The Shining (Stanley Kubrick, 1980) Filminin Analizi
• Korku filmleri, yetmişli ve seksenli yılların en çok rağbet gören si nema türleri arasındaydı.
Göründüğü kadarıyla ürkünt ve güvensizlikten kaynaklanan yaygın ruh haliyle ilintli ü̈
olarak, gizli güçlerle, şeytan tarafından teslim alın mayla, kesip biçmeyle, psikozlu katller, kurt adamlar ve vampirlerle ilgili film döngüleri ortaya çıkmaya başlamıştı.
• Bu filmler, kültürel kaygının, özellikle de aileye, çocuklara, politk liderliğe ve cinselliğe ilişkin kaygıların artan seviyelerine işaret eder. Çağda korku filmlerinde merkezi rol ş̧
oynayan motflerden biri, kadına yönelik şiddettir. Korku filmlerindeki kadına yönelik şiddetn analizi, saldırganlık, rekabet, tahakküm ve en iyinin hayat ta kalması ilkeleriyle hareket eden bir toplumsal sistemin normal isleyişi içinde, marjinal sanılabilecek bir kültürel fenomenin aslın da ne denli hayat bir rol oynadığını gösterir.
(Ryan & Kellner, 2010, s. 263-264)
The Shining (Stanley Kubrick, 1980) Filminin Analizi
• Gizli güç (occult) motfleri sergileyen filmler, toplumsal normalliğe ve yürürlükteki kurumsal düzene yönelen tehditleri temsil etmek için sıklıkla şeytani ya da doğaüst figürlere başvururlar .ü̈
• Bu figürlerin kullanımı, toplumsal iç düzensizlik dönemlerinde ya da dış tehditlerin özellikle korku uyandırdığı zamanlarda yaygınlaşır. Böyle zamanlarda gizli güçler, kavranamaz görünen fenomen leri açıklamaya yarayan etkili bir ideoloji tarzı olarak kendisini gösterir. Anlaşılmaz görünen şeyin aslında bir anlamı olduğunu söyler.
• Gizli güç ler şeması, kötülük öznesine (şeytana) işaret eden bir anlatının yanı sıra, olayları tahmin edilebilir bir akış düzeni içine yerleştren bir mantık sunar.
The Shining (Stanley Kubrick, 1980) Filminin Analizi
• Kamusal ve özel alana ait gizli gü tematklerinin iç içe geçmesi, Stanley Kubrick’in önemli ç̧
filmlerinden biri olan The Shining’de özellikle belirgindir. The Shining, aile içi şiddete dayalı bir hikâyeyi gizli güçler anlatısı üzerine yerleştren eleştrel bir korku filmidir.
• Kubrick gizli güçler hikâyesini, aile benzeri kişiler arası yapıların başarıyı ve hazzı adaletsizce dağıtan bir ekonomik sistemin yarattığı saldırganlık ve öfke gibi olumsuz duyguları özümsemeye zorlanması durumunda ortaya çıkan yıkımı çözümle mek için bir ara olarak kullanır. ç̧
• Otel, ailenin soğuk ve kasvetli bir ekonomik alan üzerinde tecrit edilişine ilişkin bir metafor olarak yorumlanabilir. Otel, piyasanın yönelttiği çalışma ve sözleşme baskılarının kolayca sızarak şiddet dolu sonuçlara yol açabileceği tedirginlik yükl bir yerdir. ü̈
(Ryan & Kellner, 2010, s. 271-272)
The Shining (Stanley Kubrick, 1980) Filminin Analizi
• Jack’in deliliğin içine batışı, kendi bilinçdışına, suçluluk ve bastırılmı itkilerle dolu bir zemine ş̧
doğru batışıdır. Bilinçdışı, bastırılmışlıktan, ailevi sorumluluklardan ve dürtülerin en gellenmesine yol açan nezaket kalıplarının yarattığı sınırlamalar dan kaçmaya dönük arzular da barındırır.
• Gizli güçler anlatısı, liberal terbiyenin yavan lakırdı dan ibaret süsl örtüsünün altında vahşi ve ü̈
habis bir insan doğasının gizlenmekte olduğu temasını işler.
• Filmde ki ilkel kader teması Jack’in davranışlarını yönlendiren gizli geçmişte barınır. Sunuştaki ironik üslup, ürkütüc olduğu anlaşılan uygar dünyayla ilkel saldırganlığın daha güçl dünyası ü̈ ü̈
arasındaki karşıtlıklardan örülür.
