KİŞİSEL FİNANS

Tam metin

(1)KİŞİSEL FİNANS.

(2) Finans Kişisel finans Finansal eğitim Finansal IQ Nedir bu kavramlar????.

(3) Finans kelimesi para, fon, kaynak Finans kelimesinden türetilmiş olan finansman ise ihtiyaç duyulan paranın, fonun sağlanması, temin edilmesi. Finansal yönetim ise hem paranın sağlanması hem de sağlanan paranın en iyi şekilde kullanılması.

(4) Daha geniş bir açıdan; finans parayı yönetme sanatı ve bilimi olarak tanımlanabilir..

(5) Tüm insanlar ve organizasyonlar; para kazanırlar, harcarlar ve tasarrufta bulunurlar. Finans yönetimi konusunda bilgi sahibi olunursa, kişisel finansal kararların daha iyi yönetilerek maksimum kazanç elde edilmesi mümkün olur..

(6) KİŞİSEL FİNANS NEDİR?.

(7) En temel tanımıyla kişisel finans, bazı düzenlemeler yaparak, harcamalar ve kazancın düzenlenerek, giderin gelirden az olmasını sağlamanın sistematik yoludur..

(8) Bunun için yapılan düzenlemeler de kişisel finans planını oluşturmaktadır..

(9) Kişisel finans kısaca gelir ve giderlerin bir hesaba koyulduğu basit bir muhasebe olarak görülebilir. Nasıl bir şirketin gelir ve gideri için bir muhasebe tutuluyor, buna göre gelecek faaliyetleri planlanıyorsa; bireylerin de kendi muhasebesini tutması gerekir..

(10) Elde edilen gelirin, faturalar gibi ödemesi zorunlu giderlerin mutfak masraflarının, ev kirası veya kredi borçlarının tümünün karşılanması gerekir. Eğer karşılanamıyorsa bir düzenlemeye gidilmesi gerektiği anlamını taşır. Günümüzde tüketicilerin büyük çoğunluğunun sıkıntısı da zaten gelir ve gideri arasında dengenin sağlanamamasıdır..

(11) Kişisel Bilanço. Varlıklar A. Nakit Varlıklar (tasarruflar) B. Yatırımlar C. Sigortalar ve Emeklilik Planları Ç. Gayri Menkul D. Otomobil E. Kişisel Mülkler (telif, şirket vb.) F. Diğer Varlıklar G. Toplam Varlıklar (A+B+C+Ç+D+E+F). Borçlar (Taahütler) Kısa Vadeli Borçlar Ğ. Cari Faturalar (elektrik, su, telefon vb.) H. Kredi Kartları Uzun Vadeli Borçlar I. Tüketici Kredileri (ev, araba vb.). İ. Eğitim Giderleri J. Diğer Borçlar K. Toplam Borçlar (Ğ+G+I+İ+J). Net Finansal Değeri G. Toplam Varlıklar K. Eksi: Toplam Borçlar.

(12) Böyle bir durumun kişi açısından sonuçları genellikle geçim sıkıntısı ve borçlarla boğuşmadır..

(13) Günümüzde para borç haline geldi. Ekonominin büyümesi için insanların borçlanması gerekir.Bu yüzden kredi kartları insanlara postayla gönderiliyor, ödeme gücü olmayan insanlara ev kredisi veriliyor..

(14) Teknik olarak bakıldığında cebimizdeki para, para değildir. Borç senedidir. Bizim paramız aslında borç. Buna karşın paranın yoldan çıkarması yüzünden insanlar kendilerini zengin zannediyorlar. Çünkü kredi ve kredi kartları var..

(15) Bankalararası Kart Merkezi’nin verilerine göre; 2014 yılında sadece 200 bin adet artan kredi kartı sayısı 2015’in ilk yarısında 800 bin adet arttı. 2014 yılında 57 milyon adet kredi kartı varken bu sayı Aralık 2016’da 59 milyona ulaşmıştır..

(16) Banka kartı sayısı ise 115 milyon adede ulaştı. 2016 yılının ilk 6 ayında kredi kartı ile yapılan alışverişler %12 artarak 262 Milyar TL olurken banka kartı ile yapılan alışverişler %36 artarak 23 Milyar TL oldu. Nakit çekimlerde ise banka kartı ile nakit çekim tutarı %20 artarak 254 Milyar TL olurken, kredi kartı ile çekilen nakit tutarı %18 artarak 31 Milyar TL oldu..

(17) TÜİK 2015 yılı «Gelir Dağılımı ve Yaşam Koşulları Araştırması» sonuçlarına göre; Nüfusun %67,9’unun konut alımı ve konut masrafları dışında taksit ödemeleri veya borçları bulunduğu saptanmıştır..

(18) Risk Merkezi'nin verilerine göre; ●bireysel kredi borcunu ödeyemeyen kişi sayısı 1 milyon 673 bin 618. ● bireysel kredi kartı borcunu ödeyemeyen kişi sayısı ise 1 milyon 972 bin 758.

(19) Risk Merkezi'nin verilerine göre; ● icraya düşen ya da varlık yönetim şirketleri ile protokol imzalayıp borcunu kapatmaya çalışan kişi sayısı 2 milyon 788 bin ● varlık yönetim şirketlerine devredilen kart borcu 7.8 milyar TL.

(20) Kişisel finans elbette yalnızca gelir – gider dengesinden oluşmaz. Tasarruf – birikim – yatırım üçgenine de dikkat edilmelidir. Bilinçli bir tüketici olmak, tasarruf yapmak ve birikimlerin gelecek için yatırımlarla değerlendirilmesi kişisel finans yönetiminin temel unsurlarındandır. Yalnızca bugün için yaşamak yerine yarının da düşünülmesi gerekmektedir. Tüm bu işlemleri kapsayan kişisel hesaplara da kişisel finans adı verilmektedir..

(21) FİNANSAL EĞİTİM NEDİR?.

(22) Finansal eğitim artırılarak, paranı kuralları iyi anlaşılarak ve değiştirilerek, vergi, borç ve enflasyon gibi güçlerin kurbanı olmak yerine bunları kullanma ve bunlardan yararlanma öğrenilebilir..

(23) Finansal problemler, krizler nasıl çözülebilir?.

(24) Kriz, bizzat onu yaratan ve ondan kar eden insanlar ve kurumlar hala işbaşındayken çözülebilir..

(25) Pek çok insan dünyanın ve finansal sistemlerin değişmesini bekler. Kişinin kendini değiştirmesi liderlerin ve sistemlerin değişmesinden kolay değil midir?.

(26) İşte bunun için finansal eğitim önemli..

(27) FFFinansal eğitim, “finansal konulara ilişkin farkındalığın artırılması, finansal ürünlere erişimin geliştirilmesi ve finansal konularda bilgi birikiminin sağlanmasından, bu bilgi birikiminin bireylerin tüketim, yatırım ve tasarruf davranışlarında. değişiklikler. yaratmasına. ve. bu. değişikliklerin ülke ekonomisine ve toplumsal refaha yansımalarına kadar geniş bir alanı kapsamaktadır”.

(28) İster zengin ister yoksul, ister eğitimli ister cahil, ister çocuk ister yetişkin, ister emekli. ister çalışan olsun herkes para kullanır. Sevsek de sevmesek de bugün paranın. hayatımız üzerinde büyük bir etkisi vardır..

(29) “Ben parayla ilgilenmiyorum”. “Para o kadar önemli değil” “Bu işi para için yapmıyorum” “Para bütün kötülüklerin anasıdır”.

(30) Para. sevgisi. bütün. kötülüklerin anası mıdır?.

(31) Yoksa para konusundaki cahillik mi bütün kötülüklerin anasıdır?.

(32) İnsanları para konusunda cahil ve karanlıkta bırakmak kesinlikle daha kötü. İnsanlar paranın nasıl işlediği konusunda cahil olduklarında kötülük ortaya çıkar..

(33) Ancak nedense okullarımız başarılı bir hayat için gerekli. olan para, finansal eğitim konusunu ihmal eder..

(34) Okulda para konusunda ne öğrendiniz?.

(35) 2007 yılında patlak veren finansal krizin temel nedenlerinden biri,. insanların. doğru. finansal. tavsiyeleri. yanlış. finansal. tavsiyeden ayırt edememesiydi..

(36) Çoğu insan iyi bir yatırımı kötü bir yatırımdan ayıramaz. Çoğu insan iyi bir iş bulmak, çok çalışmak, vergi ödemek, bir ev satın almak ve kalan parasını güvenli bir alanda tutmak için okur, çalışır..

(37) Çoğu insan tahville hisse senedi, borçla. net. varlık. arasındaki. basit. farkları. bilmeden okulu bitirir. İmtiyazlı hisse. senetlerinin neden imtiyazlı olduğunu yada yatırım fonunun neden yatırım olduğunu bilmez..

(38) Aynı şekilde insanlar yatırım fonu, serbest yatırım fonu ve borsa yatırım fonu arasındaki farkları da bilmez. Çoğu. insan borcun kötü bir şey olduğunu bilir, ama borç kişiyi zengin de edebilir..

(39) Borç yatırımın geri dönüşünü. artırabilir. Ancak ne zaman??? Ne yaptığınızı biliyorsanız. Bu neyle mümkün??? Finansal bilgi ile…..

(40) Temel finansal eğitim olmadan uzun vadeli finansal güvenlik neredeyse olanaksızdır. İş güvenliği uzun. vadede parasal güvenliği garanti etmez. Eğer böyle olsa idi emeklilik döneminde ki insanların rahat yaşaması gerekirdi. Oysaki günümüzde pek çok emekli. devletin finansal ve tıbbi açıdan kendilerine bakmasını beklemekte ve düşük bir gelirle emeklilik dönemini geçirmek zorunda kamaktadır..

(41) Neden paranın yönetimi ve değerlendirilmesi günümüzde çok önemli?.

(42) finansal piyasaların ve finansal araçların gelişimi finansal karar vermenin düne göre bugün çok daha karmaşık olması finansal işleri yönetmek, finansal tuzak ve risklerden sakınmanın günümüzde çok daha zor olması tüm bunlara karşın birey ve ailelerin bilgi eksikliğinin olması.

(43) Bu nedenle kişisel finans kavram ve prensiplerini tam olarak anlamak günümüzde son derece önemli.

(44) Eski para kurallarına karşın yeni para kurallarını bilmek lazım günümüzde. Son finansal krizden en çok endişelenenler oyunu eski kurallara göre oynayanlardır. Geleceği konusunda kendini daha fazla güvende hissetmek istiyorsa kişi yeni kuralları da bilmek zorunda..

(45) Eski Kural: Tasarruf Yapın Yeni Kural: Para Harcayın.

(46) Parayı yalnızca kazanmak, saklamak değil paranın nasıl harcandığı da önemlidir. Başka bir deyişle, paralarını akıllıca harcayan insanlar her zaman paralarını bilgece tasarruf eden insanlardan daha fazla refah içinde olacaklardır..

(47) Tabi ki burada kastedilen yatırım yada paranın uzun süre dayanan değere dönüştürülmesi’dir. Bugün bilinmesi gereken, parayı ve değerini koruyan, gelir getiren, enflasyona uyum sağlayan ve değeri düşmeyip artan varlıklara paranın nasıl harcanacağının bilinmesidir..

(48) Eski Kural: Yatırımları Çeşitlendir Yeni Kural: Paranı Kontrol Edip Odakla.

(49) Çeşitlendirme kuralı çok sayıda hisse senedi, tahvil ve yatırım fonu alınmasını tavsiye eder. Buna karşın günümüzde “geniş çaplı çeşitlendirme yalnızca yatırımcı ne yaptığını bilmiyorsa gereklidir” görüşünü savunanlar da azımsanmayacak ölçüdedir..

(50) Bazılarına göre; "akıllı yatırımcılar çeşitlendirme yapmak yerine odaklanıp uzmanlaşır. Çünkü onlara göre çeşitlendirme en iyi haliyle totalde sıfır olan bir oyundur. Dengeli bir çeşitlendirme yapılsa bile bir aktif varlık düşerken, diğeri çıkar. Kişi birinde para kazanırken diğerinde kaybeder, ama sonuçta durumu değişmez"..

(51) Bugünün yeni kurallarından biri çeşitlendirme yapmak yerine zihni ve parayı odaklamaktır. Özellikle sermeye kazançları yerine nakit akışına odaklanmak önemlidir. Nakit akışını kontrol etmeyi öğrendikçe, sermaye kazancı ve parasal güvenlik artar..

(52) Ancak nakit akışı için yatırım yapmak, sermaye kazancı için yatırım yapmak için gerekenden daha yüksek bir finansal zeka gerektirir..

(53) Monopol oyununu biliyor musunuz?.

(54) Monopol’de kazanmak için nakit akışına yatırım yapılmalıdır. Sermaye kazancına değil..

(55) Bugün pek çok insanın ve piyasaların yaşadığı sıkıntıların özellikle son 2007 krizinin nedenlerinden biri “türev ürünler” olarak bilinen finansal araçlar ve bu araçların kullanımı konusundaki finansal bilgi eksikliğidir..

(56) Çok az insan türev araçlarının ne olduğunu bilir. Nedir türev ürünler???? Portakal suyu portakalın türevidir; tıpkı benzinin petrolün , yumurtanın tavuğun türevi olduğu gibi. Bir ev satın aldığınızda mortgage sizin ve satın aldığınız evin türevi olur..

(57) Bugün pek çok insanın ve piyasaların mali krizde olmasının nedenlerinden biri, dünyadaki bankacıların, türevlerin türevlerinin türevlerini yaratmaya başlamalarıdır..

(58) İnsanın kredi kartı borcunu kredi kartıyla ödemesi, kredi çekip kredi kartlarını ödemesi ve sonra kartları yeniden kullanması gibi….. Bu yüzden türev ürünlere “kitle imha silahı” demektedir..

(59) Bugün, geleneksel aklı takip edip okula. giden, iş bulan, ev satın alan, para tasarruf eden,. borçtan. uzak. duran. ve. çeşitlendirilmiş hisse senedi, tahvil ve yatırım. fonları. yaparak. doğru. portföylerine şeyi. yaptığını. yatırım sanan. milyonlarca insan mali açıdan sıkıntıda..

(60) Bugünün dünyasında akademik açıdan dahi, ama finansal açıdan çok başarısız olabilir kişi. Bu geleneksel bilgeliğe ters düşer, çünkü özellikle. avukatlık veya doktorluk gibi yüksek maaşlı işlere sahip kişileri çok para kazandıkları için finansal ve akademik açıdan zeki olarak görürüz. Ancak çok. para kazanmak kişinin finansal açıdan zeki olduğu anlamına gelmez..

(61) İş güvenliği ve finansal güvenlik arasında. büyük. fark. olduğunu. unutmamak. gerekir. Finansal güvenlik, gerçek para. dünyasının. gerçekliklerine. dayanan. sağlam finansal eğitim gerektirir..

(62) İş güvenliği mi? Finansal. güvenlik mi önemli???.

(63) İnsanlar para hakkında birşeyler öğrenmezlerse sonunda maaş karşılığında, yani sabit bir iş ve faturalarını ödeyecekleri kadar para karşılığında özgürlüklerini verecek hale gelebilirler. Bazı insanlar sürekli olarak kovulma endişesi içinde yaşarlar. Bu yüzden milyonlarca iyi eğitimli çalışan için. iş. güvenliği. önemlidir.. finansal. özgürlükten. daha.

(64) Okullarımızda. finansal. eğitimin. yetersizliği,. milyonlarca özgür insanın hayatlarının kontrolünü. devlete. bırakmaya. istekli. hale. gelmesiyle. sonuçlanmıştır. Kendi finansal sorunlarımızı çözecek zekamız olmadığı için bunu bizim yerimize devletin. yapmasını bekleriz. Bu arada özgürlüğümüzü teslim eder, devlete hayatlarımızın ve paramızın kontrolünü bırakırız. İnsanlara balık tutmayı öğretmek lazım…..

(65) Yaşamak için para gerekir ve para kazanmak hayatın gerçeklerinden biridir. Çoğu insan uyanık oldukları dolayısıyla. saatlerin. büyük. hayatlarını. bir. bölümünü. çalışarak. geçirirler.. Boşanmaların ve ayrılıkların çoğu para hakkındaki tartışmalardan. kaynaklanır.. Paranın. önemli. olmadığı düşüncesi modası geçmiş bir fikirdir..

(66) Çok basit bir ifadeyle insanlar 4 temel toplumsal çağda gelişmiştir. Bunlar; -Avcı-Toplayıcı Çağ: Bu çağda sadece tek bir sınıf vardı ve para önemli değildi. -Tarım Çağı: Takas bir alışveriş aracıydı. Para önemli değildi. -Sanayi Çağı: Bu çağda bile para çok önemli değildi.. Çalışanla işveren arasındaki kural, ömür boyu süren iş ve maaş şeklindeydi. İş güvenliği ve finansal güvenlik vardı. Ömür boyu maaş, ev ve bankada para. Paranın yatırım yapılması çok gerekli değildi..

(67) -Enformasyon Çağı: Şu anda yaşadığımız çağda para çok önemli. Daha açık bir. ifadeyle parayla ilgili bilgi bu çağda çok önemlidir. Bugün finansal güvenlik iş. güvenliğinden daha önemli..

(68) Bugün üç farklı eğitimi almak çok önemlidir.. -. Akademik. Eğitim:. Enformasyon. Çağı’nda kişinin değişen bilgiye yetişme. becerisi, dün ne öğrendiğinden daha önemlidir..

(69) - Mesleki Eğitim: Enformasyon. Çağı’nda. mesleki. güvenliği için esastır.. eğitim. iş.

(70) -. Finansal Eğitim: Finansal eğitim,. finansal zeka için esastır. Finansal zeka ne kadar para kazanıldığıyla değil,. paranın. harcandığıyla, edildiğiyle,. ne. ne. kadar. kadar. paranın. tasarruf. kaç. sonrasına. aktarıldığıyla. konudur.. Enformasyon. iyi kuşak. ilgili. bir. Çağı’nda. finansal eğitim finansal güvenlik için. esastır..

(71) Enformasyon çağında bilgi her yerde,. internette, TV’de, dergilerde, bilgisayarda, haber bültenlerinde, cep telefonlarında,. okullarda,. işletmelerde,. reklam. panolarında vs. vs. vs. Bütün bu bilgiyi işlemek için eğitim esastır. Kişisel finans bilgisi ve eğitimi bu yüzden çok önemli..

(72) Bugün finansal eğitim her yönden üzerimize gelir. Finansal eğitim olmadan insan finansal bilgiyi kişisel anlamda. yorumlayamaz.. Örneğin,. birisi. bir. hisse. senedinin fiyat/kazanç oranının 6 olduğunu veya bir gayrimenkulün yüzde 7’lik bir kapitalizasyon oranına sahip olduğunu söylediğinde bu sizin için ne anlama geliyor?.

(73) Menkul kıymetler borsasının %8 oranında yükseldiğinde ne düşünüyor sunuz? % 8 iyi. bir dönüş mü kötü mü? Eğitim olmadan bilgiyi kişisel anlamda yorumlamak zordur.. Eğitimsiz bilgi sınırlı bir değere sahiptir..

(74) FİNANSAL OKURYAZARLIK PROF. DR. ZEYNEP ÇOPUR.

(75) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Finans: ihtiyaç duyulan fonların uygun şartlarda sağlanması ve etkin bir şekilde kullanılmasıyla ilgili faaliyetlerdir. Kişilerin veya kurumların maddi gelir elde etmeleri, yatırım yapmaları ve zaman içinde bu yatırımları değerlendirmeleridir. İşletme ve ekonominin ortak dalıdır. Finans, varlıklara risklerine ve geri kazanım oranlarına göre değer kazanır. Finansal analiz ve kararlarda önemli bir etken paranın zamansal değeridir. Sözlükte "finans" 1. Para ve parayı temel alan araçlar ve özellikle taşınır değerleri konu edinen mesleklerin tümü. 2. Bireylere, işletmelere ait ana varlıkları, devlet gelirlerini yönetme bilimi..

(76) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR  Bireysel finans: Bireysel finans bir kişinin ya da ailenin bütçe, sigorta, tasarruf, yatırım, kredi gibi konularda kararları ve aktiviteleridir. Kişiyi ya da aileyi belirsizliklerden ve risklerden korumaya çalışır. Uzman kurumlardan yardım alınabildiği gibi çeşitli bireysel finans yazılımları da kullanılabilir..  İşletme finansı: İşletme finansı ya da finansal yönetimin amacı bir işletmenin aktiviteleri için fon sağlamaktır. Finansal yönetim genellikle karlılık ve riskin dengelenmesini gerektirirken, işletmenin kazancını ve değerini en yükseğe taşımaya çalışır..

(77) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR  Fon: Belirli bir iş için gerektikçe harcanmak üzere ayrılıp işletilen para ya da para yerine geçebilecek değerler.  Piyasa: Alıcı, satıcı ve alım satıma konu olan şeylerin oluşturduğu ortam.  Reel piyasa: Mal ve hizmetlerin alınıp satıldığı piyasalar.  Sermaye: Bir ticaret işinin kurulması ve yürütülmesi için gereken anapara ve paraya çevrilebilir malların tamamı..

(78) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR.  Finansal piyasalar (Finansal sistem); “mali varlık” olarak tanımlanan kıymetli evrak niteliğindeki belgelerin alınıp satıldığı piyasalardır.  Finansal piyasa; para ve sermaye piyasalarından daha geniş ve bu piyasaları da kapsamına alan bir kavramdır..

(79) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Finansal Sistem (Finansal piyasa): Finansal sistem; birikim sahipleri ile kaynak ihtiyacı olan taraflar arasındaki alışverişi sağlayan kurumlar, tasarruf, yatırım, finansman araçları ve bunları düzenleyen kurallardan oluşan yapıdır. Piyasa ekonomisinde finansal sistem, tasarrufların verimli yatırım alanlarına yönlendirilmesinde ve yatırım yaparken oluşan risklerin yönetilmesinde önemli rol oynar. Finansal sistem, bankacılık, sigortacılık ve sermaye piyasasından oluşur..

(80) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Finansal sistemin ana unsurları şunlardır:.  Tasarruf sahipleri (fon arz edenler)  Tüketiciler ve yatırımcılar (fon talep edenler)  Finansal aracı kurumlar (fon akımına aracılık edenler)  Yatırım ve finansman araçları (Başlıca Yatırım ve Finansman Araçları; Nakit Para, Mevduat, Banka Parası, Kredi, Bono ve Tahviller, Hisse Senetleri, Sosyal Güvenlik Fonları, Kooperatif Kaynakları, İpotekli Borç ve İrat Senetleri, Kamu Hisse Senetleri, Gelir Ortaklığı Senedi, Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS), Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler (VDMK), Depo Edilen Menkul Kıymet Sertifikaları)  Hukuki ve idari düzenleyiciler (finansal piyasaların çalışma ilkelerini, kurallarını belirleyen ve denetimlerini gerçekleştiren kurumlar. Hukuki ve İdari Düzenleyici Kurumlar; Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Hazine Müsteşarlığı, T.C. Merkez Bankası (TCMB), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF)).

(81)

(82) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Bankalar: Bankalar temelde çeşitli kişi ve kurumların kendilerine yatırdığı mevduatı, çeşitli kişi ve kuruluşlara kredi şeklinde tahsis eden aracılardır. Mevduat: Birikim sahibinin daha önce belirlenmiş bir süre sonunda veya istenildiğinde çekilmek üzere bankalara belirli bir faiz karşılığı beklentisiyle ya da faiz karşılığı beklemeden verdiği borç, mevduat olarak tanımlanır..

(83) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Kredi: Bankaların kaynak ihtiyacı olan kişi veya kurumlara daha önce belirlenmiş bir süre zarfında ödenmek kaydıyla belirli bir faiz karşılığı verdiği borç kredi olarak tanımlanır. Ev, araba gibi bireysel ihtiyaçlara yönelik tüketici kredilerinin yanı sıra iş kurmak ve işlemek amacıyla verilen ticari krediler de mevcuttur.. Faiz: Ödünç alınan paraya karşılık olarak, borcu veren tarafa ödenen getiriye faiz denir. Verilen borcun yatırım dönemi süresince kazandığı faizin anaparaya oranı basit faiz oranı olarak adlandırılır..

(84) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Bileşik faiz: Yatırım dönemi boyunca kazanılan faizin, bir sonraki yatırım döneminde anaparaya eklenerek aynı faiz oranıyla yatırıma tabi tutulması sonucu elde edilen getiri ise bileşik faiz olarak tanımlanır. Temerrüt Faiz: Herhangi bir sözleşmede zamanında ödenmesi gereken rakam ödenmediğinde gecikmeye konu olan tutar için işleyen faizdir..

(85) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Kredi kartı: bankaların ve bazı finansman kuruluşlarının müşterilerine verdiği, anlaşmalı POS cihazı bulunan alışveriş noktalarında ödeme amaçlı veya banka ATM'lerinden nakit avans çekmek amaçlı kullanılabilen, yapılan harcamaların aylık olarak bankaya tek seferde ya da taksitlerle ödenmek zorunda olunduğu, nakit paraya alternatif bir ödeme aracıdır..

(86) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Genel uygulamada dönemsel borç tutarının belirli bir oranı asgari ödeme tutarı olarak belirlenir. Müşteri en az bu tutar kadar ödeme yaptığında kalan borç tutarına banka tarafından belirlenmiş olan alışveriş veya nakit avans faizi aylık olarak işletilir..

(87) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Kredi kartı kullanarak alışveriş yapanlar kartı veren bankaya borçlanmaktadırlar. Banka genel uygulamada 30'ar günlük dönemlerde hesap kesimi yapar ve bu dönem boyunca kart ile yapılan harcamaları hesap bildirim cetveli (ekstre) ile kart kullanıcısı müşteriye bildirir.. Cetvelde bildirilen borç için müşteriye yaklaşık 10 günlük ödeme süresi tanınır. Bu süre sonunda ödenmeyen borç için banka günlük olarak gecikme faizi işletir..

(88) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Kayıt dışı ekonomiden kayıtlı ekonomiye geçişi hızlandıran çok önemli bir araç olmakla birlikte, vadesinde ödenmeyen borçlara faiz yükü binmesi ve üstüne faiz tutarının %15'i kadar Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu ve %5 Banka Sigorta Muameleleri Vergisi eklenmesi kredi kartı borcunun çığ gibi büyümesine yol açabilmektedir..

(89) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Türkiye'de kredi kartlarına dair her türlü faaliyet BDDK tarafından denetlenmektedir. Türkiye'deki tüm bankalar ve finans kurumları tarafından verilen kartların faiz oranları ve faiz hesaplama yöntemleri BDDK sitesinde güncel olarak yayınlanmaktadır. Tasarruf: gelecekte kullanmak amacıyla tüketilmemiş gelir miktarı olarak tanımlanabilir.. biriktirilmiş,.

(90) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Yatırım, belirli bir kaynağın ya da değerin, gelir sağlamak amacıyla kalıcı bir biçimde kullanılmasıdır. Tüketim kavramından temel farkı, kullanılan kaynak ya da değerin işlem sonunda tükenmemesidir. Yatırım harcamasının sonucunda ortaya çıkan yatırım, orta ve uzun dönemde getiri sağlamaya devam eder. Dar anlamda yatırım, yatırım mallarının satın alınması şeklindeki yatırım harcamasıdır. Geniş anlamda ise verimliliğin artırılması amacıyla insan kaynaklarına yapılan harcamalar da yatırım olarak kabul edilmelidir..

(91) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Sigorta: Sigorta, çeşitli olumsuz olayların gerçekleşmesi halinde doğan zararları gidermek için kullanılan bir finansal araçtır. Sigorta şirketleri, hastalık, kaza veya doğal afet gibi olumsuz olayların gerçekleşme olasılığından korunmak isteyen kişilere “prim” adı verilen bir ücret karşılığında sigorta poliçesi satar. Eğer söz konusu olumsuzluklar gerçekleşirse, sigorta şirketi doğan zararı karşılar. Likidite:. Menkul kıymetlerin nakde çevrilme kolaylığına likidite denir. Bir kıymeti nakde çevirirken fiyatının bu işlemden fazla etkilenmemesi, ilgili kıymetin likit olduğunu gösterir. Likit araçlara yatırım yapmak bu anlamda daha az risklidir..

(92) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Yatırım Fonu: Yatırım fonları, yatırımcılardan toplanan paralarla oluşturulan portföyün sermaye piyasası araçları, kıymetli madenler ve türev ürünlere yatırım yapılarak yatırımcılar adına işletilmesidir. Yatırım fonlarının yatırım yapabilecekleri araçlar ve yatırım stratejileri önceden açıklanır. Yatırım fonu, sahip olduğu menkul kıymetlerden kâr payı, faiz gibi gelirler elde eder. Ayrıca fonun sahip olduğu menkul kıymetlerin fiyatı artabilir ya da düşebilir. Unutulmaması gereken husus, fonların değerinin artabileceği gibi düşebilecek olmasıdır..

(93) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Yatırım fonları özellikle küçük tasarruf sahipleri için son derece uygun ürünlerdir, çünkü:  Profesyoneller tarafından yönetilir,.  Küçük miktarlarda alınıp satılabilir,  İstenilen risk derecesinde yatırım olanağı sunar,  Nakde çevrilebilir..

(94) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Borsa Yatırım Fonu Bazı yatırım fonları borsada alınıp satılmaktadır. Bunlara “borsa yatırım fonu” denir. Borsa yatırım fonları, bir endeksin içindeki menkul kıymetlere, endeksteki ağırlıkları oranında yatırım yapar. Bu fonlar, dayanak aldıkları endeksteki pay senedi, altın, tahvil, döviz gibi araçların getirisini yansıtır. (Endeks borsada işlem gören hisse senetlerinin fiyat ve getirilerinin bütünsel ve sektörel bazda performanslarının ölçülmesi amacıyla oluşturulmuştur. Borsa endeksleri hisselerdeki fiyat hareketlerinden yola çıkılarak borsanın genel trendlerinin belirlenmesinde kullanılır.).

(95) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Borsa: Mal, altın, döviz ve menkul kıymetlerin belirli kurallar çerçevesinde alım ve satım işlemlerinin yapıldığı yerlerdir. Günlük kullanımda borsa terimi genellikle menkul kıymetler borsasını ifade eder. Türkiye’de bu konuda resmi olarak yetkilendirilmiş tek kurum İstanbul Menkul Kıymetler borsasıdır. Borsanın görevi menkul kıymetlerin güven ve şeffaflık ortamında işlem görmesini ve fiyatlarının rekabet ortamında oluşmasını sağlamaktır. Yatırımcıların borsada menkul kıymet alım satımı yapabilmesi için yetkili bir aracı kuruluş nezdinde hesap açtırmaları gerekir..

(96) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR  Menkul Kıymetler: Kişilerin yatırım amacı ile edindikleri, ortaklık veya alacak hakkı sağlayan ve çıkarılması için Sermaye Piyasası Kurulundan izin alınan kıymetli evraklara menkul kıymet denir..

(97) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Repo Genel olarak repo işlemi, borç verilen para karşılığında vade sonunda anaparanın ve faizin alınması olarak görülse de, aslında repo, sermaye piyasası araçlarının belli bir vadede geri alma taahhüdüyle satımıdır. Diğer bir deyişle repo, menkul kıymetin geçici bir süre için kiraya verilmesi olarak da düşünülebilir. Ülkemizde repo işlemleri, hazine bonosu ve devlet tahvilleri ile özel sektör borçlanma senetleri üzerinden yapılmaktadır. Getirisi sabitlenmiş olan repo işlemleri para piyasalarındaki en likit yatırım araçlarındandır..

(98) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Tahvil/Bono Tahviller, devletin veya şirketlerin ödünç para almak için çıkardığı borçlanma araçlarıdır. Tahvil sahibi, tahvili çıkaran kuruluşun alacaklısıdır. İlgili şirket veya kamu kurumunun üzerinde alacağından başka hiçbir hakka sahip değildir ve bu kuruluşların yönetimine katılamaz..

(99) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Bireysel Emeklilik Sistemi Bireysel Emeklilik Sisteminde temel amaç, uzun vadeli bir bakış açısıyla düzenli tasarruf edip, bu tasarrufların kişilerin emeklilik döneminde düzenli bir gelir sağlamasıdır. Bu sistemde düzenli olarak yapılan yatırımlar, yatırımcının tercih ettiği bireysel emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilir..

(100) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Pay (Hisse Senedi) Paylar veya hisse senetleri, anonim şirketler tarafından çıkarılır ve şirketin sermayesine belirli bir katılma payını temsil eder. Pay alan yatırımcı şirkete ortak olur. Pay, sahibine ortaklık hakkı, yönetime katılma (oy) hakkı, kâr payı alma hakkı gibi hakların yanı sıra, bilgi alma hakkı da sağlamaktadır..

(101) TEMEL FİNANSAL TANIM VE KAVRAMLAR Yatırım Kuruluşunda Nasıl Hesap Açılabilir?  Sermaye piyasasında işlem yapmak için öncelikle yatırım kuruluşlarından birinde hesap açtırmak gerekir. Hesap açılırken yatırımcıdan kimlik ve adres bilgileri istenir, karşılıklı sözleşme imzalanır. Yatırım kuruluşuyla yapılacak sözleşme, posta ile, faksla veya internet sitelerinden kolaylıkla elde edilebilir.  Bir kez hesap açtırdıktan sonra yatırım kuruluşlarında alım-satım işlemi; doğrudan başvuru veya yazılı talimatla, ya da telefon, interaktif telefon, faks veya internet gibi yöntemlerle gerçekleştirilebilir.

(102) FİNANSAL KURUMLAR Finansal kurumlar, reel ve finansal piyasalarda hareket etmekte olan paranın dağıtılmasına aracılıkta bulunurlar. En basit şekliyle finansal kurumların yaptığı iş, nakit fazlası olan kişi veya kurumlardan, nakit açığı olan kişi ve kurumlara nakit aktarımı sağlamaktır. Paranın değerlendirilmesi için finansal kurumlar çeşitli finansal piyasalarda çalışırlar. Finansal piyasalarda, yalnızca finansal sermaye el değiştirir. Fiziksel ya da ekonomik sermaye, bina, arazi, makine vb. maddi duran varlıkları kapsamakta iken; finansal sermaye, hisse senedi, tahvil ve bono gibi gelecekte değer yaratması beklenen elle tutulamayan varlıkları kapsamaktadır..

(103) FİNANSAL KURUMLAR  Türkiye Sermaye Piyasasında Yer Alan Kurumlar Sermaye piyasasının düzenli ve verimli işleyebilmesi için çeşitli kurumlar beraberce faaliyet göstermektedir..  Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) sermaye piyasasını düzenleyen ve denetleyen kamu kurumudur. SPK’nın temel görevi piyasanın işleyiş kurallarını belirlemek, piyasaların adil ve etkin çalışmasını sağlamak, ilgili kurumların belli kurallar çerçevesinde faaliyet göstermesini sağlamak ve yatırımcıların haklarını korumaktır..

(104) FİNANSAL KURUMLAR  Borsa İstanbul, pay senetleri, varantlar (hisse senedi piyasasındaki getirilere küçük bir sermaye ile katılım imkanı sağlayan kısa ve orta vadeli yatırım aracı), sertifikalar, tahviller, vadeli işlem sözleşmeleri, opsiyonlar, uluslararası menkul kıymetler ve kıymetli madenlerin işlem gördüğü borsadır.  Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği (TSPAKB), sermaye piyasasında faaliyet gösteren banka ve aracı kurumların üye olduğu, öz düzenleyici bir meslek kuruluşudur. Birlik, sermaye piyasasının ve aracılık faaliyetlerinin geliştirilmesi; birlik üyelerinin dayanışma, özen ve disiplin içinde çalışmalarının sağlanması; haksız rekabetin önlenmesi ve mesleki konularda üyelerin aydınlatılması için çalışmaktadır..

(105) FİNANSAL KURUMLAR  Yatırım kuruluşu terimi; aracı kurumlar ve bankaları ifade etmektedir. Yatırım kuruluşları Sermaye Piyasası Kanununda belirtilen faaliyetlerde bulunabilirler. Yatırım kuruluşları, SPK’dan faaliyet izni almak zorundadır. Aracı kurumlar aldıkları izin çerçevesinde tüm piyasalarda (pay senedi, varant, tahvil/bono, türev, kaldıraçlı işlem) alım-satım yapabilir. Bankalar ise sadece tahvil/bono ve (paylara dayalı olanlar hariç) türev işlemleri yapabilir. Tüm yatırım kuruluşlarına ve yetkilendirildikleri faaliyet alanlarına ilişkin bilgiler SPK’nın internet sitesinde güncel olarak yer almaktadır..

(106) FİNANSAL KURUMLAR  Halka açık şirketler, pay senetleri halka arz edilmiş olan veya ortak sayısı 500’ü aştığı için halka arz edilmiş sayılan anonim şirketlerdir. Her halka açık şirket borsada işlem görmüyor olabilir.  Borsaya kote olan şirketler Borsanın koyduğu bazı şartları taşıyan ve böylelikle işlem görmesine izin verilen şirketleri ifade etmektedir..

(107) FİNANSAL KURUMLAR  İstanbul Takas ve Saklama Bankası (Takasbank), Borsa İstanbul’da yapılan tüm alım-satım işlemlerinin takası, (alış işlemlerinde paranın ödenip menkul kıymetin teslim alınması; satış işlemlerinde menkul kıymetin teslim edilip paranın alınması) Takasbank tarafından gerçekleştirilmektedir. Takasbank, ayrıca Borsa İstanbul üyesi banka ve aracı kurumlara çeşitli bankacılık hizmetleri sunar..

(108) FİNANSAL KURUMLAR  Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), her yatırımcının pay senetleri, varant ve sertifikaları, borçlanma araçları ile yatırım fonu katılma belgelerinin kaydını tutar ve saklamasını yapar.  Yatırımcı Tazmin Merkezi (YTM), yatırım kuruluşlarının, yatırım hizmet ve faaliyetinden kaynaklanan nakit ödeme veya sermaye piyasası araçları teslim yükümlülüklerini yerine getirememeleri hâlinde, yatırımcıları belirli bir üst sınır dahilinde tazmin etmek amacıyla kurulmuştur..

(109) FİNANSAL KURUMLAR  Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu (SPL) sermaye piyasası alanında faaliyet gösteren kuruluşlar ile bu kurumlarda çalışanların mesleki yeterliliklerini, bilgi ve becerilerini tespit etmek için lisanslama sınavları yapmak, ilgili ihtisas alanları itibariyle mesleki yeterliliklerini gösterir lisans vermek, eğitim programları düzenlemek, sermaye piyasası çalışanlarının lisanslarını tutmak amacıyla kurulmuştur..

(110) FİNANSAL KURUMLAR  Portföy yönetim şirketleri, özel olarak portföy yöneticiliği yapmak üzere kurulan şirketlerdir. Bu şirketler yatırım fonları ile kurumsal ve bireysel yatırımları yönetir. (Portföy, bir yatırımcının aynı veya farklı özelliklere sahip birden fazla yatırım aracına (nakit para, altın, döviz, vadeli mevduat, tahvil, hisse senedi ve hazine bonosu gibi mali mevduatlar) yatırım yapmak suretiyle oluşturduğu toplam değerdir.)  Emeklilik şirketleri, özel olarak bireysel emeklilik fonu kurmak üzere faaliyet gösteren şirketlerdir. Bu şirketlerin derlediği birikimler portföy yönetim şirketlerince yönetilir..

(111) FİNANSAL KURUMLAR  Derecelendirme şirketleri, kredi derecelendirmesi ve kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecelendirmesi yapar. Kredi derecelendirmesi, şirketlerin risk durumlarını ve borçlarını ödeme gücünü değerlendirir. Kurumsal yönetim derecelendirmesi ise, şirketlerin SPK tarafından yayınlanan Kurumsal Yönetim İlkelerine uyumunu değerlendirir.  Öte yandan, daha geniş anlamda finansal sistemde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Hazine ve Merkez Bankası’nın da düzenleyici rolleri bulunur..

(112) FİNANSAL KURUMLAR  Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Türkiye'de tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerini korumak, bankalar ve özel finans kurumlarının piyasa disiplini içerisinde sağlıklı ve etkin bir yapıda işleyişi için uygun ortamı yaratmak amacıyla faaliyet gösterir..

(113) FİNANSAL KURUMLAR  T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ülkenin ekonomi politikaları çerçevesinde hazine işlemleri, kamu finansmanı, yabancı ülke ve kuruluşlardan borçlanma, ülkenin finansman politikaları çerçevesinde sermaye akımlarına ilişkin düzenleme ve işlemlerin yanı sıra, bireysel emeklilik sistemi dahil olmak üzere sigortacılık sektörüne ilişkin izleme ve düzenleme faaliyetlerini yürütür. Kıymetli madenler piyasasında işlem yapmaya yetkili kurumlara ilişkin düzenlemeler de Hazine tarafından yapılır..

(114) FİNANSAL KURUMLAR  Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. TCMB’nin görevleri arasında finansal sistemde istikrarı sağlamak, para ve döviz piyasaları ile ilgili düzenleyici tedbirleri almak bulunmaktadır. TCMB, para politikası doğrultusunda para arzının ve ekonominin likiditesinin düzenlenmesi amacıyla, menkul kıymet alım-satımı, repo ve menkul kıymetlerin ödünç alınıp-verilmesi gibi işlemleri yapabilmektedir..

(115) FİNANSAL KURUMLAR Bankalar: Finansal aracı kurumlardan biri olan bankalar 2005 yılında kabul edilen Bankacılık Kanununa göre;  mevduat,  kalkınma,  katılım ve yatırım bankaları şeklinde gruplandırılmaktadır..

(116) FİNANSAL KURUMLAR  Mevduat Bankaları: Ülke genelinde faaliyet gösterirler. Faiz karşılığı borç aldıkları parayı daha yüksek bir faizle borç verirler. Birçok finansal aracı kurumun sunduğu hizmetleri bünyelerinde birleştirmişlerdir. Ayrıca fatura, vergi, trafik cezası vb. ödemelerden para transferlerine uzanan birçok alanda hizmet sunarlar..

(117) FİNANSAL KURUMLAR. Kalkınma Bankaları: Bu bankaların temel işlevi ülkelerin istihdam, gelir ve refah düzeyinin artmasını sağlamaktır. Bu çerçevede kalkınma bankaları yatırımları yurt içi ve yurt dışı kaynaklı fonlarla destekler. Öncü işletmelere ortak olarak, girişimcilere de teknik destek sağlar. Sermaye piyasasının gelişmesine de katkıda bulunur..

(118) FİNANSAL KURUMLAR. Yatırım Bankaları: İşletmeler tarafından çıkarılan hisse senetleri ve tahviller ile devlet tahvillerini halka sunan bankalardır. Böylece bireysel tasarrufların yatırımlara dönüşmesine ve uzun vadeli finansman ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olurlar. Ayrıca menkul kıymetlere yatırım yapmak isteyen tasarruf sahiplerine de danışmanlık yaparlar..

(119) FİNANSAL KURUMLAR Katılım Bankaları: Bu bankalar tasarruf sahiplerinden topladıkları fonları faizsiz finans ilkeleri dahilinde ticaret ve sanayide değerlendirirler. Katılım bankalarının diğer bankalardan bazı farklılıkları vardır.  Tasarrufları toplama ve kullandırma işlemlerinde faiz aracını kullanmaz.  Fon toplama işleminde kar ve zarara katılma modelini kullanır..  Tüketiciye kredi verirken doğrudan nakit ödeme yapmaz, mal ve hizmet tedariki, kiralanması ya da kar-zarar ortaklığı yatırım modellerini uygular..

(120) FİNANSAL KURUMLAR Finansal kurumlar aşağıda belirtilen hizmetlerden birini veya birkaçını gerçekleştirirler: 1. Finansal varlıkların değişimi ile ilgilenirler. Örneğin, ticari bankalar mevduat toplar, topladıkları mevduatlar ile kredi verir veya devletlerin ya da şirketlerin çıkarmış olduğu tahvil, hisse senedi, bono gibi varlıklara yatırım yaparlar. 2. Müşteriler hesabına ve kendi hesaplarına finansal varlıkları değiştirirler. 3. Müşteriler için yeni finansal araçlar geliştirirler ve bu finansal araçları diğer piyasa katılımcılarına da satarlar. 4. Piyasa katılımcılarına yatırım tavsiyelerinde bulunurlar..

(121) FİNANSAL KURUMLAR 5. Piyasa katılımcılarının yatırım portföylerini yönetirler. 6. Para politikalarının uygulanmasında aracılıkta bulunurlar. 7. Kredi dağıtımı ve refah transferini sağlarlar. 8. Çek, EFT, kredi kartı, Western Union gibi ödeme hizmetleri sağlarlar. 9. Küçük yatırımcılar için yatırım yapabilecekleri miktarda araç sağlayarak yüksek getiri elde etme ve sermayeyi tabana yayma imkanı sunarlar..

(122) FİNANSAL PLANLAMA Planlama; alınan kararların uygulanmasına geçmeden önce hazırlanan çalışmadır. Amaca ulaşmayı hedefleyen hazırlıklardır. Amaçlar arasındaki öncelikleri belirler. Amaca ulaşmak için gerekli aktiviteleri şema haline getirir. Amaçların standardını saptar. Planlama yönetimin temel fonksiyonlarından biridir. Neyin, nerede, ne zaman, nasıl, neden ve kim tarafından yapılacağının önceden kararlaştırılmasıdır..

(123) FİNANSAL PLANLAMA  Planlama bir amaca ulaşmada gerekli kaynakların dökümünü kapsar. İyi bir. planlama kaynakların kullanımından tatmin edici sonuçlar sağlar. Yönetimde planlama, amaçlara ulaşmayı ve ekonomik çalışma koşullarını sağlar. Kontrolü kolaylaştırır.  Finansal kaynakları iyi yönetme yaşamdan doyum sağlamaya yardımcı olacaktır.  Finansal planlama, finansal amaçları gerçekleştirebilmek için planlar geliştirme. ve uygulama sürecidir. Yalnızca tek bir plan değil, bireyin finansal endişelerini de içeren farklı parçalardan oluşan planlar dizisidir..

(124) FİNANSAL PLANLAMA Aile bireyleri belirledikleri hedeflere ulaşmak için birlikte çalıştıklarından finansal plan, aile içi kişisel ilişkileri de güçlendirmeye yardımcı olan pozitif bir kuvvet olabilir. Finansal plan ailelerin hayatlarını gelirleri çerçevesinde sürdürmelerine, finansal önceliklerini belirlemelerine, yatırım fonlarını harcamalarını karşılayacak şekilde tahsis etmelerine, finansal belirsizliği ve ilgili anlaşmazlıkları azaltmaya, finansal bağımsızlık ve denetim duygusu kazanmaya, finansal hedeflere ulaşmak için tasarruf ve yatırım yapmalarına yardımcı olur..

(125) FİNANSAL PLANLAMA   . . Finansal sorunları başarı ile çözümleyebilmek ve finansman yönetimini başarı ile gerçekleştirebilmek için şu konularda gelişmemiz gerekmektedir. Finansal bilgi kazanma Finansal becerileri ve finansal araçları kullanmayı geliştirme Finansal değer ve amaçları açıklama Özel istek ve ihtiyaçların belirlenmesi.

(126) FİNANSAL PLANLAMA Finansal bilgi kazanma: Finans yönetimi süreçleri finansal bilgi ve becerilerin ve araçların kullanılmasını kapsayan bir süreçtir. Böylece ekonomik problemleri çözme, tatmin sağlama, mali güvenlik mümkün olacaktır. Her birey mali bir güvenlik veya iyi bir yaşam kalitesi elde etmek için çalışır. Bu başarıyı elde etmenin en pratik yolu finansal bilgi elde etmedir.          . Kayıt tutma Bütçe yapma Cari gelirin idaresi Kredi kullanımı Borçlanma Vergilerin ödenmesi Büyük harcamalar yapma Yatırım yapma Sigorta satın alma Emeklilik için plan yapma konularında bilgi edinilmelidir..

(127) FİNANSAL PLANLAMA Finansal becerileri ve finansal araçları kullanmayı öğrenme: Finansal bilgi edindikçe finansal araçları ve finansal becerileri kullanmada öğrenilir. Finansal beceriler finansal konularda karar vermeyi kapsar.  Karar verme teknikleri;    . Bütçe hazırlama Yatırım seçimi Sigorta planı seçimi Kredi kullanma vb..  Finansal araçlar;     . Formlar Çizelgeler Çekler Kredi kartları Borç kartları vb.

(128) FİNANSAL PLANLAMA Finansal değer ve amaçları açıklama: herhangi bir alanda faaliyete geçmeden önce hedefin bilinmesi gerekir. Başarılı bir finansman yönetimi için en önemli adım hayattan ne beklenildiğini ve esas değerlerin neler olduğunu saptamaktır. Bu nedenle finansal amaçların ve bunların dayandığı değerlerin açık şekilde tanımlanması gerekir. Finansal planlama öncelikle değer, tutum, yaşam tarzı, yaşam koşulları, ihtiyaç ve istekleri yansıtan finansal amaçların yazılması ile başlar. Finansal planlama, değerlere dayalı finansal amaçların önem derecesine göre sıralanmasını, ekonomik kaynakların bu amaçları gerçekleştirecek şekilde kullanılmasını gerekli kılmaktadır..

(129) FİNANSAL PLANLAMA Özel istek ve ihtiyaçların belirlenmesi: İhtiyaç: insanın içinde bulunduğu toplumda ona yaşama imkanı sağlayan o toplumda yaşamasını mümkün kılan elzem, temel dediğimiz mal ve hizmetlerdir. İstek: tatmini yükseltmek, konforu genişletmekle ilgili sahip olmaktan hoşnut olacağımız mal ve hizmetlerdir. Aile ekonomisinde aynı zaman diliminde ya da kısa zaman aralığı ile çözülmesi planlanan ekonomik problemlere ilişkin önceliği olan planlar belirtilmelidir..

(130) FİNANSAL PLANLAMA Finansal planlamanın aşamaları aşağıdaki gibidir.  Finansal amaçları belirlemek  Mevcut net geliri hesaplamak  Gelir ve giderleri tahmin etmek  Kişisel borç durumunu gözden geçirmek  Birikimleri hedeflere ulaşacak şekilde tahsis etmek  Gelir ve gideri dengelemek  Planı uygulamak  Planı düzenli olarak gözden geçirip değişen şartlara göre yeniden düzenlemektir. Yaşam kalitesini yükseltmek her insanın arzuladığı bir şeydir. Bunun için iyi bir finansal planlama gereklidir..

(131) Finansal amaçları belirleme Bir finansman yönetim planı yapılırken amaçları belirlemek ya da ihtiyaç ve isteklerin ne olduğuna karar vermek ilk adımdır. Finansal amaçları tespit ederken önce kısa ve uzun dönemli amaçlar saptanmalı daha sonra da her bir amacın maliyeti belirlenmelidir. Amaçları belirlerken ne kadar para harcanabileceğinin de dikkate alınması gerekir. Çünkü bu amaçlar, harcamalara, kredi kullanımına, tasarruf ve yatırımlara yön verecektir..

(132) Finansal amaçları belirleme Finansal amaçların belirlenmesi, finansal açıdan nerede olunduğu ve gelecekte nerede olunmak istendiği arasındaki boşluğun daha iyi görülmesine yardımcı olur. Finansal amaçlar, finansal planlama ve yönetsel çabalarla elde edilmeye çalışılan kısa ve uzun dönemli amaçlardır. Borçları ödeme, kazanç ve refahı yükseltmek, ev sahibi olma (refah), tatile çıkma (rekreasyon), çocuklara iyi bir gelecek sağlamak, kendi işini kurma (başarı), emeklilikte finansal bağımsızlık (güvenlik) finansal amaç örnekleri olarak verilebilir..

(133) Finansal amaçları belirleme Uzun dönemli amaçlar genellikle birey ya da ailenin finansal kaynaklarını kullanarak gerçekleştirmek istedikleri hedefleridir. Bir yıldan fazla zamanı kapsar. Bir eve sahip olmak, rahat bir emeklilik geliri oluşturmak gibi. Kısa dönemli amaçlar ise, bir yıl ya da daha az süreyi kapsayan finansal kaynakları gerektiren istek ve ihtiyaçlardır. Kredi kartı borcunu kapatmak gibi..

(134) Finansal amaçları belirleme  Uzun ve kısa vadeli amaçlar çoğunlukla birbiri ile yakından ilişkilidir.. Birey uzun dönem amaçlarına ilgili kısa dönem amaçlarını gerçekleştirmeden ulaşamaz.  Finansal kaynakların iyi kullanılabilmesi için uzun dönemli amaçların yanı sıra bu uzun dönemli amaçlara hizmet edecek kısa dönemli amaçlar da belirlenmelidir. Örneğin; ailenin finansal güvenliğini sağlamayı uzun vadeli amaç edinen ebeveyn, bir tasarruf programı planlama, bankaya para yatırma, sigorta yaptırma gibi faaliyetlerde bulunmak diğer bir deyişle, kısa vadeli amaçları belirlemek ve bunları gerçekleştirmek durumundadır..

(135) Finansal amaçları belirleme Uzun dönem amaçlarına hedef tarihler koymak çok önemlidir. Çünkü bu tarihler kısa dönem amaçlarının oluşturulmasını sağlar. Ancak uzun dönem değiştikçe finansal planı gözden geçirmek, ayarlama yapmak, arzu edilen finansal amaçlar gerçekleştiği ya da değiştirildiği zaman da finansal planlara yeni amaçlar eklenebilir..

(136) Finansal amaçları belirleme Kısa dönem amaçları bütçe yapımında ilk adımdır. Burada yapılması gereken temel görev kısa dönem amaçlarına ulaşılmasına izin verecek gelecekteki harcamaları planlayan bir bütçe yapmaktır. Ayrıca amaçları tespit ederken ne kadar para harcanabileceğinin ve ne kadar tasarruf yapılabileceğinin tespitine de ihtiyaç vardır..

(137) Finansal amaçları belirleme Etkin bir finans idaresinin amacı; ondan ne elde etmek istediğimize bağlı olarak değişiklik gösterir. Ancak genelde insanların genellenebilecek finans idaresi amaçları da vardır. 1. Risklere karşı korunmak: Acil sağlık sorunları, kazalar vb. beklenmedik risklere karşı kişinin kendini koruması öncelikli hedeftir. Bu yönde acil durumlar için tasarruf yapılması ve sahip olunan varlıkların güvenceye alınması önemlidir. 2. Finansal güvenliğin sağlanması: İkinci en önemli hedef kişinin kendisini ve ailesini finansal açıdan güvence altına alması, yani kendisinin ve ailesinin temel ihtiyaçlarını karşılayabilir durumda olmasıdır..

(138) Finansal amaçları belirleme Bu hedefin içerisine çekirdek ailenin yanı sıra diğer aile bireylerinin finansal güvenliğinin sağlanması, genç aile üyelerinin eğitim masrafları, ev, araba satın almak ve diğer temel ihtiyaçlar dahil olabilir. Bu alt hedefleri aşırı borç yükü altına girmeden gerçekleştirmek gerekir. 3. Yaşam standardının yükseltilmesi: Üçüncü hedef finansal güvenliğin ötesinde, kişinin ailesi ile birlikte yaşam standardını ve yaşam kalitesini arttırmasına yöneliktir. Tatil, spor, eğlence, dinlence, ikinci bir ev, bir yazlık, hobilere ayrılacak zaman bunlardan bazılarıdır..

(139) Finansal amaçları belirleme 4. Rahat bir emeklilik hayatının garantiye alınması: Finansal açıdan tamamıyla bağımsız, çalışırken sahip olunan yaşam standardının altına düşmeden, rahat bir emekliliğe hazırlık yapmaktır. 5. Vasiyet planlaması: Son hedef sahip olunan varlıkların, sonraki kuşaklara sağlıklı bir şekilde aktarımını planlamaktır..

(140) Finansal amaçları belirleme  Hedeflere ulaşmak için yazılı bir plan oluşturulmalı  Planlamaya hedeflerin açık ve anlaşılır bir şekilde yazılması ile başlanmalı  Her bir hedef için gerekli olan para miktarı belirlenmeli  Her bir hedefe ulaşmak istenilen tarih kesin bir şekilde yazılmalı  Her bir hedef için gelirden ne kadar para ayrılması gerektiği belirlenmeli  Plan uygulanmalı.

(141) Toplam Geliri Tespit Etme Plan yapmada öncelikle üzerinde durulması gereken hususlardan birisi de ne kadar kullanılabilir gelire ve harcamaya uygun tasarrufa sahip olunduğunu belirlemektir. Gelir tespit edilirken sadece ücret veya maaş değil, aynı zamanda tasarruflardan sağlanan faiz, yapılan bir işten sağlanan kar vb. gibi kazançları da içine alacak şekilde hesaplanmalıdır. Plan yapılırken toplam gelirin belirlenmesi finansal amaçlara ulaşmak için gereklidir..

(142) Toplam Geliri Tespit Etme Toplam gelir hesaplanırken dönem içerisinde gelirde olabilecek değişiklikler de dikkate alınmalıdır. Bu aşama sabit geliri olmayan aileler için önemlidir. Belli bir dönem içinde elde edebilecekleri gelirin miktarı için en yakın tahmini yapıp, bu tahmin üzerinden harcamalarını planlamaları gerekir. Ailelerin tahmin ettikleri en az gelire göre harcama yapmalarında fayda vardır..

(143) Toplam Giderleri ve Tasarrufu Tahmin Etme Bir başka önemli noktada çeşitli tipteki harcamaları planlamak yani giderleri tahmin etmektir. Çünkü harcamalar hem gerçek giderleri hem de tasarruf ve yatırımları içine alır. Ailenin ekonomik faaliyetlerinden olan harcama, istek ve ihtiyaçların karşılanması ve tatmin edilmesi amacı ile mal ve hizmetlerin satın alınması ve kullanılması anlamına gelmektedir. Harcamaları listelerken bazı harcamaların zorunlu veya zorunlu olmayan, bazılarının da sabit ya da değişken harcamalar olduğu görülecektir..

(144) Toplam Giderleri ve Tasarrufu Tahmin Etme  Zorunlu Harcamalar: Birey ya da ailenin yaşamını sürdürebilmek için. yaptığı harcama gruplarını içerir.  Zorunlu Olmayan Harcamalar: Keyfi ve lüks harcamalar bu gruba girer. Hangi tür harcamaların zorunlu hangilerinin zorunlu olmadığını belirlemek zordur. Çünkü bu durum aileden aileye değişim göstermektedir..

(145) Toplam Giderleri ve Tasarrufu Tahmin Etme        . Bir başka sınıflandırma şekline göre: Sabit harcamalar: genellikle her zaman diliminde aynı miktar olan masraflardır. Bunların çoğunluğu bir kontrata bağlı olarak yürütülmektedir. Örneğin; Konut (kira, taksit, vergi, borç ödemeleri, tamirat vb.) Otomobil (kiralama, kredi taksiti vb.) Sigorta (hayat, sağlık, mal, sakatlık, ev, otomobil vb.) Taksitli borç ödemeleri (mobilya, araçlar vb.) Tasarruf ve yatırımlar (düzenli, sabit depozitler) Vergiler (gelir vergisi, belediye vergisi, çöp vergisi, sosyal güvenlik vergisi vb.) Televizyon, internet (kablolu, dvd vb.) Çeşitli özel günler vb..

(146) Toplam Giderleri ve Tasarrufu Tahmin Etme              . Değişken harcamalar: Bu harcamalar genellikle birey yada aileler tarafından kontrol edilebilir. Örneğin, Gıda (evde ve dışarda) Elektrik, su, telefon vb. Ulaşım (benzin, bakım-onarım, ehliyet alma, araba sigortası, toplu taşıma vb.) Sağlık (doktor, dişçi, hastane, ilaç vb.) Çocuk bakımı (kreş ya da evde baktırma) Giyim ve aksesuar (mücevher, ayakkabı, çanta, valiz, kemer vb.) Eğitim (harçlar, kitaplar, kırtasiye malzemeleri vb.) Mobilya (perdeler, halılar vb.) Kişisel bakım (güzellik salonu, kuaför, kozmetikler vb.) Eğlence ve rekreasyon (hobiler, sosyal faaliyetler, sağlık kulüpleri, sinema vb.) Hediyeler Tatil ve hafta sonu harcamaları Kredi kartı ödemeleri Muhtelif (posta, dergiler, gazeteler, üyelik aidatları vb.).

(147) Toplam Giderleri ve Tasarrufu Tahmin Etme  Düzenli tasarruflar da gerçekte gider olmasa da tasarrufu amaç edinenler. için kesin gider olarak kabul edilir. Düzenli olarak tasarruf etmenin, düzensiz ancak büyük miktarlarda tasarruf etmekten daha fazla birikim sağladığı bilinmektedir..

(148) Gelir- Gider Analizi Gelir ve gideri analiz etmek plan yapmada önemli bir adımdır. Kullanılabilir mevcut para miktarının ne kadar olduğunu belirlemek için gelirden gideri çıkarmak gerekir. Finansal amaçların tamamını karşılamak için yeterli para mevcutsa herhangi bir problem olmayabilir. Ancak bugün çoğu birey bu şansa sahip değildir. Bu sebeple birey, gelir ve gider arasında bir denge kurmak durumundadır. Bu dengenin kurulabilmesi için de analize ihtiyaç duyulur. Analiz yapıldıktan sonra ihtiyaç varsa bazı değişikliklere gidilebilir. Bu değişiklikler; geliri artırma, gereksiz ya da israf olabilecek harcamaları azaltma, finansal kaynakları artırma konularında olabilir..

(149) Plan yapma Harcamaların gözden geçirilme aşamasında plan tahmini yaparken bir karşılaştırma yapılabilmesi için tutulmuş kayıtlara ihtiyaç vardır. Bu noktada dikkat edilecek hususlardan en önemlisi plan formunda nelerin yer alacağıdır. Bu formda amaçlar, gelirler, giderler ve zaman faktörlerine yer verilmelidir. Kayıtlar finansal planı kontrol etmesinin yanı sıra gelecekteki planların tasarlanmasında da önemli bir rol oynar. Kayıt tutma ve saklama sebepleri kayıtların çeşidini, kategorisini ve doğruluğunu belirler..

(150) Plan yapma Planın amacı, önemli hedeflere ulaşmak için paranın kullanımını yönetmektir. Plan dikkatsizce yapılacak olan harcamaları en aza indirir. Plan oluşturulurken, bazıları zihinsel bazılarında yazılı plan yapmayı tercih ederler. Yazılı plan, zihinsel plana göre daha başarılı sonuçlar verir. Yazılı bir plan yapmanın en önemli sebebi önceki ve sonraki satın almaları değerlendirmek için bir ölçüt elde etmektir. Yazılı plan; gelir kaynaklarını, toplam geliri, sabit, değişebilir ve toplam giderleri göstermelidir..

(151) Planı Değerlendirme.  .   . Her şey de olduğu gibi zaman içerisinde finansal durumlarda da değişmeler görülebilir. Bu yüzden her şeyin planlandığı gibi gidip gitmediğini görmek için finansal yönetim planını ara sıra gözden geçirmek ve aşağıdaki soruları kendimize sormamız gerekir. Yapılan finansal program düzgün bir şekilde çalışıyor mu? Mevcut para ile istek ve ihtiyaçlar karşılanıyor mu? Amaçlara ulaşırken yeni amaçlar oluşuyor mu? Harcamalar kontrol edilebiliyor mu? Gelirde ve giderde anlamlı bir değişiklik var mı?.

(152) BÜTÇE (HARCAMA PLANI) Bütçe yapmak sağlıklı bir finansal yaşamın ilk basamağıdır. Bütçe para ile ilgili amaçlara ulaşmada bireylere yardımcı olan bir araçtır. Aynı zamanda paranın iyi yönetilmesinde bir anahtardır. Bütçe yapmada temel amaç elde edilen gelirin tam olarak bilinmesi ve harcamaların düzene konmasıdır. Bütçe esas olarak belli bir süre içinde yapılması düşünülen harcamaları, beklenen toplam geliri ve gelir ile gider arasında denge kurmayı içerir. Aynı zamanda ailenin yaşam standardının bir göstergesidir. Ailenin gelecekteki harcamalarına yön veren bir plandır..

(153) BÜTÇE Bütçe, düzensiz olan harcamaların birey ve ailelerin isteklerine uygun olarak düzenli hale getirilmesidir. Bütçe belirli bir zaman dilimi için hem tasarlanan hem de gerçek olan gelir ile harcamaları kayıt etmek için kullanılan belgedir. Bütçe yapma tasarruf kadar nakit parayı ve kredili alışverişi de içeren her iki gelirin ve harcamaların tasarlanması, düzenlemesi, takip edilmesi ve kontrolünden ibarettir..

(154) BÜTÇE Bütçe yapmanın özünde uzun dönem amaçları ile uyum içinde olan kısa dönem amaçlarını gerçekleştirmek için gelir ve giderleri dengeleme vardır. Bütçe yapma faaliyeti finansal amaçların gerçekleştirildiği ve amaçların ulaşıldığı bir ana mekanizmayı oluşturur. Bütçe yapma finansal planlamadan daha dar bir faaliyet alanına sahiptir. Çünkü gelecekteki gelir ve giderleri tasarlama ve bunları dengelemekle ilgilidir. Bütçe yapmanın öncelikli amacı, bireylerin bütün finansal planları ile bağdaşan uzun ve kısa dönem amaçlarını gerçekleştirmek için yardımcı olmaktır..

(155) Bütçe Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Birey ve ailelerin istem dışı ve gereksiz harcamaları bütçe sayesinde belirlenip, ortadan kaldırılabilir. Ancak bütçe para problemlerini çözümlemez, geliri artırmaz, beklenmedik durumları ortadan kaldırmaz, tasarrufu kendiliğinden yapmaz sadece tasarruf yapmaya yardımcı olur. Bu nedenle bütçenin finansal kaynaklardan elde edilecek tatmini artırmak için hazırlanan bir plan niteliğinde olabilmesi için bazı özelliklere sahip olması gerekir..

(156) Bütçe Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar    . Bu özellikler; Amaca yönelik olması Gerçekçi olması Esnek olması Uygulanabilir olması.

(157) Bütçe Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Bütçenin amaca yönelik olması: Bütçenin kısa dönemli amaçlara yönelik olması ve uzun dönemli amaçlara ulaşması içinde yol göstermesi gerekir. Finansal güvenliğin uzun vadeli amaç olarak belirlendiği durumlarda, bütçe finansal güvenceyi garanti etmese bile, ailenin finansal güvenlik olarak belirlediği amaca ulaşabilmesi için gerekli tedbirleri belirlemesine yardımcı olur ve sorunların bunalım aşamasına gelmeden önce tanımlanmasını sağlar..

(158) Bütçe Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Bütçenin gerçekçi olması: Bütçenin hem bütçeyi kullanacak olanların yaşam standardı ile hem de ailenin beklenen gelir miktarı ile ilgili olması gerekir. Gerçekçi bir bütçede, harcamaların normal ihtiyaçları karşılayacak düzeye indirilmesini sağlayacak bazı yöntemlerin uygulanmasında yarar vardır. Bütçe birey ya da aileye özgü olduğu için harcamaların sınıflandırılmasına ilişkin tam doğru olarak nitelendirilebilecek bir sistem yoktur. Harcamaların gözden kaçma olasılığını azaltan, giderleri bütçe ile uzlaştıran ve harcamaların oranını amacın gerçekleşmesindeki önceliklere göre düzenleyen bir sistem gerçekçi bir sistemdir..

(159) Bütçe Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Bütçenin esnek olması: Esnek olmayan bir bütçe fonksiyonel değildir. Harcamaların artmasına karşılık bütçe bu artışı karşılayacak bir miktar ihtiyat payını içermezse, aile bu artış oranında borca girecek demektir. Esnek bir bütçede ailenin her zamanki değişken harcamaları; kullanım maddeleri, giyecek, hediyeler veya ev bakım harcamaları gibi başlıklar altında belirlenir ve her kategori için gelirin tahmini bir oranı ayrılır. Hesaplanması mümkün olmayan harcamalar ise, bütçede diğer harcamalar adı altında belirlenir ve her bir kategori için gelirin tahmini bir oranı ayrılır..

(160) Bütçe Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Bütçenin uygulanabilir olması: Bütçenin zaman periyodu açısından belirlenmiş olan amaçları gerçekleştirecek pratik yöntemler içermesi gerekir. Uygulanabilir bir bütçe, ailenin harcama kalıbına uygun tüm gider kategorilerini içerir. Uygulanabilir bir bütçe yapmada uygun harcama kategorilerinin belirlenmesi çok önemlidir. Örneğin, kitaplar ve dergilerin dinlenme ya da eğitim kategorilerinin hangisi içinde yer almasının daha uygun olacağının kararlaştırılması gibi..

(161) Bütçenin Avantajları  Bütçe yapma, gelirin rasyonel ve bilinçli bir şekilde kullanımını sağlar.. Bütçe yapma faaliyeti, tüketim faaliyetlerini gözden geçirmeyi ve değerlendirmeyi gerektirir. Bu analizler gelirin ihtiyaçlar arasında dağıtılmasında önemli olup, modanın, duygusallığın, mağaza ve marka bağımlılığının, reklamların etkisini azaltmakta ve bireyi gösteriş tüketiminden korumaktadır.  Harcama planı yada bütçe yapmanın en büyük avantajı, aileye paranın kullanımı konusunda açık bir görüş kazandırmasıdır. Bütçe yapmak mevcut paranın miktarını artırmaz. Fakat yakın ve uzak gelecek için basit bir aylık harcama ve tasarruf planı dahi, hangi mal ve hizmetlerin daha fazla önemli olduğuna karar vermeye ve böylece paranın en iyi şekilde harcanmasına yardımcı olur..

(162) Bütçenin Avantajları  Bütçe yapma düzensiz gelirin düzenli harcamalara uygunlaştırılmasını. kolaylaştıracaktır. Düzenli aylık geliri olan aileler, düzensiz aylık geliri olan ailelere oranla harcamalarını daha kolay ayarlayabilirler. Ücretli ve komisyonlu çalışanlar, iş danışmanları ve kardan pay alan bireyler belli bir aylık gelire sahip değildirler. Bu durumda aile bütçesi geçmiş deneyimlere göre yapılmakta ve belli olmayan gelirle uyum sağlayabilmektedir..

(163) Bütçenin Avantajları  Net gelir düşer ya da artarsa bütçe yardımcı olacaktır. Gelirin yükselmesi,. enflasyon veya tüketim mallarının artışı nedeni ile alım gücü zayıflarsa, bütçenin olduğu bir durum, olmadığı bir duruma göre daha iyi gelir ayarlaması sağlayacaktır.  Bütçe yapma, harcamaların bir yıldan daha uzun dönemler için bile planlanmasına yardımcı olmaktadır. Bazı meslek gruplarındaki bireyler gelirlerinin önemli bir kısmını yaşamlarının ilk dönemlerinde elde ederken, yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde gelirleri düşmektedir. Bu nedenle bütçe yapma gelirin bütün yaşam dönemlerine uygun dağılmasını sağlayacaktır..