FONKSİYONEL ANATOMİ
Dr. Öğr. Üyesi Sevinç SERİN YAMAN
Anatomi Terimleri
Sagital Düzlem
Sagital düzlem üzerindeki iki oluşumdan median düzleme daha yakın olanı için medial, uzak olanı için lateral terimleri kullanılır.
Coronal Düzlem
Vücudun ön tarafına daha yakın düzlemlerdeki oluşumlar için anterior, arka tarafına yakın oluşumlar için posterior terimleri kullanılır.
Horizontal Düzlem
Başa yakın oluşumlar için superior,altta kalan oluşumlar için inferior terimleri kullanılır.
Pozisyon İle İlgili Terimler
Superficial (yüzeysel)– external (dış) Profundus (derin) – internal (iç)
Proksimal (gövdeye merkeze yakın) Distal (uzak)
El ve ayakta el ayası için Palmar veya volar yüz terimleri, ayak tabanı için plantar yüz terimi kullanılır.
El ve ayak sırtlarının her ikisi için dorsum terimi kullanılır.
Üst Ekstremite;
Kol: Omuz eklemi – dirsek eklemi arasında kalan kısım
Ön kol: Dirsek Eklemi – el bileği eklemi arasında kalan kısım
Alt Ekstremite;
Uyluk:
Kalça eklemi – diz eklemi arasında kalan kısımBacak:
Diz eklemi - ayak bileği arasında kalan kısımHareket ile İlgili terimler:
Vücudun veya boynun yana doğru bükülme hareketine lateral
fleksiyon, öne bükülmesine fleksiyon, arkaya doğru bükülmesine ekstansiyon denir.
Sagital düzlem üstünde ekstremitenin bükülmesine fleksiyon, gerilmesine ekstansiyon denir.
Ekstremitenin medyan düzlemden uzaklaşmasın abduksiyon, medyan düzleme yaklaşmasına adduksiyon denir.
Ekstremitelerin ortasından geçen dik eksen etrafında yaptıkları harekete rotasyon denir.
Ekstremitenin yan kenarını öne çeviren rotasyona iç rotasyon, arkaya çeviren rotasyona dış rotasyon denir.
El baş parmağının el küçük parmağına yaklaşma hareketine opozisyon, uzaklaşma hareketine repozisyon denir.
Ön koldaki iç rotasyon hareketine özel olarak pronasyon, dış rotasyonuna supinasyon denir.
Ayak bileğinin sagital düzlem üstünde yaptığı her iki hareket bükülme hareketidir. Eğer bükülme hareketi ayak tabanına doğru ise
plantarfleksiyon, ayak sırtına doğru ise dorsalfleksiyon denir.
Ayakta, ayak tabanının içe döndürülmesine inversiyon, dışa döndürülmesine eversiyon denir.
Yapısal Faktörler ve Spor
Yapısal olarak adlandırılan genelde kalıtsal özelliğe sahip boy, ağırlık, somatotip, vücut kompozisyonu ve fibril kompozisyonu gibi
parametreler spor branşlarında beceri ve fonksiyonel faktörleri etkiler.
Somatotip: İnsan vücudunun yapısı ve fiziksel tipine dayanan bir sınıflandırmadır.
Endomorfik – Yuvarlak şişman tip Mezomorfik – Kası Tip
Ektomorfik – İnce uzun tip
Antropometri : İnsan vücudunun fiziksel özelliklerini bir takım ölçme esasları ile boyutlandıran sistematize tekniklerine denir.
Kinatropometri : Antropometrik çalışmalardaki bireysel karakteristik ve niteliklerin yanı sıra bunların toplum içindeki ve toplumlar
arasındaki zaman ve yer farklılaşmasını, bireyin kuvvet, esneklik, sürat, koordinasyon gibi motor özelliklerini ve fiziki aktivite
düzeylerinin ölçümünü de içine alan bir bilim dalıdır.
HAREKETİN ANATOMİK UNSURLARI
* Destekleyici Unsurlar : Kemikler
* Bağlayıcı Unsurlar : Eklemler
* Aktif Unsurlar : Kaslar
DESTEKLEYİCİ UNSURLAR : KEMİKLER
İnsan iskeleti axial (eksensel) ve appendicular (takı) iskeleti olmak üzere iki kısımdan oluşur.
Axial iskelet : Kafatası ve gövde kemikleri Takı İskeleti : Ekstremite kemikleri
Kemikler yumuşak fibröz doku ve hücreleri ile sert inorganik
tuzlardan oluşmuşlardır. Fibröz doku kemiğe elastiklik ve sağlamlık, tuzlar ise sertlik verir.
Kemik Yapısı:
Compact (Sert)
Spongioz (Süngerimsi)
Kemiklerin Sınıflandırılması:
1- Uzun 2- Kısa 3- Yassı
4- Düzensiz ve Sesamoid (Susamsı)
1- Uzun Kemikler :
Ekstremitelerde bulunurlar. Ulna, Femur, tibia
Gövde kısmı – Diafiz Uç Kısım – Epifiz
Endokondral kemikleşme ile kemikleşirler.
Gelişmekte olan bir kemiğin epifizleri tamamen kıkırdak yapıdadır.
Epifizial kemikleşme başladığı anda bunlar diafizden bir diskus epiziale ile ayrılırlar.
Dafizin diskus epifiziale ile komşu olan kısmı diğer kısımlarına göre daha genişçedir. Bu geniş kenar gelişme çizgisi ve yeni oluşan kemiği içerir. Bu bölüme metafiz denir.
Epifiz ve metafizler esas olarak spongioz kemiklerden oluşurlar.
Yüzeyleri ise ince bir tabaka kompakt kemik ile kaplıdır. Eklem yüzeyleri de hiyalin kıkırdak ile kaplanmıştır.
Kemiğin yüzeyini periost denilen bağ dokusu zarı örter.
2 – Kısa Kemikler
Kalınlık, uzunluk ve enleri az çok birbirine yakın kemiklerdir. El ve ayakta çok sayıdadırlar.
3 – Yassı Kemikler : Kostalar, sternum, skapula ve kafa tası kemikleri bu gruba girerler.
Genellikle ince ve kıvrık bir tabaka halindedirler. Dış ve iç iki kompakt tabaka ile bunun arasında spongioz kemikten yapılmışlardır. Kemik iliği içerirler.
4 – Düzensiz Kemikler
Bazı kafatası kemikleri , vertebralar, koksa
5 – Sesamoid Kemikler
El ve ayakta tendon veya eklem kapsülü içine gömülmüş kısa tip kemiklerdir. Örn: Patella
6 – Yardımcı Kemikler
Kısa ve yassı tipte olabilirler. Os trigonum
Kemikler zengin bir kan beslenmesine sahiptirler. Eğer kemiğin kan beslenmesinde bir bozukluk varsa kesin olarak gelişme bozukluğu da oluşur.
Egzesiz sırasında, kasları ve kemikleri besleyen kapillerdeki kan akımın arttığı gösterilmiştir.
Kapiler : vücuttaki en küçük kan damarlarına verilen isimdir. (kılcal damar)
Kemikler sürekli olarak iki mekanik stresin etkisi altında kalırlar.
- Ağırlık
- Kasların çekme kuvveti
Trajektör : Bu kuvvetlerin etkisi, belirli yönleri izleyerek kemikte dağılırlar.
Normalden fazla mekanik stresler altındaki kemik inorganik tuzların depolanmasını ve organik meteryalin üretimini arttırırlar.
Mekanik stres altında fazla kalan sporcunun kemikleri , sporcu olmayanlarınkine göre daha kalındır. Kullanılmayan kemikler dekalsifiye olur ve incelir.
Kemik yüzeylerdeki yapılar:
- Eklemler - Çıkıntılar
- Çukurcuklar - Delikler
- Yarık ve Çentikler bulunur.
ÜST EKTREMİTE KEMİKLERİ
Scapula (Kürek Kemiği)
Clavicula (Köprücük Kemiği) Humerus
Radius Ulna
Ossa Carpi (El Bileği Kemikleri)
Ossa Metacarpi (El Tarağı Kemikleri) Phalanges (Parmak Kemikleri)
SCAPULA (KÜREK KEMİĞİ)
Toraksın arka – dış kısmına oturmuş üçgen şeklinde kemiktir.
Üç kenarı ve üç açısı vardır.
◦ Cavitas glenoidalis
◦ Facies cotalis
◦ Facies dorsalis Acromion
CLAVİCULA (KÖPRÜCÜK KEMİĞİ)
Toraksın üst – ön kısmında, boyun kökünün alt sınırını yapan S şeklinde bir çift kemiktir.
Kemiğin iç ucuna eztremitas sternalis denir. Bu uç sternumla eklem yapar. Kemiğin dış ucuna extremitas acromialis denir. Bu ucun ön kısmında akromion ile eklem yapan bir eklem yüzü vardır.
Klavikulanın en zayıf kısmı 1/3 dış kısmıdır. Omuzun veya ellerin üstüne düşme durumunda kemik çoğunlukla bu noktadan kırılır.
Klavikula kırığı amatör sporcularda en sık görülen kırıktır.
HUMERUS
Uzun bir kemik olup, kol iskeletini yapar. Proksimal ucunda çaput
humeri denilen baş kısmı vardır. Hyalin kıkırdakla kaplı bir eklem yüzü içerir. Kaputun çevresinde dışta tuberculum majus, içte tuberkulum minus adlı iki kabartı vardır.
Kemik cismine çaput humeri denir. Cismin arka yüzünde n.radialisin geçtiği bir oluk vardır.
Distal ucu makara şeklindedir. Alt kısmında içte trochlea humeri, dışta capitulum humeri denilen birleşik iki eklem yüzü vardır.
Trochlea ulna üst ucu, capitulum ise Radius başı ile eklem yapar. Alt ucunun yan taraflarında epicondylus medialis ve epicondylus lateralis denilen iki çıkıntı vardır. Medial epikondilin arkasından n.Ulnaris
geçer.
Humerus proksimal ucunun kırıkları genellikle voleybol, beyzbol veya hentbol oyuncularında top atışı sırasında, m.Latismus dorsi ve
m.Pectoralis majör kirişleri arasında humerusun ani ve aşırı iç rotasyonu sonucu oluşur.
ULNA
Ön kolun iç kısmında bulunan uzun bir kemiktir. Üst ucunda öne doğru nakan yarımay şeklinde bir çentik vardır. Buna incisura
trochlearis denir. Çentiğin üst kısmını olecranon alt kısmını processus coronoideus denilen çıkıntılar sınırlar.
Koronoid çıkıntının dış tarafında Radius ile eklem yapan incisura radialis denilen eklem yüzü vardır.
Kemik cisminde üç kenar ve üç yüz bulunur. Alt ucuna caput ulna denir. Bunun dış-ön yüzünde Radius, alt ucu ile eklem yapan bir eklem yüzü vardır.
Tenis , beyzbol, hentbol, basketbol, cirit atma ve jimnastik gibi dirsek ekleminin devamlı ekstansiyon yaptığı sporlarda, ekstansör
kuvvetlerin etkisiyle oluşan aşırı çekmeden dolayı olekranon kırılabilir. Gençlerde kırık epifiz diskinden kırılma şeklinde olur.
RADİUS
Ön kolun dış kısmında bulunur.
Proksimal ucuna çaput radii denir. Üst yüzünde capitulum humeri ile eklem yapan bir eklem yüzü vardır. Kaputun çevresi circumferentia articularis adlı bir eklem yüzünden oluşmuştur.
Radius cismi üç yüz ve üç kenar gösterir.
OSSA CARPİ (EL BİLEĞİ KEMİKLERİ)
El bileği kemikleri proksimal sırada 4 ve distal sırada 4 olmak üzere 8 tanedir.
Proksimal sırada dıştan içe doğru - Os scarphoideum
- Os lunatum - Os triquetrum - Os psiforme
Distal sırada dıştan içe doğru
- Os trapezium - Os trapezideum - Os capitatum - Os hamatum
Proksimal ve distal sıra bilek kemikleri arasında anatomik
pozisyondan ötürü en çok kırılan el bileği kemiği skafoid kemiktir.
Kırık aşırı hiperekstansiyonda kemiğin Radius a çarpması sonucu oluşur. Ulnar deviasyon kırık parçasının yer değiştirmesine neden olur.
Hamatum kırığı beyzbol ve tenis ornayanlarda sık görülür. Hipotenar bölge üzerine düşme veya hipotenar çıkıntıya künt travma gelmesi (beyzbol yakalayıcılarında olduğu gibi) sonucu oluşur.
Not: Künt travma, vücut kısmına darbe, yaralanma veya fiziksel saldırının neden olduğu travmadır.
OSSA METACARPİ (EL TARAĞI KEMİKLERİ)
El tarağı 5 kemikten oluşmuştur. 3 kısımdan oluşur.
- Basis (taban) - Corpus (Cisim) - Caput (Baş)
PHALANGES (PARMAK KEMİKLERİ)
Birinci parmakta 2, diğerlerinde 3 parmak kemiği vardır.
- Prosimal phalanges - Medial Phalanges - Distal Phalanges
I. Metakarpın tabanında oluşan kırığa Bennet Kırığı denir.
V. Metakarpın lineer kompresyonu sonucu kemiğin kollumunda enine kırık oluşur.Buna boksör kırğı denir.
PELVİS VE ALT EKSTREMİTE
Os coxae denilen düzensiz şekilli iki kemik kalça sentürünü oluştururlar.
İki koksa önde symphysis pubis denilen eklem ile birleşirler.
Arkadaki boşluğu sacrum doldurur.
Os Coxae
İllium: Üstte kanat gibi açılan kısım İschium : En kuvvetli kalın parça
Pubis: Kemiğin ön – iç kısmında uzanır.
Koksa kemiğin dış yüzeyinde üç kemiğin cisimlerinin birleşmesinden oluşmuş bir eklem çukuru vardır. Buna acetabulum denir.
Koksa, pelvis boşluğunu sınırlar, vücut ağırlığını alt ekstremite üzerine iletir ve oturunca destek sağlar.
Futbolda crista illica’ya doğrudan çarpma sonucu burada ağrılı şişlik ve kanama (kontüzyon) oluşur. Bu duruma hip pointer denir. Bu
arada crista illica’ya yapışan kas lifleri de kopabilir. Kas veya tendonun zorlanmadan ötürü kopmasına genel olarak strain denir.
Femur
Vücuttaki en kalın ve en uzun kemiktir.
Üst ucuna çaput femoris denir. Caputu cismine bağlayan dar kısmına collum femoris denir.
Trochanter majör; cismin ara – dış ucunda
Trochanter Minör; Arka – iç kısmındaki çıkıntılardır.
Collum femoris’te trajektörler iki grup halinde düzenlenmişlerdir.
Kompresyon (ağrılı) trajektörleri, Trokanterik bölge – kemiğin kaputu
Çekme trajektörleri,
Caput Femoris – trokanterik bölgeye doğrudur.
Abduktör kasların çekme kuvveti yönündedirler ve collum femoris’in stres kırıkları açısından önem taşırlar.
Patella
M. Quadriceps femoris’in kirişi iiçine sokulmuş üçgen şeklindeki bir sesamoid kemiktir.
Basisi yukarıda apeksi aşağıdadır.
Hem kas kirişinin diz eklemine sürtünmesini önler, hem diz ekleminin insersiyon açısını büyütür.
Patella kırıkları;
Kemiğe önden gelen veya kemiğin üstüne düşme şeklindeki darbelerde patella parçalara ayrılır.
Ancak quadriceps’in tendonu parçaları dağılmadan yerinde tutar.
Eğer patella alt üst iki parçaya ayrılırsa dizin aktif ekstansiyonu kaybolur.
Tibia
Bacak iskeletinin ön – iç kısmını oluşturur. Üst ucu çok kalındır. İki kondilden oluşmuştur.
Üst ucunun ön yüzünde tuberositas tibia denilen büyük bir kabartı vardır.
Tibia cisminde üç yüz ve üç kenar vardır. Cismin ön – iç kesimini derialtında olduğu için doğrudan darbelerde tibia en çok kırılan kemiktir.
Alt ucun iç tarafından aşağıya doğru malleous medialis denilen çıkıntı uzanır.
Ayağın tespit edilmiş durumundaki takla atarak düşmelerde örneğin futbolda tibia kırılabilir.
Kayakta bacağın güçlü dönmelerinde fibula boynu ile birlikte tibia spiral biçimde kırılabilir.
Fibula
Uzun ince bir kemiktir.
Üst ucuna çaput fibulae denir.
Alt ucuna malleolus lateralis denir.
Ossa Tarsi (Ayak Bileği Kemikleri)
Proksimal ve distal olmak üzere iki sıra dizilmişlerdir.
1. sırada talus ce calceneus,
2. sırada 3 cuneiformis 1 cuboid olmak üzere 4 kemik bulunur.
1. ve 2. sıralar arasında os naviculare isimli kemik yer alır.
Calcaneus ayak bileği kemiklerinin en büyüğüdür.
Ossa Metatars (Ayak Tarağı Kemikleri)
5 tanedirler. Cuneiform kemiklerle eklem yapan 3 tanesi medial grubu, kuboid kemikle eklem yapan 2 tanesi lateral grubu
oluştururlar.
Yürürken vücut ağırlığı I. Metatarsal kemik üzerine yüklendiği için bu kemik en kalınlarıdır.
Phalanges (Parmak Kemikleri)
Başparmakta 2 diğer parmakta 3 tanedir.
Ayak Zedelenmeleri
Bir yardımcı kemik olan os trigonum bale, atlama, bowling, kriket ve benzeri aşırı plantar fleksiyon yapılan sporlarda sıkışır.
I. Metatars kısa ve aşırı hareketli olduğu durumlarda, ayak daha fazla eversiyon yapar. Sonuçta II.Metatarsa daha fazla yük biner.
II.Metatarsın başı altında callus (nasır) oluşumuna yol açar. Bu duruma morton ayağı denir.
Özellikle atletizm yapanlarda, topuğun yere temasından sonra, ayağın itişi sırasında II, III. Veya IV. Metatarsallarda stres kırığı oluşabilir.
- Antrenman yükü arttırıldığında, ayakkabı veya koşu tekniği değiştirildiğinde izlenir.
- Yüzme ile uğraşanlarda metatars kırıkları görülür.
COLUMNA VERTEBRALİS (OMURGA)
Gövde hareketlerinin oluşmasını sağlayan bir sütundur. Vertebra adı verilen kemiklerin üst üste dizilmesi ve birçok ligamentlerle birbirine bağlanmasından oluşmuştur.
7 cervikal (boyun) 12 torakal (göğüs) 5 lumbar (bel)
5 sakral ve 4 koksigeal (kuyruk sokumu) olmak üzere 33 vertebra vardır.
5 skaral vertabra kaynaşarak sacrumu 4 koksigeal vertebra kaynaşarak coccygis i yapar.
Servikal Vertebralar
Boyun ağırlığını taşıdığı için boyutları küçük ve cisimleri incedir.
1.servikal vertebraya atlas
2. servikal vertebraya axis adı verilir.
Atlasın cismi yoktur. Oksipital kemik ile eklem yapar.
7. servikal vertebranın spinal çıkıntısı uzun olduğu için vertebra prominens de denir.
Torakal Vertebralar
En belirgin özelliği cisimlerin arka yan köşelerinde üstte ve altta ikişer yarım eklem yüzlerinin bulunmasıdır.
Lumbal Vertabralar
Üzerine binen ağırlık fazla olduğu için cisimleri kalın ve ovaldir. Spinal çıkıntıları kalın ve dört köşelidir.
Sacrum
5 sacral vertebranın birleşmesinden oluşmuş üçgen şeklinde bir kemiktir.
İkiyanında koksal kemiği ile eklem yaparak pelvis iskeletini oluşturur.
Ön yüzüne facies pelvina, arka yüzüne facies dorsalis denir.
Erişkin insanda columna vertabralis de 4 kurvatur görülür. Servikal ve lumbar kurvatur öne doğru, torokal ve sacral kurvatur arkaya doğru konvekstir.
Torokal bölgede arkaya doğru oluşmuş anormal konveksiteye kyphosis (kifoz) denir.
Kurvatur : Anatomik bir yapının kavisi Konveks: Dışa doğru yuvarlak çıkıntı
Lumbar bölgede kolonun arkaya doğru aşırı eğilmesine lordosis (lordos) , kolonun herhangi bir nednele yana doğru kurvatur
göstermesine ise scoliosis (skolyoz) adı verilir.
THORAX
Kostalar
Torokal vertebralar Sternum
Kostal kıkırdaklar
Costae (Kaburgalar)
İnsanlarda normal olarak 12 çift kaburga vardır.
Her kaburga kıvrılmış bir yassı kemikten oluşur.
Vertebra ile eklem yapan ucuna caput costa denir.
1. costa diğerlerinden geniş, kısa ve sağlamdır.
İlk 7 costa sternuma kostal kıkırdaklar aracılığı ile bağlanırlar. Bunlara costae verae (gerçek kaburga) denir.
Costae spruae (yalancı kaburga) 8.- 10. costalar
Costae fluituantes (yüzücü kaburga) son iki costaya denir. 11. ve 12.
costanın kıkırdağı yoktur.
Sternum 3 parçadan oluşmuş yassı bir kemiktir.
Manubrium sterni-üst parça Corpu sterni
Processus xiphoideus ( ksifoid çıkıntı)
Kosta Kırıkları
1. Kosta kaslar ve klavikula tarafından korunduğu için doğrudan darbe sonucu kolayca kırılmaz. Ancak disk fırlatırken ve tenis
servisinde, bu kostaya yapışan skalenius anterior kasının çekmesiyle kırık oluşabilir.
Haltercilerde baş üzerine silkme hareketinde scapula toraksa fikse olur ve serratus anterior kasının çekmesiyle 1.kosta kırılabilir.
Diğer kaburga kırıkları doğrudan darbelerle künt travma sonucu kırılırlar.
Derin nefes aldıklarında, kırık bölgesinde artan ağrıdan yakınırlar.
Sternum Kırıkları
Cimnastik ve güç gerektiren sporlarda kırılabilir.
Bazı durumlarda kalbin zedelenmesine ve aortun yırtılmasına neden olabileceği için acil müdahale gerektirebilir.
KAFATASI KEMİKLERİ
Nörokranium : 8 kemikten, beyni korur
Spranşnokranium: 14 kemikten oluşur. Yüz iskeletini yapar.
Os Frontale Os Parietale Os occipitale Os Sphenoidale Os Temporale Os Ethmoidale Maxillae
Os Palatinum
Concha nasalis inferior Os Lacrimale
Os nasale Vomer
Os zygomaticum Mandibula
Os Hyoideum
Os Frontale
Kafatasının alın bölgesi ve ön – üst kısmını oluşturur.
Squama frontalis Pars Orbitalis
Sinus frontalis denilen iki hava odacığı içerir.
Frontal kemik tek kemiktir.
Os Parietale
Kafatasının tavanını yapan çift kemiktir.
Os Occipitale
Kafatasının alt ve arka kısımlarını kapatır. Foramen magnum denilen büyük bir delikle delinmiştir.
Os Sphenoidale
Kafatasının döşemesini yapar.
Görünüşü yarasayı andırır.
Sinus sphenoidalis denilen hava boşlukları bulunur.
Os Temporale
Çift kemiktir. Kafatasının yan kısımlarını kapatır.
Maxillae
Yüz iskeletinin büyük kısmını ve üst çeneyi oluşturan bu kemikler kabaca piramit şeklindedirler.
Kemiğin cisminde sinüs maxillaris yer alır.
Vomer
Burun septumunun 1/3 alt- arka kısmını yapan kama şeklindeki kemiktir.
Mandibula
Kafatasına hareketli eklemlerle bağlanmış ve aktif hareketleri olan tek kemiktir.
Kafatasının en büyük ve en güçlü kemiğidir ve alt çeneyi oluşturur.
Os Hyoideum
Hiçbir kemikte eklem yapmaz.
İskelete yalnızca bağlar,zarlar ve kaslarla bağlıdır.
Dil kemiği ya da hiyoid kemik (os hyoideum), alt çenenin alt
arkasında bununan oldukça küçük bir kemiktir. Kafatasında oynar
ekleme sahip iki kemikten biridir. Hyoid kemiğinin görevi dilin kafatası içinde sabitlenmesidir.
Kafatası Kırıkları
Lineer kırıklar
Çökme veya ezilme kırıkları
Lokalizasyona göre kırıklar Doğrudan darbelerle kırık oluşabilir ve beyin zedelenmesine neden olabilir.
Lineer Kırık: Porselendeki çatlak gibidir. Tamir edilmesine gerek
yoktur. Bazen beyin yüzeyindeki damarları yırtarak kanamaya neden olabilir ve bu hadise hayatı tehdit eden bir patolojidir ve cerrahi
yapılmalıdır.
En çok görülen kafatası kırıkları lineer kırıklardır.
Countercoup kırıklar: Darbe noktasında hiçbir kırık görülmemesine karşın kırık bu noktanın tam karşısında olabilir.