A. Sosyalleşme ve Eğitim

(1)

A. Sosyalleşme ve Eğitim

• Sosyalleşme, bireyle toplum arasındaki karşılıklı etkileşime dayanan bireyin doğumundan ölümüne kadar devam eden bir süreçtir .

• İnsanoğlu doğumuyla birlikte aile denilen kurumda yaşama ait öğrenmelerle büyümektedir. O halde bireyin sosyalleşme süreci doğar doğmaz aile kurumu içerisinde başlamaktadır.

• Bireyin sosyalleşmesinde; aile, akraba, arkadaş

grubu, komşular, okul, sivil toplum örgütleri, sanatsal faaliyetler, iletişim araçları vb rol oynar.

1

EĞİTİMİN TOPLUMSAL TEMELLERİ

(2)

BİRİNCİL GRUPLAR

İKİNCİL GRUPLAR DIŞ

KÜLTÜREL ETMENLER ULUSAL TOPLULUK

TV. FİLM BASIN - MEDYA SANAT

YEREL

TOPLULUKLARİŞ GRUPLARI

OYUN GRUPLARI ANA - BABA

ÇOCUK

ARKADAŞLAR

OKUL DİNSEL GRUPLAR KULÜP VE DERNEKLER

(3)

A. Sosyalleşme ve Eğitim

• Eğitim kurumlarında sosyalleşme süreci amaçlı, planlı, kontrollü ve denetimli bir temelde yürütülür.

Bu nedenle okullar bireyin sosyalleşmesinde en fazla etkili olan kurumlardır.

• Bu bakımdan sosyalleşme süreci bir tür kültürlenme olarak da düşünülebilir.

3

(4)

B. Toplumsal Değişme ve Eğitim

• İnsanlığın başlangıcından günümüze kadar sosyal yaşamda sürekli bir gelişme ve değişim olmuştur ve bu sosyal değişim zorunludur.

• Değişimin olumlu yönde olması için eğitim kurumlarına önemli görevler düşmektedir.

• İnternet ve televizyonlar sayesinde meydana gelen her değişimden anında haberdar

olunmaktadır.

• Bu durumda yapılması gereken değişimin karşısında olmak değil, eğitim kurumlarımız aracılığı ile

değişimi kontrol altına almak, olumlu bir şekilde yönlendirmek, zararlı olabilecek

etkilerinden özellikle genç kuşakları korumaktır.

(5)

C. Toplumsal Hareketlilik ve Eğitim

•

Toplumsal hareketlilik, toplumun değişik kurumlarındaki insanların ya da

grupların toplumsal hiyerarşi içerisinde yer, meslek, statü veya sınıf değiştirmesi olarak tanımlanmaktadır.

• Toplumsal hareketlilik;

• Yatay hareketlilik (aynı ya da benzer statüler arasında)

• Dikey hareketlilik (farklı statüler arasında)

5

(6)

Toplumsal Hareketlilik

• Yatay hareketlilik; hem coğrafi, hem de belirgin bir gelir ve saygınlık farkı yaratmayan hareketliliği kapsar.

• Örnek; eşit saygınlık ve gelir düzeyinde meslekten mesleğe geçiş…

(7)

• HAREKETLİLİK : Birey yada grupların toplumsal yada fiziksel hareketleridir.

• FİZİKSEL HAREKETLİLİK ( COĞRAFİ HAREKETLİLİK ) : Birey yada grupların fiziksel olarak yer değiştirmeleridir.

Örn. Göçler.

• TOPLUMSAL HAREKETLİLİK : Birey yada grupların toplumsal statülerindeki değişimlerdir.

(8)

Toplumsal Hareketlilik

• Dikey hareketlilik; sosyo-ekonomik kategoriler ve toplumsal sınıflar arası hareketlilik. Yukarı doğru olduğu gibi aşağı doğru geçişlerde mümkün.

• Dikey hareketlilik kuşaklar arası olabileceği gibi (bir kız veya oğul babasını sınıfından yukarı çıkarıyor/indiriyor,.. ) aynı kuşakta da ( bir fabrika işçisinin işini bırakıp kendi başına çalışmaya başlayarak zengin olması,…) cereyan edebilir.

(9)

Toplumsal Hareketlilikte Eğitimin Rolü

• Eğitim yoluyla yukarı doğru toplumsal hareketlilik, söz konusu toplumda eğitimde fırsat eşitliği

sağlandığı ölçüde gerçekleşir.

• Günümüzde ortaya çıkan yeni mesleklerin

gerektirdiği bilgi ve beceriler eğitim yolu ile elde edilir.

• Bu yönüyle eğitim dikey toplumsal hareketliliğin hem nedeni hem de aracı olmaktadır.

9

(10)

Toplumsal Hareketlilikte Eğitimin Rolü

• Sanayileşmiş toplumlarının temel özelliklerinden biri olarak bireylerin artan hareketliliği gösterilmektedir. Ekonomik büyümeye paralel olarak artan bir hareketlilik söz konusudur.

• Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, gelişmiş ülkelere oranla sınıflar arasında hareketlilik daha azdır.

(11)

Toplumsal Kontrol (Denetim) ve Eğitim

• Toplumsal kontrol, bireylerin toplumda genel geçer olan kuralları benimsemeye ve bunlara uygun olarak davranmaya zorlanmasıdır.

• Toplumdaki huzur ve istikrarın sağlanması açısından toplumsal kontrol oldukça önemlidir. Bu kontrol çoğu zaman yazılı olmayan kurallarla sağlanmaktadır ve formal veya informal eğitim yoluyla bireylere öğretilmektedir.

• Toplumda birbirinden çok farklı kişilik ve özelliklere sahip olan insanlar olmasına rağmen, bu insanlar belli olaylar karşısında ortak tepkide bulunmaktadırlar.

11

(12)

D.Toplumsal Kontrol (Denetim) ve Eğitim

• Sıradan birçok olayla ilgili olarak insanların ortak tepkide bulunmasını sağlamak çoğu zaman zor olsa da, toplumun genelini ilgilendiren birçok olayda

insanlar hiçbir yönlendirmeye ihtiyaç duymadan ortak tepkilerde bulunabilmektedirler.

• Örneğin, bireysel olarak herkes farklı bir

takımı desteklese de, milli takımın maçlarında herkes milli takımı desteklemektedir.

• Bu ortak tepkiler sayesinde toplumsal kontrol sağlanması kolaylaşmaktadır.

(13)

Sosyal olaylar

(Social Phenomenon)

(14)

Özetlemek Gerekirse Eğitim ;

• Sosyal sınıf farklılıklarının azaltılmasında,

• Toplumsal hareketliliğin gerçekleşmesinde,

• Sosyo-kültürel bütünleşmenin sağlanmasında etkili bir araçtır.

(15)

Eğitim Kurumlarının Toplumsal İşlevleri

Eğitim;

• Bireyin bireysel yeteneklerini geliştirmek

• Bireyin içinde yaşadığı topluma uyum sağlaması şeklinde iki noktaya vurgu yapmaktadır.

15

(16)

Eğitim Kurumlarının Toplumsal İşlevleri

Öyleyse eğitim bireyi hem bireyselleştirmekte hem de toplumsallaştırmaktadır.

Eğitim bireye toplum değerlerini, toplumsal kuralları, normları çeşitli yollarla öğreterek onu

toplumsallaştırır.

(17)

Eğitim Kurumlarının Toplumsal İşlevleri

Eğitimin ana görevlerinden birisi kültürel mirası kuşaktan kuşağa aktarmaktır.

Okullar ve diğer eğitim kurumları kültürü tanıtmak yoluyla öğrencilerin topluma uyum sağlamalarını ve değişmekte olan dünyaya ayak uydurmak için kültürü geliştirme yollarını öğretmek amacı gütmelidi

r.

17

(18)

Eğitimde Fırsat Eşitliği...

• Herkese eşit miktarda öğrenim imkanı,

• Asgari ölçüde öğrenim görme hakkı,

• Sahip olunan yeteneklerin ve zihinsel potansiyelin tamamından yararlanılacak bir eğitim-öğretim

• Eğitimin en üst seviyelerine çıkabilme hakkının

sağlanmasıyla eğitimde fırsat eşitliği sağlanabilir...