İÇİNDEKİLER
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU VE HUKUK DAİRELERİ KARARLARI
Sigortalının müterafik kusuru tazminattan indirim nedenidir. . : 1 Garanti fonu y ö n ü n d e n faiz başlangıcı- tavan hesabı : 1 506 Sayılı S S K ' n u n 26. Maddesi İle İlgili Kararlar : 2 Faili meçhul trafik kazasında ölen Bağ-Kur sigortalısının
hak sahiplerine, Kurum'un yaptığı ödemeler, araç s ü r ü c ü s ü n ü n kusurunun tespit edilmesi halinde, rücu alacağı sonucu,
Trafik Garanti Fonundan limit dahilinde ödenmelidir : 9 Dava, trafik kazasına karışan araç işleteni şirketin ü ç ü n c ü
kişiye ödediği tazminatın rücuan tahsili istemine ilişkin olup, temyiz istemine konu uyuşmazlık ise, aracın işleteni şirket ile aracın tahsis edildiği şirket çalışanı davalı Dilek arasındaki dava ile ilgilidir. Mahkeme kararına dayanak yapılan Karayolları Trafik Kanununun 107. maddesi, aracın çalınması veya gasp edilmesi sonrası karıştığı kaza nedeniyle meydana gelen zararın, zarara uğrayan üçüncü kişi tarafından işletenden istenmesi halinde, işleten ile sözü edilen ü ç ü n c ü kişi
arasındaki uyuşmazlıkta uygulanabilir. Bu maddenin işveren durumundaki davacı şirket ile onun araç tahsis ettiği çalışanı davalı arasındaki rücu davasında uygulanması m ü m k ü n değildir. Bu nedenle mahkeme gerekçesinde uyuşmazlığın K T K ' n u n 107. maddesine göre değerlendirilerek davanın k a b u l ü n e karar verilmesi yerinde olmadığından, h ü k m ü n
bozulması gerekmiştir : 10 Dava, Zorunlu Trafik Sigortası gereğince zarar görenlere
ö d e m e yapan sigortacının, kendi sigortalısına ağır kusurlu davranışı nedeniyle rizikonun sigorta teminatı dışında
kaldığı gerekçesiyle açtığı rücu davasıdır : 12 Davalı sigorta şirketinin sigorta poliçesindeki limiti iş bu
rücu davasının açılmasından önce hak sahiplerine ödediğinin anlaşılması karşısında; mahkemece, sigorta şirketi h a k k ı n d a k i davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı
değerlendirme sonucu yazılı biçimde rücu alacağından sorumluluğuna h ü k m e d i l m e s i ve ayrıca davalı sigorta şirketi y ö n ü n d e n faiz başlangıç tarihinin belirlenmesinde; yazılı biçimde sigorta şirketine başvurulduğu halde gerekli ö d e m e yapılmamışsa başvuru tarihinin aksi halde dava tarihinin faize başlangıç kılınması gerekirken bu konuda eksik inceleme ile gelir bağlamanın onayı tarihinden itibaren
faize h ü k m e d i l m e s i usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir : 18
V
Davalı sigorta Anonim Şirketi'nin hak sahiplerine yaptığı ödemenin poliçedeki teminat türlerinden hangisine ilişkin olduğu saptanarak, talep; poliçe limitinden bakiyeye göre
değerlendirilmelidir : Zararlandırıcı sigorta olayı iş kazası ya da meslek hastalığı
niteliğinde bulunmasa dahi, 5/6 sayılı Kanunun 9 ve 10b maddelerinde öngörülen yasal koşulların gerçekleşmesi kaydıyla, anılan maddede sınırlı ve sayılı olarak belirtilen sigorta kolları k a p s a m ı n d a iş kazası ve meslek hastalıkları sigorta kolu yanında hastalık sigortası, analık sigortası kolundan sigortalı ya da hak sahiplerine yaptığı masrafların tutarı için de K u r u m u n kusuru bulunmasa dahi işverene
karşı rücu h a k k ı mevcuttur : Dava, işe girişi yasal süre içinde S S K ' y a bildirilmeyen
işçinin iş kazasında yaralanması nedeniyle yapılan giderlerin rücuan işverenden tahsili talebine ilişkindir. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre, sigortalının işe girişini süresi içinde kuruma bildirmeyen işveren iş kazasında kusurlu olmasa da S S K rücu alacağından sorumluluktur. Bu nevi davalarda hakkaniyet indiriminin, sigortalının müterafik
kusurundan az olması gerekir : Davacı Garanti Fonu'nun zorunlu mali sorumluluk sigortası
bulunmayan aracın ö l ü m ü n e yol açtığı kişinin mirasçılarına kaza tarihinde yürürlükte bulunan poliçe üst limiti olan 7 milyar lira ölüm (destekleyen yoksun kalma) tazminatı ödedikten sonra sigortasız aracın işleteni ve sürücüsü
oldukları iddiası ile davalılara yönelttiği iş bu rücu davasının yargılanmasında, aracın sürücüsü olan davalılardan Rahim K'ün ölen kişi mirasçılarına 3 milyar lira ödediği 08.02.2000 tarihli noterce d ü z e n l e n m i ş ibraname içeriği ile sabit olduğuna göre, davacı Fon'un bu miktar ile ilgili rücu h a k k ı n ı n söndüğü gözetilmeden anılan meblağın tenzili
gerektiği y ö n ü n d e k i s a v u n m a n ı n reddi doğru görülmemiştir . . : Karayolu Garanti Sigortası H e s a b ı ' n m sorumluluğu,
işletenin sorumluluğuna ilişkin kurallar uyarınca sınırlandırılmıştır. Başka bir anlatımla, zarar görenlerin işletenin sorumluluğuna ilişkin h ü k ü m l e r dışındaki genel h ü k ü m l e r e dayalı zarar istemlerinden s o r u m l u l u ğ u söz konusu değildir. Bunlardan biri de, hatır yolcularının maruz kaldığı zararlar olup, hatır için karşılıksız t a ş m a n kişiler ile hatır için aracın karşılıksız verildiği kişiye gelen bedensel zararlardan davalı tarafın sorumlu olmayacağı açıkça düzenlenmiş b u l u n m a k t a d ı r
Dava, TTK'nun 1301'nci madde h ü k m ü n e dayalı kasko sigorta rücu istemine ilişkindir
VI
Ülkemiz koşullarında, herkesin aracını korumalı bir
otoparka bırakma olanağı b u l u n m a d ı ğ ı n d a n , aracını evinin ö n ü n e park eden araç malikinin aracını korumalı bir otoparka bırakmadığı gerekçe gösterilerek aracın çalınması nedeniyle
kusurlu olduğu kabul edilemez : 28 Çalıntı arabanın sebep olduğu kazadan doğan hasardan;
otomobil çalan küçüklerin babaları "aile başkanı" olarak, aracın s ü r ü c ü s ü anahtarlarını kaybettiğini tespit ettikten sonra yeterli önlemleri almadığından: işleten ise kusursuz sorumlu olduğundan, mesuldür. Ceza Mahkemesi'nde m a h k û m olması ve davalı işletene kusur verilmemesi
davalı işletenin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz : 28 Sigorta şirketinin aynı aracı İMS yanında, zorunlu mali
sorumluluk sigortasından da sigortalaması halinde, sürücü kusuruna isabet eden kurum zararından her i k i limitin
gerektirdiği tazminat m i k t a r ı n d a n da sorumludur : 30 Poliçede öngörülen en y ü k s e k güvence limitinin, kazadan
zarar görenler arasında sayı ve zararları da gözetilerek
garameten bölüştürülmesi gerekmektedir : 31 Kazada kusuru olan plakası belirsiz sürücüye rücu
edilemeyeceğinden B K . 43, 44. maddeler gereği dış tavandan
indirim yapılmalıdır : 32 B i r davada hem, 10 hem de 26. madde koşulları birleşmişse,
K u r u m lehine olan 10. maddeye göre h ü k ü m kurulur : 33 İlk davada taraf olmayan şoför aleyhindeki kusur raporu
onun y ö n ü n d e n bağlayıcı olmaz : 33 Kanun ve katsayı değişikliğine bağlı olarak hak sahiplerinin
gelirlerindeki artışlar, her bir gelir artışının Kurum yetkili organınca onaylandığı tarihten itibaren on yıl içinde
istenebilir : 34 506 sayılı Kanunun 10. maddesine göre açılan rücu
davalarında 26. maddeye dayanan tavanın kıyasen
u y g u l a n m a s ı gerekir : 35 506 Sayılı Kanunun 26. maddesindeki kusurluluk
hallerinin olayda varlığı gerekir : 35 Tavan h e s a b ı n d a başlangıç olarak iş göremezlik derecesini
tespit eden rapor tarihi esas alınmalıdır : 35 İşveren vekilinin kusuru işverene y ü k l e n e m e z : 36 Pasif d ö n e m d e k i kazanç kaybı tavan hesabına
dahil edilemez : 36 Kazaya karışan aracın sigortalı şirketinin sorumluluğu : 37 Kusur belirlenirken dosyadaki kusura ilişkin kanıtlar
arasındaki çelişkilerin giderilmesi gerekir : 37 Vll
Hemzemin geçitte sigortalının y ö n e t i m i n d e k i araçla
geçerken ölmesi olayında T C D D Y ' n i n sorumluluğu : 38 Sigortacının sorumluluğu : 38 Taşeronluk ilişkisi sosyal güvenlik m e v z u a t ı n a göre ele
alınmalı ve her maluliyet d ö n e m i n e ait iç ve dış tavan ayrı
ayrı belirlenmelidir : 39 İşveren kendi kusuruna ilaveten işçinin bir kısım
kusurundan da sorumludur : 39 Hak sahibinin açtığı davadaki kaçınılmazlık tespiti, o
davada taraf olmayan kurumu bağlamaz : 40 SS. Kurumunun harç muafiyeti : 40 Karardan önce gerçekleşen asgari ücretteki artışlar
gözetilmelidir : 41 Rücu tavanı belirlenirken erkek çocukların eğitim
durumları gözetilecek yerde destek s ü r e s i n i n 18 yaş ile sınırlandırılması, bilinmeyen d ö n e m e ilişkin hesaplama yöntemi, maluliyet, yaşlılık, ölüm sigortaları ile iş kazaları ve meslek hastalıkları sigortasından hak kazanılan
gelirlerin birleşmesi : 41 Sigortalının kusurunun bir kısmı işverene yükletilerek
tavan belirlenmelidir : 43 Maluliyet oranına vaki itirazın 506 sayılı Kanunun 109.
maddesi çerçevesinde incelenmesi gerekir : 43 Hak sahipleri pasif d ö n e m d e de desteklenen
yararlanacaklarından pasif d ö n e m i n de tavan hesabında
gözetilmesi gereklidir : 44 Sigortalıya yapılan ö d e m e n i n onun ölümü nedeniyle fiili
ödemeye dönüşmesi, K u r u m alacağının tavanla sınırlı
olmasını önlemez : 44 Hak sahiplerince işveren aleyhine açılan davadaki kusur
raporunun rücu davasına etkisi ve rapordaki çelişki sigortacının sorumluluğu davanın müteselsil sorumluluk esasına göre açılması ve davalılardan biri h a k k ı n d a k i
davanın takipsiz bırakılmasının öbürlerine etkisi : 45 İş kazası geçiren sigortalının aktif yaş sınırı gözetilerek
hesap yapılmalıdır : 46 Birinci rücu davasında kesinleşen tavan m i k t a r ı n a itibar
edilerek, karar verilmelidir : 47 506 Sayılı Kanunun 26. maddesi çerçevesinde açılan rücu
davalarında K u r u m u n rücu h a k k ı sigortalı veya hak sahiplerinin tazmin sorumlularından isteyebileceği
miktarla sınırlıdır : 47 VIII
Mükerrer ödemenin önlenmesi : 47 Davacının aldığı gerçek ücret belli iken, varsayım yolu ile
ücret belirlenemez : 48 Asgari ücret tarifeleri gözetilmelidir : 48 K u r u m u n rücu alacağının tavanını teşkil eden miktarın
belirlenmesi : 48 Bozmadan sonra yeniden yaptırılan tazminat hesabı raporunda,
önceki rapordaki donelerin değiştirilmemesi gerekir : 48 H u k u k h â k i m i ceza davasında verilen beraat kararı ile
bağlı değildir : 49 Destek ilişkisinin varlığı araştırılmalıdır : 49 Önceki rücu davasında kesinleşen olgular : 49 H u k u k hâkimi, kusur y ö n ü n d e n ceza mahkemesi kararı
ile bağlı değildir : 50 4792 sayılı Kanunun 24. maddesindeki h a r ç t a n bağışıklık
sadece SS. K u r u m u y ö n ü n d e n geçerlidir : 50 Bozma k a r a r ı n d a n sonra alınan kusur raporunda, yeni
belirlenen kusur oranı uygulanarak yeniden tavan miktarı
belirlenmelidir : 50 Davanın müteselsil sorumluluk ilkesine göre açılması : 51 Sigortacının sorumluluğu : 51 Kazanılmış hak : 52 2918 sayılı Kanunun 109. maddesine göre zamanaşımı : 52 Destekten yararlanma süreleri : 52 Maddi zarar hesabı : 52 Hesap Raporu : 53 Hakkaniyet indirimi yapılması, kusur oranının ağır
olmaması şartına bağlıdır : 53 İşveren vekilinin kusurundan işveren sorumlu tutulamaz : 53 Rücu davasındaki kusur raporu ile asıl hak sahibinin açtığı
davadaki kusur raporu arasındaki açık çelişkinin giderilmesi
gerekir : 54 Karayolları Trafik Kanunu'nun 108. maddesi uyarınca
garanti fonunun sorumluluğu : 54 Rücu davalarında maddi tazminat hesabının yapılması
zorunluluğu vardır : 54 İş kazasından kaynaklanan kurum zararının rücuen tahsili
davalarına İş Mahkemelerinde bakılır : 54 Hesap raporunun yıllara göre ayrı ayrı tanzim edilmesi
zorunludur : 55 IX
Ceza ve H u k u k Mahkemelerinden alınan kusur raporları
arasındaki çelişkinin giderilmesi zorunludur 55 506 Sayılı Yasanın 39. maddesinde d ü z e n l e n e n 3. kişinin
sorumluluğu : 55 Davalı s ü r ü c ü n ü n kurum zararından s o r u m l u l u ğ u ancak
saptanacak kusuru oranındadır : 56 Sigortacının taraf sıfatı saptanmadan aleyhine karar
verilemez : 57 Sigortacının ibraz ettiği ibraname ö l ü m d e n kaynaklanan
zarara ilişkindir. Tedavi giderleri y ö n ü n d e n sigortacının
sorumluluğu devam etmektedir : 57 Kurum zararının rücuan istenildiği dava iş mahkemesinin
görevi içindedir : 58 Kusur ve hesap raporlarının alınması ve sair incelemeler
mahkemece H U M K 415. maddesi çerçevesinde resen
yajnlmalıdır : 58 Ceza davasında kesinleşen maddi olgu hukuk h â k i m i n i
bağlar : 59 Hukuk hâkimi, ceza davasındaki kusur oranı ile bağlı değildir . : 59 Çalışma g ü c ü n ü n kaybına ilişkin rapor ve itirazı inceleme usulü: 59 Mahkemece sigorta şirketinin kayıtları ü z e r i n d e inceleme
yapılması gerekir : 60
Kurum kendi sigortalısına karşı rücu davası açamaz 60 Hukuk hâkimi, Ceza Mahkemesince saptanan ve kesinleşen
maddi olgularla bağlıdır : 61 63/2. maddedeki "araç sahiplerine" ifadesi Anayasa Mahkemesince iptal edildiğinden artık s o r u m l u l u ğ u n varlığı b a k ı m ı n d a n
"işleten" sıfatının varlığı araştırılmalıdır. İşleten araştırılırken öncelikle görünür işletenliğe başvurulması, farazi işleten olgusu ileri s ü r ü l m e k t e y s e muvazaalı işlemler konusundaki genel ilkeler gözetilmelidir. İptal kararlarının geriye
y ü r ü m e m e s i ilkesi kesin h ü k ü m y ö n ü n d e n d i r : 61 Kusura göre gerekli indirim yapılarak kalan k ı s m ı n h ü k ü m
altına alınması gerekir : 65 Zamanaşımı D e f i : 65 Hatır taşımasına yönelik savunma araştırılmalıdır : 66 Kazaya karışan t r a k t ö r ü n haricen satılması, işleten sıfatı
sorumluluğun kusur oranında olması : 67 Trafik kazasında kusursuz olan tarafa rücu edilemez-
rücu h a k k ı yapılan yardımların ilk peşin değeriyle
sınırlıdır : 68 X
Sürücü belgesi olmayan kişiye araç kullandırma
nedeniyle araç malikinin sorumluluğu : (J8 Hatır taşımasına yönelik savunma araştırılmadan karar
verilemez : 69 Sigorta şirketi sorumlu olduğu miktarı davadan önce
ödediğine göre h a k k ı n d a k i davanın reddedilmesi gerekir : 69 Davanın teselsül h ü k ü m l e r i n e göre açılması-Tavan
hesabında y ö n t e m : 70 Bağ-Kur Kanunun 70. maddesindeki zaman aşımı süresi : 73
1479 sayılı Kanundaki gibi 2926 sayılı kanun gereği
kurumun r ü c u davalarında da sonraki artışlar istenemez : 73 Ceza davasında alınan bilirkişi raporu iş güvenliği
mevzuatına göre hazırlandığına ve doyurucu olduğuna
göre h ü k m e esas alınabilir : 74 Araç sürücüsü olan Bağ-Kur sigortalısı 63. maddesi
gereği 3. kişi değildir : 74 Yasal koşulları taşımayan satış sözleşmesi tescil malikini
sorumluluktan kurtarmaz : 75 Garanti fonunun sorumluluğu kaza tarihindeki Z M S S
poliçe limiti ile sınırlıdır : 75 2296 sayılı Kanunun 47. maddesi gereği Bağ-Kur'un ödediği
tahsislerdeki artışları 3. kişiden istemesi m ü m k ü n d ü r : 76 Temsilde y a n ı l m a halinde dava doğru temsilciye
yöneltilmelidir : 76 2926 sayılı Kanuna dayalı rücu davasında K u r u m ilk peşin
değer yanında sonraki artışları da isteyebilir : 76 Y e t k i l i Mahkeme : 77
1479 sayılı Kanun 63. maddesine göre 3. kişinin kusuru yoksa rücu h a k k ı da yoktur. Davalının aracını kullanan Bağ-Kur sigortalısı 3. kişi sayılamayacağından, davalı araç
maliki rücu alacağından sorumlu tutulamaz : 77 2926 sayılı Kanuna dayalı ve trafik k a z a s ı n d a n kaynaklanan
olaylarda zaman aşımı K T K uyarınca 2 ve 10 yıldır : 78 Hatır taşıması : 80 Garanti fonuna rücu : 80 Araç s ü r ü c ü s ü n ü n kusuru işletenin kusuru sayılır : 80 Hak sahiplerine karşı sebepsiz zenginleşmeye dayalı
olarak açılan rücu davası : 80 2926 sayılı Y a s a n ı n 47. maddesi uyarınca kurumca
yapılan giderlerin rücuan istenmesinde "ilk peşin değer"
sınırlaması yoktur : 81 XI
1479 Sayılı Kanunun 63. maddesine göre açılan rücu
davasında araç işleteni y a n ı n d a "malik" de sorumludur : 82 Sigortalının karısı için destek hesabı yapılırken ölen
sigortalının yaşama süresi esas alınmalı ve çocukların destek alma yaşları için eğitim süreleri göz ö n ü n d e
bulundurulmalıdır : 82 Sigortalı, "üçüncü kişi" olmadığından, neden olduğu
zarardan Kuruma karşı sorumlu değildir : 82 Bağ-Kur'un 1479 sayılı Kanunun 63. maddesine
dayanan rücu h a k k ı haleflik ilkesine dayanır : 83 1479 sayılı Kanunun 63. maddesine dayanan rücu davaları
10 yıllık zaman a ş ı m ı n a tabidir : 83 Bağ-Kur rücu davasında araç sahibi durumunda bulunan
davalının sorumluluğu y ö n ü n e gidebilmesi için ya kendisinin ya da istihdam ettiği şoförün sigorta olayının meydana
gelmesinde suç sayılır bir eyleminin b u l u n m a s ı gerekir : 84 Zorunlu trafik sigortacısı rücu davasını alkollü araç kullanma
iddiasına dayandırdığına göre, kazanın m ü n h a s ı r a n alkolün
etkisiyle meydana gelip gelmediği belirlenmelidir : 84 Sigortalıya karşı rücu davası; kaza yerini terk etmek tek başına
sigortalıya rücu edilmesine neden olmaz- : 84 Prim ö d e n m e d e n risk gerçekleşirse sigortacı sorumlu olmaz . . . : 85
İtirazın İptali Davası- Ağır Kusura Dayalı Rücu İsteği : 86 Sigortalı olmayan s ü r ü c ü y e rücu olanağı yoktur. Alkolün etkisi
olmadan kaza meydana gelmişse işletene de rücu edilemez . . . . : 87 Ağır kusura dayalı rücu istemi-alköllü ve aşırı hızlı araç kullanımı . : 88 Ehliyetsiz s ü r ü c ü n ü n aracı kullanması : 89 Kırmızı ışık ihlali % 100 kusur ise de 'ağır kusur' niteliğinde
değildir : 90 İşletenin değişmesi- aracın b a ş k a bir sigorta tarafından
sigortalanması : 91 S ü r ü c ü n ü n tek bacaklı olması ve yetersiz sürücü belgesi
ile araç kullanılması : 92 Ehliyetsiz s ü r ü c ü n ü n neden olduğu zararı ödeyen sigortacı,
s ü r ü c ü n ü n kusurlu olması şartıyla sigortalısına rücu edebilir. Buna karşın sigortacı, akdi ilişkisi bulunmayan
sürücüye kusurlu da olsa rücu edemez : 93 Sürücü belgesi bulunmayan sigortalıya rücu- itirazın
iptali davası : 94 S ü r ü c ü n ü n olay yerinden ayrılmış olması sigortacıya rücu
hakkı vermez : 95 XII
Trafik kurallarım tam kusurla ihlal etmek "ağır kusur"
a n l a m ı n a gelmez : 96 Sigortacı gerçek zarardan fazla ödeme yapmışsa, zararı aşan
miktarı r ü c u a n isteyemez : 96 Salt kusura dayalı olarak sigortalıya rücu edilemez : 97 Sigortacı, 3. kişinin zararından s ü r ü c ü n ü n kusuruna
karşılık gelen kısım kadar (limit ödenenle sınırlı olarak)
sigortalısına rücu edebilir : 98 Araç seyir halindeyken yolcu ile tartışarak kazaya neden
olunması olayında ağır kusur b u l u n d u ğ u n d a n rücu şartı
o l u ş m u ş t u r : 98 Kazanın m ü n h a s ı r a n alkollü araç kullanılmasından
kaynaklandığını belirleyen bilirkişi heyeti raporuna
dayanılarak davanın kabul edilmesi doğrudur : 100 Ruhsat ve poliçeye aykırı olarak araca ikinci römor
takılması sonucu kusuruyla kaza ve hasara yol açan
sigortalıya rücu edilebilir : 100 Aracın satıldığının sigortacıya ihbar edilmemesi durumunda
mülkiyeti devreden sigortalıya rücu edilebilir : 101 Taşıt giremeyen yerden U dönüşü yapılıp karşı şeride
tecavüz edilmesi tam kusur ise de ağır kusur değildir, rücu
edilemez : 102 Alkollü s ü r ü c ü n ü n kazaya neden olması halinde, s ü r ü c ü
sigortalı değilse ona rücu edilemez. Sigortalıya rücu için de s ü r ü c ü n ü n alkollü olduğu ve kazanın sırf bu nedenle meydana geldiğinin uzman üç bilirkişiden alınacak
raporla belirlenmesi şarttır : 103 Kaza sırasında ibraz edilemese de geçerli sürücü belgesi
var ise r ü c u edilemez : 105 Aracını ehliyetsiz kişiye kullandıran işletene karşı rücu
olanaklıdır : 105 Bilirkişi raporunda k a z a n ı n salt alkolün tesiriyle meydana
gelip gelmediğinin açık ve kesin olarak belirtilmesi gerekir. . . . : 106 Sürücü belgesi sertifikası araç kullanma yetkisi vermez : 107 Aracını satan sigortalı, işletenin değiştiğini sigortacıya 15
gün içerisinde ihbar etmediği ve devralan de zeyl y a p t ı r m a d ı ğ ı n a göre mülkiyeti devreden sigorta akidine
karşı rücu olanağı b u l u n m a k t a d ı r : 107 Sigortalının rizikodan sonra h a k k ı n d a açılan davayı
sigortacıya ihbar etmemesi nedeni ile bu arada sigortalının zarar görene ö d e m e yapması durumunda, sigortalı
kendisince ö d e n e n tazminatı sigortacıdan isteyemez : 109 XIII
Sigortalı; ihbar, koruma ve kurtarma önlemlerini almadığı için zararın doğması veya a r t m a s ı n a neden olmuşsa
sigortacının rücu olanağı b u l u n m a k t a d ı r : 110 Aracın ehliyetsiz kişiye kullandırılması halinde K T K 95. m
ve Poliçe Genel Şartları birlikte değerlendirilerek h ü k ü m
kurulmalıdır : 111 Fazla yolcu taşınmasının kaza ile arasında uygun illiyet
bağı bulunmalı ve olaya m ü n h a s ı r a n istiap haddinin
aşılması neden olmalıdır : 111 Sigortacıya verilen ibraname, zarar görenin fazlaya ait
zararını diğer sorumlulardan istemesini önlemez : 112 S ü r ü c ü n ü n kırmızı ışıkta geçmesi ve 8/8 oranında kusurlu
olması onun kasıtlı veya ağır kusurlu olduğunu göstermez : 112 T T K 1285. maddesine göre i k i yıllık zamanaşımı süresinin,
davacının rücu h a k k ı n ı n ihlal edildiğini sigorta ettirene müracaat hakkının d o ğ d u ğ u n u öğrendiği tarihten itibaren
başlatılması gerekir : 113 T T K 1268. maddesine göre zamanaşımı süresi : 114 S ü r ü c ü n ü n kusuru teminata dahildir : 114 Yetki itirazında bulunan davalılar y ö n ü n d e n yetkisizlik
kararı verilecek iken t ü m davalılar h a k k ı n d a yetkisizlik
kararı verilmesi yanlıştır : 115 Rücu davasında halefiyet kuralı ve faizin niteliği : 116 Kazadan önce aracın satışının K T K 2 0 / d maddesine uygun
olup olmadığı araştırılmalıdır, kaza ile s ü r ü c ü n ü n alkol
kullanması arasında illiyet bağı bulunmalıdır : 117 Yetkili Mahkeme : 117 K T K 85/3. maddesi uyarınca işleten ancak kusurun varlığı
veya araçtaki bozukluk kazaya neden olduğu takdirde
sorumluluktan kurtulabilir : 118 Rizikodan önce aracın mülkiyeti devredilmiş ise rücu
tazminatından yeni malik (işleten) sorumlu olacaktır : 118 Davalı taraf tacir olmadığı ve zarar ticari işletmeyi
ilgilendirmediğine göre reeskont faizine h ü k m e d i l e m e z : 119 İstiap Haddinden Fazla Yolcu Taşınması : 119 Ağır Kusur veya Kasıt İddiasını Sigortacının İspat Etmesi
Gerekir : 120 Sigortacı, ehliyetnamesiz araç kullanma nedeniyle kendi
sigortalısına onun kusuru oranında rücu edebilir : 120 İhtiyari M a l i Sorumluluk Sigortasında Rücu Davası : 120 Alkollü Araç Kullanımının Kasko Teminatı Dışında
Kalması İçin İlliyet Bağının Varlığı Araştırılmalıdır : 121
XIV
Kaza Tarihinde Sigortalılık İlişkisinin Varlığı
Kanıtlanmalıdır : 123 Bakımsızlık Nedeniyle Oluşan Teknik Arızaya Dayalı
Kazadan Doğan Zarardan İşleten Sorumlu Olacaktır : 123 Faiz Başlangıcı- İhbar ve Belge İbrazının Kanıtlanması : 124 İbraya R a ğ m e n Davanın Kabulü- Faiz Başlangıcı : 124 Hasarlı Araç M a l i k i n i n Davacı Sigortayı İbra Ettiğine
İlişkin Belge Bedelin Ödendiğini Gösterir : 125 Aracın İki Ayrı Kişi Adına Sigortalı Olması : 125 Dava sırasında sigorta tarafından yapılan ö d e m e de hasar
bedelinden indirilir : 126 S ü r ü c ü n ü n alkollü olması halinde hasarın teminat dışı
kalması için, kazanın sırf alkolün etkisi ile o l u ş t u ğ u n u n
tespiti şarttır : 126 İstiap haddinden fazla yolcu taşınması : 127 Davalılar, davacı kasko şirketine müteselsilen sorumludurlar. . : 128 Dava sırasında alacağın ödenmesi : 129 Z a m a n a ş ı m ı : 129 Alkollü araç kullanılması nedeniyle rücu isteği- bilirkişi
raporunun A d l i Tıp Kurumundan alınması : 130 Sigortacının rücu h a k k ı n ı n varlığı, sigortalısının zarar
sorumlusuna dava h a k k ı n ı n b u l u n m a s ı n a bağlıdır. Sigortalı zarar verene karşı bu h a k k ı n d a n feragat etmişse, sigortacı
rücu h a k k ı n a sahip olamaz : 131 Zorunlu Trafik (ZMSS) sigortasından alman miktarın
tazminattan indirilmesi : 132 Sözleşmede aksi belirlenmedikçe sigortalının rızası ile
aracı kullanan kişi de sigortalı gibidir, sigortacı ona rücu
edemez : 132 Sigorta menfaat değişikliği yasaya aykırı harici satışla
gerçekleşemez : 133 Y e t k i l i Mahkeme : 134
İşleten ve trafik sigortacısı müteselsilen sorumludur, sigortalısının halefi olan kasko şirketi her ikisine de
rücu edebilir : 135 Sürücü, yol şartlarına göre güvenli takip mesafesi
b ı r a k m a m ı ş s a kusurludur : 136 Kasko sigortacısının karşı araç sigortacısına rücuu- icra takibi . : 136 Zarar veren araç işleteni, sürücüsü ve sigortacısının
sorumluluğu kusur oranındadır : 137 Aracı sattığı halde devretmediği için h a k k ı n d a dava
açılmasına neden olan davalı lehine (davanın reddi
dolayısıyla) yargılama giderine h ü k m e d i l e m e z : 138
XV
Davalılardan sadece birisinin i k i yıllık zamanaşımı süresinin geçtiğine dair z a m a n a ş ı m ı definde b u l u n m a s ı halinde bu def iden diğer davalı yararlanamayacağı gibi, davacının icra takibi ile zamanaşımının kesildiğine ilişkin
iddiası da araştırılmalıdır : 138 Davalının kusuru oranında davanın kabulü doğrudur : 139 Kazanın meydana gelmesinde alkolün etkisi araştırılmalıdır. . . : 139 Sigortalı aracın menfaat sahibinin değişmesi : 140 Sigortacının rücu davasında davalı aracın Z M S S tarafından
ö d e n e n miktar d ü ş ü l e r e k kalanın tahsiline karar verilir : 140 Y e t k i l i Mahkeme : 140
Müteselsil Sorumluluk : 141 S ü r ü c ü n ü n sırf alkollü olması zararın teminat dışı kalmasını
gerektirmediği gibi, kandaki alkol oranının yönetimindeki sınırı geçmemesi de teminat k a p s a m ı n d a olduğu sonucunu doğurmaz. Kazanın, s ü r ü c ü n ü n alkolün etkisinde k a l m a s ı n d a n
kaynaklanıp kaynaklanmadığının araştırılması gerekir : 142 Kasko rücu davasında da K T K 109/2. maddesindeki
uzamış ceza zamanaşımı süresi geçerlidir : 142 Olayda davacı sigortacı hem kazaya neden olan aracın hem
kasko sigortalı olup hasarını ödediği sigortalı aracı sigortacısıdır.
Her i k i aracın maliki ve sigortalısı da aynı davalıdır. Bu
durumda davacı sigortacının halefiyet h a k k ı b u l u n m a m a k t a d ı r : 143 K T K 109/2. maddesindeki ceza z a m a n a ş ı m ı , salt maddi
hasarlı kazalarda mala verilen zararlardan kaynaklanan
tazminat istemlerine ilişkin davalarda uygulanamaz : 144 Kaza tutanağı ile trafik kaydında görülen davalıya ait
araca ilişkin çelişki giderilmelidir : 145 Davacı kasko sigortacısı tarafından idarenin hizmet
kusuruna dayanılarak dava açıldığına göre, idare
mahkemeleri görevlidir : 145 Talep aşılarak karar verilemez : 146 Davacı, hasar bedelini sigortalısı ile yaptığı poliçe gereği İsviçre
Frangı olarak ödediğine göre, BK 83/son maddesi u y a r ı n c a
borcun fiili ödeme g ü n ü n d e k i TL karşılığını isteyebilir : 146 Rizikonun teminat dışı kalabilmesi için şoförün sadece
alkollü olması yetmeyip, kazanın m ü n h a s ı r a n alkol alınması nedeniyle o l u ş t u ğ u n d a n da sigortacı tarafından
k a n ı t l a n m a s ı gerekir : 147 Rücu davasında halefiyet ilkesi gereği, davayı sigortalı
açsa idi hangi yer mahkemesi yetkili olacaksa, sigortacı da o
mahkemede davasını açmalıdır : 147 XVI
İtirazın iptali davasında istenen işlemiş faize ilişkin itirazın da iptaline karar verilebilir ve mahkemece alacağın k ı s m e n var olduğu sonucuna varıldığında itirazın kısmen iptaline karar verilmesi gerekirken alacağın bir k ı s m ı n ı n tahsiline
karar verilmesi yanlıştır : 148 Kasko sigortacısının açtığı rücu davasında sigortalı teknik
arızaya dayanarak sorumluluktan kurtulamaz : 149 Müteselsil sorumluluk söz konusu olduğu ve dilekçede
belirtildiği takdirde davalının kusuru az olsa bile tazminatın
t a m a m ı ile sorumlu olur : 149 Kamyonla t a ş m a n y ü k zorunlu trafik sigortası teminatı
dışında olduğundan davalı sigortacıya rücu edilemez : 150 Sigortalı mallar hasarlı şekilde teslim edildiğine göre zarar
incelemesi yapılıp sonucuna göre karar verilmelidir : 151 Kazanın teknik arızadan meydana gelmesi ve arızanın
oluşmasında sürücü ve malikin kusurunun b u l u n m a m a s ı
durumunda rücu olanağı yoktur : 152 Sigorta menfaat taşımaya C M R h ü k ü m l e r i uygulandığında
ilk ve son taşıyıcıya birlikte dava açılabilir : 152 Sigorta menfaat davanın taşıma acentasına değil, asıl
şirkete karşı açılması gerekir : 153 Sigorta menfaat Taşıma sözleşmesinde C M R kaydı varsa
sigortacıya da uygulanır : 154 Sigorta menfaat sigortacı, sigortalıya sadece gerçek zarar
miktarı b a k ı m ı n d a n halef olup, bu miktarın faizi dışındaki
faiz ve icra giderlerini isteyemez : 154 Sigorta menfaat Davalı sigortacının zorunlu ve ihtiyari
trafik sigortalarındaki teminatların t a m a m ı n ı iyi niyetle araç sahiplerine araç hasarları sebebiyle ödemesi durumunda K T K 96/2 madde h ü k m ü uyarınca r ü c u a n
talepte bulunan davacıya karşı sorumluluktan kurtulur : 155 Sigorta menfaat davası, alacaklıya ihtar ç e k e r e k alacağın
7 g ü n içinde ödenmesini istediğine göre, bu ihtarla "atıfet mehli" verdiği nazara alınıp, ihtarın tebliğ tarihinden t e m e r r ü d ü n başladığı kabul edilmeli ve reeskont faiz oranları TC. Merkez Bankası veya şubelerinden sorularak, karar tarihine kadar değişen oranlar da gösterilmek
suretiyle karar verilmelidir : 156 Sigorta menfaat Taşıma sözleşmesini yapan acentaya
d o ğ r u d a n dava açılamaz : 157 N a k d i tazminat hesabında olay tarihi esas alınmalıdır : 158 Tazminattan damga vergisinin d ü ş ü l m e s i doğru değildir : 158 Askeri araç ile motosikletin kazası nedeniyle Bakanlık
tarafından asker ve sivil kişiye açılan rücu davası : 159 Z a m a n a ş ı m ı tarihinin başlangıcında gelişen zararın
gözetilmesi gerekir : 160 XVII
Zararın haksız fiil tarihindeki b r ü t aylık esas alınarak
belirlenmesi gerekir : l " 4 1 Tüzel kişilerde zamanaşımı, rücu h a k k ı n ı n dava açmaya
yetkili makam tarafından öğrenilmesi a n ı n d a başlar : 161 Davalılar, zarar gören memurlara daha ö n c e d e n manevi
tazminat ödediklerine göre davacı idare bu kısım için
davalılara rücu edemez : 1"1
Haksız fiil faili zarardan B K . 41. devlet ise kanun gereği sorumlu olup, Devletin ödediği bedeli failden isteme
hakkı vardır : 1"^
Sigorta menfaat askerin verdiği zararda hakkaniyetli
indirim yapılmalıdır : 163
Kaza yapan kişi polis m e m u r l u ğ u kadrosunda iken şoför olarak görevlendirilmiş ise tazminattan indirim yapılmalıdır. Rücuda Teselsül Olmaz, Kişi K e n d i Kusuru
Oranında Sorumludur : 165
İdare, Çalışana Sağlık Güvencesi Gereği Ödediği Giderleri
Zarar Verenden İsteyemez • 166 Sigorta menfaat z a m a n a ş ı m ı n ı n başlangıcı • 166 Sigorta menfaat Memurların idareye v e r m i ş b u l u n d u k l a r ı
zararlardan ötürü sorumluluklarında, haksız eylem
kuralları uygulanır. Z a m a n a ş ı m ı süresi, dava açmaya emir vermeye yetkili mahkemenin ö ğ r e n m e g ü n ü n e göre
belirlenmelidir : 167 Rücuan tazminat-Görevli yargı yeri "• 167 R ü c u a n tazminat : 1*71 Rücuan tazminat-Kasko : 172 Rücuan tazminat- Mecburi mali mesuliyet sigortası
Yetkili mahkeme : l 7 ^
R ü c u a n alacak- Alkollü araç kullanma : 160 Rücuan t a z m i n a t - K a s k o - Ö d e m e belgesi-Mahsup : 181 Kasko- Rücu davası- Y e t k i l i Mahkeme • 182 R ü c u a n Tazminat- Zorunlu mali mesuliyet sigortası- kasko
yetkili mahkeme •" 185 Rücuan tazminat- Kasko sigortası- Mecburi mali mesuliyet
sigortası-Husumet : 187 R ü c u a n tazminat- Kasko sigortası : 188 Rücuan tazminat- Kasko sigortası- P r i m i n ilk taksidinin
ödenmesi ile s o r u m l u l u ğ u n ne zaman başladığı •' 196 Kasko-Rücu davası-Park halindeki aracın y a n m a s ı : 191 R ü c u a n tazminat- Kasko sigortası : 192 Rücuan t a z m i n a t - Z a m a n a ş ı m ı defi : 19 Rücuan t a z m i n a t - Z a m a n a ş ı m ı - H a s a r l ı trafik kazası : 19 Rücuan tazminat-Kurum zararı : 19
XVIII
Rücuan alacak- Bağ-Kur zararlarının rücuan tahsili
Rucuan tazminat-Kasko sigortası-Temerrüt : 199 Rücuan tazminat-Halefiyet- Faiz başlangıcı ; 200 R ü c u a n tazminat- Kasko sigortası- Motorlu taşıtın devri
Noterden satış ; 201
R u c ü a n alacak-Üçüncü kişinin sorumluluğu : 202 R ü c u a n tazminat- Kasko sigortası- Halefiyet : 203 Rücuan tazminat- Faiz başlangıcı- Poliçe L i m i t i : 204 R ü c u a n tazminat- Sigortalı işçiye yapılan harcamalar- faiz
başlangıcı- Temerrüt- Geçici işgörmezlik ödeneği : 206 R ü c u a n tazminat- Sigortacının sigortalısına ödeme yaptığı
tarih T e m e r r ü t faizi başlangıcı • 2 08 Rücuan tazminat- Kasko sigortası- Yetki itirazı- Seçimlik hak. . : 209 Rücuan tazminat- Kurum zararının rücuan tahsili : 211 Rücuan tazminat- Kurum zararı- Faiz başlangıcı : 211 Rücuan tazminat- Kasko rücu davası- Zorunlu mali
mesuliyet sigortacısının sorumluluğu : 212 R ü c u a n alacak- Ölen sigortalının hak sahiplerine
kurumca yapılan harcamaların rücuu ; 213 R ü c u a n tazminat- iş kazasında malûl kalan işçi : 214 R ü c u a n tazminat- SSK'nın yaptığı ödemeler- Faiz başlangıcı. .. : 216 R ü c u a n tazminat- Kasko sigortası- Aracın bakım ve
onarımım yapma y ü k ü m l ü l ü ğ ü - T e k n i k arıza : 217 R ü c u a n tazminat- SSK'nın yaptığı ödemeler- Faiz başlangıcı. . . : 218 R ü c u a n alacak- Trafik kazasında oluşan hasar- İtirazın
iptali-inkar tazminatı : 219
Rücuan tazminat- Kasko sigortası- Mecburi M a l i Mesuliyet
Sigortası- Zorunlu Koltuk Sigortası : 221 Rücuan tazminat- Hasarlı Trafik kazası- Geçiş
ü s t ü n l ü ğ ü n e haiz araç- Toplu iş sözleşmesindeki h ü k ü m : 222 R ü c u a n tazminat- Mecburi mali mesuliyet sigortası- Faize
faiz yürütülemeyeceği : 222
R ü c u a n tazminat- Ehliyetsiz kişiye araç kullandırma
Yaralamalı trafik kazası : 224
R ü c u a n tazminat- Kasko Sigortası - Halefiyet : 225 R ü c u a n tazminat- Kasko sigortası ; 226 Rücuan tazminat- Temerrüt- Faiz başlangıcı ; 227 R ü c u a n tazminat- Kasko sigortası- Taleple bağlılık : 229 Rücu Tazminatı (Zorunlu mali mesuliyet sigortacısına)
Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortacısının T e m e r r ü d ü (İhbar mükellefiyeti) İhbar Mükellefiyeti (Zorunlu mali mesuliyet
sigortacısının temerrüdü) : 230 R ü c u a n tazminat-Birlikte sorumluluk-Hakkaniyet : 232
XIX
Rücuan tazminat- K u r u m zararı- Araç sahibinin
sorumluluğu, sigortalının kusuru : 233
R ü c u a n tazminat-Kasko : 2 3 4
R ü c u a n tazminat- Hasarlı trafik kazası- Mecburi mali
mesuliyet sigortalısı-Temerrüt : 236
R ü c u a n tazminat : 237
R ü c u a n tazminat- Kaza nedeniyle Sigorta şirketinin
sigortalıya yaptığı ödeme- Mecburi mali mesuliyet sigortası
ihtiyarı mali mesuliyet sigortası : 238 Rücuan tazminat-Mecburi mali mesuliyet sigortası : 240 Rücuan Tazminat- Tarafların zamanaşımı definde
b u l u n m a d ı ğ ı sürece hakimin resen nazara alamayacağı : 241 Rücuan tazminat- Mecburi mali mesuliyet sigortası
Halefiyet- Y e t k i l i mahkeme : 242 Delil sözleşmesi niteliğindeki Poliçe Genel Şartları'nm
gerektiği : 244 Verilen sürede istenilen tutarın ö d e n m e m i ş olmasına ve bu
sebeple davacı sigortanın artık bu bildirimle bağlı
tutulmasının m ü m k ü n b u l u n m a m a s ı n a : 245 İkrar salt ilişkin olduğu miktar için geçerli olup, kısmi dava
dışında kalıp da eldeki davaya sonradan konu edilen kısım için zaman aşımının kesilmesini sağlamaz. Karayolları Genel Müdürlüğü uzmanları gibi ehli bilirkişilerden görüş
sorulması ve sonucuna göre karar verilmesi : 246 Rapora karşı sonuca etkili ve esaslı noktalarda yapılan itirazı da dikkate alan denetime elverişli yeni bir rapor alınması,
gerektiğinde A d l i Tıp K u r u m u Trafik İhtisas Dairesinden veya Karayolları Genel M ü d ü r l ü ğ ü uzmanları gibi ehli bilirkişilerden
görüş sorulması ve sonucuna göre karar verilmesi : 247 Zorunlu M a l i Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 4/d
maddesine göre, tazminatı gerekirken olay, işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin alkollü araç
kullanmalarından ileri geliyorsa işletene rücu edebileceğini belirtmiş olup, salt alkollü olmak yeterli olmayıp, kaza ve hasarın s ü r ü c ü n ü n olayın oluş şekli göz ö n ü n d e
bulundurularak nöroloji u z m a n ı bir hekim, trafik u z m a n ı ve h u k u k ç u d a n oluşacak bilirkişi kuruluna inceleme
yaptırılarak, m ü n h a s ı r a n s ü r ü c ü n ü n aldığı alkolün
etkisiyle meydana gelip gelmediği araştırılmalıdır : 248 Trafik kazası sonucu yaralama nedeniyle yapılan tedavi
harcamalarının faiz başlangıcının; ilgililerce gerekli belgeler ibraz edilerek yasaya uygun şekilde sigorta şirketine
b a ş v u r u l m u ş ve gerekli ö d e m e yapılmamışsa başvuru tarihi, geçerli belgeler ibraz edilmeksizin m ü r a c a a t edilmiş ya da hiç müracaat edilmemişse bu durumda, sigorta şirketi aleyhine icra takibine girişilmişse takip tarihi, dava açılmışsa dava tarihi olarak kabul edilebileceği
gözetilmelidir : 249 XX
