T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ

(1)

T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP

(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ

DESTEK SACI MONTAJI VE TAHLİYE KANALI AÇMA

ANKARA 2006

(2)

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).

• Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.

• Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

• Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.

• Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.

• Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

(3)

GİRİŞ ... 1

ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ... 3

1. DESTEK SACI MONTAJINI YAPMA ... 3

1.1. Destek Sacı Montajı... 3

1.1.1. Tanımı... 3

1.1.2. Önemi ... 4

1.2. Montaj Yapmanın Kuralları ... 5

1.3. Destek Sacı Montajının Yapılması ... 6

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ ... 7

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ... 8

2. SU TAHLİYE KANALLARINI AÇMA ... 9

2.1. Su Tahliye Kanalı ... 9

2.1.1. Tanımı... 9

2.1.2. Önemi ... 9

2.2. Su Tahliye Kanalı Açma Kuralları... 9

2.2.1. Pencere, Kasa – Kanat ve Yatay Ara Kayıtlara Kanal Açma. ... 9

2.2.2. Kapı Kanat ve Yatay Orta Kayıtlara Açma. ... 11

2.3. Su Tahliye Kanalının Açılması ... 12

3.KİLİT VE KOL YERLERİNİ AÇMA ... 15

3.1. Kilit Yeri Açma...15

3.1.1.Tanımı... 15

3.1.2. Önemi ... 15

3.1.3. Kilit Yeri Açma Kuralları... 15

3.1.4. Kilit Yerinin Açılması ... 16

3.2. Kol Yeri Açma... 16

3.2.1.Tanımı... 16

3.2.2. Önemi ... 16

3.2.3. Kol Yeri Açma Kuralları ... 17

3.2.4. Kol Yerinin Açılması... 17

MODÜL DEĞERLENDİRME ... 20

CEVAP ANAHTARLARI ... 21

KAYNAKLAR... 22

İÇİNDEKİLER

(4)

AÇIKLAMALAR

KOD 582YIM053

ALAN İnşaat Teknolojisi

DAL/MESLEK P.V.C. Doğrama İmalat ve Montajcılığı MODÜLÜN ADI Destek Sacı Montajı ve Tahliye Kanalı Açma

MODÜLÜN TANIMI Destek sacı montajı ve tahliye kanalı açma ile ilgili uygulamalı öğrenme materyalidir.

SÜRE 40/32 (+40/32 uygulama tekrarı yapmalı) ÖN KOŞUL Profil ve sacları kesme modülünü başarmak

YETERLİK Destek sacı montajı yapmak ve tahliye kanalı açmak.

MODÜLÜN AMACI

Genel Amaç:

Gerekli ortam sağlandığında destek sacı montajı ve tahliye kanalı açmayı kuralına uygun olarak yapabileceksiniz.

Amaçlar:

¾ Profile destek sacı montajını kuralına uygun yapabileceksiniz.

¾ Su tahliye kanallarını kuralına uygun açabileceksiniz.

¾ Kilit ve kol yerlerini kuralına uygun açabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

ORTAM: P.V.C. doğrama atölyesi

DONANIM: Destek sacı montajı ve tahliye kanalı açma aşamasında gerekli olan makine, alet ve donanımlar.

ÖLÇME VE

DEĞERLENDİRME

Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz.

Öğretmen modül sonunda size ölçme aracı (uygulama, soru-cevap) uygulayarak modül uygulamaları ile

kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir.

AÇIKLAMALAR

(5)

GİRİŞ

Sevgili Öğrenci,

Coğrafî konumu itibariyle her yönden stratejik öneme sahip olan ülkemiz bu özelliği nedeniyle geçmişten günümüze kadar tıpkı büyük önder Mustafa Kemal Atatürk’ün gençliğe hitabında dikkat çektiği gibi “…İstikbalde dahi seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dâhili ve harici bedhahların olacaktır…” uyarısını doğrulayan kötü niyetli iç ve dış güçlerin tehditlerine maruz kalmıştır.

Bu tehditler genel olarak siyasî ve maddi çıkarlar ekseninde oluşmuştur. Günümüzde de bazı kesimler maddi kazançları uğruna insanların hayatına mal olabilecek ihmalleri hiçe sayarak hizmet sunmaya çalışmaktalar! Özellikle bu ihmaller insanlık tarihinden bugüne kadar olmazsa olmaz bir ihtiyaç olan inşaat sektöründe yapılınca çok daha korkunç sonuçlar doğurmaktadır.

Maalesef gerekli bilgi ve birikimden yoksun, aynı zamanda işin ehli olmayanlar kaliteli işçilik, kaliteli ve emniyetli malzeme miktarı kullanımını göz ardı ederek piyasada boy göstermişler ve sonucunda da yakın geçmişimizde tanık olduğumuz üzere gerek deprem nedeniyle gerekse de inşaatın yapım aşamasında insanlarımızın bir hiç uğruna yaşamlarını yitirmelerine sebep olmuşlardır.

Uluslararası standardların altında yapılan kalitesiz üretimler ülkemizin ihracatını ve saygınlığını olumsuz etkilemekte bu da ekonomimize yansımaktadır. Örneğin modül konumuz olan destek sacını inceleyecek olursak; Avrupa da kullanılan destek sacı kalınlığı 1,5 mm. iken bizde genel olarak 1,2 mm kalınlığında kullanılmaktadır. Aradaki 0,3 mm lik alınlık farkı bile Avrupa standardına uygun olmadığı için bu ülkelerde kabul görmemektedir.

Kaldı ki, ülkemizde “Ne koparırsam kârdır” mantığı ile hareket eden bazı firmalar müşterinin taleplerini göz ardı ederek 0,60 mm 0,70 mm 0,80 mm kalınlığında destek sacı satıyorlar. Yine başka bir örnekte, aynı özelliklere, renge ve fonksiyonlara sahip iki makinenin 1800 € ile 600 € gibi iki farklı fiyatla satılması aradaki fiyat farkının ise AB standardı olan CE işaretinden kaynaklanması kaliteye duyulan güvenin, verilen önemin değerini gözler önüne sermektedir.

Hayatın hangi alanında olursa olsun kaliteyi, başarıyı kalıcı ve etkili olacak şekilde yakalamak için çok çalışmak gerekmektedir. Şimdi eğer, yarınlarımızı düşünüyor ve geleceğe umutla bakmak istiyorsak; planlı, gayretli ve azimli çalışmamız gerektiğini unutmamalıyız.

Geleceğimizin teminatı olan sizlerin geçmişten ders alarak standardlarımızı dünya standardı haline getirmeniz temennisi ile…

GİRİŞ

(6)

(7)

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

PVC profile destek sacı montajını kuralına uygun olarak yapabileceksiniz.

Standardlara uygun olarak üretilmeyen destek saclarının neden olduğu olumsuzlukları araştırınız, PVC doğramaların hazırlığı aşamasında kullanılan araç gereçleri inceleyerek elde ettiğiniz verileri sınıfta arkadaşlarınıza sununuz.

1. DESTEK SACI MONTAJINI YAPMA

1.1. Destek Sacı Montajı 1.1.1. Tanımı

PVC profillerin içerisine konulan ve mukavemetini artıran, sıcak daldırma metoduyla TSE normunda daldırma galvanizli sacdan rollforming makinelerde imal edilen demirlere destek sacı denir.

Resim 1: Destek sacı Resim 2: Kasa kanat uygu. Resim 3: Kasa kanat uygu.

Resim 4: İstiflenmiş destek sacı Resim 5: İstiflenmiş destek sacı

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

AMAÇ

ARAŞTIRMA

(8)

Ham maddenin rulo olarak devreye girdiği ve mamul maddenin, yani galvaniz kaplanmış sacın yine rulo olarak alınabildiği kontinü sistemde; sacın yüzeyi yüksek ısılı fırının içinden geçirilerek temizlenmekte, sac tavlanarak yumuşatılmakta ve galvaniz kaplanmaya hazır hale getirilmektedir.

Daha sonra erimiş çinko potasının içine giren bant sac, pota çıkışında yüzeyindeki kaplama miktarı ayarlandıktan sonra, ürünün özelliğine göre bir seri soğutma işleminden geçirilmektedir. Bir sonraki aşamada ise, galvanizli bant kenar dalgalanmalarının giderildiği, gerdirerek düzeltme işlemine tabi tutulmakta ve son olarak da beyaz pasa karşı korunmayı sağlamak için pasivasyona tabi tutularak bobin halinde sarılmaktadır.

Aynı zamanda isteğe göre dilme, trapez, oluklu, stor, mahya, levha ve tüm PVC üreticilerinin üretim ölçülerine uygun olarak destek sacı üretilmektedir.

Resim 6: Yüksek ısılı fırınlarda Resim 7: Düzeltme işlemine tabi

galvaniz sac tutulan sac

Resim 8: Bobin halinde sarılmış sac ruloları

1.1.2. Önemi

Doğrama sistemini ayakta tutan destek sacıdır. Destek sacı pencerede mukavemeti sağladığı için pencerenin omuriliği gibidir. Rüzgâr, kar ve ısı farklılıkları PVC sistemine büyük bir yük getiriyor. Üzerine böyle büyük yükler binen PVC sisteminin, sağlam bir destek sacına ihtiyacı var.

(9)

Bina inşa edildiğinde kolon ve kiriş hesapları yapılıyor. Kolonları, kasa ve pencerenin dikmeleri; kirişleri de kasa ve kanadın yatay profilleri diye düşünelim. Kirişin ve kolonun içerisindeki demiri eksik ve ince kesitte kullandığınız zaman; o bina dış etkenlerden dolayı zamanla yıpranır ve çöker. Bu durum pencere sistemlerinde de aynıdır.

Destek saçlarının sisteme önemli katkıları bulunmaktadır. Bunları şöyle sıralaya biliriz.

¾ Plastik profile mukavemet kazandırır.

¾ Ses yalıtımına katkıda bulunur.

¾ Rüzgâr yüküne karşı direnç sağlar.

¾ Sistemin birbirleri arasındaki bağlantılarını kolaylaştırır.

¾ Menteşelerin plastik profile bağlantısında kolaylık sağlar.

¾ Plastik profilin zamanla doğrusallığını kaybetmesini engeller.

1.2. Montaj Yapmanın Kuralları

¾ Destek sacı et kalınlığının uygun seçilmesi gerekmektedir. Özellikle yüksek katlı binalarda (6'ncı kat ve üzeri) ile geniş boyutlu pencerelerde uygun et kalınlığı seçilmeyen destek sacları rüzgar yüklerini karşılamayacak, dolayısıyla plastik profil şekil değiştirecektir. Bu değişim sonucu pencere sisteminin hava ve su girişine sebebiyet verecektir.

¾ Destek sacları tam doğrusal olmalıdır. Doğrusal olmayan destek sacları yine aynı şekilde plastik profilin şekil değiştirmesi sonucu, kendi şeklini plastik profile verecektir.

¾ Destek sacı ile profil yüzeyi arasındaki boşluk en az 1, en fazla 2 mm. olmalıdır.

¾ Eğer boşluk fazla olursa mukavemet azaltmanın yanında, vidalamada da problem olacaktır. Yine aynı şekilde çok sıkı geçme olursa, plastik profil genişler bu da profilin çatlamasına neden olur.

¾ Destek sacı tek parça olarak kullanılmalıdır.

¾ Plastik profilin kaynak noktalarında uygun erime mesafesi bırakılmalıdır. 90 derecelik kesimlerde profil boyundan 10 mm, 45 derecelik kesimlerde ise 75 mm her uçtan mesafe bırakılmalıdır.

¾ En kısa destek sacı, en az iki yerden vidalanmalıdır.

¾ Vida aralıkları en fazla 30–40 cm olmalıdır.

¾ ∅3,9 X 16 YSB (yıldız silindirik başlı ) matkap uçlu vida ile vidalanır.

¾ Başlangıç noktasında en fazla 15 cm içeriye girerek vida atılmalıdır.

¾ Destek sacları kesilirken uçları düzgün ve çapaksız olmalı, bunu sağlamak için testere yüksek devirde çalıştırılmamalıdır.

¾ Destek sacı kesinlikle açık havada stoklanmamalıdır.

¾ Destek sacının; stoklama alanında yağmur, su ve nemle irtibatı olmamalıdır.

¾ Destek saclarının yerle de teması olmamalıdır.

¾ Gerekirse paketleme yapılmalıdır.

¾ Stoklama bölgesinde aşırı ısı farklılığı olmamalıdır.

¾ Destek sacları uzun süre stoklamada bekletilmemelidir.

(10)

1.3. Destek Sacı Montajının Yapılması

Montaj işlemine başlamadan önce gerekli güvenlik önlemleri alınır. İşin boyutları ile profilin tipine uygun destek sacı seçilip ve montaj yapma kurallarına uygun destek sacı PVC profil içine sokularak vida ile monte edilir.

Resim 9: Profile monte edilmiş Resim 10: Kasa ve kanat profiline destek sacı monte edilmiş destek sacı

(11)

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre kendinizin ya da arkadaşınızın yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet – hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Dersin adı PVC Doğrama İmalatı

Amaç Destek sacı montajını kuralına uygun yapabilme becerisini ölçmek Konu Destek sacı montajı yapabilme

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır

1 Destek sacını hazırladınız mı?

2 Destek sacını profilin içine soktunuz mu?

3 Destek sacını profile vidaladınız mı?

Bu değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek eksikliklerinizi tamamlayınız.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

(12)

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

1. PVC profillerin içerisine konulan ve mukavemetini artıran, sıcak daldırma metoduyla TSE normunda daldırma galvanizli sacdan rollforming makinelerde imal edilen demirlere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?

A) PVC doğrama B) Kanat profili C) Destek sacı D) Hiçbiri

2. PVC doğramalarda destek sacının kullanımı isteğe bağlıdır.

A) Doğru B) Yanlış

3. Destek sacı profilin mukavemetini azaltır.

4. Destek sacı menteşelerin plastik profile bağlantısında kolaylık sağlar.

5. Destek sacı ile profil yüzeyi arasındaki boşluk en az 1, en fazla 2 mm. olmalıdır.

6. En kısa destek sacı, en az dört yerden vidalanmalıdır.

7. Destek sacları uzun süre stoklamada bekletilmemelidir.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Başarısız olduğunuz sorularla ilgili öğrenme faaliyetine dönerek eksiklerinizi tamamlayınız.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

(13)

ÖĞRENME FAALİYETİ–2

PVC profile su tahliye kanallarını kuralına uygun olarak delebileceksiniz.

Standardlara uygun olarak açılmayan su tahliye kanallarının neden olduğu olumsuzluklar ile tahliye delikleri ile ilgili araştırma yapınız, elde ettiğiniz verileri sınıfta arkadaşlarınıza sununuz.

2. SU TAHLİYE KANALLARINI AÇMA

2.1. Su Tahliye Kanalı 2.1.1. Tanımı

P.V.C. kapı ve pencerelerin kar, yağmur ve diğer nedenlerle suyla teması sırasında doğrama içerisine sızan suların tahliyesi için kasa ve kanatlardaki yatay alt ve ara kayıtlara açılan kanallara su tahliye kanalı denir.

2.1.2. Önemi

Su tahliye kanallarında dış yüzey ile iç yüzey arasındaki yükseklik farkından dolayı, tahliye edilen yağmur suyunun rüzgârın etkisi ile içeri girmesi engellenir. Ayrıca destek sacı bölümüne temas etmeyen bu kanallar havalandırmayı da sağlar. Bu durum PVC doğramanın ve destek sacının hasar görmesini engellemesi bakımından önem taşımaktadır.

2.2. Su Tahliye Kanalı Açma Kuralları

2.2.1. Pencere, Kasa – Kanat ve Yatay Ara Kayıtlara Kanal Açma.

Alt kasa kayıtı ile yatay ara kayıta su tahliye kanalı açılır. Su tahliye kanalları şaşırtmalı olarak açılmalı ve kanallar arası açıklık 83 mm olmalıdır. (bkz. şekil. 11)

ÖĞRENME FAALİYETİ–2

AMAÇ

ARAŞTIRMA

(14)

¾ Şablon yardımıyla vakum delikleri delinir. Vakum delikleri cam yatağına giren suyun tahliyesi için şarttır.

¾ Su tahliye kanalları Ø 5 mm çapında, L= 25 mm uzunluğunda olmalıdır. (bkz.

şekil. 12)

Ø 5 L= 25

Şekil. 12: Su tahliye kanalları

¾ Vakum delikleri Ø 5 mm çapında, L= 25 mm uzunluğunda olmalıdır.(bkz. şekil.

13)

Ø 5 L= 25

Şekil. 13: Vakum delikleri

¾ Su tahliye kanalı kasa ve kanat profilinin en uç noktasından yaklaşık 100 mm içeride olmalıdır.(bkz. şekil. 14)

Şekil. 14

¾ Orta kayıt profilinde ise su tahliye kanalı kenarlardan 20 mm içeride olmalıdır.

(bkz. şekil. 15)

Şekil. 15

(15)

2.2.2. Kapı Kanat ve Yatay Orta Kayıtlara Açma.

¾ Alt kanatlara ve yatay orta kayıta su tahliye kanalı açılır.

¾ Su tahliye kanalları şaşırtmalı olarak açılmalı ve kanallar arası açıklık 83 mm olmalıdır (bkz. şekil. 16)

Şekil. 16

¾ Şablon yardımıyla vakum delikleri delinir. Vakum delikleri cam yatağına giren suyun tahliyesi için şarttır.

¾ Su tahliye kanalları Ø 5 mm çapında, L= 25 mm uzunluğunda olmalıdır. (bkz.

şekil. 17)

Ø 5 L= 25

Şekil. 17: Su tahliye kanalları

¾ Vakum delikleri Ø 5 mm çapında, L= 25 mm uzunluğunda olmalıdır. (Bkz. Şekil.

18)

Ø 5 L= 25 Şekil. 18: Vakum delikleri

¾ Tahliye kanalı kanat profilinin en uç noktasından yaklaşık 135 mm içeride olmalıdır. (bkz. şekil. 19 )

Şekil. 19

(16)

¾ Orta kayıt profilinde ise su tahliye kanalı kenarlardan yaklaşık 20 mm içeride olmalıdır. (Bkz. Şekil – 20 )

Şekil. 20

Ayrıca, su tahliye kanallarının verimli bir şekilde kullanılabilmesi için profil yüzeyinde 15°'lik eğim oluşturularak suyun tahliyesinin hızlandırılması sağlanır. Bu eğim yardımıyla yağmur sonrası herhangi bir su sızıntısı olmaz. Yine özel tasarlanmış su kanallarında, dışa doğru 30°'lik eğim verilerek su toplama haznesi sayesinde su ve nem rahatlıkla dışarı atılır.

Şekil. 21 Şekil. 22

2.3. Su Tahliye Kanalının Açılması

Su tahliye kanalı açılması sırasında pres ve freze makinelerinden faydalanılır. Pres makinesinde profiller güvenli bir şekilde sabitlendikten sonra su tahliye açma kurallarına uygun olarak freze makinesi ile kanal açma işlemi yapılır.

(17)

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre kendinizin yada arkadaşınızın yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Dersin adı PVC Doğrama ve Kaplamaları

Amaç Su tahliye kanallarını kuralına uygun olarak açabilmek.

Konu Su tahliye kanallarını açma

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır

1 Su tahliye kanalları açılacak PVC profilleri hazırladınız mı?

2 Su tahliye kanalları açılacak PVC profilleri markaladınız mı?

3 PVC Profillere su tahliye kanallarını tekniğine uygun açtınız mı?

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

(18)

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyebilirsiniz.

1. PVC kapı ve pencerelerin kar, yağmur ve diğer nedenlerle suyla teması sırasında yüzeyde biriken suların tahliyesi için kasa, kanat altlarına ve yatay orta kayıtlara açılan kanallara verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Damlalık B) Su tahliye kanalı C) Vakumlama D) Hiçbiri 2. Su tahliye kanalı alt kasalara ve yatay orta kayıta açılır.

3. Su tahliye kanalları karşılıklı olarak açılmalıdır.

4. Vakum delikleri Ø 5 mm çapında, L= 25 mm uzunluğunda olmalıdır.

5. Su tahliye kanalı herhangi bir sivri uçlu aletle açılmalıdır.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

(19)

ÖĞRENME FAALİYETİ–3

PVC profile kilit ve kol yerini tekniğine uygun olarak açabileceksiniz.

Standardlara uygun olarak açılmayan su tahliye deliklerinin neden olduğu olumsuzluklar ile tahliye delikleri ile ilgili araştırma yapınız, elde ettiğiniz verileri sınıfta arkadaşlarınıza sununuz.

3.KİLİT VE KOL YERLERİNİ AÇMA

3.1. Kilit Yeri Açma

3.1.1.Tanımı

Kilitli kapılarda kilidin kanada monte edilmesi için uygun çaptaki matkap ucu ile yuva açılması işlemine denir.

3.1.2. Önemi

Kullanılacak kilidin çeşidine göre kilit yerinin önceden açılması kilidin montajının seri ve düzgün olmasını sağlayacaktır.

3.1.3. Kilit Yeri Açma Kuralları

¾ Kilit yeri açmak için uygun çapta matkap ucu kullanılmalıdır (ör. Ø10 mm, Ø 12 mm )

Şekil. 23

¾ Kilit yeri, mastarına uygun olarak işaretlenmelidir.

¾ Delme işleminin sağlıklı olması için kanat sabitlenmelidir.

¾ Kilitli ispanyoletin harici kilitlerde, kilidin eksenine kol deliği, boyutuna uygun ölçülerde kilit yeri açılır.(bkz. şekil. 24)

ÖĞRENME FAALİYETİ–3

AMAÇ

ARAŞTIRMA

(20)

Şekil. 24

3.1.4. Kilit Yerinin Açılması

Kilit deliği açılacak kanat işaretlenip, sabitlendikten sonra kilit yeri uygun çaptaki matkap ile açılır.(bkz. şekil.25 )

Şekil. 25

3.2. Kol Yeri Açma 3.2.1.Tanımı

Kapı ve pencere kanatlarının açılıp kapanması işleminde kullanılan kolların kanada monte edilmesi için uygun çaptaki matkap ucu ile yapılan işlemdir.

3.2.2. Önemi

Kullanılacak kolun çeşidine göre kol yerinin önceden açılması kol montajının seri ve düzgün olmasını sağlayacaktır.

(21)

3.2.3. Kol Yeri Açma Kuralları

¾ Kol yeri açmak için uygun çapta matkap ucu kullanılmalıdır (ör. Ø10 mm Ø 12 m)

Şekil. 26

¾ Kol yeri, mastarına uygun olarak işaretlenmelidir.

¾ Delme işleminin sağlıklı olması için kanat sabitlenmelidir.

¾ “ X “ ölçüsü, 15 eksenli ispanyolet kullanılıyor ise 35mm. , 35 eksenli ispanyolet kullanılıyor ise 55 mm alınmalıdır. (bkz. şekil. 27)

Şekil. 27

¾ 5-İçe kol, dışa açılım kapılarda 35 eksenli (geniş göbek) ispanyolet kullanılmalıdır.

3.2.4. Kol Yerinin Açılması

Kol yeri açılacak kanat işaretlenip sabitlendikten sonra uygun çaptaki matkap ile kol yeri açılır.

Şekil. 28

(22)

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre kendinizin yada arkadaşınızın yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Dersin adı PVC Doğrama ve Kaplamaları

Amaç Kilit ve kol yerlerini kuralına uygun olarak açabilmek.

Konu Kilit ve kol yerlerini açma

1 Kilit ve kol yatağı hazırlanacak PVC profili hazırladınız mı?

2 Kilit ve kol yatağı hazırlanacak PVC profili markaladınız mı?

3 PVC profile markalanan yerden kilit yeri açtınız mı?

4 PVC profile markalanan yerden kol yeri açtınız mı?

5 PVC profile kilit ve kolu taktınız mı?

6 Kilit ve kolları kontrol edip vida ile sabitlediniz mi?

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

(23)

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyebilirsiniz.

1. Kilitli kapılarda kilidin kanada monte edilmesi için uygun çaptaki matkap ucu ile yuva açılması işlemine verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tahliye kanalı açma B) Kol yeri açma C) Kilit yeri açma D) Hiçbiri

2. Kapı ve pencere kanatlarının açılıp kapanması işleminde kullanılan kolların kanada monte edilmesi için uygun çaptaki matkap ucu ile yapılan işleme verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tahliye kanalı açma B) Kol yeri açma C) Kilit yeri açma D) Hiçbiri 3. Kilit yeri açmak için uygun çapta matkap ucu kullanılmalıdır.

4. Kilit ve kol yerleri serbestçe işaretlenmelidir

5. İçe kol, dışa açılım kapılarda 35 eksenli (geniş göbek) ispanyolet kullanılmalıdır.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Başarısız olduğunuz sorularla ilgili öğrenme faaliyetine dönerek eksiklerinizi tamamlayınız.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

(24)

MODÜL DEĞERLENDİRME

Öğretmeniniz, modüldeki faaliyetleriniz ve araştırma çalışmalarınız sonunda kazandığınız bilgi ve becerilerinizi ölçme araçlarıyla ölçerek sizin modül ile ilgili durumunuzu değerlendirecek ve sonucunu size bildirecektir.

(Size verilen PVC profillere; tekniğine uygun destek sacı monte ediniz. Su tahliye kanallarını açınız. Kilit ve kol yerlerini açıp, kilit ve kolları takınız. )

PERFORMANS TESTİ

Dersin

adı PVC Doğrama Yapımı Öğrencinin

Amaç

PVC profillere destek sacı takma, su tahliye kanalları açma ve kapı kilit ve kollarını takabilme becerilerini ölçmek

Adı Soyadı

Konu

PVC profillere destek sacı takma, su tahliye kanalları açma ve kapı kilit ve kollarını takabilmek

Sınıf Nu

1 Destek sacını hazırladınız mı?

2 Destek sacını profilin içine soktunuz mu?

3 Destek sacını profile vidaladınız mı?

4 Su tahliye kanalları açılacak PVC profilleri hazırladınız mı?

5 Su tahliye kanalları açılacak PVC profilleri markaladınız mı?

6 PVC profillere su tahliye kanallarını tekniğine uygun açtınız mı?

7 Kilit ve kol yatağı hazırlanacak PVC profili hazırladınız mı?

8 Kilit ve kol yatağı hazırlanacak PVC profili markaladınız mı?

9 PVC profile markalanan yerden kilit yeri açtınız mı?

10 PVC profile markalanan yerden kol yeri açtınız mı?

11 PVC profile kilit ve kolu taktınız mı?

12 Kilit ve kolları kontrol edip vida ile sabitlediniz mi?

Not: Zümre öğretmenleri kararı ile öğretmeniniz başka bir performans testi yapabilir.

MODÜL DEĞERLENDİRME

(25)

CEVAP ANAHTARLARI

ÖĞRENME FAALİYETİ 1’İN CEVAP ANAHTARI 1 C

2 Yanlış 3 Yanlış 4 Doğru 5 Doğru 6 Yanlış 7 Doğru

ÖĞRENME FAALİYETİ 2’NİN CEVAP ANAHTARI 1 B

2 Doğru 3 Yanlış 4 Doğru 5 Yanlış

ÖĞRENME FAALİYETİ 3’ÜN CEVAP ANAHTARI 1 C

2 B 3 Doğru

4 Yanlış 5 Doğru

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz

CEVAP ANAHTARLARI

(26)

KAYNAKLAR

¾ KÖKSOY Abdullah, Soylar Pen, Tarsus, 2005

¾ ULUSOY Aydın Mitat, Ulusoy Pen, Tarsus, 2005

¾ ÜNAL Hasan Muaz, Yayımlanmamış Ders Notları, Tarsus, 2005

¾ KÖKSALOĞLU Emin Oğuzhan; YILDIZ ALÜMİNYUM DOĞRAMA VE PANJUR, TARSUS 2005

¾ Pakpen Şirketler Grubu, http://www.pakpen.com.tr 2005

¾ Kompen A.Ş, http://kompen.com.tr, 2005

¾ Akansupen, http://www.akansupen.com, 2005

¾ Ardapen, http://www.ardapen.com, 2005

¾ Kamcı Makine San. Tic. Ltd. Şti, http://www.kamcimakima.com, 2005

¾ Fırat Plastik A.Ş, http://www.firat.com, 2005

¾ Erdoğanlar PVC Sistemleri, http://erdoganlar.net, 2005

¾ Akdeniz Kimya, http://www.akdenizkimya.com.tr, 2005

¾ Winsa, http://www.winsa.com.tr, 2005

¾ Prolinepvc, http://www.prolinepvc.com, 2005

¾ www.gulderensac.com, 2005

¾ www.canaluminyum.com.tr, 2005

¾ www.ozelprofil.com.tr, 2005

¾ www.erdemir.com.tr, 2005