KARKAR  İşletmenin faaliyetini ölçme aracıdır

(1)

 İŞLETMENİN AMAÇLARIİŞLETMENİN AMAÇLARI

 1.GENEL1.GENEL

 a)Uzun dönemde kar elde etmeka)Uzun dönemde kar elde etmek

 b)Topluma hizmet etmek yoluyla sosyal sorumluluk işlevini b)Topluma hizmet etmek yoluyla sosyal sorumluluk işlevini yerine getirmek

yerine getirmek

 c) Varlığını sürdürmek ve büyümekc) Varlığını sürdürmek ve büyümek

 2.ÖZEL2.ÖZEL

 a) Müşteri ve tüketicilere daha kaliteli mal/hizmetler a) Müşteri ve tüketicilere daha kaliteli mal/hizmetler sunmak

sunmak

 b) Çalışanlara iyi ücret verme ve çalıştırma koşullarını b) Çalışanlara iyi ücret verme ve çalıştırma koşullarını geliştirip iyileştirmek

geliştirip iyileştirmek

 c) Çalışanları eğiterek kendilerini geliştirme ve meslekte c) Çalışanları eğiterek kendilerini geliştirme ve meslekte ilerleme olanak ve fırsatlarına kavuşmalarını sağlamak ilerleme olanak ve fırsatlarına kavuşmalarını sağlamak

 d) Çalışanlarına istikrar içinde sürekli istihdam olanaklarını d) Çalışanlarına istikrar içinde sürekli istihdam olanaklarını

(2)

 İŞLETMENİN GENEL AMAÇLARIİŞLETMENİN GENEL AMAÇLARI

 1. KARLILIK = Kar / Sermaye1. KARLILIK = Kar / Sermaye

 Ekonomik anlamda kar: Varlıklardan sağlanan net fazlalık Ekonomik anlamda kar: Varlıklardan sağlanan net fazlalık olarak tanımlanır. (Bir işletmenin belirli bir süredeki gelirinin olarak tanımlanır. (Bir işletmenin belirli bir süredeki gelirinin aynı süredeki toplam giderlerinden fazla olan kısmıdır.)

aynı süredeki toplam giderlerinden fazla olan kısmıdır.)

 Müteşebbüs açısından kar:Müteşebbüs açısından kar: İşletmedeki riski ve İşletmedeki riski ve gelecekteki belirsizlikleri karşılama payı olarak tanımlanır.

gelecekteki belirsizlikleri karşılama payı olarak tanımlanır.

 Yönetici Yönetici açısından açısından kar:kar: İşletmenin İşletmenin sürekliliğini sürekliliğini sağlayabilecek bir araçtır.

sağlayabilecek bir araçtır.

 KARKAR

 İşletmenin faaliyetini ölçme aracıdır. İşletmenin faaliyetini ölçme aracıdır.

 Bir denetim aracıdır.Bir denetim aracıdır.

 Daha verimli çalışması için insanları teşvik aracıdır.Daha verimli çalışması için insanları teşvik aracıdır.

 İşletmenin yaşamını sürdürmesi ve gelişmesi için bir araçtır. İşletmenin yaşamını sürdürmesi ve gelişmesi için bir araçtır.

(3)

 2. İŞLETMENİN VARLIĞINI SÜRDÜRMESİ VE BÜYÜMEK2. İŞLETMENİN VARLIĞINI SÜRDÜRMESİ VE BÜYÜMEK

 Uzun süre varlığını sürdürmek isteyen işletmenin dikkat etmesi gereken konular:Uzun süre varlığını sürdürmek isteyen işletmenin dikkat etmesi gereken konular:

 - İşletmenin üreteceği mala ne kadar talep olacak, belirlemeli- İşletmenin üreteceği mala ne kadar talep olacak, belirlemeli

 - Sermayesini iyi ayarlamalı- Sermayesini iyi ayarlamalı

 İşletmelerin varlıklarını sürdürmeleri için çaba göstermeleri gerekli, ancak İşletmelerin varlıklarını sürdürmeleri için çaba göstermeleri gerekli, ancak yeterli değildir.

yeterli değildir. Bu nedenle büyümek işletmeler açısından varlıklarını devam Bu nedenle büyümek işletmeler açısından varlıklarını devam ettirmeleri için önemli bir gelişmeyi ifade eder. Genel olarak, işletmelerin sürekli ettirmeleri için önemli bir gelişmeyi ifade eder. Genel olarak, işletmelerin sürekli büyüme eğilimlerini yalnızca sahip ve yöneticilerinin kişisel tutkuları olarak büyüme eğilimlerini yalnızca sahip ve yöneticilerinin kişisel tutkuları olarak görmemek gerekir. Pazar paylarını arttırma, artan nüfusun ihtiyaçlarını görmemek gerekir. Pazar paylarını arttırma, artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılama, tüketicilerin zevk ve tercihlerine uygun mal ve hizmetler üretme ve karşılama, tüketicilerin zevk ve tercihlerine uygun mal ve hizmetler üretme ve gelişen en son teknolojiden yararlanma gibi konular işletmeyi büyümeye gelişen en son teknolojiden yararlanma gibi konular işletmeyi büyümeye zorlayan faktörlerdir. İşletme büyümelerinin bir başka nedeni de büyük işletme zorlayan faktörlerdir. İşletme büyümelerinin bir başka nedeni de büyük işletme olmanın sağladığı avantaj ve üstünlüklerdir. Tekellerin hakim olduğu iş olmanın sağladığı avantaj ve üstünlüklerdir. Tekellerin hakim olduğu iş kollarında işletmeler için belli bir büyüklükte olmak, pazarda kalıp varlığını kollarında işletmeler için belli bir büyüklükte olmak, pazarda kalıp varlığını sürdürebilmek için temel koşul ve zorunluluk haline gelmektedir.

sürdürebilmek için temel koşul ve zorunluluk haline gelmektedir.

 İşletmelerde büyüme süreci iki şekilde ortaya çıkar.İşletmelerde büyüme süreci iki şekilde ortaya çıkar.

 İç Büyüme: İşletmenin kendi öz kaynaklarından yararlanarak ve dış kaynakları İç Büyüme: İşletmenin kendi öz kaynaklarından yararlanarak ve dış kaynakları değerlendirerek kendi yapısının genişlemesi sonucu ortaya çıkan büyüme. Bu değerlendirerek kendi yapısının genişlemesi sonucu ortaya çıkan büyüme. Bu tür büyümede işletmenin yeni bir birim kurması veya başka işletmelerle tür büyümede işletmenin yeni bir birim kurması veya başka işletmelerle birleşmesi söz konusu değildir.

birleşmesi söz konusu değildir.

 Dış Büyüme: İşletmenin yeni işletmeler kurması veya mevcut başka işletmelerle Dış Büyüme: İşletmenin yeni işletmeler kurması veya mevcut başka işletmelerle

(4)

 3. SOSYAL SORUMLULUK3. SOSYAL SORUMLULUK

 Sosyal sorumluluk kavramı, en basit şekliyle, modern iş Sosyal sorumluluk kavramı, en basit şekliyle, modern iş yaşamında işletmenin ekonomik çıkarları yanında, yaşamında işletmenin ekonomik çıkarları yanında, kamunun da çıkarlarına yer vermesi ve bunların kamunun da çıkarlarına yer vermesi ve bunların gerçekleşmesi yönünde çaba göstermesi veya üstüne gerçekleşmesi yönünde çaba göstermesi veya üstüne

düşeni yerine getirmesi şeklinde ifade edilebilir.

 Sosyal Sorumluluklarını Nasıl Gösterirler?Sosyal Sorumluluklarını Nasıl Gösterirler?

 - Büyük girişimcilerin mülkiyeti kendilerine ait olmasına - Büyük girişimcilerin mülkiyeti kendilerine ait olmasına rağmen işletmenin yönetimini profesyonel yöneticilere rağmen işletmenin yönetimini profesyonel yöneticilere

bırakması.

- Özellikle holding patronları arasında toplumda iyi imaj - Özellikle holding patronları arasında toplumda iyi imaj yaratma eğilimi vardır.

yaratma eğilimi vardır.

 - Tüketiciyi koruma amacıyla, devletin belirlediği kurallara - Tüketiciyi koruma amacıyla, devletin belirlediği kurallara uyma.

uyma.

 - Büyüme.- Büyüme.

(5)

 İŞLETMELERİN ÇEVRESİİŞLETMELERİN ÇEVRESİ

 İŞLETMELERİN YAKIN ÇEVRESİİŞLETMELERİN YAKIN ÇEVRESİ

 1)Müşteriler1)Müşteriler

 Tüketicilerin Korunması Hakkındaki Kanun (1995)Tüketicilerin Korunması Hakkındaki Kanun (1995)

 Kanunun amacı: Kanunun amacı: Tüketicilerin sağlığı ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını Tüketicilerin sağlığı ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici ve çevresel tehlikelerden koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici ve çevresel tehlikelerden korunmalarını sağlayıcı önlemleri almak.

korunmalarını sağlayıcı önlemleri almak.

 2)İşletmenin Çalışanları (İşgörenler)2)İşletmenin Çalışanları (İşgörenler)

– İş güvenliğiİş güvenliği

– Maddi manevi tatmin edici çalışma koşullarıMaddi manevi tatmin edici çalışma koşulları – Motive edici sosyo-psikolojik çalışma ortamıMotive edici sosyo-psikolojik çalışma ortamı – Yükselme Yükselme

– Takdir edilmeTakdir edilme

– Sorumluluk yüklenmeSorumluluk yüklenme – İnsiyatif kullanmaİnsiyatif kullanma

 3)İşletmenin Sahipleri ve/veya Ortakları3)İşletmenin Sahipleri ve/veya Ortakları

– Makul sayılabilecek karMakul sayılabilecek kar

– Ortaklık paylarının zaman içinde dağıtılmasıOrtaklık paylarının zaman içinde dağıtılması

(6)

 İŞLETMELERİN DIŞ ÇEVRESİİŞLETMELERİN DIŞ ÇEVRESİ

 1)Tedarikçiler1)Tedarikçiler

– KaliteKalite

– Uygun fiyat Uygun fiyat – İstikrarlı tedarikİstikrarlı tedarik

 2)Finans Kurumları (Kredi veren finans kuruluşları, Bankalar)2)Finans Kurumları (Kredi veren finans kuruluşları, Bankalar)

– TaahhütTaahhüt

– YükümlülüklerYükümlülükler

 3)Rakipler3)Rakipler

 Haksız rekabet sayılabilen eylemler: (Ticaret Kanunu Md. 56)Haksız rekabet sayılabilen eylemler: (Ticaret Kanunu Md. 56)

 a) a) Başkalarını, onların mallarını ve işlerini gereksiz, yanlış veya yanıltıcı beyanlarla Başkalarını, onların mallarını ve işlerini gereksiz, yanlış veya yanıltıcı beyanlarla kötülemek

kötülemek

 b)Başkalarının ahlaki veya mali gücü hakkında gerçeğe aykırı bilgi vermekb)Başkalarının ahlaki veya mali gücü hakkında gerçeğe aykırı bilgi vermek

 c) Kendi kişisel durumu, malları, ticari faaliyeti veya ticari işleri hakkında yanlış veya c) Kendi kişisel durumu, malları, ticari faaliyeti veya ticari işleri hakkında yanlış veya yanıltıcı bilgi vermek

yanıltıcı bilgi vermek

 d) Paye, ödül veya belge almadığı halde almış gibi hareket etmekd) Paye, ödül veya belge almadığı halde almış gibi hareket etmek

 e) Başkalarının malı, işi, faaliyeti veya ticari işletmesinden iltibaslar (aynen veya taklit e) Başkalarının malı, işi, faaliyeti veya ticari işletmesinden iltibaslar (aynen veya taklit ederek karışıklığa yol açacak tarzda alıntılarda bulunmak) yapmak.

ederek karışıklığa yol açacak tarzda alıntılarda bulunmak) yapmak.

 4) Diğer Kurumlar4) Diğer Kurumlar

 İşletme sendikası, meslek örgütleriİşletme sendikası, meslek örgütleri

(7)

 5) Devlet5) Devlet

 İşletmelerin Devletten istedikleriİşletmelerin Devletten istedikleri

 1)Ekonomik istikrarın sağlanması 1)Ekonomik istikrarın sağlanması

 2)Yatırım için gerekli teşvik tedbirlerinin alınması 2)Yatırım için gerekli teşvik tedbirlerinin alınması

 3)Ucuz ve bol kredi olanaklarının yaratılması 3)Ucuz ve bol kredi olanaklarının yaratılması

 4)Alt yapı yatırımlarının gerçekleştirilmesi4)Alt yapı yatırımlarının gerçekleştirilmesi

 Devletin İşletmelerden istedikleri Devletin İşletmelerden istedikleri

 1)İstihdama katkıda bulunmaları1)İstihdama katkıda bulunmaları

 2)Savaş vb durumlarda toplumsal sorumluluklar yüklenmesi2)Savaş vb durumlarda toplumsal sorumluluklar yüklenmesi

 3)İthalat ve ihracatta hükümet tarafından belirlenen ekonomik politikalara 3)İthalat ve ihracatta hükümet tarafından belirlenen ekonomik politikalara uymalarını

uymalarını

 4)Sağlayacakları kazancın bir kısmını vergi olarak devlete vermesini4)Sağlayacakları kazancın bir kısmını vergi olarak devlete vermesini

 6) Toplum6) Toplum

 a)İşletmelerin artan karlarını istihdam yaratıcı alanlara aktarmaları a)İşletmelerin artan karlarını istihdam yaratıcı alanlara aktarmaları

 b)İşsizliği azaltıcı önlemler almalarıb)İşsizliği azaltıcı önlemler almaları

 c)Çevre kirlenmesine neden olabilecek davranış ve faaliyetlerden kaçınılmalıc)Çevre kirlenmesine neden olabilecek davranış ve faaliyetlerden kaçınılmalı

(8)

 KAYNAKLARKAYNAKLAR

 Ömer Dinçer, Yahya. Fidan, İşletme Ömer Dinçer, Yahya. Fidan, İşletme

Yönetimine Giriş,Eramat yayıncılık,1995.

 Bayteş yayıncılık,1983.Bayteş yayıncılık,1983.

 Erdoğan Taşkın,İşletme Yönetiminde Matriz Erdoğan Taşkın,İşletme Yönetiminde Matriz Örgüt yapısı, Kazancı Matbaacılık,1997.

Örgüt yapısı, Kazancı Matbaacılık,1997.