Endüstri Bitkilerinde Muhafaza Ve Depolama Gerekliliği, Muhafaza
Şekilleri
Tarım; bitkisel ve hayvansal kökenli ürünlerin üretilip, bunların işlenerek, kalite ve verimlerinde artışın sağlanması, hasadından tüketilmesine kadar olan süreçte, ihtiyaç fazlası kısımlarının uygun depo ve koşullarda muhafaza edilip, değerlendirilerek pazara sunulmasıdır.
Ürünün çeşitli şekillerde değerlendirilene kadar belirli depolarda ve çeşitli şekillerde stoklanması gerekmektedir ki buna “Depolama”; hem bu sürecin öncesinde hem de bu süreçte ürünün nitelik ve niceliğinde herhangi bir
değişme olmadan sağlıklı depolanabilmesi için gerekli tüm önlemlerin alınmasına ise “Muhafaza” denilir.
DEPOLAMANIN PLANLANMASI
Alım işlemleri konusu işlenirken alım başlamadan önce her işyerinin o seneki alım tahminine göre, stok durumu, işyerine gelebilecek ve gidecek ürünler, satışı yapılacak miktar da dikkatine alınarak bir depolama programının
yapılmasının gerektirdiği ifade edilir.
Son yıllarda hasat işleminin çoğunluk makineli olarak yapılmasının sonucu olarak buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahılların alımları genellikle (1.5- 2.0) ay gibi kısa bir dönemde tamamlanmakta, özelliği olan baklagil, mısır, çeltik alımları ise daha uzunca bir süre devam edebilmektedir.
DEPOYA GİRİŞ İŞLEMLERİ
TMO’ ya ürün, üreticiden alım yoluyla veya başka yerlerden karayolu, demiryolu ve deniz yoluyla gelebilir. Ü
reticiden alım yoluyla gelen ürün, eksper tarafından muayene ve analizi
yapılıp, ürün muayene fişi düzenlendikten sonra araba basküllerinde tartılarak ilgili deposuna gönderilir. Silolara depolanacaksa, silo baskülü ile tartılarak depolanır.
Üreticinin mal bedeli araba basküllerinde veya kollu basküllerde yapılacak tartı sonucuna göre ödenir.
Şayet vagonla gelen ürün yatay bir depoya konulacak ve yatay depolarda da tumbalı baskül yoksa ürün başka vasıtasıyla alınarak araba baskülünde veya kollu basküllerde tartılarak depoya girişi sağlanır
1- DEPOLAMA KONULARI 1.1 DEPO ŞEKİLLERİ
a) Depolama yapılan yerin açık veya kapalı olmasına göre
1- Açıkta depolama 2- Kapalı yerlerde depolama b) Ürüne verilen yüksekliğe göre
1- Dikey (şakuli) tip depolama 2- Yatay (ufki) tip depolama
1.2 DEPO TİPLERİ
a) Mülkiyet durumuna göre iki grupta toplanır:
1- Ofis malı depolar 2- Kiralık depolar b) Yapı çeşitlerine göre dört grupta toplanır:
Hermetik depolar,
Toprak üstü yığınlar: Örtü maddesine göre
(Muşambalı yığınlar-Samanlı, topraklı yığınlar-Polietilenli, topraklı yığınlar-MAYDÜ’ler olarak 4’e ayrılır.),
Dikey (şakuli) depolar veya silolar =
(Ahşap silolar-Beton silolar-Çelik Silolar),
Yatay (ufki) depolar (Ambarlar veya Hangarlar) =
(Ahşap depolar-Kargir depolar-Betonarme depolar-Çelik depolar).
DEPOYA GİRİŞ İŞLEMLERİ
TMO’ ya ürün, üreticiden alım yoluyla veya başka yerlerden karayolu, demiryolu ve deniz yoluyla gelebilir. Üreticiden alım yoluyla gelen ürün, eksper tarafından muayene ve analizi yapılıp, ürün muayene fişi
düzenlendikten sonra araba basküllerinde tartılarak ilgili deposuna gönderilir.
Silolara depolanacaksa, silo baskülü ile tartılarak depolanır. Üreticinin mal bedeli araba basküllerinde veya kollu basküllerde yapılacak tartı sonucuna göre ödenir. Şayet vagonla gelen ürün yatay bir depoya konulacak ve yatay depolarda da tumbalı baskül yoksa ürün başka vasıtasıyla alınarak araba baskülünde veya kollu basküllerde tartılarak depoya girişi sağlanır
DEPOLAMA KONULARI
Depolama şekilleri
Kapalı yerlerde depolamalar Açıkta depolamalar
Depolamanın yapılışına göre
Dökme depolama
Çuvallı
Depo tiplerine göre
Düşey depolar (silolar)
Yatay depolar (dökme veya çuvallı olarak)
Polietilenli ve Toprak örtülü yığınlar
Maydüler
AMBAR KAYIPLARI
Ambar fazlalık nedenleri:
Ürünün rutubet almasından, Hesabi hatalardan,
Depolar arası karışmalardan, Tartı toleranslarında,
Tartı aletlerindeki arızalar nedeniyle fazla tartımda,
Vasıta daralarının alınmasını müteakip, ürünün dolusu kadar süredeki vasıtanın yaktığı akaryakıtın brüte yansımasından kaynaklanır.
Ambar noksanlık nedenleri:
Ürünün rutubet kaybetmesinden,
Ürünün solunum yapması sonucu oluşan kuru madde kayıplarından, Ambar zararlarının, kuş ve kemirgenlerin ürünü yemesinden,
Depolar arası karışmalardan,
Tartı aletlerindeki arızalar nedeniyle noksan tartımdan, Manipülasyon esnasındaki dökülme ve saçılmalardan,
Depoya girişte ürünle beraber tartılan fakat daha sonra manipülasyon esnasında oluşan toz, sap saman gibi aspiratörce emilen maddelerin, tasfiye tartısına dahil edilememesinden kaynaklanır.
