İlk dönemler sadece iş amaçlı kullanılan
bilgisayarlar daha farklı alanlarda da kullanılmaya başladı.
Artık bilgisayar bir iş aracı değil hayatın birer parçası haline geldi.
Bu denli hayatımıza giren bilgisayarlar, internetin de gelişimi ile neredeyse aklımıza gelebilecek her şeyi
yapılabilir hale geldi. Günümüzde bilgisayarları, işlerimizi takip etmek, evraklarımızı hazırlamak, oyun oynamak, müzik dinlemek, film - televizyon izlemek, haberleşmek, alışveriş yapmak için kullanabiliyoruz.
Bilgisayarları fiziksel yapıları açısından dizüstü bilgisayarlar ve masaüstü
bilgisayarlar olarak iki gruba ayırabiliriz.
Her iki grupta da iki temel bölüm vardır: Bunlardan
birincisi donanım (hardware), diğeri ise yazılım (software).
Donanım olarak
adlandırdığımız bölüm, bilgisayarımızın her türlü fiziksel parçasıdır.
Dışarıdan bakıldığında kasa,
ekran, klavye, fare hoparlör
birer donanım birimidir.
Bunların içerisinde en
önemli parçamız bilgisayarımızın kasasıdır. Kasa dışarıdan
bakıldığında tek bir ünite gibi görünse de içerisinde bir çok
parça barındırır. Kasa, içerisinde bulunan parçaları dış etkenlere karşı korur ve üzerindeki güç kaynağı ünitesi ile onlara enerji sağlar.
Kasanın içerisi açıldığında bir karmaşa gözlenebilir.
Unutulmamalıdır ki hiçbir parça kasa içerisinde gereksiz değildir.
Bilgisi, deneyimi olmayan kişileri bilgisayarınıza müdehale
ettirmeyiniz.
Şimdi kasa içerisindeki parçaları kısaca tanıyalım
Anakart: Mainboard olarak da adlandırılır. Bir PC’de
bulunan tüm donanım birimlerinin, birbirleri ile iletişimini sağlar.
Bu iletişim aygıtların
anakart üzerindeki slotlara
takılması (PCI-Exp, AGP, PCI, ISA veya Amr slotlar) veya bir kablo aracılığı ile bağlanması ile yapılır.
İşlemciler kendilerine uygun anakart
üzerinde bulunan slota takılırlar.
Ram’ ler anakart üzerinde uygun slota takılırlar.
İşlemci CPU, ( “Central Processing Unit”) (Merkezi İşlem Birimi): Bilgisayarın işlem yapan birimidir.
Kullanıcıdan gelen komutları yorumlar ve sonuçlar üretir.
Bilgisayarda bulunan bütün elektronik aygıtlara ne
yapacaklarına dair emirler verir.
Bir işlemcinin frekansı
(Mega Hertz) ne kadar yüksek ise o oranda hızlı çalışır.
İşlemciler çalışırken çok fazla ısı ürettiklerinden üzerlerine bir soğutucu fan yerleştirilir.
Harddisk: Sabit Disk veya HDD olarak da adlandırılır. Bilgisayarda bulunan verilerin kalıcı olarak
saklandığı yerdir. Bütün bilgilerimiz, oyunlarımız, programlarımız, işletim sistemimiz sabit diskte saklanır.
Bu üniteye yapılan kayıtlar enerji kesilmelerinden etkilenmez. Sabit disk genelde bilgisayarım simgesi içerisinde “C” karakteri ile temsil edilir.
Çok değişik marka model ve kapasitededirler. Şu an IDE veya SATA ara birim olanlar çok sık kullanılanlardır.
Kasa içerisine monte edilir ve kablo ile anakart üzerine
bağlantıları yapılır. Hiçbir zaman içleri açılmamalıdır. Sarsıntılardan da korunmaları gerekir.
Şu an sık kullanılan sabit diskler 80 - 250 GigaByte’ tır.
Ram: Random Access Memory (Rastgele Erişimli Hafızadır.) Harddisklerden çok daha
hızlıdırlar.
Bilgisayar çalışırken kullanılan verilerin geçici olarak saklandığı alanlardır. Sadece bilgisayar
açıkken verileri saklayabilirler.
Bilgisayar kapandığı anda
üzerinde bulunan veriler silinir.
Bir bilgisayardaki Ram ne
kadar fazla olursa bilgisayar da o denli performanslı çalışır.
Ram’ler kapasitelerine göre fiyatlandırılırlar.
Ram’ lerde kullanılan ölçü birimi MegaByte’tır.
Şu an ortalama olarak
bilgisayarlarda 256 – 1024 MB Ram kullanılmaktadır.
Floppy: Disket Sürücü veya Fdd olarak da adlandırılır.
Manyetik disklere veri kaydedebilen ve bunların içerisindeki verileri
okuyabilen aygıtlara verilen isimlerdir.
Bir disketin alabileceği en fazla veri 1,44 MegaByte’tır.
Disket sürücü sıklıkla
bilgisayarım içerisinde “A”
harfi ile temsil edilir.
Disketler güvenli veri depolama araçları değildir.
Sıcaklık değişimlerinden çok çabuk etkilenirler. Ortamdaki nem onları bozabilir.
Koruyucu kılıf içerisindeki manyetik banda kesinlikle temas edilmemelidir.
En önemlisi de manyetik ortamlardan uzak
tutulmalıdır. Hoparlör
mıknatıslarından ve güvenlik amaçlı kullanılan manyetik dedektörlerden geçerken disketlerimiz zarar görebilir.
Flash disklerin çıkışıyla kullanımları iyice azalmıştır.
Günümüzde Flashdiskler veri transfer hızları ve yüksek kapasiteleri ile tercih
edilmektedir.
Ekran Kartı (VGA): Ekrana yansıyacak görüntüleri aktaran ve onları işleyen aygıttır.
Anakartın üzerinde olabildiği gibi ayrıca PCI, AGP PCI–Expres yapıda olanları da vardır.
Standart ofis uygulamalarında pek önem taşımazken üç boyutlu mühendislik işlemlerinde ve
oyunlarda önem taşırlar.
Performansları üzerlerinde
bulunan chip ve Ram’e bağlıdır.
Günümüzdeki sistemlerde 64 - 512 MegaByte Ram’i olanlar tercih edilmektedir.
CDRom veya DVDRom artık bilgisayarımızda olmazsa olmaz
parçalardan bir tanesi oldu. CD veya DVD medyaları bilgisayar ortamında okumaya yarayan ürünlerdir.
Bunlarla CD, DVD film veya
müzik dinlenebildiği gibi veriler de bilgisayar ortamına aktarılabilir.
DVD filmlerin kaliteleri CD
filmlere oranla çok daha iyidir. CD ve DVD medyalar üzerine bilgiler optik olarak yazıldığı için
disketlerdeki gibi manyetik alanlardan etkilenmezler.
Ama fiziksel darbelerden çabuk bozulabilirler. Hiçbir zaman güneş ışığında bekletilmemelidir. CD ve DVD medyaları etiketli veya yazılı kısımları yukarı bakacak şekilde cihazımıza yerleştirmeliyiz.
Kirlenmiş olan yüzeyleri yumuşak bir bezle alkol kullanmadan
silinebilir.
EKRAN: Kasanın dışında ise en dikkat çekici parçamız ekranımızdır. Monitör olarak da adlandırılırlar. Bilgisayar kasasında bulunan ekran
kartından gelen bilgileri görmemizi sağlayan bir aygıttır.
Çalışma mantığı aynı
televizyon gibidir. Çözünürlük ve tazeleme oranları yüksek olanlar tercih edilir.
Günümüzde LCD veya TFT
olarak adlandırılan ekranlar
göz sağlığı açısından tercih
edilmektedir.
Klavye ve Fare (Mouse):
Bilgisayara yapmak
istediklerimizi bildirmek ve komutlar vermek için
kullandığımız aygıtlardandır.
Klavyeler tuş dizilimleri açısından ülkemizde birkaç
çeşittir. En sık kullanılan Türkçe karakter içeren Q ve F dizilimine sahip olanlardır. Bu ikisi
arasında sadece tuşların dizilimleri farklıdır.
Günümüzde PS2 ve Usb yapısında olan klavyeler sık kullanılanlardır. Ayrıca bazı uygulamalarda kablosuz
çalışanları da tercih edilmektedir.
Fare bilgisayar kullanıcısının en sık kullandığı denetim
aracıdır.
Günümüzde USB, PS2 veya Com port bağlantılı olarak
çalışanları bulunmaktadır.
İki, üç ve daha çok tuşlu olanları bulunmaktadır.
Artık çalışma kolaylığı ve hassasiyeti sağlamak için altında top kullanılmayan optik olanlar tercih
edilmektedir.
Usb ve boyutları küçük fareler dizüstü bilgisayarlarda tercih edilmektedir.
Üzerindeki scroll sayfa içerisinde yukarı aşağı
hareketi kolaylaştırmaktadır.
Nokta Vuruşlu (Dot Matrix) Yazıcılar
Genel olarak muhasebe departmanları gibi bol veri
dökümü, çok nüshalı ve sürekli forma çıktı alan kullanıcı
kitlesinin tercihidir.
İğne sayısı, kolon genişliği ve baskı hızı başlığı altında temel kıstasları vardır.
80 kolon, 136 kolon modeller, 9 pin ya da 24 pin iğne sayısı ve saniyede basabildiği karakter sayısını ifade eden CPS
(Character Per Second) değerleri bu yazıcılar için temel
tanımlardır ayrıca baskı almak için de şerit kullanırlar.
Mürekkep Püskürtmeli (InkJet - BubbleJet)
Yazıcılar
Bu teknolojideki yazıcılar kâğıt üzerine baskı yapabilmek için sıvı mürekkep kullanırlar.
Nokta vuruşlulardaki gibi şeritleri bulunmaz, bunun yerine uygun yerlerinde
püskürtme sağlayacak delikleri olan mürekkep tankları vardır.
Kullanıcıya en bol seçenek sunan yazıcı türüdür. Çok nüshalı, kendinden kopyalı kâğıtlara baskı yapamazlar.
Üst nüshada baskı görülür ancak nokta vuruşlu yazıcılar gibi herhangi bir darbe
uygulamadıkları için alt nüshalarda bir iz
oluşturamazlar.
Hemen her tür baskı amacı için kullanılabilirlerse de
esas olarak uygun maliyetli renkli çıktı sağladıklarından tercih edilirler.
Normal kâğıtlar dışında aydınger, asetat ve genelde kendi üretici firmaları
tarafından üretilip
pazarlanan özel kâğıtlara yüksek kalitede baskı
yapabilirler.
Bazı modellerinde özellikle fotoğraf ya da yüksek
kalitede dijital imaj baskısı yapabilmek için özel
kartuşları vardır.
Bu yazıcıların hemen hepsinde mürekkep kartuşları tekrar
doldurulabilmektedir.
Satın alırken dikkat
edilmesi gereken, inç²
başına basabildiği nokta
sayısını ifade eden DPI
(dot per inch) değeri ve
dakikada basabildiği
renkli ve siyah sayfa
adedidir.
Lazer Yazıcılar
Bu yazıcılar kâğıt üzerinde baskı sırasında şekil oluşturabilmek için lazer teknolojisi kullanırlar.
Toner, kâğıda bir tür ısıtma tekniği ile birlikte uygulanır. Bu yazıcılarda hız ve metin kalitesi yüksektir.
Kâğıdın geçişi sırasında toner içerisindeki karbon kâğıt üzerine yapışır. Sonraki aşamada kâğıt ısıtıcıdan geçer ve karbon kâğıdın üzerine bir daha çıkmayacak şekilde yapışır.
Fiyatları diğer yazıcılara oranla daha yüksektir. Baskı maliyetleri mürekkep püskürtmeli olanlara göre daha düşüktür.
Genellikle çok baskı alınan yerlerde kullanılır. Renkli olanları da vardır.
Tarayıcılar
Resim veya dokümanlarımızı bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılan cihazlardır.
Bu cihazlar ile uygun
yazılımları kullanılarak bir metni tarayıp, kelime işlemci programımıza doğrudan
aktarabiliriz.
Usb arabirim ile bağlananlar paralel bağlantılı olanlara göre daha hızlı çalışmaktadırlar. Bu cihazlarda hız, tarama
çözünürlüğü ve renk sayısı önemli kavramlardır.
Yüksek çözünürlük ve renk tercih sebebidir. Özel amaçlar için dia tarayabilenlerde
bulunmaktadır.
Çok Fonksiyonlu Cihazlar
Tek cihazda tarayıcı, faks, fotokopi ve yazıcı gibi
fonksiyonların tamamını içeren komplike cihazlardır.
Böylece her iş için ayrı bir makine almak külfetinden kurtulup, hem para hem de
yerden tasarruf edilebilir. Ev ya da küçük işletmeler için ideal bir seçim olabilir. Ancak bu işlevlerin herhangi biri
bozulduğunda tamir edilene dek tüm diğer fonksiyonların
kaybedileceği unutulmamalıdır.
Günümüzde o kadar yaygınlaştı ve gelişti ki bilgisayar
gerektirmeksizin faks alıp
gönderen, CD’den veya hafıza kartından çıktı alabilen ürünler bulunmaktadır.
