BÖLÜM 4
URUK SERAMİĞİ
1
Hassuna’nın ardından Samarra ile devam eden Mezopotamya ve çevresindeki seramik geleneği, Ubeyd sonrasında Uruk ile yeni bir aşamaya ulaşır.
Uruk Çağı’nın özelliği artık kent kültürünün ortaya çıkmış olması ve her alanda bir çok MA ÇLI O LU P K ULLA
NI M H
AK KI SA KLI DI R
Uruk kültürü güney Mezopotamya kalıntılarındaki buluntular arasında, ya da bu kültürün yayıldığı alanda açık renkli, boyasız genellikle çarkta yapılmış seramikle tanınır. Bu seramiğin erken safhası ilk kez Uruk'da yapılan kazılarla saptanmıştır (daha sonra da Eanna kutsal alanının alt safhalarında). Seramik erken, orta ve geç olarak 3'e ayrılırken, diğer malzeme geç Uruk'dan daha önceye kesin olarak verilememiştir. Erken ve orta safhalarda Uruk yerleşiminin odağı Nippur-Adad bölgesi görünmektedir. Seramik tek renkli ve çark yapımı olup, form olarak da farklılık göstermektedir. Ağız kenarı yivli kaplar ortaya çıkıyor. Emzikli ve kulplu kapları ilk kez görüyoruz. Kulplu maşrapalar, çaydanlıklar ve çan biçimli seramikler yeni tipleri teşkil ediyor. Uruk seramiği İran Suza A ve Bakün seramiklerine yakınlık gösteriyor. Mühür sanatında da bazı benzerlikler mevcut.
3
EĞ İT İM A MA ÇLI O LU P K ULLA
NI M H
AK KI SA KLI DI R
Seramik tek renkli ve çark yapımı olup, form olarak da farklılık göstermektedir. Çömlekçi çarkının kullanılması seri üretime de geçilmesini sağlamıştır. Çark ile seramiğin şekillendirme süreci hızlanmıştır.
Ağız kenarı yivli kaplar ortaya çıkıyor. Emzikli ve kulplu kapları ilk kez görüyoruz. Kulplu maşrapalar, çaydanlıklar ve çan biçimli seramikler yeni tipleri teşkil ediyor. Uruk seramiği İran Suza A ve Bakün seramiklerine yakınlık gösteriyor. Mühür sanatında da bazı benzerlikler mevcut.
Bu dönemde çömlekçi çarkı ve yoğun üretim bir çömlekçi sınıfının da ortaya çıkmasına neden olmuştur. MA ÇLI
O LU P K ULLA
NI M H
AK KI SA KLI DI R
URUK SERAMİK ÖRNEKLERİ
5
Formlarda farklılıklar mevcuttur
EĞ İT İM A MA ÇLI O LU P K ULLA
NI M H
AK KI SA KLI DI R
URUK DEVRİNİN TİPİK DEVRİK AĞIZLI KASELERİ
MA ÇLI O LU P K ULLA
NI M H
AK KI SA KLI DI R
7
URUK
EĞ İT İM A MA ÇLI O LU P K ULLA
NI M H
AK KI SA KLI DI R
URUK SERAMİKLERİ
MA ÇLI O LU P K ULLA
NI M H
AK KI SA KLI DI R
9
Tello/Girsu Louvre
Tello/Girsu Louvre
Habuba Kabira Mainz Universitesi
EĞ İT İM A MA ÇLI O LU P K ULLA
NI M H
AK KI SA KLI DI R
FAYDALANILAN
VE TAVSİYE EDİLEN KAYNAKLAR
Art Of The First Cities
J. Aruz (Ed. By), MET Museum, New York 2003 Mezopotamya ve Eski Yakındoğu
M. Roaf, ABUA 9, İletişim Yayınları, Istanbul 1996 Antik Kentler
C Gates, Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2015 Antik Mezopotamya, Var Olmamış Cennet
S. Pollock, Sümer Yayınları, İstanbul 2017 Yakındoğu
U. Eco, Alfa-Tarih, İstanbul 2018 Kentlerin Doğuşu
J.-L. Huot, J.-P. Thalmann, D. Valbelle, İmge, Ankara 2000fa
11
Sümer ve Sümerler
H. Crawford, Arkadaş, Ankara 2015 Mezopotamya Mitolojisi
J. Bottero, S.N. Kramer, Türkiye İş Bankası, İstanbul 2017
Beyond Babylon Art, Trade, Diplomacy in The Second Millennium B.C.
J. Aruz, v.d., Eds., MET Museum, New York 2008 The art Of Mesopotamia
E. Strommerger, Thames and Hudson, London 1964 The Art and Architecture of Ancient Mesopotamia A. Moortgat, Phaidon, London 1967
“The Role of Metallurgy in Different Types of Early Hierarchical Society in Mesopotamia and Eastern Anatolia”
M. Frangipane, Appropriating Innovations, Chapter 15, Eds. P.w. Stockhammer, vd., s. 171-183
