• Sonuç bulunamadı

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA MAD FEN LİSESİ 2

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA MAD FEN LİSESİ 2"

Copied!
84
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)
(2)
(3)

Atom Modelleri

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 3

(4)

1. Dalton Atom Modeli:

J. Dalton, A.Lavoisier’in Kütlenin Korunumu Yasası, Proust’un Sabit Oranlar Yasası ve kendine ait Katlı Oranlar Yasasını destekleyerek atomun yapısını açıklayan bir atom modeli ortaya koymuştur.

(5)

*Elementler atom adı verilen bölünemeyen taneciklerden oluşur.

*Bir elementin tüm atomları boyut, kütle ve kimyasal özellik açısından birbirinin aynısıdır.Farklı elementin atomları farklıdır.

*Bileşikler oluşurken farklı element atomları sabit bir oranla birleşir.

*Kimyasal tepkimeler yalnızca atomların birbirinden ayrılması, birbiriyle birleşmesi veya yeniden düzenlenmesinden ibarettir.

*Atom içi dolu bir küredir.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 5

(6)

Daltonizm renk körlüğü demektir. Niçin acaba???

(7)

I. Kütlenin korunumu kanunu II. Sabit oranlar kanunu

III.Katlı oranlar kanunu

Yukarıdaki kimya kanunlarından hangileri Dalton Atom Kuramı ile açıklanabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II, III E) I, II, III

2018 TYT

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 7

(8)

2. Thomson Atom Modeli:

J. J. Thomson yapmış olduğu deneylerle elektronun yük/kütle oranını buldu ve üzümlü kek diye ifade ettiği modeli ortaya koydu. Kekin hamur kısmı pozitif yüklü tanecikleri, üzümler ise negatif yüklü tanecikleri ifade eder.

(9)

*Atomlar yaklaşık 10-10 m çapında nötr kürelerdir.

*Küre içinde (–) yükler ve (+) yükler homojen dağılmıştır.

*Atomda negatif yüklü taneciğe eşit miktarda pozitif yüklü tanecik olduğundan atom yüksüzdür (nötr).

*Elektronun kütlesi atomun kütlesi yanında ihmal edilecek kadar küçüktür. Atom kütlesinin büyük bir kısmını pozitif yüklü tanecikler oluşturur.

*Atom, içinde gömülmüş halde elektronlar bulunan (+) yüklü küredir.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 9

(10)

*Thomson modelinde ifade edilen negatif yüklü tanecikler daha önce W.Crooks tarafından bulunan katot ışınlarıdır.

*W.Crooks’un bulduğu (-) yüklü taneciklere G.Stoney elektron ismi verilmesini önerdi ve bu isim verildi.

(11)

3. Rutherford Atom Modeli:

Bir kaynaktan ince bir altın levhaya alfa taneciklerini göndermiş, altın levhanın arkasına da çinko sülfürle kapladığı bir ekran koymuştur. Deney sonucunda alfa taneciklerinin çoğunun levhadan geçtiği, çok azının saptığı ve çok azının da kaynağa geri döndüğünü gözlemledi.Bu deney sonuçlarını açıklayabilmek için yeni bir model ortaya koydu.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 11

(12)

*Atomun çoğu boşluktan oluşmuştur, pozitif yük ve kütle çekirdek denilen oldukça küçük bir hacimde toplanmıştır.

*Pozitif yüklerin kütlesi toplamı atom kütlesinin yaklaşık yarısını oluşturur.

*Atomda negatif yüke eşit sayıda pozitif yük olduğundan atom nötrdür.

*Elektronlar çekirdeğin etrafında hareket halindedir.

(13)

Spektrum bize neyi çağrıştırıyor?

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 13

(14)

Madde ile ışığın etkileşmesi sonucu oluşan ve anlamlı sinyallerle bizlere o maddenin yapısıyla ilgili çeşitli veriler sunan elektromanyetik ışın dizisine tabiri caizse fotoğraflar bütününe spektrum denir.

(15)

Işığın elektromanyetik dalga modelindeki kavramları hatırlamak gerekiyor.

1-Dalga boyu:

2-Frekans:

3-Genlik:

4-Işık hızı:

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 15

(16)

Yayınma(emisyon) spektrumu:

(17)

Absorpsiyon(soğurma) spektrumu

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 17

(18)

Bahsettiğimiz emisyon ve absorpsiyon spektrumları kesikli(çizgi) spektrumlar iken aşağıda görülen beyaz ışığın prizmadan geçirilmesi sonucu oluşan spektrum sürekli spektrumdur.

(19)

4. Bohr Atom Modeli:

H atomu spektrumunun ortaya koyduğu sonuçları yorumlayarak yeni tek elektronlu tanecikler için bir atom modeli ortaya koymuştur.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 19

(20)

*Elektronlar belli enerji seviyelerinde hareket ederler.

Bu enerji seviyelerine yörünge denir. Bu yörüngeler K, L, M, N…veya 1,2,3,4…şeklinde sıralanabilir.

Yörüngelere katman ya da kabuk da denir.

*Çekirdeğe yakın olan katmanın enerjisi daha azdır.

*Elektronlar çekirdeğe en yakın enerji düzeyinde bulunmayı tercih eder.(Daha kararlı) Buna temel hal denir. Dışardan enerji alarak daha üst enerji seviyelerine geçmiş haline de uyarılmış hal denir.

*Bir maddenin enerji almasına absorbsiyon (soğurma- emme), aldığı enerjiyi geri yaymasına ışıma (emisyon) denir.

(21)

Bohr Atom Modeli bazı atom veya iyonların spektrumlarını başarıyla açıklayabildiği halde bazılarını da açıklayamamıştır. Bohr aşağıdakilerden hangisinin spektrumunu açıklayamamıştır?

A) 1H B) 2He+ C) 3Li+ D) 4Be3+ E) 5B4+

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 21

(22)

*Louis de Broglie : Dalga tanecik ikiliği

*Werner Heisenberg : Belirsizlik ilkesi

*Erwin Schrödinger : Orbital kavramı

NOT: Orbital elektron bulutu olarak ifade edildiğinden, bu modele Elektron bulut modeli de denir.

(23)

Kanun, teori ve model kavramlarının neyi ifade ettiğini ve aralarındaki farkı tartışalım.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 23

(24)

*Rutherford ilk kez çekirdek kavramını kullanıldığı için modeline Çekirdekli atom modeli de denir.

*Rutherford ve diğer araştırmacılar çekirdekte (+) yüklerin yanısıra yüksüz taneciklerin de olması gerektiğini düşündüler. Bunun kanıtını 1932’de J.Chadwick yapmıştır. J.Chadwick yaptığı deneylerle atomdaki yüksüz tanecikleri keşfetti. Bu taneciklere nötron adını verdi.

(25)

I. Atomda elektronların belli yörüngelerde hareketini savunmuştur.

II. Nötronu bularak atomun tarihinde önemli bir yer edinmiştir.

III. Atomda ilk kez çekirdek kavramını kullanmıştır.

IV. Yaptığı deneylerle elektronun yük/kütle oranını bulmuştur.

Atomun yapısının ve atom altı taneciklerin keşfi sürecinde yaşanan bazı önemli katkılar yukarıda verilmiştir. Bu katkıları yapan bilim insanları hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) I.Thomson B) I.Bohr C) I.Bohr II.Rutherford II.Chadwick II.Chadwick

III.Bohr III.Thomson III.Rutherford IV.Chadwick IV.Rutherford IV. Thomson

D) I. Chadwick E) I.Thomson II. Thomson II.Chadwick III.Rutherford III.Rutherford IV.Bohr IV.Bohr

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA 25

MAD FEN LİSESİ

(26)

Atomun Yapısı

(27)

*Benjamin Franklin → Sürtünme deneyi

*Luigi Galvani → Kurbağa bacağı seyirmesi deneyi

*Alessandro Volta → Volta pili deneyi

*Michael Faraday → Elektroliz deneyi

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 27

(28)

Bir atomun yapısında; elektron, proton ve nötron olmak üzere üç farklı atom altı tanecik bulunur.

(29)

Bir atomda;

İyon yükü + elektron sayısı = proton sayısı Proton sayısı + nötron sayısı = nükleon sayısı

*Proton sayısı, atom numarası (Z) ve çekirdek yükü şeklinde de ifade edilebilir.

*Nükleon sayısına, kütle numarası (A) da denir.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 29

(30)

*Bir atomun nötr mü, iyon mu olduğuna sadece elektron sayısı ve proton sayısı arasındaki ilişkiye bakılarak karar verilir.

Proton sayısı > elektron sayısı → katyon (+ yüklü iyon) Proton sayısı < elektron sayısı → anyon (- yüklü iyon) Proton sayısı = elektron sayısı → nötr atom (yüksüz)

(31)

X3- iyonunun toplam tanecik sayısı 49’dur. Bu iyonun elektron sayısı nötron sayısından 2 fazla ise bu iyonun elektron, proton ve nötron sayısı kaçtır? Hesaplayalım.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 31

(32)

Karbonat iyonu (CO32-) ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi ya da hangileri doğrudur? (126𝐶, 168𝑂)

I. Yapısında 28 elektron bulunur.

II. Nötron sayısı elektron sayısından 2 eksiktir.

III.İyonda bulunan toplam tanecik sayısı 92’dir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II, III E) I, II, III

(33)

Bir Xa iyonu elektron alarak Xb iyonuna dönüşürse aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğru olur?

A) Katyon oluşur.

B) Anyon oluşur.

C) Kimyasal özelliği değişmez.

D) Toplam tanecik sayısı değişir.

E) Nötron sayısı azalır.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 33

(34)

Atom altı taneciklerin kütleleri yaklaşık olarak kıyaslandığında aşağıdakilerden hangisi doğru olur?

A) mp>mn>me B) mp=mn>me C) mp=mn=me D) mp>mn=me E) mn>mp=me

(35)

Atom numarası aynı, kütle numarası (dolayısıyla da nötron sayısı) farklı olan atomlardır.İzotop atomların;

*Kimyasal özellikleri aynı

*Fiziksel özellikleri farklıdır.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 35

(36)

I. 11𝐻, 𝐻12

II. 612𝐶, 𝐶136 ,

III. 1735𝐶𝑙, 𝐶𝑙1737 -

Yukarıda öncüllerden hangilerinde verilen iki maddenin kimyasal özellikleri birbirine benzemektedir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II, III E) I, II, III

(37)

Kütle numarası aynı, atom numarası (dolayısıyla da nötron sayısı) farklı olan atomlardır.İzobar atomların;

*Kimyasal özellikleri ve fiziksel özellikleri farklıdır.

*Zaten bu atomlar farklı elementin atomlarıdır.

Örnek: 514𝐵, 𝐶146 , 7 14𝑁 .

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 37

(38)

Nötron sayısı aynı, atom numarası (dolayısıyla da kütle numarası ) farklı olan atomlardır.İzobar atomların;

*Kimyasal özellikleri ve fiziksel özellikleri farklıdır.

*Zaten bu atomlar farklı elementin atomlarıdır.

Örnek: 513𝐵, 𝐶146 , 8 16𝑂

(39)

Temel haldeki elektron sayıları ve elektron dizilimleri aynı olan atom veya iyonlardır.

*Kimyasal özellikleri ve fiziksel özellikleri farklıdır.

*Zaten bu atomlar farklı elementin atomlarıdır.

Örnek: 17CI1-, 18Ar, 20Ca2+

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 39

(40)

8O2- iyonu ile 14C4- iyonu izoelektronik olduğuna göre C atomunun nötron sayısı kaçtır?

A) 10 B) 8 C) 6 D) 4 E) 2

(41)

Periyodik Sistem

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 41

(42)

Elementlerin deneysel olarak keşfedilme süreci Hanning Brand’ın 1649’da fosfor elementini bulmasıyla başlar. 1869 yılına gelindiğinde 63 tane element keşfedilmişti.

keşfedilen elementlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri temel alınarak sınıflandırılma gereği duyuldu. İşte elementlerin belli özelliklerine göre sınıflandırılarak dizildiği tabloya periyodik sistem denir.

(43)

D.Mendeleyev’in periyodik sistemi

Günümüz modern sistemine en yakın ve ayrıntılı sınıflandırma ve periyodik cetvel D.Mendeleyev tarafından yapılmıştır.

*Bilinen 63 elementi artan atom kütlesine göre sıraladı.

*Benzer kimyasal özellik gösteren elementleri alt alta sıraladı.

*İlerde bulununca yerleştirilmesi için bazı yerleri boş bırakmıştır.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 43

(44)

H.Moseley’in periyodik sistemi

X ışınlarıyla elementlerin çizgi spektrumlarını inceledi ve

*Elementlerin atom numaralarını buldu.

*Elementleri artan atom numarasına göre dizerek periyodik cetvel oluşturdu.

*Atomun kimyasal özelliklerinin proton sayısıyla ilişkili olduğunu ifade ederek Mendeleyev’in eksiklerini tamamladı.

*Böylece günümüz modern periyodik sistemi oluştu.

(45)

Periyodik sistemde yatay sıralara periyot denir ve toplam 7 tane periyot bulunur. Düşey sütunlara grup denir ve toplam 18 tane grup vardır ve iki şekilde numaralandırılır:

*1A-8A arasında olmak üzere 8 tane A ve 1B-8B arasında (8B üç tane) şeklinde.

*IUPAC’a göre ise 1-18 arası olmak üzere sadece sayılarla adlandırılır.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 45

(46)
(47)

Periyodik sistemde A grubu elementlerine baş grup (ana grup) Elementleri B grubu elementlerine ise yan grup elementleri denir.

Grupların özel isimleri vardır:

1A : Alkali metaller

2A : Toprak alkali metaller 3A : Toprak metaller

4A : Karbon grubu 5A : Azot grubu

6A : Kalkojenler (Oksijen grubu) 7A : Halojenler

8A : Soy gazlar (asal gazlar) B : Geçiş metalleri

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 47

(48)

Linus Pauling tarafından önerilen katman elektron dizilimi yapıldığında katman sayısı periyodu, son katmandaki elektron sayısı (değerlik elektron sayısı) ise grubu verir.

ÖRN: 11Na: 2 8 1 → 3.periyot, 1A grubu

16S : 2 8 6 → 3.periyot, 6A grubu

Ca: 2 8 8 2 → 4.periyot, 2A grubu

(49)

Katman elektron dağılımı yapılırken bir katmanda maksimum Bulunabilecek elektron sayısı 2n2 formülü ile bulunur.

Helyum (2He) elektron dağılımına göre 1.periyot 2A grubunda olması gerekirken özelliklerinden dolayı soy gazların yer aldığı 8A grubundadır. (1.periyot 8A grubu)

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 49

(50)

Periyodik sistemdeki elementler belli özelliklerine göre dörtfarklı sınıfa ayrılmıştır. (metaller, yarı metaller, ametaller, soy gazlar)

(51)

Periyodik sistemde 1A, 2A, 3A ve B gruplarında bulunan elementlerin çoğu metallerdir.

Özellikleri:

*Isı ve elektriği iletir. (Nasıl iletir?)

*Tel ve levha haline gelebilir. (Şekil verilebilir.)

*Parlaklık gösterebilir.

*Doğada atomik halde ya da bileşikleri halinde bulunur.

*Oda sıcaklığında (25oC) civa hariç hepsi katı haldedir.

*Ametallere elektron vererek + yüklenir ve ametallerle iyonik karakterli bileşik oluşturur.

*Kendi aralarında alaşım (çelik, bronz, pirinç, lehim) yaparlar.

*Erime ve kaynama noktaları genellikle yüksektir.

*Genellikle oksitleri bazik özellik gösterir.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 51

(52)

1A

H Değerlik elektron sayıları bir (1)’dir ve Li +1 yükseltgenme basamağına sahiptir.

Na Grupta yukarıdan aşağıya doğru;

K *Metalik aktiflikleri artar.

Rb *Atom ve kütle numaraları artar.

Cs *Erime noktaları düşer.

Fr *Sertlikleri azalır.

*Oksitlerinin bazik karakteri artar

(53)

2A *Değerlik elektron sayısı iki (2)’dir ve bileşiklerinde Be +2 yükseltgenme basamağına sahiptir.

Mg *Alkali metallere göre erime ve kaynama noktaları Ca ve sertlikleri daha yüksektir.

Sr *Aynı periyottaki alkali metale göre metalik aktifliği Ba daha küçüktür.

Ra *Aynı periyottaki alkali metale göre oksitinin bazik karakteri daha azdır.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 53

(54)

B grubu elementlerine geçiş metali denir ve periyodik sistemde 4.periyottan itibaren yer alırlar.

Özellikleri:

*Bileşiklerinde birden fazla yükseltenme basamağına sahip olabilirler. (Mn: +2, +3, +4, +6, +7)

*Metal olduklarından iletkenlikleri, erime sıcaklıkları, sertlikleri, yoğunlukları genellikle yüksektir.

*Katı haldeki bileşikleri ve çözeltileri renklidir.

*Çoğu, ağır metal dediğimiz metallerdir.

(55)

Bor hariç 3A grubu elementleridir. Bileşiklerinde +3 değerlik alırlar.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA 55 MAD FEN LİSESİ

(56)

Bor (B), Silisyum (Si), Germanyum (Ge), Arsenik (As), Antimon (Sb), Tellür (Te), Polonyum (Po) elementleridir. 3A ile 6A arasında yer alırlar.

Özellikleri:

*Fiziksel özellikleri metallere, kimyasal özellikleri ametallere benzer.(Ametallerle kovalent yapılı bileşik oluşturur. BCl3)

*Elektrik ve ısı iletkenlikleri metallere göre azdır.

(57)

Periyodik sistemde 4A, 5A, 6A, 7A gruplarındaki elementlerin bazıları ve 1A grubundaki Hidrojen ametal sınıfındadır.

Özellikleri:

*Isı ve elektriği iletmezler (grafit hariç)

*Katı halde kırılgandırlar. (Tel ve levha haline getirilemez)

*Doğada genellikle moleküler halde bulunur. (N2, O2, Cl2, P4)

*Mat görünümlüdürler.

*Oda sıcaklığında katı, sıvı, gaz olabilirler.

*Elektron alarak veya ortaklaşarak bileşik oluştururlar.

*Bileşiklerinde hem (+) hem de (–) yükseltgenme basamağına sahip olabilirler.

*Erime,kaynama sıcaklıkları genellikle düşüktür.

*Oksijence zengin oksitleri asidik,fakir oksitleri nötr özelliktedir.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 57

(58)

7A *Değerlik elektron sayıları yedi (7)’dir.

F *Bileşiklerinde F elementi sadece -1 yükseltgenme Cl basamağı alırken diğerleri -1 ile +7 arasında

Br yükseltgenme basamağına sahip olabilir.

I *Oda koşullarına Ts, At ,I katı, Br sıvı ve F, Cl ise At gaz halde bulunur.

Ts *Doğada moleküler halde bulunurlar.

(59)

9F ve 17Cl elementleri ile ilgili;

I. Değerlik elektron sayısı 7’dir.

II. Bileşiklerinde -1 yükseltgenme basamağına sahiptir.

III. Halojenler arasında yer alır.

IV. 3.periyot elementidir.

V. Bileşiklerinde +7 yükseltgenme basamağına sahiptir.

yargıları verilmektedir. Bu yargılardan hangileri 17Cl için doğru,

9F için yanlıştır?

A) II, IV B) Yalnız IV C) Yalnız V D) IV, V E) I, III ve IV

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 59

(60)

8A *Değerlik elektron sayıları sekiz (8)’dir.(He hariç) He *Oda koşullarında hepsi gaz haldedir.

Ne *Doğada atomik halde bulunur.

Ar *Renksiz ve kokusuzdurlar.

Kr *Erime ve kaynama sıcaklıkları çok düşüktür.

Xe *Bileşik yapmaya yatkın değildirler ancak Kr ve Rn Xe ve Ar’nin bazı bileşikleri oluşturulmuştur.

(XeF2, XeF4, XeO3, HArF)

(61)

Periyodik ve cetvelin 6 ve 7.periyodunda 2A grubundan sonra başlarlar. Lantan ile başlayan 14 elemente Lantanitler, aktinyum ile başlayan 14 elemente ise aktinitler denir. Lantanitler ve Aktinitlerin tümüne iç geçiş elementleri denir ve aktinitlerin tamamı radyoaktif özellik gösterirler.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 61

(62)

Periyodik Özellikler

(63)

1.Atom ve iyon yarıçapı

Atomun büyüklüğünü ifade etmekte kullandığımız yarıçap, birbirine bağlanmış iki atomun çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısı şeklinde ifade edilebilir.

*Aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe atom numarası artarken katman sayısı değişmez. Daha fazla çekim yarıçapı küçülteceğinden soldan sağa yarıçap küçülür.

*Aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe katman sayısı arttığından yarıçap artar.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 63

(64)

1.1. İyon yarıçapı

Nötr bir atom elektron aldığında (anyon olduğunda) yarıçapı artar, elektron verdiğinde (katyon olduğunda) yarıçapı azalır.

Örn: Cl atomu ve iyonlarının yarıçapı: Cl- > Cl > Cl+

(65)

İzoelektronik atom veya iyonlarda atom numarası büyük olanın yarıçapı küçüktür.

Örn: İyonların yarıçapları: S2- > Cl- > Ca2+

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 65

(66)

8O2-, 9F- ve 11Na+ iyonlarının yarıçaplarının küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

a) 11Na+ < 9F- < 8O2- b) 9F- < 8O2- < 11Na+ c) 8O2- < 11Na+ < 9F- d) 8O2- < 9F- < 11Na+ e) 9F- < 11Na+ < 8O2-

2018 AYT

(67)

2.İyonlaşma Enerjisi (İE)

Gaz haldeki nötr bir atomdan bir elektron koparmak için atoma gerilmesi gereken (atomun alması gereken) enerji miktarıdır.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 67

(68)

Bir atom veya iyondan elektron koparmak için o atomun enerji alması gerektiğinden bu olay endotermik(ısı alan) bir olaydır ve iyonlaşma enerjisi de pozitif işaretlidir.

(69)

*Aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe katman sayısı arttığından son yörüngeden bir elektron koparmak kolaylaşır, verilmesi gereken enerji azalır, yani iyonlaşma enerjisi azalır.

*Aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe atom yarıçapı küçüldüğünden iyonlaşma enerjisi genellikle artar.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 69

(70)

İyonlaşma enerjisi ölçümleri yapıldığında aynı periyotta 2A grubunun 3A Grubundan, 5A grubunun ise 6A grubundan yüksek çıktığı görülmüştür. Yani;

*İ.E sıralaması, 1A<3A<2A<4A<6A<5A<7A<8A şeklindedir.

(71)

7N, 8O, 16S elementlerinin birinci iyonlaşma enerjilerinin küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 7N < 8O < 16S B) 8O < 16S < 7N C) 16S < 8O < 7N

D) 16S < 7N < 8O E) 7N < 16S < 8O

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 71

(72)

Bir atomun ardışık iyonlaşma enerjileri incelenerek değerlik elektron sayısına karar verilebilir. İyonlaşma enerjisinde diğerlerine göre çok yüksek artışın olduğu yer tespit edilir ve o iyonlaşma enerjisine kadar olan İE sayısı değerlik elektron sayısını verir.

1.İE 2.İE 3.İE Örn: Mg: 737,7 1450,7 7732,7

(73)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I, II D) II ve III E) I, II ve III

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 73

(74)

3.Elektron İlgisi (Eİ)

Gaz haldeki nötr bir atomun elektron almasıNesnasındaki enerji Değişimine (alma veya verme) elektron ilgisi denir.

Periyodik sistemde aynı periyotta soldan sağa gidildikçe genellikle artar, aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe genellikle azalır.

(75)

*Elektron ilgisi dediğimiz enerji değişimi pozitif işaretli de olabilir negatif işaretli de olabilir. Yani elektron ilgisinde gerçekleşen olay hem endotermik (ısı alan) hem de ekzotermik (ısı veren) olabilir.

*Periyodik cetvelde elektron ilgisi en büyük element klor (Cl) elementidir.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 75

(76)

4.Elektronegatiflik

Bir atomun bağ yapan elektronları çekme yeteneğinin/

isteğinin bir ölçüsü olarak hesaplanan sayıdır. Bağ elektronlarını kendine çekme gücü arttıkça elektronegatiflik artmaktadır.

Periyodik sistemde aynı periyotta soldan sağa gidildikçe genellikle artar, aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe genellikle azalır.

(77)

Elektronegatiflik maddelerin yapı ve özelliklerini anlamakta kullandığımız önemli bir kavramdır.

Örneğin:

*Bir bağı oluşturan atomların elektronegatiflik farkı arttıkça bağın polar karakteri artar.

*İki farklı ametalden oluşan bir bileşikte elektronegatifliği büyük olan negatif, küçük olan ise pozitif yükseltgenme basamağına sahip olur.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 77

(78)

Periyodik cetvelde elektronegatiflik değeri en büyük olan element flor (F) elementidir.

(79)

H, C, N, O, F elementlerinin bağ elektronlarına sahip çıkma eğilimleri, F > O > N > C > H’dir.

Buna göre aşağıdakilerin hangisinde oksijenin yükseltgenme basamağı pozitiftir?

A) NO3- B) OF2 C) OH- D) CO32- E) H2O

2012 YGS

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 79

(80)

Aşağıda bazı element atomlarının elektronegatiflik değerleri verilmiştir.

Element atomu H C N O F Elektronegatiflik 2,1 2,5 3,0 3,5 4,0

Buna göre aşağıda verilen iki element atomu arasında oluşan bağlardan hangisinin polarlığı en fazladır?

a) H-N b) H-C c) H-O d) C-O e) N-F

(81)

5.Metallik/ametallik özellikleri

Periyodik sistemde aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe ve aynı periyotta sağdan sola gidildikçe metalik karakter artar.

Periyodik sistemde aynı grupta aşağıdan yukarıya gidildikçe ve aynı periyotta soldan sağa gidildikçe ametalik karakter artar.

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 81

(82)
(83)

Mg, Cl ve Ar 3.Periyodun sırasıyla 2A, 7A ve 8A grubu elementleridir. Buna göre;

I. Elektronegatiflik sıralaması Mg < Cl < Ar şeklindedir.

II. Mg ve Cl oktete tamamlarken Ar dizilimine benzerler.

III. Doğada Cl moleküler, Ar atomik şekilde bulunur.

Yukarıdaki yargılardan hangisi ya da doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III

YASİN AKKÖZ ile 9.SINIF KİMYA

MAD FEN LİSESİ 83

(84)

2019 TYT

Referanslar

Benzer Belgeler

Fakültemiz Tarih Bölümü öğrencisi S***** I*****’ın, daha önce aldığı ve devamsızlıktan kaldığı TAR-324 Osmanlı Şehircilik Tarihi seçmeli dersinin açılmaması

01- Müzik Bölümü 2019-2020 Eğitim Öğretim Yılı Bahar Yarıyılı ders görevlendirme teklifinin Bölüm Başkanlığından geldiği şekliyle sisteme işlenmesinin uygunluğuna

Fakültemiz Bölümlerine ait 2020-2021 Eğitim Öğretim Yılı Güz Yarıyılı Arasınav ve Final sınavlarına ilişkin not bildirim ve not düzeltme taleplerinin

Sosyal güvenlik hukukunda, belirli durumlar dışında borçlanma (bu konuda ağırlıklı düzenlemeyi içeren 5510 sayılı Yasanın 41. maddesi) yoluyla sigortalılık

[r]

Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı Başkanlığı’nın ve danışmanların uygun görüşü göz önünde bulundurularak, aşağıda adı geçen

Turkcell Superonline tarafından sunulan ses hizmeti Türk Telekom alt yapısı üzerinden sabit telefon hizmeti (STH) yetkilendirmesi kapsamında A Tipi, B Tipi, C

Merkez / Recep Tayyip Erdoğan Anadolu Lisesi Müdürlüğü AL - 10.. Merkez / Recep Tayyip Erdoğan Anadolu Lisesi Müdürlüğü AL