KAZAKİSTAN
I. KAZAKİSTAN ÜLKE PROFİLİ A) Genel Bilgiler
Resmi Adı : Kazakistan Yönetim Biçimi : Cumhuriyet Başkenti : Astana
Başlıca Kentleri : Astana, Almatı, Karaganda, Şımkent, Kızıl Orda İdari Yapı : 14 Bölge ve 3 Şehir
Devlet Başkanı : Nursultan Nazarbayev (1 Aralık 1991’den beri) Nüfusu : 16.74 milyon (2003)
Yüzölçümü : 2,717,300 km²
Dili : Kazakca, Rusça
Etnik Yapı : Kazak (%53.4), Rus (%30), Ukraynalı (%3.7), Özbek (%2.5), Alman (%2.4), Uygur (%1.4), Diğer (%6.6)
Komşuları : Rusya, Çin, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan Para Birimi : Tenge; 1 USD=138,37 Tenge (7 Nisan 2004 itibariyle)
B) Temel Ekonomik Göstergeler
1999 2000 2001 2002 2003 2004
GSYİH (büyüme, %) 2.7 9.8 13.2 9.5 9,2 9,4
GSYİH (milyar $) 16.9 18.3 22.4 24.4 29,8
Sınai üretim (büyüme, %) 1.9 14.7 14.0 9.8 8,8 10,1
Enflasyon oranı (TÜFE, %) 8.4 13.2 8.4 6.0 6.5 6,9
İhracat (milyar $) 5.9 9.3 9.0 10,0 12,9 20,5
İthalat (milyar $) 5.645 6.848 8.224 7.646 8,327 13,8 Dış Borç (milyar $) 6.105 6.664 6.900 6.400 3.073 27,1 Döviz Kuru (ort., 1 $: Tenge) 119.5 142.1 146.7 153.3 149,3 136,0 Döviz Rezervleri (milyar $) 1.479 1.594 1.997 2.555 4,236
Başlıca Ekonomik Göstergelerdeki Gelişmeler
Büyüme Oranı
-4 -2 0 2 4 6 8 10 12 14
1996 1997
1998 1999
2000 2001
2002 2003
2004 Yıllar
%
Enflasyon Oranı
0 10 20 30 40 50
1996 1997
1998 1999
2000 2001
2002 2003
2004 Yıllar
%
İhracat
0 5 10 15 20 25
1996 1997
1998 1999
2000 2001
2002 2003
2004 Yıllar
Milyar$
İthalat
0 2 4 6 8 10 12 14 16
1996 1997
1998 1999
2000 2001
2002 2003
2004 Yıllar
Milyar$
Dış Ticaretindeki Başlıca Ülkeler (2003)
İhracat İthalat
Dış Ticaretindeki Başlıca Maddeler (2003)
İHRACAT İTHALAT
ÜRÜN ORAN (%) ÜRÜN ORAN (%)
Mineral yakıtlar 65 Makineler 42
Metaller 20 Kimyasallar 15
Gıda ürünleri 6 Mineral yakıtlar 12
Kimyasallar 4 Metaller 12
Makineler 3 Gıda ürünleri 8
II. TÜRKİYE-KAZAKİSTAN TİCARİ VE EKONOMİK İLİŞKİLERİ A) Yasal Altyapı
Anlaşma Adı İmza Tarihi İmza
Yeri
RG Tarihi Yürürlük Tarihi Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması 01.05.1992 Almatı 07.09.1995 Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması
Anlaşması
01.05.1993 Almatı 11.02.1995 22199
31.10.1996
Karma Ekonomik Komisyon Kurulmasına Dair Protokol
02.09.1993 Ankara
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması 15.08.1995 Almatı 08.11.1996 22811
01.01.1997
Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması 10.09.1997 Almatı 10.05.2000 24045
10.05.2000 Uzun Vadeli Ticari ve Ekonomik İşbirliği
Anlaşması 22.06.2003 Ankara
Virgin Adaları
7%
İran 4%
AB 14%
Bermu da 20,7%
Diğer BDT 7,2%
Çin 10,5%
Rusya 15,7%
ABD 7%
Diğer BDT 7,6%
Rusya 39,1%
Diğer AB Almanya 8,3%
8,7%
İkili Ticaret Verileri (1.000 USD)
Yıllar İhracat Genel İhracatımız İçindeki Pay
(%)
Kazakistan’ın İthalatı İçindeki Pay
(%)
İthalat Genel İthalatımız İçindeki Pay
(%)
Kazakistan’ın İhracatı İçindeki Pay (%)
Hacim Denge
1998 214.307 0.79 3,20 253.668 0.55 4,37 466.616 -40.720
1999 96.596 0.36 1,72 295.911 0.73 4,93 392.507 -199.315
2000 118.701 0,43 1,75 346.376 0,64 3,72 465.077 -227.675
2001 119.795 0,38 1,46 90.343 0,22 2,18 210.138 29.452
2002 160.153 0,45 3,05 203.852 0,40 2,64 364.005 -43.699
2003 233.993 0,50 2,79 266.638 0,38 2,06 500.631 -32.644
2004 353,170 0,56 2,55 439,864 0,45 2,14 793,035 -86,693
2004/III 61,211 63,592 124,803 -2,381
2005/III 77,327 118,394 195,721 -41,066
İkili Dış Ticaret
Dış Ticaretimiz İçinde Kazakistan’ın Payı Kazakistan’ın Dış Ticaretinde Ülkemizin Yeri
0100 200 300 400 500
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Yıllar
Milyon$
İhracat İthalat
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1
1997 1998
1999 2000
2001 2002
2003 2004 Yıllar
%
İhracatımız içindeki payı İthalatımız içindeki payı
0 1 2 3 4 5 6
1997 1998
1999 2000
2001 2002
2003 2004 Yıllar
%
Kazakistan'ın İhracatı İçindeki Payımız
Kazakistan'ın İthalatı İçindeki Payımız
İkili Ticarette Başlıca Maddeler
İHRACATIMIZ 2003 2004 DEĞİŞİM
(%) MAKİNA VE CİHAZLAR,ALETLER,PARÇALARI 42.806.962 54.358.812 27
PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA 26.936.313 38.664.241 44
ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR 22.277.017 38.204.454 71
DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA 11.936.667 37.043.198 210
MOBİLYALAR 20.035.684 22.369.488 12
ALUMİNYUM VE ALUMİNYUM EŞYA 8.811.658 15.695.133 78
HALILAR 14.578.124 14.411.626 -1
İNCİLER,KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ 8.326.722 12.781.621 54
MOTORLU KARA TAŞITLARI 4.405.272 11.111.221 152
OPTİK,FOTOĞRAF CİHAZLARI,TIBBİ ALETLER 1.836.282 9.336.542 408
SABUNLAR 8.519.374 9.151.531 7
CAM VE CAM EŞYA 3.732.920 6.278.452 68
KAKAO VE KAKAO MÜSTAHZARLARI 5.496.268 5.502.530 0
ŞEKER VE ŞEKER MAMULLERİ 4.153.086 5.291.753 27
ADİ METALLERDEN ÇEŞİTLİ EŞYA 3.313.395 5.152.071 55
BOYA 3.844.711 4.787.217 25
AĞAÇ VE AĞAÇTAN MAMUL EŞYA 1.257.284 4.594.517 265
ECZACILIK ÜRÜNLERİ 3.514.506 4.582.260 30
KAĞIT VE KARTON 4.661.639 4.536.335 -3
UÇUCU YAĞLAR, PARFÜMERİ,KOZMETİKLER 2.871.297 4.448.232 55
HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR 3.889.258 4.066.717 5
MENSUCATTAN MAMUL DİĞER EŞYA 2.256.195 3.661.083 62
DEMİR VE ÇELİK 1.133.734 3.428.329 202
TAŞ,ALÇI,ÇİMENTO 2.925.807 3.334.391 14
MUHTELİF KİMYASAL MADDELER 1.064.829 2.602.573 144
KAUÇUK VE KAUÇUKTAN EŞYA 1.601.476 2.366.856 48
TÜTÜN VE TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER 1.325.834 2.269.024 71
SERAMİK MAMULLERİ 1.506.908 2.192.648 46
LİSTE TOPLAMI 219.021.225 332.224.859 51,69
ÜLKE TOPLAMI 233.993.000 353.170.000 50,93
İTHALATIMIZ 2003 2004 DEĞİŞİM(%)
BAKIR VE BAKIRDAN EŞYA 114.909.416 208.961.525 82
MİNERAL YAKITLAR 25.752.842 101.263.343 293
DEMİR VE ÇELİK 4.971.842 37.519.372 655
ÇİNKO VE ÇİNKODAN EŞYA 10.909.412 28.752.542 164
HUBUBAT 76.905.385 22.738.113 -70
KURŞUN VE KURŞUNDAN EŞYA 4.908.622 16.778.884 242
GIDA SANAYİİ KALINTI VE DÖKÜNTÜLERİ 6.719.867 8.079.098 20
HAYVANSAL MÜSTAHSALLAR 2.484.741 4.342.433 75
HAM POSTLAR,DERİLER 8.197.632 2.608.343 -68
PAMUK 78.452 2.248.892 2.767
İNORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR
ÜLKE TOPLAMI 266.638.000 439.864.000 64,97
