişkenlerin dışındaki değişkenleri sabit tutar.

20.Bağımsız değişkeni değiştirerek bağımlı değişken üzerindeki etkisini belirler.

32.Gözlem ve araştırmaları ve elde ettikleri sonuçları sözlü, yazılı ve/veya görsel malzeme kullanarak uygun şekillerde sunar

ve paylaşır.

 Kinetik Enerjide Neden Azalma Oldu?

Öğrenciler bir eğik düzlemi öncelikle beton zemin üzerine koyarak eğik düzlemin en üst noktasından bir oyuncak arabayı serbest olarak bırakırlar. Oyuncak arabanın eğik düzlemi terk ettikten sonra ne kadar yol aldığını ölçerler. Öğrenciler daha sonra bu işlemi aynı oyuncak araba ve eğik düzlemi kullanarak farklı zeminlerde (toprak, halı vb.) tekrar ederek sonuçları

karşılaştırırlar. Eğik düzlemi aynı süratle terk eden oyuncak arabanın farklı zeminlerde neden farklı yollar aldığını tartışırlar (4.1;4.2;4.3).

 4.5 kazanımı, Türkçe dersi

“Okuma”

, “Konuşma” ve

“Yazma” temel dil becerisi ile ilişkilendirilir.

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen Bilgisi Ders Kitabımız 2. Ansiklopediler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenler 2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4. Çevremizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar 1. Televizyon, VCD, ilgili CD’ler 2. Video 3. Video kasetler 4. Etkinlik örnekleri 5. Bilgisayar vb.

Neden Daha Az Yol Aldı?

 Sürtünme kuvveti ile ilgili matematiksel bağıntılara girilmemelidir.

 4.3 Sürtünmenin etkisiyle kinetik enerjinin ısı, ses ve ışık enerjilerine dönüşümünden bahsedilir.

[!] Atmosfere giren meteorların yeryüzüne düşerken kütlelerinin neden değiştiğinden söz edilebilir.

[!] Atatürkçülük ile ilgili konular (3.6-1) [!] 3 .6 Atatürk’ün

bilim ve

konusundaki sözlerine örnekler(‘ Ben, manevî miras olarak hiç bir âyet, hiçbir dogma, hiçbir donmuş ve kalıplaşmış kural bırakmıyorum.

Benim manevî mirasım ilim ve akıldır.’gibi) verilmelidir.

(12)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR

3.ÜNİTE : YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR VE ATATÜRK-ÇÜLÜK

ÖĞRENME ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİK-LERİ

AÇIKLA-MALAR

ARALIK 12. HAFTA (9- 13 ARALIK) 4 SAAT

1. Elektriklenme ve çeşitleri ile ilgili olarak öğrenciler;

1.1.Bazı maddelerin veya cisimlerin birbirlerine temas ettirildiğinde elektriklenebileceğini fark eder.

1.2.Aynı yolla elektriklendikten sonra aynı cins iki maddenin birbirlerini dokunmadan ittiğini, farklı cins iki maddenin ise birbirlerini dokunmadan çektiğini deneyerek keşfeder (BSB-8, 9, 30, 31).

1.3.Deneysel sonuçlara dayanarak iki cins elektrik yükü olduğu sonucuna varır (BSB-31).

1.4.Elektrik yüklerinin pozitif (+) ve negatif (-) olarak adlandırıldığını belirtir.

 Cisimleri Elektrikleyelim

Öğrenciler, yünlü bir kazağa sürttükleri bir balonu cama veya duvara yaklaştırdıklarında neler olabileceği hakkında tahminlerde bulunur ve tahminlerini test ederler. Sonra öğrenciler iki gruba ayrılır. 1. gruptaki öğrenciler, ebonit çubuğu veya plastik bir tarağı yünlü bir kumaşa; 2. gruptaki öğrenciler ise cam bir çubuğu, ipek bir kumaşa sürter. Sonra gruplar ebonit ve cam çubukları, alüminyum folyodan yapılmış iple astıkları küçük toplara dokundurmadan yaklaştırır. Gruplar gözlemlerini karşılaştırarak tartışır.

Daha sonra öğrenciler, üç gruba ayrılır.

1. grup yünlü kumaşa sürttükleri ve ortalarından iple bağlı iki plastik çubuğun sürtülen taraflarını birbirine yaklaştırarak gözlemlerini kaydeder. 2.

grup, aynı denemeyi iki cam çubuğu ipek kumaşa sürterek; 3. grup ise bir plastik çubuğu, yünlü kumaşa ve bir cam çubuğu ipek kumaşa sürterek tekrarlar.

Bu etkinlik sonucunda her bir grup kaydettiği gözlem sonuçlarını birleştirerek bir tablo oluşturur. Bu tablodan yola çıkarak öğrenciler, aynı ve farklı cins maddelerin elektriklendikten sonra birbirleri ile etkileşme durumlarını ifade eden genel bir yargıya varır (1,1;

1.2; 1.3).

 Afetten Korunma ve Güvenli Yaşam (1.12-9 )

Matematik zümresi ile doğru ve ters orantı ve kesirli sayılar konularında işbirliği yapılacaktır.

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen Bilgisi Ders Kitabımız 2. Ansiklopediler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenler 2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4. Çevremizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar 1. Televizyon, VCD, ilgili CD’ler 2. Video 3. Video kasetler 4. Etkinlik örnekleri 5. Bilgisayar vb.

Tahmin Et- Gözlemle- Açıkla 1

II.YAZILI YOKLAMA

??? Sürtünme, elektriklenmeyi kolaylaştırıcı (etkileşme yüzeyini artıran) bir etkendir.

Burada önemli olan temas yüzeyidir. Bu nedenle öğrenciler

“Elektriklenme sürtünme ile oluşur.” kavram yanılgısına düşmemelidir.

[!] Elektriklenme ile ilgili etkinlikler nemli ortamlarda sonuç vermediğinden kuru bir ortam tercih edilmelidir.

1.5.Aynı elektrik yüklerinin birbirini ittiğini, farklı elektrik yüklerinin ise birbirini çektiğini ifade eder.

1.6.Negatif ve pozitif yüklerin birbirine eşit olduğu cisimleri, nötr cisim olarak adlandırır.

1.7.Yüklü bir cismin başka bir cisme dokundurulunca onu aynı tür yükle yükleyebileceğini ve bu cisimlerin daha sonra birbirini itebileceğini deneyerek keşfeder (BSB-8, 9, 30, 31).

1.8.Elektriklenme olaylarında cisimlerin negatif yük alış-verişi yaptığını ve cisimler üzerinde pozitif veya negatif yük fazlalığı (yük dengesizliği) oluştuğunu ifade eder.

(13)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR

3.ÜNİTE : YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

ÖLÇME VE DEĞER - LENDİRME

AÇIKLAMALAR

ARALIK 13. HAFTA (16 - 20 ARALIK) 4 SAAT

1.9.Elektroskopun ne işe yaradığını, tasarladığı bir araç üzerinde gösterir (BSB-18, FTTÇ-5).

1.10.Yüklü cisimlerden toprağa, topraktan yüklü cisimlere negatif yük akışını “topraklama” olarak adlandırır.

1.11.Cisimlerin birbirine dokundurulmadan etki ile elektriklenerek zıt yükle

yüklenebileceğini deneyerek keşfeder (BSB-8, 9, 30, 31).

1.12.Elektriklenmenin teknolojideki ve bazı doğa olaylarındaki uygulamaları hakkında örnekler vererek tartışır (FTTÇ-5).

 Dokundur ve Gör

Öğrenciler, “Elektriklenen cisimler birbirlerine dokundurulduğunda acaba nasıl davranır?” sorusuna ilişkin tahminlerde bulunur. Daha sonra elektriklediği bir ebonit çubuğu (plastik çubuğu) küçük bir top hâline getirip iple astığı bir alüminyum folyoya yaklaştırır. Yaklaştırma esnasında alüminyum topun hareketini tahmin eder. Topun plastik çubuğa değdikten sonraki hareketini gözlemler. Ön bilgilerini de kullanarak topun çubuğa değmeden önceki ve değdikten sonraki her iki durumunu yorumlamaya çalışır (1.7).

 Bir Elektroskop Yapalım Öğrenciler, cisimlerin yüklü olup olmadığını ve yüklü ise yüklerinin türü hakkında nasıl yorum yapılabileceğini test etmek için basit araç ve gereçlerle (alüminyum folyo yaprakları, kavanoz, çivi vb.) bir elektroskop yapar. Yüklediği cisimleri yaptığı elektroskopun topuzuna önce yaklaştırır, sonra dokundurur. Her denemede gözlem sonuçlarını kaydeder. Daha sonra sınıfa gerçek bir elektroskop getirilir.

Öğrencilerden kendi elektroskopları ile gerçek elektroskobu istenir (1.9).

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen Bilgisi Ders Kitabımız 2.

Ansiklopediler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenler 2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4. Çevre- mizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar 1. Televizyon, VCD, ilgili CD’ler 2. Video 3. Video kasetler 4. Etkinlik örnekleri 5. Bilgisayar vb.

[!] 1.8 Negatif yüklerin elektronlar, pozitif yüklerin ise protonlar olduğu 4.

Ünite olan “Maddenin Yapısı ve Özellikleri”

ünitesinde verilecektir.

[!] Elektriklenme

konusundaki (+), (-) sembolleri matematikteki toplama ve çıkarma işlemleri ile karıştırılmamalıdır.

[!] 1.10 Toprağın yani yerkürenin aslında çok büyük bir nötr cisim olduğu hatırlatılmalıdır.

[!] 1.11 Cisimleri etki ile yüklemek için topraklama yapılması gerektiği vurgulanmalıdır.

(14)

SÜRE

ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR

3.ÜNİTE : YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLİJİLERİ,

AÇIKLAMALAR

ARALIK 14. HAFTA (23- 27 ARALIK) 4 SAAT

2. Elektrik devrelerindeki akım, gerilim ve direnç ilişkisi ile ilgili olarak öğrenciler;

2.1.Elektrik akımının bir çeşit enerji aktarımı olduğunun farkına varır.

2.2.Elektrik enerjisi kaynaklarının, devreye elektrik akımı sağladığını ifade eder.

2.3.Elektrik devrelerinde akımın oluşması için kapalı bir devre olması gerektiğini fark eder.

2.4.Bir elektrik devresindeki akımın yönünün üretecin pozitif

kutbundan, negatif kutbuna doğru kabul edildiğini ifade eder ve devre şeması üzerinde çizerek gösterir.

2.5Ampermetrenin devreye nasıl bağlanacağını devreyi kurarak gösterir (BSB-17,18).

2.6.Basit elektrik devrelerindeki elektrik akımını ölçmek için ampermetre kullanır ve akım biriminin amper olarak

adlandırıldığını ifade eder (BSB-17).

 Elektrik Akımı Nedir?

Öğrenciler, ampul, duy, anahtar, pil ve bağlantı kablolarından oluşan bir elektrik devresi kurar. “Acaba hangi durumlarda lamba söner?” sorusuna cevap teşkil edecek tahminlerde bulunur. Örneğin;

devrede pil, akü vb. bir elektrik enerjisi kaynağı olmadığında, anahtar açıkken devre tamamlanmadığında ne olacağını tahmin eder. Tahminlerini test edecek denemeler yapar ve deneme sonuçlarını kaydeder. Sonuçta ampulün yanabilmesi için genel bir yargıya varır. Öğrenciler bu olayı bir su tesisatındaki suyun akışına benzeterek yorumlar. Burada su elektrik akımına, su tesisatındaki su pompası pile, musluk veya vana anahtara, borular elektrik kablolarına benzetilerek bu modelin benzemeyen yönleri ile birlikte tartışılır (2.1; 2.2; 2.3).

 Devredeki Akımı ve Gerilimi Ölçelim Öğrenciler, sınıfa getirilen farklı pillerin üzerinde yazan gerilim değerlerini voltmetre kullanarak ölçebileceklerini test eder. Daha sonra öğrenciler, basit bir elektrik devresindeki akımı ampermetre ile, ampulün uçları arasındaki gerilimi ise voltmetre ile ölçer. Öğrenciler böylece ampermetre ve voltmetrenin ne işe yaradığını, ne şekilde kullanıldığını test eder (2.6; 2.7; 2.8).

. 1.Anlatım

2.Tüme varım 3. Tümden gelim 4. Grup tartışması 5. Gezi gözlem 6. Gösteri 7. Soru yanıt 8. Örnek olay 9. Beyin fırtınası 10. Canlan- dırma 11. Grup çalışmaları 12. Gösterim 13.proje 14.Keşfetme 15. oyun oynama

A. Yazılı Kaynaklar 1. Fen Bilgisi Ders Kitabımız 2. Ansiklope- diler 3. Güncel yayınlar 4. Resim, harita ve fotoğraflar 5. Tubitak yayınları B. Kaynak kişiler 1.Öğretmenler 2. Okul müdürü 3. Aile bireyleri 4. Çevre- mizdeki kurumlarda çalışanlar C. Görsel Kaynaklar 1. Televizyon, VCD, ilgili CD’ler 2. Video 3. Video kasetler 4. Etkinlik örnekleri 5. Bilgisayar vb.

 El El Üstünde

[!] Öğretmen su tesisatı modelinin sadece bir benzetme olduğunu ve eksiklerinin bulunduğunu vurgulamalıdır.

[!] Öğrencilere, konunun tarihsel gelişimi ile ilgili bir okuma metni verilerek akımın yönünün negatif yüklerin akış yönünün tersi olarak kabul edildiği verilmelidir.

[!] Şehir geriliminin ölçümünün tehlikeli olacağı vurgulanmalıdır.

[!]2.1 Öğrencilere, bir devrede elektrik enerjisi kaynağı nedeniyle yüklerin kinetik enerjilerini birbirlerine aktarmaları sonucu elektrik akımının oluştuğu, yüklerin kapalı devre boyunca iletkenin bir ucundan diğer ucuna gitmediği vurgulanmalıdır.