Literatür Taraması neden yapılır?
• Tarama yapılan alandaki temel meseleleri/konuları bilmek
• Bilgi birikimli olarak gelişir. Çalışma önceki çalışmalar üzerine inşa edilir.
• Benzer konularla ilgili yapılan çalışmalar araştırma tasarımına rehberlik eder. (Araştırma sorunsalını belirleme, ölçek
kullanma/geliştirme, vs.)
• Tarama, farklı sonuçları bir araya getirerek sentezlemektir.
• İyi bir tarama, önceki çalışmaların üzerinde birleştikleri, ayrıldıkları noktalara ve aydınlanmayan sorulara işaret eder.
Literatür Taraması nasıl raporlaştırılır?
• Önce ortak
noktalar/tartışmalar verilir.
(Örn. Kuramsal ayrışmalar)
• Farklılık/çelişki/zayıf yönler sonra verilir;
• Temel bulgular özetlenir.
BİZ NE YAPACAĞIZ?
• Seçtiğimiz konu hakkında;
• Literatür taraması: İnternet ve kütüphanede.
• Raporlaştırma: genelden özele doğru
• Örneğin; sosyo-ekonomik statü farklılaşması için;
• Sınıf tartışmaları: (neo)Marksist/
(neo)Weberci anlayışların karşılaştırması
• İncelenen diğer kavramlarla ilişkisi
Kaynaklara Ulaşma
• Akademik dergiler (Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, Toplum ve Bilim,
İdealkent, DTCF Dergisi, İletişim: Araştırmaları Dergisi, Kültür ve İletişim, vs.)
• Dergipark: www.dergipark.gov.tr
• Dergiler.ankara.edu.tr
• Kitaplar
• Tezler (Ulusal Tez Merkezi – tez.yok.gov.tr)
• Dokümanlar/raporlar (TÜİK, STK raporları)
• Google Scholar
Atıf ve Kaynakça
Atıf Standartları
• Çeşitli alanlarda kullanılan atıf sistemleri. MLA, Harvard, Chicago ve APA
• Sosyal bilimlerde en yaygın atıf verme sistemleri: APA ve Chicago.
Metin içi kaynak gösterme
• Bilgiyi edindiğimiz yazarın soyadı ve yayının yılı:
….. (Kaya, 2010).
• Bilgiyi belli bir sayfadan ya da sayfa aralığından aldıysak:
….. (Kaya, 2010, s. 25).
Yayın iki yazarlıysa:
….. (Altıparmak & Soylu, 2011, s. 75).
• Yazar sayısı 3-5 ise ilk seferde tüm soyadlar kullanılır, sonra kısaca ilk isim vd.
denir. 6 ve üzerinde ise direk vd.:
….. (Gökçe vd., 2008).
Metin içi kaynak gösterme
• Yazarın adını metinde geçirmek istiyorsak:
Gökçe’ye (2008) göre…
Erbaş ve Soydemir’in (2010, s. 35) de belirttiği gibi…
• Yazarı olmayan yayınlarda kurum ismi kullanılabilir:
….. (TÜİK, 2010).
• Cümlenin sadece bir kısmı için bir yazardan yararlandıysak:
Yaşlı ihmalindeki artışın (Koçak, 2009) yanında bakım evlerinin kalitesi de düşmektedir (Ergin, 2010, s. 55).
• Yazarın aynı yıla ait iki yayınını kullanıyorsak:
(Kurtuluş, 2003a) (Kurtuluş, 2003b)
Metin içi kaynak gösterme
• Bazen bilgiden esinlenmek yerine direk yazarın cümlesini almayı uygun görürüz.
1) Alıntı üç satır ve altındaysa “tırnak içinde” ve paragrafın içinde sunulur:
Güçlü Program “bütün bilim insanları düşüncelerinin bütün yönleri içinde yer aldıkları kültürel atmosferin hâkimiyetinde” olduğunu ileri sürer (Gordon, 2015, s.684).
2) Alıntı üç satırdan fazlaysa italik olarak ya da farklı bir punto ile paragrafın altında ve iki cm içeride yer alır.
Metin içi kaynak gösterme
Metin içi kaynak gösterme
• Okuduğumuz yazar başka birinden bilgi aldıysa biz o kişiyi okumuş gibi yapmak yerine şöyle yaparız:
….. (Marks’tan akt. Coşkun, 2013, s. 55).
Gramsci’ye (akt. Coşkun, 2013, s. 30) göre…
• Bir düşünceyi birden fazla yazardan aldıysak:
Yaşlıların sosyal uyumunda ve hayata aktif katılımında en önemli etken toplumların yaşlılarına duyduğu saygıdır (Gönüllü Taşkesen, 2012, s. 11- 13; Yapıcıoğlu, 2009, s. 8-9).
Metin içi kaynak gösterme
Eserin yazarı belli değilse (Kurum);
• Diğer bir kaynakta (Ankara Üniversitesi, 2008) belirtildiği gibi...
• Kadın Eğitim Rehberi’nde (KASAUM, 2003) belirtildiği gibi...
• Habere göre (Hürriyet, 2017) kadın cinayet…
• Eğitim tarihinin göz ardı edilen unsurları bulunmaktadır (Eğitim Birliği, 2007).
Kaynakça:
• Ankara Üniversitesi (2008) Aile Eğitim Rehberi, Ankara: A.Ü. Yayınevi.
• KASAUM (2003) Kadın Eğitim Rehberi, Ankara: Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi.
• Eğitim Birliği (2007). Eğitimin Tarihi, 12 Ocak 2008 tarihinde http://www.eğitimbirligi.com/eğitim-tar333 adresinden erişildi.
Metin içi kaynak gösterme
Eserin yazarı belli değilse (Kurum);
• Alıntı yaparken eserin adının ilk birkaç sözcüğü kullanılır. Bu tür bir yapıta gönderme yapılırken kitabın adı eğik (italik) olarak yazılır ve ardından tarih belirtilir:
Diğer bir kaynakta (Aile Eğitim Rehberi, 2008) belirtildiği gibi...
Aile Eğitim Rehberi’nde (2008) belirtildiği gibi...
Metin içi kaynak gösterme – Gazete Haberi
• Bilimsel bir kaynak olarak değil ancak bir gösterge olarak kullanılabilir.
• Kaynakçada yıla ilaveten haber günü de yazılır.
• Yazarı belli ise diğer atıf biçimlerinde olduğu gibi.
• Yazarı belli değilse:
-Hürriyet Gazetesi’nin (2008) haberine göre erkek öğrencilerin…
-Erkek öğrencilerin şiddet gördüğü tespit edilmiştir (Hürriyet Gazetesi, 2008).
Metin içi kaynak gösterme
Walsh (1998, s. 108) aile yılmazlığını, ailenin başa çıkma ve fonksiyonel bir birliği olarak aktarmaktadır.
Sınır koymak için…
Walsh (1998) aile yılmazlığını, ailenin başa çıkma ve fonksiyonel bir birliği olarak aktarmaktadır (s. 108).
Birden fazla sayfa…
İlişki içerisinde özgünlük, dürüstlük, kişinin tam olarak kendisini açmasıdır (Lopez & Rice, 2006, ss. 13-14).
Metin içi kaynak gösterme
• Fenomenoloji kesin olarak bildiğimiz şeylerin iç zihinsel izlenimlerimizden oluştuğunu (Gordon, 2015, s.674) bu anlamda da bilimsel bilginin öznel (Dikeçligil, 2006, s.36) olduğunu kabul eder.
Kuhn’un paradigma modeli “belirli bir alanda çalışan bilim adamları topluluğunun…belirli fikirleri paylaşan bir kültürel topluluk oluşturduklarını” varsayarak “bilimin toplumsal doğası’na …dikkati çek[er]” (Gordon, 2015, s. 678-680). Feminist epistemolojiler genel hatlarıyla toplumsal cinsiyetin bilgi araştırmasıyla ilişkili bir kategori olduğunu düşünür (Tanesini, 2012, s.53).
Kaynakça Kuralları
• Metin içinde atıf yaptığımız (Soyad, Yıl, s. XX) akademik çalışmaların eksiksiz bir listesidir.
• Kitaplar için (APA);
Soyad, A. (Yıl). Kitap Adı. (A. Soyad, Çev.) Şehir: Yayın evi.
Soyad, A. & Soyad, A. (Yıl)……..
Soyad, A.; Soyad, A. & Soyad, A. (Yıl)…….
Örnek:
Çabuklu, Y. (2006). Bedenin Farklı Halleri. İstanbul: Kanat
Powell, C. & Depelteau, F. (2015). İlişkisel Sosyoloji Ontolojik ve Teorik Yönelimler (Ö.
Akkaya, Çev.). Ankara: Phoenix.
Kaynakça Kuralları
• Kitap bölümleri için (APA);
Soyad, A. (Yıl). Yazının Başlığı. A. Soyad (ed.) Kitabın Adı içinde (ss. 8-40).
Şehir: Yayın evi
Örnek: Ardor, H. (2008). Terör ve Ekonomi. H. Çakmak (ed.) Terörizm içinde (ss.99-126). Ankara: Platin.
Kaynakça Kuralları
• Makaleler için;
Soyad, A. (Yıl). Yazının Başlığı. Derginin Adı Sayısı, sayfa numaraları vb.
Örnek:
Uçak, N. Ö. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. Bilgi Dünyası, 13/2, 255-279.
Uçak, N. Ö. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. Bilgi Dünyası, 13/2, 255-279.
13.04.2016 tarihinde www.bilgid.com/sosyal-bilimler-yöntem adresinden erişildi.
Kaynakça Kuralları
Yazarı belli olmayan Kurumsal Bilgi ve Raporlar
Kurum ismi kısaltması (Yıl). Rapor adı. Şehir: Kurum ismi
Kurum ismi veya kısaltması (Yıl) Çalışmanın adı/başlığı. Erişim tarihi ve erişilen internet adresi.
Örnek:
TÜİK (2006). Nüfus Göstergeleri. 20.15.2007 tarihinde
www.tuik.gov.tr/nufus2007/gostergeler5578 adresinden erişilmiştir.
Kaynakça Kuralları
Lisansüstü Tezleri
Soyad, A. (Yıl). Tez adı. Üniversite, Şehir.
Link verilebilir.
Örnek:
Köprülü, D. (1994). Üniversite kütüphanelerinde kitap koleksiyonunun kullanımı üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Kaynakça Kuralları
Yazarın aynı yıl yazılmış birden fazla eserini kullandıysak
Binbaşıoğlu, C. (1988a). Genel öğretim yöntemleri. Ankara: İletişim.
Binbaşıoğlu, C. (1988b). Ödevlerin öğrenmeye etkisi. Eğitim Dergisi 65(2), 362-369.
Bourdieu, P. (2013a). Bilimin Toplumsal Kullanımları. (Çev.) L. Ünsaldı.
Ankara: Heretik.
Bourdieu, P. (2013b). Seçilmiş Metinler. (Çev.) L. Ünsaldı. Ankara: Heretik.
Kaynakça Kuralları
• Sosyal bilimsel çalışmalarda bu kuralların birebir uygulanmadığını görürüz,
• Ancak temel hatları ile kullanılması şarttır.
• Sizler de hem ödev ve tezlerinizde hem de çalışma hayatınızda
hazırladığınız kaynak metinlerde bu atıf kurallarını asgari düzeyde yerine getirmelisiniz.
• Atıf yapmak ve kaynakça hazırlamak çeşitli dijital araçlar da mevcuttur.
• Google Scholar
• Mendeley, Endnote, Zotero
