MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ EĞİTİM MÜZİĞİ DAĞARINDAKİ ŞARKILARA PİYANO İLE EŞLİK YAPABİLME BECERİLERİ

(1)

The Journal of Academic Social Science Studies

International Journal of Social Science Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3147

Number: 40 , p. 157-165, Winter I 2015 Yayın Süreci

Yayın Geliş Tarihi Yayınlanma Tarihi

28.10.2015 27.12.2015

MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ EĞİTİM MÜZİĞİ DAĞARINDAKİ ŞARKILARA PİYANO İLE EŞLİK

YAPABİLME BECERİLERİ

THE ABILITIES OF PRE-SERVICE MUSIC TEACHERS IN ACCOMPANYING EDUCATIONAL SONGS ON THE PIANO

Yrd. Doç. Dr. Elmas GÜN

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Müzik Eğitimi Öğr.Gör. H. Ozan DEMİRTAŞ Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Müzik Eğitimi

Özet

Bu araştırma müzik öğretmeni adaylarının eğitim müziği dağarındaki şarkılara piyano ile eşlik yapabilme becerilerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Müzik öğretmeni adaylarının meslek yaşamları süresince piyanoyu eşlik çalgısı olarak kullanabilmeleri önemli görülmektedir. Dolayısıyla eğitim müziği dağarındaki şarkılara müzik öğretmeni adaylarınca piyano ile eşlik yapabilme becerisinin belirlenmesi önem teşkil etmektedir.

Yapılandırılmış gözlem yönteminin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunu Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalında Lisans II, III ve IV. sınıf düzeyinde öğrenim gören 48 öğrenci oluşturmaktadır. Piyano ile eşlik yapabilme becerilerini tespit etmek için ilköğretim müzik dersi müfredatından uzman görüşü alınarak “Dostluk” şarkısı belirlenmiştir. Veriler araştırmacı tarafından uzman görüşü desteğiyle geliştirilen piyano ile eşlik beceri testi kullanılarak elde edilmiştir.

Çalışma grubundaki müzik öğretmeni adaylarına tek tek belirlenen şarkıya piyano ile doğaçlama eşlik yaptırılmıştır. Öğrenci eşlik performansları kamera kaydına alınıp iki puanlayıcı tarafından değerlendirilmiştir. Puanlayıcılar arası güvenirliğin tespit edilmesinde Kendall uyuşum katsayısına bakılmıştır. Güvenirlik testi sonucunda puanlayıcılar arası güven katsayısı 0.723 olarak bulunmuştur. Sınıf düzeyi ve piyano dersi akademik başarı düzeyine göre puanların normal dağılım gösterip göstermediğini tespit etmek için Kolmogorov Smirnov testi yapılmış ve iki değişkende de puanların normal dağılım göstermediği bulunmuştur. Eşlik beceri puanlarının sınıf düzeyi ve piyano dersi akademik başarı düzeyi ile ilişkili olarak analiz edilmesinde non-parametrik testlerden Kruskal Wallis H testi yapılmıştır. Bulgular sınıf düzeyi ve piyano dersi akademik başarı düzeyi ile karşılaştırılarak yorumlanmıştır. Araştırmada müzik öğretmeni adaylarının eğitim müziği dağarındaki şarkılara piyano ile eşlik yapabilme düzeyinin

(2)

158 Elmas GÜN & H. Ozan DEMİRTAŞ

sınıf düzeylerine göre anlamlı farklılık gösterdiği, piyano dersi akademik başarı düzey- ine göre ise anlamlı farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Piyano, Eşlik, Müzik Öğretmeni, Eğitim Müziği, Eşlik Çal- ma Becerisi

Abstract

This research aims to determine the accompanying abilities of pre-service music teachers in educational music literature. During career of pre-service music teachers, using the piano as an accompaniment instrument, is regarded as a significant point. Ac- cordingly, determining accompaniment abilities to educational songs on the piano is regarded quite significant. Workgroup of this research in which is used constructivist ob- servation methods, is composed of 48 undergraduate students studying in second, third and fourth grades in the Faculty of Education, Music Teaching Department of Mehmet Akif Ersoy University. In order to determine their abilities of accompanying on the piano, one of the educational nursery rhymes in primary school program, titled “Dostluk”

was selected by taking expert opinions. The data were gathered by using “Ability Test on Piano” which was developed by the researchers with the support of experts.

All of the pre-service music teachers in the workgroup were asked to accompany to the previously-selected song on the piano extemporally. The performances of students were recorded on video and scored by the two researchers. At the stage of determining reliability among the raters, Kendall’s test was used. As a result of the test, the confidence coefficient was established as 0.723. In order to determine wheather the scores range from level of grade to level of academic accomplishment or not, Kolmogo- rov Simirov test was applied and it was established that the scores don’t range normally between two variables. At the stage of analyzing differences between the level of grade and the level of academic accomplishment, non-parametric Kurskall Wallis H test was applied. The findings were interpreted by comparing the levels. In the research, it has been concluded that the level of accompanying abilities of pre-service music teachers in the educational music literature differs according to the level of grade, but don’t differ according to the level of academic accomplishment.

Keywords: Piano, Accompany, Music Teacher, Educational Music, Ability of Accompanying

1. GİRİŞ

Türkiye’de müzik öğretmenliği eği- timi, Eğitim Fakülteleri bünyesinde veril- mektedir. Müzik öğretmeni yetiştiren ku- rumların amacı; ilk ve ortaöğretim kurum- larına yönelik genel müzik eğitiminin he- deflerine uygun olarak ders içi ve ders dışı olmak üzere tüm müziksel etkinlikleri ve- rimli ve etkili bir şekilde yürütebilecek mü- zik öğretmeni yetiştirmektir (Bilgin, 1998).

Nitelikli bir müzik öğretmeni yetiştirmeyi hedefleyen lisans programı pedadojik for- masyon, genel kültür ve müzik alan dersle- rinden oluşmaktadır.

Müzik eğitiminde kullanılmaya en uygun çalgı olan piyano; geniş ses sınırı

olması, sabit perdeli olması, entonasyon sorunu olmaması, kulak eğitimine uygun olması, orkestral ve koral eserlerin çalına- bilmesi gibi özelliklerinin yanı sıra önemli bir eşlik çalgısıdır (Yönetken, Akt. Say, 1996, s. 164).

Piyano eğitimi ve öğretimi, müzik öğretmenliği programının temelini oluş- turmaktadır. Aşamalı olarak teknik alıştır- ma ve etütleri, Türk ve Dünya bestecileri- nin eserlerinden örnekleri, eğitim müziği örneklerini, piyano literatürü ile okul mü- zik eğitiminde öğrenme-öğretme teknikle- rini kapsar (YÖK Lisans Programı, 1998).

Piyano, müzik öğretmeni adayları- nın meslek yaşamlarında eşlik çalgısı olarak

(3)

eğitim öğretime destek olması bakımından önemli bir yer tutmaktadır. Kutluk (1996) armoni bilgisinin, piyano çalmadaki teknik becerinin, deşifre yapabilme becerisinin, okul şarkılarına pratik eşlik yapabilmede önemli birer etken olduğunu belirtmiştir.

Müzikte eşlik, bir eserde temel ez- giyi destekleyen parti veya partiler, vokal veya çalgı müziğinde bir eserin armonik niteliğini ortaya çıkaran, ona içerik ve de- rinlik kazandıran müzikal birlikteliktir (Say, 2002). Bilgin (1998)’e göre eşlik, bir kompozisyonun ana melodisine ya da ses partisine dayanak oluşturması ya da onu ön plana çıkarması amaçlanan yardımcı parti ya da partiler olarak tanımlanmakta- dır.

Müzik öğretmenliği lisans progra- mında yer alan eşlik dersi, 1997–1998 eği- tim-öğretim yılından itibaren uygulanan programda üçüncü sınıf birinci dönemde

“Eşlik” (Korrepetisyon) adı ile yürütülür- ken; dersin adı 2006–2007 eğitim-öğretim yılından itibaren programda, “Eşlikli Çal- ma” olarak değiştirilmiştir.

Eşlik çalma dersinin içeriği, Yüksek Öğretim Kurulu tarafından, piyano ve di- ğer çalgılar için eğitim müziğindeki ses ve çalgı eserlerine yazılmış eşlik müziklerini çalma ya da doğaçlama eşlik çalışmalarını kapsar şeklinde belirlenmiştir (YÖK, 1998).

Piyano eğitiminin bir uygulama alanı olan eşlik çalma derslerinde, okul müziklerindeki eşlik partilerini çalabilme, doğaçlama eşlik yapabilme, okul şarkıları- na eşlik yazabilme, öğretmenin kendi yaz- dığı eşlik partisini çalabilme, kısaca dona- nımlı ve yetkin bir şekilde eşlik yapabilme amacıyla verilen eşlik eğitimi, piyanoyu iyi derecede çalabilmenin ötesinde, piyano, armoni, kontrpuan ve müzik kuramları gibi derslerden kazanılan davranışların har- manlanmasıyla daha fonksiyonel bir nitelik kazanmaktadır (Sönmezöz, 2006).

Eğitim müziği dağarındaki şarkıla-

ra piyanoda eşlik yapabilme becerisi, eşlik çalma dersinde kazandırılması gereken hedef davranışlardan birisidir. Müzik öğ- retmeni adaylarının özellikle doğaçlama eşlik yapabilme becerisini kazanmaları için eşlik dersinin lisans programında daha fazla yer alması gerektiği düşünülmektedir.

Taş (2011) çalışmasında müzik öğretmenliği bölümü 3. ve 4.sınıf öğrencileri, eşlik çalma dersinin süresinin 1 yarıyıl ve haftada 2 saat olmasını çok az yeterli bulmaktadırlar.

Öğretim elemanları ise, Eşlik çalma dersinin yarıyıl ve haftalık ders süresinin diğer derslerin desteklemesiyle yetebileceği gö- rüşündeler. Ancak bu söz konusu değilse 1 yarıyıl ve haftada 2 saat olmasının yetersiz olacağını belirtmişlerdir.

Lisans programında sadece bir dö- nem haftada bir saat olarak yer alan eşlik dersi öğrencilerin bu becerileri kazanmala- rını sınırlamaktadır. Bu bir ders saati içeri- sinde hazır eşliklerin çalınması, bu eşlikle- rin analizi, akor yapılanmaları, eşlik model- leri, armonik yaklaşımların vurgulanması gerekmektedir. Ayrıca doğaçlama eşliğin öğretilebilmesi için şarkı belirlenip akorlar tablosu çıkartılıp, uygun akorların tartışıla- rak seçilip, uygun eşlik modeliyle armonik kurallar dâhilinde birleştirilmesi gerekmektedir. Bu süreci bir ders saatine sığdırmak pek olanaklı görülmemektedir. Dolayısıyla birçok araştırma ve tezlerde ortaya çıkan sonuç müzik öğretmeni adaylarının eşlik yapma problemi olduğudur (Dağdeviren, 2006). Bu problemden hareketle yapılan bu araştırmanın amacı, müzik öğretmeni aday- larının eğitim müziği dağarındaki şarkılara piyano ile eşlik yapabilme becerisini tespit etmektir.

Bu amaç doğrultusunda araştırma- nın problem cümlesi: Müzik öğretmeni adaylarının eğitim müziği dağarındaki şarkılara piyano ile eşlik yapabilme becerileri ne düzeydedir? Olarak belirlenmiştir.

(4)

2. YÖNTEM

Araştırmada, müzik öğretmeni adaylarının eğitim müziği dağarındaki şarkılara piyano ile eşlik yapabilme becerilerini tespit edebilmek için yapılandırılmış gözlem yönteminden yararlanılmıştır. Yapı- landırılmış gözlem, gözlenecek şeyle ilgili daha iyi bir yapılanma, yönelim ve sistema- tik bir yaklaşım kullanılmaktadır. Gözlem öncesi gözlemcinin bilgi toplaması ve kay- detmesi için oluşturulmuş bir kodlama sistemi bulunmaktadır. Bu gözlem yönte- minde bilgi toplamada güvenirlik ve geçer- liğe ulaşmak daha kolaydır (Büyüköztürk, Kılıç Çakmak, Akgün, Karadeniz ve Demi- rel, 2009).

2.1. Çalışma Grubu

Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakülte- si Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Lisans II, III ve IV.

sınıf düzeyinde 2015-2016 eğitim-öğretim yılı Güz yarılında öğrenim gören 48 öğrenci araştırmanın çalışma grubunu oluşturmak- tadır.

2.2. Veri Toplama Araçları

Eşlik yapabilme becerisinin ölçül- mesi için araştırmacı tarafından “piyano eşlik beceri testi” geliştirilmiştir. İlk aşama- da piyano ile eşlik yaparken gerçekleştiril- mesi beklenen hedef davranışlar ortaya konmuş ve 12 maddelik bir test madde havuzu oluşturulmuştur. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Müzik Eğitimi Anabilim Da- lında görev yapan piyano alanında uzman bir profesör ve iki yardımcı doçent madde- leri uygunluklarına göre değerlendirmiş- lerdir. Uzmanların uygun bulmadığı iki madde testten çıkarılmıştır.

Müzik öğretmeni adaylarının eşlik yapabilme becerilerinin ölçülmesinde kul- lanılmak üzere İlköğretim müzik dersi müfredatından uzman görüşü alınarak

“Dostluk” şarkısı belirlenmiştir. Şarkının ezgisi çalışma grubuna öğretilmiştir. Şarkı sağ el ile doğru bir şekilde çaldırıldıktan

sonra her bir öğrenciden şarkıya piyano ile doğaçlama eşlik yapması istenip, perfor- mansları kayda alınmıştır. Deneye katılan öğrencilerin birbirlerinden etkilenmemeleri için performanslar tek tek ve öğrencilerin birbirlerini duyamayacakları bir ortam sağlanarak kayda alınmıştır.

2.3. Verilerin Analizi

Kayıtlar dinlenerek, öğrenci per- formansları iki uzman araştırmacı tarafın- dan “piyano eşlik beceri testi” kullanılarak sayısal verilere dönüştürülmüştür. Testin her bir maddesi 10 tam puan olarak 1 ile 10 arasında derecelendirilmiştir. Her bir öğ- rencinin piyano eşlik becerisi puanı hesap- lanırken iki puanlayıcının puanlarının orta- laması alınmıştır. Öğrencilerin ortalamaları SPSS 17 paket programına kodlanarak sınıf düzeyleri ve piyano dersi akademik başarı- ları ile karşılaştırılarak analiz edilmiştir.

Verilerin analizinde non-parametril testlerden Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır.

3. BULGULAR VE YORUM Bu bölümde araştırmanın bulgula- rına ve bu doğrultuda araştırmacı tarafın- dan yapılan yorumlara yer verilmiştir.

Müzik öğretmeni adaylarının piyano ile eşlik becerileri puanlanırken yapılan puanlamanın güvenirliğinin belirlenmesi amacıyla puanlayıcılar arası uyum hesap- lanmıştır. Puanlayıcılar arası uyum, birden çok gözlemcinin birbirinden bağımsız olarak aynı şeyleri ölçmeye çalıştıkları durum- larda uygulanan bir güvenirlik analizidir (Karasar, 2002).

Araştırmada puanlayıcılar arası güvenirliğin belirlenmesi amacıyla Kendall uyuşum katsayısına bakılmıştır. Güvenirlik testi sonucunda puanlayıcılar arası güven katsayısı 0.723 olarak bulunmuştur. Bu sonuç puanlayıcılar arasında uyum oldu- ğunun göstergesi olarak kabul edilmekte- dir.

(5)

Tablo 1. Katılımcıların Sınıf Düzeyine Göre Dağılımı

Frekans (f) Yüzde (%)

Lisans II 18 37,5

Lisans III 15 31,3

Lisans IV 15 31,3

TOPLAM 48 100

Tablo 1’e göre, müzik öğretmeni adaylarının %38’i Lisans II, % 31’i Lisans III

ve % 31’i Lisans IV düzeyinde öğrenim görmektedir.

Tablo 2. Katılımcıların Piyano Dersi Akademik Başarı Düzeyine Göre Dağılımı

Frekans (f) Yüzde (%)

AA-BA 12 25

BB-CB 12 25

CC-DC 12 25

DD-FD 12 25

TOPLAM 48 100

Tablo 2’ye göre, müzik öğretmeni adaylarının % 25’inin piyano dersi akademik başarısı AA-BA, % 25’inin BB-CB, % 25’inin CC-DC ve % 25’inin ise DD-FD dü- zeyindedir.

Müzik öğretmeni adaylarının eği- tim müziği dağarındaki şarkılara piyano ile eşlik yapabilme beceri düzeylerinin yüzde ve frekans değerleri Tablo 3’te verilmiştir.

Tablo 3. Müzik Öğretmeni Adaylarının Eğitim Müziği Dağarındaki Şarkılara Piyano İle Eşlik Yapabilme Beceri Düzeyleri

Yüzde (%) Frekans (f)

AA-BA 2 4,1

BB-CB 3 6,25

CC-DC 24 50

DD-FD 19 39,5

TOPLAM 48 100

Tablo 3’te, müzik öğretmeni aday- larının piyano ile eşlik yapabilme beceri testinden aldıkları puanların dağılımı gö- rülmektedir. Tablo 3’e göre öğretmen aday- larının % 4’ü AA-BA,% 6’sı BB-CB, % 50si CC-DC ve % 40’ı ise DD-FD puanlarına dağılmışlardır. Öğrencilerin puanlarının daha çok CC-DC not aralığında yığıldığı görülmektedir. Müzik öğretmeni adayları-

nın eğitim müziği dağarındaki şarkılara piyano ile eşlik yapabilme becerileri orta düzeydedir denebilir.

Araştırmanın çalışma grubundaki öğretmen adaylarının sınıf düzeyine göre puanlarının normal dağılım gösterip gös- termediğinin test edilmesi için Kolmogo- rov-Smirnov Normallik Testi yapılmıştır.

Test sonuçları Tablo 4’te verilmiştir.

(6)

Tablo 4. Sınıf Düzeyine Göre Kolmogorov-Smirnov Testi Sonuçları İstatistik Serbestlik Derecesi P

Sınıf Düzeyi ,244 48 ,000

Tablo 4’e göre, öğrencilerin piyano ile eşlik testi puan dağılımları sınıf düzeyle- rine göre normal dağılım göstermemekte- dir. Dağılım normal olmadığından okul

şarkılarına piyano ile eşlik yapabilme becerisi ile sınıf düzeyi arasında anlamlılığın test edilmesi için non parametrik testlerden Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır.

Tablo 5. Eğitim Müziği Dağarındaki Şarkılara Piyano İle Eşlik Yapabilme Becerisinin Sınıf Düzeyine Göre Farkı (Kruskal Wallis H Testi)

Sınıf n X sd ꭓ² p

Lisans II 18 28,5 2 29,9 0,000

Lisans III 15 36

Lisans IV 15 58

Tablo 5’e göre müzik öğretmeni adaylarının okul şarkılarına piyano ile eşlik yapabilme beceri puanları ile sınıf düzeyle- ri arasında anlamlı farklılık (p= 0,000 <

0,005) görülmektedir. Öğrencilerin piyano ile eşlik testi puan ortalamalarının sınıf düzeyi arttıkça yükseldiği görülmektedir.

Öğrencilerin lisans eğitiminde aldıkları eşlik ve armoni-kontrpuan derslerindeki teorik bilgileri okul şarkılarına piyano ile eşlik yaparken kullanmalarının sınıflar düzeyleri arasındaki anlamlı farkı yaratmış olabileceği düşünülmektedir. Tablo 5’te görüldüğü gibi, öğrencilerin eşlik beceri puan ortalamaları Lisans II’de 28,5, Lisans III’te 36 ve Lisans IV’te ise 58 olarak tespit edilmiştir. Eşlik beceri puanlarının sınıf düzeyine göre artış göstermesine rağmen bu artışın Lisans IV’te bile CC (X=58) not düzeyinde kalması öğrencilerin eşlik becerilerini yeterince geliştiremeden mezun olduklarını göstermektedir. Lisans eğitimi süresince 7 dönem piyano, 1 dönem eşlik-

korepetisyon ve 4 dönem armoni- kontrpuan dersi almış olan Lisans IV düze- yindeki öğrencilerin basit bir okul çocuk şarkısını piyano ile eşlikleme becerisinin orta düzeyde kaldığı görülmektedir. Bu durumun, bahsi geçen derslerin birbiriyle koordineli yürütülmemesinden ve bu ders- lerde yaratıcılığı geliştirmek ve doğaçlama eşlik becerisi kazandırmak yerine yazılmış eşlikleri çalmaya dayalı bir eğitim verilme- sinden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Ayrıca eşlik-korepetisyon dersinin Lisans III’te başlaması öğrencileri piyanonun aynı zamanda bir eşlik çalgısı olduğu düşünce- sine geç hazırlamaktadır.

Araştırmanın çalışma grubundaki öğretmen akademik başarı düzeylerine göre puanlarının normal dağılım gösterip göstermediğinin test edilmesi için Kolmo- gorov-Smirnov Normallik Testi yapılmıştır.

Test sonuçları Tablo 6’da verilmiştir.

Tablo 6. Piyano Dersi Akademik Başarı Düzeyine Göre Kolmogorov-Smirnov Testi Sonuçları

İstatistik Serbestlik Derecesi P Akademik

Başarı Düzeyi ,171 48 ,001

(7)

Tablo 6’ya göre öğrencilerin piyano ile eşlik testi puan dağılımları piyano dersi akademik başarı düzeylerine göre normal dağılım göstermemektedir. Dağılım normal olmadığından okul şarkılarına piyano ile

eşlik yapabilme becerisi ile piyano dersi akademik başarı düzeyi arasında anlamlılı- ğın test edilmesi için non parametrik testlerden Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır.

Tablo 7. Eğitim Müziği Dağarındaki Şarkılara Piyano İle Eşlik Yapabilme Becerisinin Piyano Dersi Akademik Başarı Düzeyine Göre Farkı (Kruskal Wallis H Testi) Akademik

Düzey

n X sd ꭓ² P

AA-BA 12 35,75 3 1,817 0,611

BB-CB 12 49

CC-DC 12 46

DD-FD 12 44,75

Tablo 7’ye göre, müzik öğretmeni adaylarının okul şarkılarına piyano ile eşlik yapabilme beceri puanları ile piyano dersi akademik başarı düzeyleri arasında anlamlı farklılık (p= 0,611 > 0,005) görülmemekte- dir. Bu bulgu, öğrencilerin lisans eğitimin- de aldıkları piyano, eşlik çalma ve armoni- kontrpuan-eşlik derslerindeki bilgilerini okul şarkılarına piyano ile eşlik yapabilmede uygulayamadıklarını göstermektedir.

Bu durum Sönmezöz (2006)’ün “müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda öğrenim gören lisans öğrencilerinin eşlik dersine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi” konulu araştırmasının sonucunda da desteklenmektedir. Bu araştırmaya göre müzik öğ- retmeni adayları, verilen eşlik dersinin okul müziği içeriği ile tamamen örtüşmediğini düşünmekte ve meslek yaşamında okul ortamında eşlik yapabilme becerisini ka- zanma bakımından, dersi eksik ya da yetersiz bulmaktadırlar. Başka bir araştırmada ise, müzik öğretmeni adayları, lisans eği- timi sürecinde kazandıkları bilgi ve beceri- ler ile becerilerin mesleki yaşamda kullanı- labilirliği arasında tutarsızlık olduğunu;

ders sayısının fazla olmasına rağmen ge- reksiz bazı bilgilerle donatıldıklarını dü- şünmektedirler (Gün Duru, 2014). Dolayı-

sıyla öğretmen adayları, lisans eğitiminde aldıkları bazı derslerin içeriklerini meslek- lerine uygun bulmamaktadırlar.

Tablo 7’deki bulguların, piyano derslerinde çalınan eserlerin form ve armonik yapı bakımından yeterince incelenme- den öğretilmesi ve eserde geçen eşlik figür- lerine dikkat çekilmemesinden kaynaklan- ması nedeniyle ortaya çıktığı düşünülmek- tedir. Ayrıca bu bulguya, öğretmen adayla- rının not kaygısı ile eserlere özensiz çalış- masının, derse ilgisiz olmalarının ve eşlik- leme becerisinin müzik eğitimindeki önemi konusunda bilinçsiz olmalarının da neden olduğu düşünülmektedir. Ülkemizde mü- zik öğretmeni yetiştiren kurumlarda Lisans piyano eğitim müfredatı çoğunlukla klasik batı müziği piyano yorumculuğuna hazır- layıcı nitelikte olmaktadır. Ancak bu kap- samda bir eğitim, müzik öğretmenliği mes- leğinde uygulama alanı bulamamasından dolayı öğrencilerin dört yıllık piyano eğiti- mi süreçlerinde eşlik becerilerini yeterince geliştiremeden meslek hayatına atılmaları- na zemin hazırlamaktadır. Dolayısıyla öğ- rencilerin okul çocuk şarkılarına eşlik becerilerinin yeterli düzeyde olmamasının piyano eğitimcisi, bireysel ilgi ve tutum, piyano müfredatı gibi birçok boyuttaki spesi-

(8)

fik durumdan kaynaklandığı düşünülmek- tedir.

4. SONUÇLAR

Müzik öğretmeni adaylarının eği- tim müziği dağarındaki şarkılara piyano ile eşlik yapabilme beceri düzeylerinin CC-DC not aralığında yığıldığı sonucuna ulaşılmış- tır.

Müzik öğretmeni adaylarının eği- tim müziği dağarındaki şarkılara piyano ile eşlik yapabilme beceri düzeylerinin sınıf düzeyine göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuç, Piji Küçük (2007)’ün çalışmasında da başka bir boyutta desteklenmektedir. Bu araştırmada müzik öğretmeni adaylarının piyano ile eşlik yapabilme yeterlik algıları Lisans III ve Lisans IV öğrencileri karşılaştırılarak ölçülmüştür.

Elde edilen sonuçlar doğrultusunda Lisans IV öğrencilerinin eşlik konusunda kendile- rini daha yeterli algıladıkları ortaya kon- muştur.

Müzik öğretmeni adaylarının eği- tim müziği dağarındaki şarkılara piyano ile eşlik yapabilme beceri düzeylerinin piyano dersi akademik başarı düzeyine göre an- lamlı farklılık göstermediği sonucuna ula- şılmıştır.

5. ÖNERİLER

1- Öğrencilerin armoni-kontrpuan derslerinde öğrendikleri bilgileri piyano ve eşlik derslerinde çaldıkları eserlerle bağdaş- tırmaları eserleri hem kalıcı hem de yaratı- cılıklarını geliştirecek şekilde öğrenmelerini sağlayabilir.

2- Müzik öğretmenliği lisans prog- ramındaki eşlik dersi bir dönem yerine dört yılı kapsayacak bir şekilde yeniden düzen- lenebilir.

3- Eşlik dersi de piyano dersi gibi bireysel olarak yürütülebilir.

4- Eşlik derslerinin hedef ve içerik bakımından tekrar gözden geçirilmesinde fayda olduğu düşünülmektedir.

5- Piyano öğretim elemanları, mü- zik öğretmeni adaylarına meslek yaşantıla- rında, eğitim müziği dağarındaki şarkılara piyanoda eşlik yapabilme becerisinin ge- rekliliği ve önemi vurgulamalıdırlar.

6- Eğitim müziği dağarındaki şar- kılara piyano eşlik yapma konulu seminer- ler öğrenciler için uzman kişiler tarafından düzenlenebilir.

7- Akademisyenler, müzik öğret- menliği lisans programı eşlik derslerinde kullanılmak üzere eğitim müziği dağarın- daki şarkılara piyano eşlikleri içeren kitap- lar yazabilirler.

8- Müzik öğretmenliği lisans prog- ramındaki piyano derslerinde klasik batı müziği eserlerinin yanı sıra küçük ölçekli okul çocuk şarkılarına doğaçlama eşlik uygulamaları yaptırılabilir.

9- Piyano derslerinde çalışılan eserlerin armonik açıdan analizlerinin ya- pılması için piyano ve armoni derslerinin birbiriyle paralel ve koordineli bir biçimde yürütülmesi sağlanabilir.

KAYNAKÇA

Bilgin, S. (1998). İlköğretim Okullarının 2.

Kademesinde Müzik Eğitiminde Kullanılan Şarkıların Gazi Üniversi- tesi Gazi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Bölümü Çıkışlı Müzik Öğ- retmenleri Tarafından Piyano İle Eşliklenmesi, Yayımlanmamış Dok- tora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bi- limleri Enstitüsü, Ankara.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F.

(2009). Bilimsel Araştırma Yöntem- ler. Ankara: Pegem Yayıncılık.

Dağdeviren, M. (2006). “Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Piyanoda Eşlik Öğretimi”, Ulusal Müzik Eği- timi Sempozyumu Bildirisi, 26-28 Nisan, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.

Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Li- sans Programları. (1998). T.C. Yük-

(9)

seköğretim Kurulu Başkanlığı: An- kara

Gün Duru, E. (2014). “Müzik Öğretmeni Adaylarının Gözüyle Müzik Eği- timciliği”, The Journal of Academic Social Science Studies, S: 25/1, s.

157-163.

Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yön- temi. Ankara: Nobel Yayınları.

Kutluk, Ö. (1996). Okul Şarkılarına Piyano İle Eşlik Yapabilme Becerisinin Ge- liştirilmesi Üzerine Bir Çalışma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Te- zi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.

Küçük, D. P. (2007). “Müzik Öğretmeni Adaylarına Yönelik Piyano İle Eşlik Alanında Yeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi”, Muğla Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, S:26/1, s.

111-132.

Piji, D. (2003). Müzik Öğretmeni Adayları- nın Müzik Derslerindeki Başarıları İle Müzikal Yaratıcılıkları Arasın- daki İlişki, Yayınlanmamış Yüksek

Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Say, A. (1996). Müzik Öğretimi. Ankara:

Müzik Ansiklopedisi Yayınları.

Say, A. (2002). Müzik Sözlüğü. Ankara:

Müzik Ansiklopedisi Yayınları.

Sönmezöz, F. (2006). “Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Öğrenim Gören Lisans Öğrencilerinin Eşlik Dersine İlişkin Görüşlerinin Belir- lenmesi”, Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, 26-28 Nisan Pamukkale Üniversitesi, Denizli.

Taş Küçükosmanoğlu, D. (2011). Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Elemanlarının Ve Öğrencilerinin Eşlik Çalma Dersine İlişkin Görüş- leri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bi- limleri Enstitüsü, Konya.

Yönetken, H. B. (1952). Okulda Çalgı Soru- nu. “Müzik Görüşleri”. S: 164, Sayı 36. Ahmet Say (Ed.), (1996). Müzik Öğretimi. Ankara: Müzik Ansiklo- pedisi Yayınları

(10)