Türkiye’de Kamu Alımları ve Kamu İhale Kurumu
Abdullah KORKMAZ
Daire Başkanı
abdullahkorkmaz@kik.gov.tr Ankara, 3 Eylül 2012
Uluslararası İlişkiler ve AB ile Koordinasyon Dairesi Başkanlığı
1. Türkiye’de Kamu Alımları
2. Kamu İhale Kanunu
3. Kamu İhale Kurumu
4. Türkiye - AB Üyelik Müzakereleri
5. Uluslararası Faaliyetlerimiz
6. Projelerimiz
1. Klasik alımlar (2004/18/AT sayılı Direktif)
2. Enerji, su, ulaştırma ve posta sektörlerinde faaliyet gösteren teşebbüs, işletme ve şirketlerin alımları (2004/17/AT sayılı Direktif)
3. Kamu-Özel İşbirliği
4. İmtiyazlar
1. Klasik alımlar
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu Madde 1: Amaç
Madde 2: Kapsam Madde 3: İstisnalar
… … …
Madde 53: Kamu İhale Kurumu
Madde 54: İhalelere yönelik başvurular
… … …
2. Enerji, su, ulaştırma ve posta sektörlerinde faaliyet gösteren teşebbüs, işletme ve şirketlerin alımları
4734 sayılı Kanun
Geçici 4. madde ile 3 (g) bendi hükmüne, bu kapsamda değilse diğer hükümlere tabi
3(g) istisna maddesi: «ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının
temini için yapacakları, Hazine garantisi veya doğrudan bütçenin transfer
tertibinden aktarma yapmak suretiyle finanse edilenler dışındaki yaklaşık
maliyeti ve sözleşme bedeli ikitrilyon üçyüzmilyar Türk Lirasını (beşmilyon
sekizyüzkırkdokuzbin dörtyüzyirmialtı Türk Lirasını)* aşmayan mal veya
hizmet alımları,» (*2.803.025 €)
3, 4 İmtiyazlar ve Kamu-Özel İşbirliği
Dağınık bir mevzuat ile düzenlenmiştir.
1910 tarihli Menafii Umumiyeye Müteallik İmtiyazat Hakkında Kanun,
3096 Sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun,
3465 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Dışındaki Kuruluşların Erişme Kontrollü Karayolu (Otoyol) Yapımı, Bakımı ve İşletilmesi ile
Görevlendirilmesi Hakkında Kanun,
3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun,
4046 Sayılı Özelleştirme Kanunu,
3, 4 İmtiyazlar ve Kamu-Özel İşbirliği
4283 Sayılı Yap-İşlet Modeli İle Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin
Kurulması ve İşletilmesi İle Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun,
5335 Sayılı Devlet Hava Meydanları İşletmesinin sahip olduğu
havaalanlarını kısmen veya tamamen özel sektöre uzun dönemli kiralama veya işletme hakkı devri yöntemleri ile devretme yetkisi veren Kanun,
406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu,
5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu,
5393 sayılı Belediye Kanunu,
5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu.
Kamu alımlarında görevli kamu kurum ve kuruluşlar
Klasik alımlar (2004/18/AT sayılı Direktif)
Kamu İhale Kurumu (Kapsam dışında olanlar ve istisnalar hariç: düzenleme ve denetleme)
Enerji, su, ulaştırma ve posta sektörlerinde faaliyet gösteren teşebbüs, işletme ve şirketlerin alımları (2004/17/AT sayılı Direktif)
Kamu İhale Kurumu (eşik değerin üzerindeki alımlarda düzenleme ve denetleme)
Kamu-Özel İşbirliği
Kalkınma Bakanlığı koordinatör kurum, Hazine Müsteşarlığı (Hazine garantili ihaleler için), Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
İmtiyazlar
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, İçişleri Bakanlığı (düzenleme), Belediyeler Maliye Bakanlığı:
- Kamu alımları alanında yapılacak birincil mevzuat çalışmalarda koordinatör kurum
- “Genel ekonomik politika ve stratejiler çerçevesinde kamu alımlarına ilişkin temel politikaları oluşturmak, bu konudaki kanun tasarılarının hazırlanmasında ilgili kurumlar arasında
koordinasyonu sağlamakla” görevlidir.
Hazine Müsteşarlığı, Milli Savunma Bakanlığı (Savunma alımları), AB Bakanlığı (AB uyum sürecinin yurtiçi koordinasyonu)
Devlet Malzeme Ofisi (kamu kurum ve kuruluşları adına merkezi satınalma)
Kamu İhale Kurumu merkezi satınalma kuruluşu değildir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kanunun amacı, kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veyahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir. (70 madde)
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kanunun amacı, Kamu İhale Kanununa göre yapılan ihalelere ilişkin sözleşmelerin düzenlenmesi ve uygulanması ile ilgili esas ve usulleri belirlemektir.
4734 sayılı Kanun’da belirlenen temel ilkeler: Saydamlık, rekabet, eşit muamele, güvenirlik, gizlilik, kamuoyu denetimi, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması, kaynakların verimli kullanılması.
Eşik değerler:
4734 sayılı Kanun ile kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip Kamu İhale Kurumu kurulmuştur. (2002 yılında)
İdare / İhale türü TL €
Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin mal ve
hizmet alımlarında 792.482 335.088
Kanun kapsamındaki diğer idarelerin mal ve hizmet alımlarında 1.320.805 558.480 Kanun kapsamındaki idarelerin yapım işlerinde 29.057.835 12.286.611
KİK idari ve mali özerkliğe sahiptir.
Kurumun ilişkili olduğu Bakanlık Maliye Bakanlığıdır.
Kurumun merkezi Ankara'dadır.
“Elektronik kamu alımları Platformu” Hacettepe Teknokent Kampüsü’nde kurulu “Elektronik İhale Arge Merkezi Adresi” nden yürütülmektedir. EKAP çağrı merkezi: 444 0 545
Kurumun karar organı biri başkan, biri ikinci başkan olmak üzere dokuz üyeden oluşan Kamu İhale Kuruludur.
Kamu İhale Kurulu üyeleri Maliye Bakanının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca atanır.
Kurul üyelerinin görev süresi dört yıldır. Bir üye bir defadan fazla seçilebilir.
Bakanlar Kurulu, atamayla birlikte Kurul Başkanını ve İkinci Başkanı da görevlendirir.
Kurul Başkanı, Kurumun da başkanıdır.
Kamu İhale Kanunu’na göre;
«Üyelerin en az dört yıllık öğrenim veren hukuk, iktisat, siyasal bilgiler, işletme, iktisadi ve idari bilimler, mimarlık ve mühendislik fakülteleri ile bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmaları gerekir. Kurul üyeliğine atanacak kişilerin; kamu kurum ve kuruluşlarında en az oniki yıl hizmetinin bulunması, kamu ihale mevzuatı ile ilgili yargılama,
inceleme, denetleme, uygulama veya danışma konularında fiilen en az dört yıl çalışarak ulusal veya uluslararası ihale mevzuatı açısından kanıtlanmış niteliğe ve deneyime sahip olmaları, geçmişte ve halen bir siyasi parti ile aday gösterilme dâhil üyelik ve görev alma ilişkilerinin bulunmaması gerekir.»
«Kurul, başkanın veya başkanın bulunmadığı durumda ikinci başkanın çağrısı üzerine üye tam sayısı ile toplanır ve çoğunlukla karar alır. Oyların eşit olması
halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunlukta kabul edilir. Kurul üyeleri çekimser oy kullanamaz. Kurul üyeleri oy ve kararlarından sorumludur. İzin, rapor,
görevlendirme veya boşalan üyeliğe henüz atama yapılmaması hallerinde en az altı
üye ile toplanılabilir.»
Personel durumu
Kurumun gelirleri
- 254.315 TL’yi aşan sözleşmelerde, yükleniciden tahsil edilecek sözleşme bedelinin onbinde beşi (121.867 €)
- İtirazen şikayet başvuru bedelleri
- Eğitim, kurs, seminer ve toplantı faaliyetlerinden elde edilecek gelirler
- Her türlü basılı evrak, form, ilan, doküman ve yayınlar ile Elektronik Kamu Alımları Platformunun işletilmesinden elde edilecek gelirler
İhale ilanı ücreti: 944 TL (399 €)
2011 yılı kurum bütçesi: 76.120.000 TL (32.186.047 €) 2012 yılı kurum bütçesi: 89.000.000 TL (37.632.135 €)
Bayan Erkek Toplam
Meslek Personeli 29 69 98
Toplam Personel 92 160 252
Üniversite Mezunu 88 154 242
İtirazen şikayet başvuru bedelleri
YM: Yaklaşık Maliyet
Mal ve hizmet alımı ihaleleri (TL) Mal ve hizmet alımı ihaleleri (€)
YM < 653.493 1.305 YM < 276.318 552
653.493 ≤ YM < 1.306.988 2.612 276.318 ≤ YM < 552.638 1.104
YM ≥ 1.306.988 3.918 YM ≥ 552.638 1.657
Yapım işleri ihaleleri (TL) Yapım işleri ihaleleri (€)
YM < 1.306.988 1.305 YM < 552.638 552
1.306.988 ≤ YM < 13.069.894 2.612 552.638 ≤ YM < 5.526.382 1.104 13.069.894 ≤ YM < 26.139.788 3.918 5.526.382 ≤ YM < 11.052.764 1.657
YM ≥ 26.139.788 5.226 YM ≥ 11.052.764 2.210
Kurumun görev ve yetkileri:
1.
İhalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerde bu Kanun ve ilgili mevzuat
hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikayetleri inceleyerek sonuçlandırmak.
2.
Bu Kanuna ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa ilişkin bütün mevzuatı, standart ihale dokümanlarını ve tip sözleşmeleri hazırlamak, geliştirmek ve uygulamayı yönlendirmek.
3.
İhale mevzuatı ile ilgili eğitim vermek, ulusal ve uluslararası koordinasyonu sağlamak.
4.
Yapılan ihaleler ve sözleşmelerle ilgili Kurum tarafından belirlenen
şekilde bilgi toplamak, adet, tutar ve diğer konular itibariyle istatistikler oluşturmak ve yayımlamak.
5.
Haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilenlerin sicillerini
tutmak.
Kurumun görev ve yetkileri:
6.
Araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunmak.
7.
İhale ilânları ile ilgili esas ve usulleri düzenlemek, basılı veya elektronik ortamda Kamu İhale Bültenini yayımlamak.
8.
Yerli isteklilerin, yabancı ülkelerde açılan ihalelere katılmalarına
engel olunduğunun tespit edilmesi halinde, bu uygulamanın yapıldığı ülkenin isteklilerinin de, bu Kanun kapsamında yapılan ihalelere
katılmalarının önlenmesine yönelik tedbirlerin alınmasını ve gerekli düzenlemelerin yapılmasını sağlamak üzere Bakanlar Kuruluna
teklifte bulunmak.
9.
Kurumun yıllık bütçesi ile kesin hesabını ve yıllık çalışma raporlarını
hazırlamak, Kurum bütçesinin uygulanmasını, gelirlerin toplanmasını
ve giderlerin yapılmasını sağlamak.
2010 ve 2011 yıllarına ait bazı istatistikler
2010 yılında eğitim faaliyetleri 12.000’in üzerinde katılımcı
2010 yılında eğitim faaliyetleri 5.000’in üzerinde katılımcı
İtirazen şikayet başvurusu sayıları
2010 2011
İhale türleri
İtirazen şikayet sayısı
Şikayet edilebilir ihale sayısı
(İstisnalar hariç) Oran
Mal 747 57.643 1,30
Hizmet 1.884 51.651 3,65
Yapım 1.650 24.047 6,86
Toplam 4.281 133.341 3,21
İhale türleri
İtirazen şikayet sayısı
Mal 839
Hizmet 2.408
Yapım 1.423
Toplam 4.670
Tam üyelik için Türkiye – AB müzakereleri 3 Ekim 2005 tarihinde başladı.
Maliye Bakanlığı, “Kamu Alımları” faslının genel koordinatörü olarak belirlenmiştir. Bu nedenle ilk açılış kriteri yerine getirilmiştir.
Strateji belgesi ve eylem planı hazırlığı tamamlanarak AB
komisyonuna iletilmiştir. Bu nedenle ikinci açılış kriteri yerine getirilmiştir.
AB direktifleri ile neredeyse tam uyumlu bir Kanun Taslağı hazırlanmıştır.
Ayrıca KÖİ’ler ile ilgili de bir Kanun Taslağı hazırlanmıştır.
Düzenli olarak takip edilen toplantılar
Kamu Alımları Danışma Komitesi
Avrupa Kamu Alımları Öğrenme Laboratuarı
Kamu Alımları Ağı
UNCITRAL Model Kanunu ve Rehberi (1994) içeriği üzerindeki revizyon çalışmalarını yürüten 1 nolu çalışma grubu toplantıları
DTÖ bünyesinde düzenlenen;
- GATS Kuralları Çalışma Grubu Toplantıları, - Kamu Alımları Komitesi Toplantıları,
- Ticaret Politikalarını Gözden Geçirme Mekanizması Toplantıları,
- Bakanlar Konferansı
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası
tarafından hazırlanan AİKB bölgesindeki kanun ve uygulamaların gözden
geçirilmesini konu alan “Kamu Alımlarının
Değerlendirilmesi” 2011 yılı raporunda
Türkiye birinci ülke olarak seçilmiştir.
DTÖ Kamu Alımları Anlaşması (KAA)
Kamu alımları ile ilgili en önemli anlaşmalardan birisi DTÖ Kamu Alımları Anlaşması’dır.
KAA, anlaşmaya taraf ülkelerin alımlarına ilişkin bir dizi kural belirlemektedir.
KAA DTÖ Anlaşması kapsamında çok taraflı bir anlaşma olup, DTÖ’ye üye tüm ülkeleri bağlayıcı değildir. Anlaşmaya taraf olmak ihtiyaridir.
Türkiye gözlemci statüsündedir.
Proje adı: “Yeşil Satın Alma ile Düşük Karbon Ekonomisine Geçiş ”
Proje sahibi: Bölgesel Çevre Merkezi, REC Türkiye
Faydalanıcı organizasyon: Kamu İhale Kurumu, Türkiye
Proje başlangıcı: Temmuz 2011
Proje bitişi: Mart 2012
