BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM 6. SINIF 1.DÖNEM DERS NOTU
HAZIRLAYAN: YASİN ÖZDOĞAN
2020-2021 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
6. Sınıf Bilişim Teknolojileri ve Yazılım
1.HAFTA BİLİŞİM İLE DEĞİŞİM
Bilgi: Bir konu ya da iş konusunda öğrenilen ya da öğretilen şeylerdir. İnsan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünüdür.
İletişim: Duygu, düşünce ya da bilgilerin; ses, yazı ya da sembollerle paylaşılmasıdır.
Bilişim: Bilginin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak üretilmesi, saklanması, iletilmesi ve ihtiyaca uygun olarak biçimlendirilmesi ile ilgilenilen bir çalışma alanıdır.
Teknoloji: İnsanın hayatını kolaylaştırmak amacıyla geliştirdiği araç gereçlerle bunlara ilişkin bilgilerin tümü.
Bilgi ve İletişim Teknolojileri(Bilişim Teknolojileri): Bilginin toplanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesini sağlayan her türlü teknolojiye denir.
Donanım: Bir bilgisayar sistemini oluşturan ve fiziksel olarak dokunulabilen araçların tümüne donanım denir.
Yazılım: Bilgisayar donanımının istenilen amaçlar doğrultusunda çalıştırılmasıyla kullanıcının bilgisayarda istediği işlemleri yapabilmesini sağlayan programlardır.
Arayüz: Elektronik cihazlardaki yazılımların kontrolü amacıyla kullanılan ortak yüzeylere verilen isimdir.
Etkileşim: Teknolojik araçların arayüzleri aracılığıyla bizimle kurdukları iletişimdir.
İnternet: Bilgisayar ağlarının birbirine bağlanmasıyla oluşmuş ve farklı noktalar arasında elektronik veri alışverişine olanak sağlayan dünyaca yaygın ağ sistemidir.
Dijital Yurttaş(Dijital Okur-yazar): Çevrimiçi ortamda, gerçek hayatta olduğu gibi bazı kurallar vardır. Dijital ortamı paylaşan herkesin bu kurallara uyması beklenir. İşte buna da dijital yurttaşlık denir.
Bilişim Teknolojilerinin Kullanıldığı Alanlar 1. Eğitim
2. Sağlık 3. Ulaşım 4. Güvenlik
5. Bankacılık 6. Alış veriş 7. Bilgi işlem 8. Sanayi
9. Hizmet sektörü 10. İletişim
Bilişim Teknolojilerinin Sağladığı Avantajlar 1. Hayatımızı Kolaylaştırır.
2. Hayatımızı Hızlandırır.
3. Maliyetleri Azaltır.
4. Verimliliği Artırır.
Bilişim Teknolojilerinin Zararları 1. Derslerinde başarısızlık 2. Göz bozukluğu
3. Dikkat eksikliği
4. Tembellik
5. Obezite problemi
6. Çevreden uzaklaşma (Asosyallik) Bilgisayar Kullanırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
1. Dik oturmalıyız.
2. Kollar dirseklerden 90° kırılmalı.
3. Bilekler klavye kullanırken desteklenmeli.
4. Ekran göz hizasına gelmeli.
5. Ayaklar yerle temas etmeli, yer ile temas etmediği durumda ayaklar desteklenmeli.
6. Koltuk yüksekliği ayarlanabilir olmalı.
7. Ekrana yakından bakılmamalı (50 - 70 cm).
8. Her bir saatlik çalışma süresi sonunda 5-15 dakikalık aralar verilmeli.
Nesnelerin interneti (Internet of Things, kısaca IoT), fiziksel nesnelerin birbirleriyle veya daha büyük sistemlerle bağlantılı olduğu iletişim ağıdır.
Yapay Zekâ: Günümüzde kullandığımız tablet ve telefonlar geliştirilen yazılımlar sayesinde sorduğumuz sorulara çeşitli yanıtlar verebilir, tıpkı bir insan gibi bizimle konuşabilirler. Yapay zekâ sayesinde, söylediğimiz kelimeler yazı diline aktarılabilir. Apple Siri Microsoft Cortana Google Now.
6. Sınıf Bilişim Teknolojileri ve Yazılım
Hazırlayan: Yasin Özdoğan Bilişim Teknolojilerinin Zararlı Etkileri
Nomofobi: Kişinin cep telefonundan uzaklaşma kaygısı.
Ego Sörfü: Sürekli olarak kendi ismini internette aratarak hakkında yazılanları öğrenmek.
Selfie Hastalığı (Selfitis): Kendi fotoğrafını çekip sosyal medyada takıntılı bir biçimde paylaşma durumudur.
Borderline Selfitis: Kişinin kendi resmini en az günde üç kez çekmesi ama sosyal medyada paylaşmamasıdır.
2.HAFTA
İŞLETİM SİSTEMİNİ TANIYORUM
Bilgisayar: Bilgileri, mantıksal ve aritmetiksel işlemleri kullanarak işleyebilen, bilgiyi saklayabilen ve yine istenildiğinde geri getirebilen elektronik bir makinedir. Donanım ve Yazılım olmak üzere iki başlıkta incelenir.
A. Donanım: Bir bilgisayar sistemini oluşturan ve fiziksel olarak dokunulabilen araçların tümüne donanım denir. İç Donanım Birimleri ve Dış Donanım Birimleri olarak ikiye ayrılır.
1.İç Donanım Birimleri: Bir bilgisayarın içerisinde yer alan ve anakarta doğrudan ya da kabloyla bağlı olan donanım birimlerdir.
a. Güç Kaynağı b. İşlemci c. Sabit Disk
d. Ram Bellek e. Anakart
f. Ses ve Ekran Kartı
2. Dış Donanım Birimleri: Bilgisayara kablolu ya da kablosuz olarak dışarıdan bağlı olan birimlerdir.
a. Ekran b. Klavye
c. Fare d. Yazıcı
e. Hoparlör ve Kulaklık
B. Yazılım: Bilgisayarı kullanmamızı sağlayan programların genel adıdır. İşletim Sistemi Yazılımları ve Uygulama Yazılımları olmak üzere ikiye ayrılır.
1. İşletim Sistemi Yazılımları: Bilgisayardaki donanımları kullanmayı, kullanıcı ile bilgisayar arasında iletişimi sağlayan arayüz yazılımlarıdır. İkiye ayrılır.
a. Masaüstü İşletim Sistemleri(MacOS, Linux, Windows,Pardus) b. Mobil İşletim Sistemleri(iOS, Android)
2. Uygulama Yazılımları: Bilgisayarda çeşitli amaçlar için kullanılan (yazı yazmak, resim çizmek vb. gibi) programlara denir.
Bilgisayara kurulan program işletim sistemidir. Resim işleme programları, oyun programları, hesaplama programları, video izleme programları gibi uygulama yazılımları işletim sistemi üzerine kurulur.
Pardus: Türkiye’nin ilk ve tek işletim sistemi Pardus’dur. TÜBİTAK ULAKBİM bünyesinde geliştirilmiştir.
İşletim Sisteminin Görevleri:
1. Bellek Yönetimi
2. Dosya ve Klasör Yönetimi
3. Uygulama Yönetimi 4. Kullanıcı Arayüzü
Klavye Ve Fare Tuşlarını Bulalım
Ctrl Tuşu: Kısa yol ve simge seçimi için kullanılan kontrol tuşlarıdır.
Boşluk Tuşu: Yazı yazarken boşluk bırakmaya yarayan tuştur.
Enter Tuşu: Yazı yazarken paragraf başı bırakmaya yarayan ve onaylamayı sağlayan tuştur.
Backspace Tuşu: Sola (geriye) doğru silmek için kullanılan tuştur.
Caps Lock Tuşu: Sürekli büyük harf veya küçük harf yazmak için kullanılan tuştur.
Shift Tuşu: Sayıların üzerindeki karakterleri yazmamızı sağlayan tuştur. Ayrıca sadece bir harfi büyük yazmak için de kullanılır.
Alt Gr Tuşu: Sayıların altındaki karakterleri yazmamızı sağlayan tuştur.
Tab Tuşu: Bölümler arası geçiş yapmayı sağlayan tuştur.
Delete Tuşu: Silme tuşudur. Yazıyı sağa doğru silmeyi sağlar.
Num Lock Tuşu: Sağ tarafta bulunan sayıları kullanmamızı sağlayan tuştur.
Farenin Sol Tuşu: Fare üzerinde tek tıklayınca dosya seçmeye, çift tıklayınca dosyaları açmaya yarayan tuştur.
Farenin Sağ Tuşu: Fare üzerinde dosyaları silme, kopyalama, taşıma, yeniden adlandırma gibi ayarların olduğu menüyü açmaya yarayan tuştur.
Fare Tekerleği: Farenin İnternet sayfalarında ya da belgelerde aşağı doğru kaydırma işlemi yapan tuşudur.
Kim Giriş Kim Çıkış?
Giriş Birimi: Bilgisayara bilgi(veri) girişi yapmayı sağlayan birimlere verilen isimdir.
Çıkış Birimi: Bilgisayarda bilgi(veri) çıkışı yapmayı sağlayan birimlere verilen isimdir.
Hem Giriş Hem Çıkış Birimi: Bilgisayara bilgi(veri) girişi ya da çıkışı yapmayı sağlayan birimlere verilen isimdir.
GİRİŞ AYGITLARI HEM GİRİŞ
HEM ÇIKIŞ ÇIKIŞ AYGITLARI
1.Klavye 2.Tarayıcı 1.Usb Bellek 2.Modem 1.Yazıcı 2.Hoparlör 3.Mikrofon 4.Joystick
5.Dijital Kamera 6.Webcam 7.CD
3.Faks 4.Dokunmatik Ekran 3.Kulaklık 4.Bilgisayar Ekranı
Verilerimi Saklıyorum
Bilgisayarda bilgiler(veriler) 1 ve 0 olarak kodlanır. Bilgisayarda gördüğümüz her şey arka planda 1 ve 0 ile kodlanır. Örneğin klavyeden girilen bir harf;
A = 10010001 olarak saklanır. B = 10010101= 8 bit= 1 Byte
Bilgisayar Hafıza Birimleri
Bilgisayardaki dosyaların büyüklüğünü belirtmek için kullanılan ölçü birimlerine bilgisayar hafıza birimleri denir. Bilgisayardaki en küçük hafıza birimi bit’tir. Bit(b) sadece 1 ya da 0 değeri alabilir.
Küçükten Büyüğe Hafıza Birimleri;
8 bit (b) = 1 Byte (B)
1024 Byte (B) = 1 Kilobyte (KB) 1024 Kilobyte (KB) = 1 Megabyte (MB) 1024 Megabyte (MB) = 1 Gigabyte (GB) 1024 Gigabyte (GB) = 1 Terabyte (TB) Bilgisayarda bilgilerin saklandığı birimler;
1) Sabit Disk (500 GB – 2 TB) 2) CD (700 MB)
3) DVD (4,7 GB)
4) USB Bellek (2 GB – 512 GB) 5) Hafıza Kartı (2 GB – 512 GB) 6) Disket (1.44 MB)
Bilgisayarda dosyaların kapladığı alanlar;
Bir oyun dosyası yaklaşık 50 GB’tır.
Bir film dosyası yaklaşık 1 GB’tır.
Bir müzik dosyası yaklaşık 5 MB’tır.
Bir resim dosyası yaklaşık 3 MB’tır.
Bir belge dosyası yaklaşık 1 MB’tır.
3.HAFTA DOSYALARIM NEREDE?
Dosya: Bilgisayarda bilgilerin kaydedildiği birimlere dosya adı verilir. Dosya içerisindeki bilgi; resim, yazı, çizim, ses gibi her şey olabilir.
Dosya Adı: Dosyaya kendimizin verdiği isimdir. Dosya adında <,>,:,?,|,*,\,/,‘’ karakterlerini kullanamayız.
Nokta: Dosya adı ile dosya uzantısı ayıran işarettir.
Dosya Uzantısı: Dosyanın türünü ve hangi yazılım tarafından açılabileceğini gösteren kısımdır.
Genellikle 3 veya 4 harften oluşur.
Dosyaları Uzantıları: .
.exe: Uygulama dosyaları
.txt: Metin dosyası
.gif: Hareketli resim dosyası
.jpg, .png, .bmp: Resim dosya uzantıları
.avi, .mpeg, .mov, .mp4, .wmv:
Video dosya uzantıları.
mp3, wav, track, wma: Ses dosyaları
doc, docx: Microsoft Word dosyası
xls, xlsx: Microsoft Excel dosyası
ppt, pptx, pps: Microsoft Power Point dosyası
zip, rar: Sıkıştırılmış dosyalar
pdf: E-kitap dosyası
Klasör: Ortak özelliğe sahip dosyaları bir arada bulunduran birimlere klasör denir.
Bilgisayarda karışıklığı önler. Klasör oluşturmak için Farenin sağ tuşuna tıklarız, açılan menüden Yeni > Klasör yolunu izleyerek klasör oluştururuz.
Bir dosya veya klasörü taşımak için; Klasöre sağ tıklarız Gelen menüden Kes’e tıklarız, Klasörü taşımak istediğimiz yere geliriz, Boş bir yere sağ tıklar ve Yapıştır deriz.
Bir dosya veya klasörü kopyalamak için; Klasöre sağ tıklarız, Gelen menüden Kopyala’ya tıklarız, Klasörü taşımak istediğimiz yere geliriz, Boş bir yere sağ tıklar ve Yapıştır deriz.
Bir dosya veya klasörü silmek için; Klasör veya dosyaya sağ tıklarız Gelen menüden Sil’e tıklarız Silinen dosya Geri Dönüşüm Kutusuna gidecektir.
Bulut Depolama: Bulut depolama, internet üzerinde bize verilen bir alanda dosyalarımızı saklamamıza verilen isimdir. Bu depolama hizmeti sayesinde dosya ve klasörlerimize internetin olduğu her yerden her zaman erişebilmekteyiz.
4.HAFTA
ARTIK DAHA BİLİNÇLİYİM
Etik; doğru ile yanlışı, haklı ile haksızı, iyi ile kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek, bunun sonucunda da doğru, haklı, iyi ve adil olduğuna inandığımız şeyleri yapmaktır.
İnternet Etiği; İnternet üzerinde iletişimde bulunurken doğru ve ahlaki olan davranışlarla, yanlış ve ahlaki olmayan davranışları belirleyen kurallar bütünüdür.
İnternet Etiği Kuralları
1. İnternet’i insanlara zarar vermek için kullanmamalıyız.
2. Başkalarının İnternet’te yaptığı çalışmalara engel olmamalıyız.
3. Başkalarının gizli ve kişisel dosyalarına İnternet yoluyla ulaşmamalıyız.
4. Bilgilerin doğruluğunu tam olarak emin olmadan bilgileri savunmamalıyız.
5. Ücretini ödemediğimiz yazılımları kopyalayıp kendi malımız gibi kullanmamalıyız.
6. Başkalarının elektronik iletişim kaynaklarını izinsiz kullanmamalıyız.
7. Elektronik iletişim ortamını başkalarının haklarına saygı göstererek kullanmalıyız.
8. İletişim sürecinde kullandığımız dilin
doğuracağı sonuçları önceden düşünmeliyiz.
Dijital Zorba: İnternet üzerinde başka insanlara kötü davranış sergilemek başkalarının haklarını ihlal etmeye denir.
5.HAFTA
YARATICI ÜRÜNLERİMİZ NASIL KORUNUYOR?
Telif Hakları: Telif hakları kendi emeğimiz ile oluşturduğumuz ürünler için sahip olduğumuz haklardır. Kullanma, paylaşma ve değiştirme gibi izinleri kapsar.
Eserleri Doğru Kullanmak:
Eserin kime ait olduğuna bakmalısın.
Eseri sahibinin izin verdiği şekilde kullanmalısın.
Eseri kullanmak için en azından e-posta ile eserin sahibine ulaşıp izin almalısın.
Eseri kullandığında sahibine atıf yapmalısın.
Eğer gerekli ise eserin kullanım bedelini ödemelisin
Atıf Yapmak: Bir eseri ya da eserin bir bölümünü kullanırken eser sahibini ve eserin yer aldığı ortamı bildirmektir.
Adil Kullanım: Eserin izin alınmadan kullanılabileceği durumları adil kullanım belirler.
Açık Erişim: Ücretsiz ve açık erişim herkesin her yerde ve her zaman bilgiye erişmesini mümkün kılar.
Yaratıcı Birliktelik (Creative Commons): Eserlerin sahiplerinin izin verdiği şekilde kullanılabilecek bir lisans türüdür. Yaratıcı birliktelik sembolünün (CC) olduğu eserler telif hakları çerçevesinde kopyalanabilir, dağıtılabilir, düzenlenebilir ve birleştirilebilir.
Lisans Türleri
1. Ücretsiz Yazılım(Freeware): Sizin için güzel bir yazılım yapmaya çalıştım. Ücretsiz istediğiniz gibi kullanın.
2. Geliştirme Aşaması(Beta): Bir yazılım geliştiriyorum, yazılımımı deneyip bana fikir vermek ister misiniz?
3. Lisanslı Yazılım: Önemli olduğunu düşündüğüm yazılımımı belirli bir ücret karşılığında kullanabilirsiniz.
4. Geçici Kullanım(Trial): Yazılımım ücretli bir yazılım. İsterseniz 15 gün deneyin, memnun kalırsanız satın alın.
5. Demo Yazılım: Yazılımım ücretli bir yazılım. Ama bazı özelliklerini kullanabileceğiniz kısıtlı bir sürümünü ücretsiz kullanabilirsiniz.
6. Sınıf Bilişim Teknolojileri ve Yazılım
Hazırlayan: Yasin Özdoğan 6.HAFTA
DİJİTAL DÜNYANIN SUÇLULARI
Bilişim Suçları: Teknoloji kullanarak dijital ortamda kişi veya kurumlara maddi veya manevi olarak zarar vermek” bilişim suçları olarak tanımlanabilir.
Bilişim suçları nelerdir?
1. Bilgisayar sistemlerine ve servislerine yetkisiz erişim.
2. Bilişim sistemlerini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme.
3. Kanunla korunmuş bir yazılımın izinsiz kullanılması.
4. Yasa dışı yayınlar yapmak.
5. Bilişim yolu ile dolandırıcılık.
6. Bilişim yoluyla hakaret ve şantaj.
En sık karşılaşılan bilişim suçları şunlardır; • Kredi kartı dolandırıcılığı • Başkasının adına sahte hesap açmak • Başkaları ile ilgili nefret söyleminde bulunmak
Siber Aklımı Seveyim!
1. Güvenli olmayan web sitelerinde; Üye olma! Alışveriş yapma! Bağlantılara tıklama!
Haberlere hemen inanma! Dosya indirme!
2. Güvenlik yazılımı kullan!
3. Tanımadığın kişilerle iletişime geçme!
4. Elektronik posta eklerini açarken dikkatli o!l
5. Telefonda polis, banka görevlisi, hakim, savcı, müşteri hizmetleri personeli gibi arayan kişilere kişisel bilgilerini verme!
6. Karşındaki kişinin tanıdığın bir kişinin hesabını izinsiz kullanabileceğini unutma!
7. İnternette emin olmadığın bilgileri paylaşma!
8. Mümkünse önemli bilgilerin olduğu bilgisayar ile internete bağlanma!
9. İnternette hiçbir zaman tam güvende olamayacağını unutma!
7.HAFTA DİJİTAL DÜNYA
İnternetin olmadığı günlerde insanlar radyo, gazete ve daha sonra televizyon aracılığıyla bilgi edinmeye başladılar. Artık günümüzde saniyeler içinde mobil cihazlar yardımıyla bilgi edinebilmekteyiz. İnsanlar eskiden birbiriyle haberleşmek için mektupları kullanırken artık internet üzerinden telefonla görüntülü konuşabiliyor. Mektup yerine pek çok dijital veriyi saniyeler içinde ve ücretsiz bir şekilde e-posta yardımı ile başkasına gönderebiliyor.
Teknolojiyi kullanırken dikkatli olmalıyız! Çünkü...
Teknolojinin sosyal ve kültürel hayata olumlu katkıları olduğu kadar olumsuz etkileri da vardır.
Sosyal ağları kullanırken ya da elektronik ortamda oyun oynarken zamanımızı doğru kullanmaya dikkat etmeli ve karşılaşabileceğimiz tehlikelerin bilincinde olmalıyız.
Önemli olan bu teknolojileri gelişen dünyaya ayak uydurabilmek ve eğitim ve öğretim amacıyla kullanmaktır.
8.HAFTA
BİLGİM DEĞERLİ VE ÖNEMLİ
Bilgi güvenliği konusunu üç başlık(Gizlilik, Erişilebilirlik, Bütünlük) altında toplamıştır.
Gizlilik
Önemli bilgilerin yetkisiz kişilerin eline geçmemesi bilgi güvenliğini ifade eder.
Örneğin, bir şirketin veya bir kurumun bazı belgelerine sadece yetkili kişiler erişebilir.
Erişilebilirlik
Bilginin ihtiyaç duyulduğu zaman erişilebilir olmasıdır. Örneğin; yüksek katlı bir apartmanda asansörün çalışmaması oldukça zor bir durumdur. Bu durum, erişilebilirliğe örnek olarak verilebilir.
Bütünlük
Verinin yetkisiz kişiler tarafından değiştirilememesini kapsayan bir özelliktir. Örneğin veriler zararlı yazılımlardan veya kişilerden zarar görebilir. Verilerin bozulması veri bütünlüğünü bozar.
Örnek Durumlar:
• Okula izinsiz girişlerin engellenmesi. (Gizlilik)
• Okul notlarınızın öğretmenlerden başkası tarafından değiştirilmemesi. (Bütünlük)
• Özel araç park alanlarına girişler. (Gizlilik)
• Okul kameralarının internetten takibi. (Erişilebilirlik)
• Okul güvenlik kameralarının başkaları tarafından internetten izlenmesinin engellenmesi.
(Gizlilik)
• Defterden sayfa eksilip eksilmediğini anlamak. (Bütünlük)
• İstendiğinde elektronik postalara erişim. (Erişebilirlik)
Https Nedir?
İnternet’te kullandığımız sitelerde güvenli bir şekilde bağlantı kurduğumuzu anlamanın yollarından biri adres çubuğuna bakmaktır. Eğer HTTPS ile başlayan bir adres ise bu bağlantı güvenlik sertifikası kullanıyor demektir.
9.HAFTA DİJİTAL TEHLİKELER
Zararlı Yazılımlar: Bilgisayarları bozan, yavaş çalışmasına veya hiç çalışmamasına neden olan, bilgisayardaki önemli bilgileri çalabilen kötü amaçlı yazılımlardır. Zararlı yazılımlar sadece virüsler değildir. Birçok çeşidi vardır.
Ünlü Zararlı Yazılımlar: 1971 yılında Creeper isimli ilk bilgisayar virüsü ortaya çıkmış ve ARPANET’deki bilgisayarlara bulaşmıştır. 1998 yılında ise Çernobil virüsü ortaya çıkmıştır.
CryptoLocker 2013’te ortaya çıkan fidye isteyen kategoride (ransomware) bir zararlı yazılımdır.
Zararlı Yazılım Çeşitleri:
Virüs: Kendi kendine çoğalarak, başka programlara bulaşabilen. Bilgisayarı yavaşlatıp, bilgileri bozabilen yazılımlardır.
Solucan: Ağdan veya internetten bulaşarak, ağda gezerek interneti yavaşlatabilen yazılımlardır.
Trojan: İndirilen bir oyunun veya programın içinde gizlenerek bulaşan, fark edilmeden bilgileri çalabilen yazılımlardır.
Rootkit: Bilgisayarları uzaktan kontrol edebilen yazılımlardır.
KeyLogger: Tüm klavye hareketlerini kaydederek gizlice gönderen, tüm yazışmaları, parola ve kart bilgileri gibi bilgileri ele geçirebilen yazılımlardır.
6. Sınıf Bilişim Teknolojileri ve Yazılım
Hazırlayan: Yasin Özdoğan Koruyucu Yazılımlar:
Güvenlik duvarları: Güvenlik duvarı bilgisayarımızın veri trafiğini kontrol eden bir yazılım ya da donanımdır. Bu yazılımlar, yetkisiz kullanıcıların ve solucanların bilgisayara girişini engelleyip istenmeyen trafiği engelleyerek bilgisayarları korur.
Antivirüs Yazılımı: Bilgisayarınızı zararlı yazılımlara karşı korur ve mevcut zararlı yazılımları tespit eder. Mümkünse siler, silemezse de karantinaya alır.
Antivirüs Yazılımlarının Görevleri:
1. Dosyalarımızı korur.
2. Bilgisayarımıza yeni takacağınız bellek birimini tarar.
3. Yeni kullanılacak dosyayı açmadan önce tarayarak gerçek zamanlı koruma sağlar.
4. İnternette gezinirken gizliliği, performansı ve verimliliği artırır.
5. Gezinme bilgilerimizi gizli tutmaya yardımcı olur istenmeyen reklamları engeller.
6. Parola bilgilerimizi güvenli tutabileceğiniz araçlar sunar.
7. Kapsamlı güvenlik durumu raporlaması sağlar.
8. Zararlı yazılımların verdiği zararı geri almaya çalışır.
9. Akıllı İşaret (kare barkodlar, kare kodlar) bağlantısının güvenliğini denetler.
10. Cep telefonumuzu da zararlı yazılımlardan koruyabilir.
11. Kesintisiz bir şekilde uygulamalarımızı kullanmamıza yardımcı olur.
12. Güvenlik yazılımları sanal dünyada en büyük yardımcımızdır.
10.HAFTA BİLGİSAYAR AĞLARI
Bilgisayar Ağı: İki ya da daha fazla bilgisayarın bilgi paylaşımı veya iletişimi için bağlanmasıyla oluşan yapıya “Bilgisayar Ağı” denir. Bilgisayar ağları okul, hastane, banka, kütüphane gibi yerlerde kullanılmaktadır.
Neden Kullanılır?
Dosya Paylaşımı: Bilgisayarlar arasında resim, müzik, video gibi dosyaları paylaşmak için kullanılır.
Çevrimiçi Birimlerin Paylaşımı: Yazıcı gibi donanım birimlerinin paylaşımı için kullanılabilir.
Bu sayede maliyetler düşürülebilir.
Uygulama Yazılımı Paylaşımı: Masaüstü kontrol programları, oyunlar gibi uygulamaların birbiri ile haberleşmesi için kullanılır.
İletişim Kurmak: Birbirinden uzakta olan insanların birbirleri ile yazılı veya görüntülü konuşabilmelerine olanak sağlar.
Bilgisayar Ağı Türleri
1. Yerel Alan Ağı: Birbirine yakın mesafedeki; aynı binada veya aynı oda içerisinde bulunan bilgisayarların bağlanmasıyla oluşturulan ağlardır.
2. Metropol Alan Ağı: Bir şehir ya da geniş bir mekânda bulunan Yerel Alan Ağlarının birbirine bağlanmasıyla oluşan ağ türüdür.
3. Geniş Alan Ağı: Birbirine çok uzak mesafedeki bilgisayar veya ağların bağlanmasıyla oluşan ağ türüdür.
İnternet: Dünyadaki bütün bilgisayarların birbirine bağlanması ile oluşan ağa internet denir.
Ağ Bileşenleri Nelerdir?
Ağ Kartı: Bir bilgisayarın ağ üzerindeki diğer araçlarla veri alış verişini sağlayan iç donanım birimidir.
Ağ Kablosu: Ağ kartından çıkan veri, ağ kablosu yolu ile modeme ulaştırılır.
Modem: Bilgisayarların telefon hattı üzerinden İnternet’e bağlanmasını sağlayan elektronik cihaza modem denir.
Kablosuz Ağ: Veri iletimi için kabloların yerine sinyallerin kullanıldığı bağlantılara kablosuz ağ denir.
Telefon Hattı: Ülkemizde internete bağlanmak için telefon hatları kullanılmaktadır.
İntranet: Sadece belirli bir kuruluş içindeki bilgisayarları birbirine bağlayan ağlara denir.
İnternet Tarayıcısı: İnternette HTML tabanlı veya daha gelişmiş sayfaların açılmasını sağlayan yazılımlara denir.
Dağıtıcı(Switch): Bilgisayarların ve diğer ağ birimlerinin birbirlerine bağlanmasına olanak sağlayan ağ donanım birimine denir.
Yönlendirici(Router): Aynı ağ iletişim kurallarını kullanan iki bilgisayar ağı arasında veri iletimini sağlayan ağ donanım birimine denir.
Ağ Yazıcısı: Ağ üzerinde kurulu olan ve bütün bilgisayarların bir yazıcıdan çıktı alabilmesini sağlayan sistemdir.
İnternet Adreslerinin Yapısı:
www.meb.gov.tr
Dünya Çapında Ağ Sitenin Adı Site Uzantısı Ülke Kısaltması (World Wide Web)
WWW(World Wide Web) : Dünya çapında ağ demektir. İnternete bağlanıldığını belirtir.
Site Adı: Siteye verilen isimdir. Site adında Türkçe karakterler kullanılmaz.(ş,ç,ğ,ü,ö,ı) Site Uzantısı: Sitenin içeriğini belirten kısaltmalardır.
.com: Özel şirketler .net: İnternet hizmeti sağlayan şirketler .org: Kar amacı gütmeyen vakıf ve dernekler .gov: Devlet kurumları
.edu: Üniversiteler .info: Bilgi içerikli siteler .meb.k12.tr: ilkokul, ortaokul, lise Ülke Kısaltması: Sitenin hangi ülkeye ait olduğunu gösterir.
.fr: Fransa .us: ABD .uk: İngiltere .it: İtalya .cn: Çin .de: Almanya
11.HAFTA
ARA-TARA, SOR-SORGULA
Arama Motoru: Arama motorları, internette belirli anahtar kelimeler ya da belirli belgeleri kullanarak arama yaptığımızda bize ilgili sonuçlar sunmaya çalışan web siteleridir. Arama motorları içerikleri anahtar kelimelere göre gruplandırarak, onlara daha hızlı ulaşmamızı sağlar. Günümüzde en çok kullanılan arama motorları, Google, Yandex, Bing’tir. Arama yaparken kategorilere göre arama yapılabilir.
6. Sınıf Bilişim Teknolojileri ve Yazılım
Hazırlayan: Yasin Özdoğan Görsel Arama: Görsellerde arama yapmamıza olanak sağlar.
Görsel arama filtre ölçütleri vardır. Bunlar;
Haber Arama: Haberler, tüm haberler ve blog haberleri olarak kategorilenmiştir. Haberler tarih, içerdiği anahtar kelimelere, ilgi sıralamasına, dile ve ülkeye göre filtrelenebilir.
Video Arama: Videoların da görseller gibi arama ölçütleri mevcuttur. Ülkeye, videonun süresine, videonun yayınlanma zamanına, videonun kalitesine, videonun alt yazısı olmasına, videonun yayınlandığı adrese göre arama yapılabilir.
Haritalar Üzerinde Arama: Haritada belirlediğiniz konumdaki anahtar kelime ile ilgili olan yerlerin işaretlenmesi gerçekleştirilebilmektedir.
EBA ARAMA MOTORU: Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Bilişim Ağı (EBA) öğrencileri gereksiz ve zararlı içeriklerden korumak amacı ile akademik araştırmalar için kullanılabilecek bir arama motoru hizmete açmıştır.
Doğru ve Güvenli Arama Yapma:
1. Bir kaynaktaki bilgi başka bir kaynaktan teyit(en az 3) edilmelidir.
2. Güvenilir arama motorlarını kullanılmalıdır.(Google, EBA vb.) 3. Bilgilerin güncel olmasına dikkat edilmelidir.
4. WİKİ adı verilen kaynakların herkesin bilgi girmesine olanak veren kaynaklar olduğunu bilinmeli, bu nedenle bilginin %100 doğru olmayabileceğini unutulmamalıdır.
Bilgi Yönetimi: Bilgi yönetiminde bir plan doğrultusunda veriler toplanır, kısa dönemli saklanır, analiz edilir, gereksiz verilerden temizlenip işlenir ve kullanılır hâline getirilir. Veri dağıtılır, tekrar kullanıma hazır hâle getirilir ve uzun dönemli saklanacak şekilde depolanır.
Bilgi Kirliliği: İnternette gereksiz, tekrar eden, doğruluğu kanıtlanmamış ya da yanlış olan birçok bilgi vardır. Bunlar bilgi kirliliği olarak adlandırılır.
Bilgi kirliliğinin yol açtığı sorunlar:
Zaman kaybına sebep olabilir.
Gereksiz emek kaybı oluşturabilir.
Para kaybına sebep olabilir.
Depolama sorunlarına yol açabilir.
Doğru karar vermeyi engelleyebilir.
EBA: Eğitim Bilişim Ağı, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından oluşturulan eğitim platformudur. EBA’da ders içerikleri, uygulamalı eğitimler, görsel ve yazılı materyaller, yarışma ve sosyal etkinlikler vardır.
12.HAFTA İLETİŞİM BENİM İŞİM!
İletişim: Bilginin bir kaynaktan alıcıya aktarılma sürecidir. İletişim araçları ise Bilgiye ulaşılmasını ve bilginin oluşturulmasını sağlayan her türlü görsel, işitsel, basılı ve yazılı araçlardır.
Görsel İletişim Araçları: Bir bilgiyi veya mesajı ifade etmek ya da iletişim kurmak amacıyla göze hitap eden iletişim araçlarıdır. Örnek: Televizyon, dergi, bilgisayar, gazete, kitaplar, resimler vb.
İşitsel İletişim Araçları: Bir bilgiyi veya mesajı ifade etmek ya da iletişim kurmak amacıyla kulağa hitap eden iletişim araçlarıdır. Örnek: Telefon, MP3 çalar, ses kayıt cihazı, radyo, cd-kasetçalar vb.
Yazılı ve Basılı İletişim Araçları: Bir bilgiyi veya mesajı yazılı olarak ifade etmek amacıyla kullanılan iletişim araçlarıdır. Örnek: Gazete, dergi, kitap, poster, broşür vb.
Eş Zamanlı (Senkron) İletişim Araçları: Kullanıcıların aynı zamanda, ama farklı mekanlarda olduğu durumlarda kullanılan iletişim araçlarıdır.
Farklı Zamanlı (Asenkron) İletişim Araçları: Kullanıcıların farklı zamanlarda, aynı veya farklı mekânlarda olduğu durumlarda kullanılan iletişim araçlarıdır
Forum: Kullanıcıların belirli konularda fikir alışverişinde bulunduğu, çeşitli paylaşımlar yaptığı bir alanıdır.
Çevrimiçi Sohbet: İki veya daha fazla kişinin aynı zaman içerisinde internet üzerinden iletişim sağlayabilmesidir. Sohbet programları aracılığıyla yapılır.(WhatsApp, Zoom vb.)
13.HAFTA
SAYILARLA OYNUYORUM
Tablolama Programı: Tablolama programı ile, verilerle ilgili grafikler çizebilir, kolay ve hızlı bir şekilde raporlar, özetler hazırlayabilir, istenilen verilere ulaşabilir, sıralayabilir, verileri sorgulayabilirsiniz. En çok kullanılan tablolama programları; Google E-tablolar, Microsoft Excel, LibreOffice, OpenOffice’tir.
▪ Bir elektronik tablolama yazılımını açtığınızda göreceğiniz şey, kutularla dolu bir pencere olacaktır.
▪ Satırlar ve sütunların kesişmesiyle oluşan bu kutulara hücre adı verilir. Hücreler sütundan harfi(D), satırdan sayıyı(6) alarak isimlendirilir.(D6)
Google E-Tablolar:
Bilgisayar, tablet hatta mobil cihazlardan çeşitli matematiksel işlem ve grafik belgeleri oluşturabileceğimiz ve başka kullanıcılar ile paylaşarak ortak çalışma yapabileceğimiz internet üzerinden kullanılan ücretsiz bir uygulamadır.
6. Sınıf Bilişim Teknolojileri ve Yazılım
Hazırlayan: Yasin Özdoğan Google E-Tablolar Genel Görüntüsü:
Google E-Tablolarda Formül Kullanımı:
=TOPLA(C1:C8) C1’den C8’e kadar olan hücreleri toplar.
=ORTALAMA(D1:D8) D1’den D8’e kadar olan hücrelerin ortalamasını bulur.
Google E-Tablolarda Sıralama: Verileri sayısal veya alfabetik olarak sıralamayı sağlar.
Google E-Tablolarda Filtreleme: Filtreleme işlemi ile uzun listeleri istediğiniz kriterlere göre kısaltabilir, gereksiz verileri göz önünden uzaklaştırabilirsiniz.
Google E-Tablolarda Grafik Ekleme: Tabloların daha iyi bir şekilde anlaşılabilmesi için verilerin görsel olarak gösterilmesidir.
14.HAFTA
SES VE VİDEO İŞLEME PROGRAMLARI
Ses kartı: Bilgisayarda sesi oluşturan ve duyabilmemiz için gerekli düzenlemeleri de yapan donanım birimidir.
Hoparlör ya da Kulaklıklar: Bilgisayardaki sesi duyabileceğimiz biçime dönüştüren donanım birimidir.
Mikrofon: Sesimizi bilgisayara aktararak kaydedilebilmesini sağlayan donanım birimdir.
Sesimizi nasıl kaydederiz? Sesimizi kaydetmek için ses dalgalarından analog elektriksel bir sinyal oluşturan mikrofonları kullanırız. Bu sinyal mikrofon ile ses kartına iletilir ve analogdan dijitale (fiziksel ortamdan bilgisayara) çevrilerek bilgisayarda kaydedilir.
Ses dosyası uzantıları: Ses dosyalarının uzantıları diğer dosyalardan farklıdır. Mp3, wav, ogg bu uzantılardan bazılarıdır.
Ses Kaydetme Programı: Bilgisayarda ses kaydedici ya da Audacity vb. gibi programlar.
Ekran Kartı: Bilgisayarda görüntüyü oluşturan aygıta ekran kartı denir.
Kamera: Görüntümüzü kaydetmek için cep telefonlarımızda, bilgisayarlarımızda bulunan kameraları kullanırız.
Monitör/Ekran: Dijital ortamlardaki bilgileri bizlere gösteren aygıttır.
Görüntü nasıl oluşur? Bir görüntü çok sayıda küçük noktanın birleşmesiyle oluşur. Dijital ortamlarda bu noktalara piksel diyoruz. Her pikselin kendine ait renk ve yoğunluk bilgisi vardır. İşte bu piksellerden binlercesi bir araya gelerek ekrandaki görüntüyü oluşturur.
Görüntü dosyası uzantıları: Video dosyalarının uzantıları da farklı biçimlerdedir. avi, wmv, mpeg bu uzantıların en sık kullanılanlarıdır.
Video Kaydetme ve Düzenleme Programı: Bilgisayarda kayıt edilen görüntüler üzerinde değişiklik yapmak için Windows Moviemaker vb. gibi programları kullanabiliriz.
15.HAFTA
VİDEOMU DÜZENLİYORUM
Windows Movie Maker
Çekilen videolar üzerinde düzenlemeler yapabilirsiniz. Video düzenleme amacıyla oluşturulmuş çok sayıda program vardır. Bunlardan biri de pek çok bilgisayarda yüklü bulunan ve ücretsiz olarak da indirilebilen Windows Movie Maker programıdır. Videoyu ekledikten sonra düzenle bölümüne gelerek birçok efekt ekleyebilirsiniz.
