3. HAFTA:İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR VATANDAŞLIK

VATANDAŞLIK

3. HAFTA:

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

BU HAFTA NELER ÖĞRENECEĞİZ?

İNSAN

VATANDAŞ

HAK

ÖZGÜRLÜK

ÖDEV

İNSAN HAKLARI

TEMEL HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER

DEMOKRASİ

DEVLET

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

İNSAN

Maddi ve Manevi dünyası ile insan Toplum ve devlet karşısında insan

İnsanın onuru olan bir varlık olması İNSAN ONURU

KAVRAMI

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

VATANDAŞ

Bir kişiyi devlete bağlayan uyrukluk (tabiyet) bağına «vatandaşlık», bir ülkeye uyrukluk bağı ile bağlı olan kişiye de «vatandaş» denir.

Uyrukluk kişi ile devlet arasındaki hukuki bağdır; kişinin etnik kökeniyle

ilgili değildir.

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

HAK

Hukuk düzeni tarafından kişilere tanınmış olan yetkilere ve bu

yetkilerden yararlanılması kişinin iradesine bırakılmış olan menfaate hak denir.

Özel haklar- Kamu hakları

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

ÖZGÜRLÜK

«Başkasına zarar vermeyen her şeyi yapabilmek»

«Yasaların izin verdiği her şeyi yapabilme hakkı»

«Özgürlük, kişiye devletin karışamayacağı bir alan tanıyan bir yasanın varlığını ve uygulanmasını gerektirir.»

Negatif statü hakları-Pozitif statü hakları-Aktif statü hakları 1789 Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirgesi

Montesquieu Barthelemy Georg Jellinek

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANMASI

Özgürlükler nasıl sınırlanır?

Neden yasayla sınırlama öngörülmüştür?

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANMASINDAKİ SİSTEMLER ÖNLEYİCİ SİSTEM

Özgürlüğün kullanılması, sınırların aşılmasını ve kötüye kullanılmasını engellemek amacıyla önceden bazı koşullara bağlanmıştır.

YASAKLAYICI ÖNLEME DÜZENLEYİCİ ÖNLEME

BASİT ÖNLEME-BİLDİRME SİSTEMİ

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANMASINDAKİ SİSTEMLER DÜZELTİCİ SİSTEM

Özgürlüğü kullanmak için herhangi bir izin almak ya da bildirimde

bulunmak gerekmez. Bütün sorumluluk özgürlüğü kullanan kişiye aittir.

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

ÖDEV

Bir hakkın ya da özgürlüğün sınırlandırılması sonucu oluşan hukuksal

durumdur.

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

İNSAN HAKLARI

İnsan hakları, evrensel, kişisel, dokunulmaz ve devredilmez haklardır.

• Evrensellik

• Kişisellik

• Dokunulmazlık

• Devredilmezlik

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

TEMEL HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER

İnsan haklarının devlet tarafından tanınmış ya da pozitif hukuka geçmiş kısmına

«temel haklar ve özgürlükler» ya da

«kamu özgürlükleri» ya da

«genel nitelikli kamu hakları» denir.

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

TEMEL HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER

• Kişisel haklar ve özgürlükler

(negatif statü hakları ya da medeni haklar ya da koruyucu haklar)

• Siyasal Haklar ve Özgürlükler

(Aktif Statü Hakları ya da Katılım Hakları)

• Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Özgürlükler

(Pozitif Statü Hakları ya da İsteme Hakları ya da İkinci Kuşak Haklar)

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

DEMOKRASİ

• Demokrasi, «demos (halk)» ve «kratos (iktidar, erk, güç)» sözcüklerinin birleşmesinden oluşur ve «halkın yönetimi» anlamına gelir.

• Özgürlüklerin gerçekleşmesini sağlayacak tek rejim demokrasidir.

İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK ALANINDA GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR

DEMOKRASİ SINIFLAMALARI

Mutlak (Çoğunlukçu ya da Otoriter) Demokrasi Klasik (Çoğulcu) Demokrasi

Doğrudan Demokrasi Temsili Demokrasi

Yarı Doğrudan Demokrasi

YARARLANILAN KAYNAK:

PROF.DR. YASEMİN KARAMAN KEPENEKCİ (2014). EĞİTİMCİLER İÇİN İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK. ANKARA: SİYASAL KİTABEVİ

HAFTAYA DEVAM EDECEĞİZ