Ders İçi Uygulama Rehberi. 1- Uygulama

(1)

Ders İçi Uygulama Rehberi

Diuyg8- Betimsel istatistik uygulamaları

Süre: 30 dakika

Kullanılacak dosyalar: diuyg8.sav

Hatırlayalım

Betimsel istatistik, araştırmacıların topladığı verilerin düzenlenmesi ve özelliklerinin belirlenmesini sağlayan bir yöntemdir. Betimsel istatistik yoluyla grubu tanımlanabilir, en yüksek ve en düşük değere sahip veriyi bulunabilir. Betimsel istatistik ayrıca verilerin özetlenmesi ve anlamlandırılması açısından da önemlidir.

Örneğin; Farklı ülkelerden öğrencilerin bulunduğu bir sınıfta, en çok hangi ülkeden öğrenci bulunduğunu betimsel istatistik yöntemlerini kullanarak öğrenebilirsiniz.

Betimsel istatistikte farklı yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler şu şekildedir:

 Ortalama

 Medyan

 Mod

 Varyans

 Standart Sapma

 Ranj

 Çeyrek Sapma(Interquartil)

 Percentile

1- Uygulama

Araştırma Problemi: Bir öğretmen dönem sonunda farklı sosyo-ekonomik çevrelerden gelen öğrencilerinin internet kullanımları, ailelerinin gelir düzeyleri ve il genelinde yapılan sınavda aldıkları başarı sırası ile ilgili bazı değerlendirmeler yapmak istemektedir. 20 erkek ve 30 kız öğrencinin bulunduğu toplam 50 kişilik sınıfa ait, öğrencilerin kullandığı sosyal medya araçları (Facebook, YouTube, Twitter, Instagram), günlük internet kullanım oranı, öğrencilerinin ailelerinin aylık gelirleri ve öğrenci başarı sırası verilerine sahip olan öğretmen aşağıdaki soruları cevaplamak istemektedir;

(Veri tanıtımı)

1. Öğrenciler arasında en fazla tercih edilen sosyal medya aracı hangisidir? (Mod)

2. Öğrencilerin il genelinde yapılan sınavda aldıkları derecelerin ortancası nedir? (Medyan) 3. Öğrenciler günlük ortalama kaç saat internet kullanmaktadır? (Ortalama)

4. Öğrenci ailelerinin gelir düzeylerini aşağıdaki sorulara göre inceleyiniz:

Resim 1- Betimsel İstatististik

(2)

a. Ailelerin gelir düzeyleri hangi değerler arasında değişmektedir? (Ranj)

b. Ailelerin gelir düzeylerinin ortalama etrafındaki dağılımı nasıldır? (Standart sapma- Varyans) 5. 7 numaralı öğrencinin ailesi sınıfın yüzde kaçından daha zengindir? (Interquartile)

6. Gelir düzeyi en düşük %25’e burs verilse, burs verilecek öğrencilerden en yüksek gelire sahip olan öğrencinin geliri ne kadardır? (Percentile)

2- Analiz Adımları

1- Analizler

1. Öğrenciler arasında en fazla tercih edilen sosyal medya aracı hangisidir? (Mod) sorusunu SPSS programını kullanarak cevaplandıralım.

Mevcut veri seti, diuyg8.sav SPSS programında açıldıktan sonra analiz işlemlerine başlanır. Sırasıyla;

 Şekil 1’de görüldüğü gibi Analyze/ Descriptive Statistics/ Frequencies yolu izlenerek analiz işlemleri başlatılır.

Şekil 1. Mod analizi için işlemlerin başlatılması

 Şekil 1’de yer alan işlemleri yaptıktan sonra Şekil 2’de yer alan pencere karşınıza çıkacaktır.

Şekil 2’de yer alan değişkenlerden sosyalmedya değişkenini, etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş ok işaretine tıklayarak Variable(s) kutucuğuna gönderiniz. Daha sonra etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş statistics butonuna tıklayınız.

(3)

Şekil 2. Frequencies penceresi

 Statistics butonuna tıkladıktan sonra Şekil 3’te yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil 3’te de görüldüğü gibi çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Mode kutucuğunu işaretleyiniz.

Daha sonra çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Contunie butonuna tıklayınız. Daha sonra gelecek olan pencereden Ok butonuna tıklayarak analizi tamamlayınız.

Şekil 3. Frequencies Statistics penceresi

 Analiz tamamlandıktan sonra karşınıza Şekil 4’te yer alan çıktı penceresi çıkacaktır. Şekil 4 incelendiğinde Mod değerinin 3 olduğu ve veri setinde de en çok tekrar eden değerin Twitter olduğu görülmektedir.

 Veri seti incelendiğinde Facebook-1, YouTube-2, Twitter-3 ve Instagram-4 değerleriyle kodlanmıştır.

 Sonuç olarak öğrenciler tarafından en fazla tercih edilen sosyal medya aracının Twitter olduğunu söyleyebiliriz. Her

(4)

Şekil 4. Mod çıktı penceresi 2. Öğrencilerin il genelinde yapılan sınavda aldıkları derecelerin ortancası nedir?

 Ortanca değeri hesaplamak için Analyze/ Descriptive Statistics/ Frequencies yolu izlenerek analiz işlemleri başlatılır. Daha sonra Şekil 5’te yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil 5’te yer alan değişkenlerden basarisirasi değişkenini, etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş ok işaretine tıklayarak Variable(s) kutucuğuna gönderiniz. Daha sonra etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş Statistics butonuna tıklayınız.

 Statistics butonuna tıkladıktan sonra Şekil 6’da yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil 6’da da görüldüğü gibi çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Median kutucuğunu işaretleyiniz.

Daha sonra çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Continue butonuna tıklayınız. Daha sonra gelecek olan pencereden Ok butonuna tıklayarak analizi tamamlayınız.

(5)

 Analiz tamamlandıktan sonra karşınıza Şekil 7’de yer alan çıktı penceresi çıkacaktır. Şekil 7 incelendiğinde BAŞARI değişkenindeki değerlerin ortanca(median) değerinin 106 olduğu görülmektedir. Sonuç olarak öğrenci başarı sırasının ortanca değerinin 106 olduğunu söyleyebiliriz.

Şekil 7. Medyan çıktı penceresi

3. Öğrenciler günlük ortalama kaç saat internet kullanmaktadır? (Ortalama)

 Ortalama değeri hesaplamak için Analyze/ Descriptive Statistics/ Frequencies yolu izlenerek analiz işlemleri başlatılır. Daha sonra Şekil 8’de yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil8’de yer alan değişkenlerden intkullanim değişkenini, etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş ok işaretine tıklayarak Variable(s) kutucuğuna gönderiniz. Daha sonra etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş Statistics butonuna tıklayınız.

(6)

 Statistics butonuna tıkladıktan sonra Şekil 9’da yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil 9’da da görüldüğü gibi çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Mean kutucuğunu işaretleyiniz.

Daha sonra çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Contunie butonuna tıklayınız. Daha sonra gelecek olan pencereden Ok butonuna tıklayarak analizi tamamlayınız.

(7)

 Analiz tamamlandıktan sonra karşınıza Şekil 10’da yer alan çıktı penceresi çıkacaktır. Şekil 10 incelendiğinde ortalama(mean) değerinin 5,26 olduğu görülmektedir. Sonuç olarak öğrencilerin günlük ortalama internet kullanım sürelerinin 5,26 saat olduğu söylenebilir.

Şekil 10. Ortalama çıktı penceresi

4. Öğrenci ailelerinin gelir düzeylerini aşağıdaki sorulara göre inceleyiniz:

a. Ailelerin gelir düzeyleri hangi değerler arasında değişmektedir? (Ranj)

 Ranj değerini hesaplamak için Analyze/ Descriptive Statistics/ Frequencies yolu izlenerek analiz işlemleri başlatılır. Daha sonra Şekil 11’de yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil 11’de yer alan değişkenlerden gelir değişkenini, etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş ok işaretine tıklayarak Variable(s) kutucuğuna gönderiniz. Daha sonra etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş Statistics butonuna tıklayınız.

 Statistics butonuna tıkladıktan sonra Şekil 12’de yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil 12’de de görüldüğü gibi çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Range kutucuğunu işaretleyiniz. Daha sonra çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Contunie butonuna tıklayınız. Daha sonra gelecek olan pencereden Ok butonuna tıklayarak analizi tamamlayınız.

(8)

 Analiz tamamlandıktan sonra karşınıza Şekil 13’de yer alan çıktı penceresi çıkacaktır. Şekil 13 incelendiğinde ranj(range) değerinin 26934 olduğu görülmektedir. Sonuç olarak en yüksek gelire sahip öğrenci ailesi ile en düşük gelire sahip öğrenci ailesi arasındaki farkın 26934 olduğunu söyleyebiliriz.

Şekil 13. Ranj çıktı penceresi

b. Ailelerin gelir düzeylerinin ortalama etrafındaki dağılımı nasıldır? (Standart sapma- Varyans)

 Standart sapma ve varyans değerini hesaplamak için Analyze/ Descriptive Statistics/

Frequencies yolu izlenerek analiz işlemleri başlatılır. Daha sonra Şekil 14’de yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil 14’de yer alan değişkenlerden gelir değişkenini, etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş ok işaretine tıklayarak Variable(s) kutucuğuna gönderiniz. Daha sonra etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş Statistics butonuna tıklayınız.

(9)

 Statistics butonuna tıkladıktan sonra Şekil 15’de yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil 15’de de görüldüğü gibi çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Std. Deviation ve Variance kutucuklarını işaretleyiniz. Daha sonra çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Continue butonuna tıklayınız. Daha sonra gelecek olan pencereden Ok butonuna tıklayarak analizi tamamlayınız.

 Analiz tamamlandıktan sonra karşınıza Şekil 16’da yer alan çıktı penceresi çıkacaktır. Şekil 16 incelendiğinde standart sapma ve varyans değerlerinin oldukça yüksek olduğu görülmektedir.

(10)

Şekil 16. Çıktı penceresi

5. 7 numaralı öğrencinin ailesi sınıfın yüzde kaçından daha zengindir? (Interquartile)

 Interquartil değerini hesaplamak için Analyze/ Descriptive Statistics/ Frequencies yolu izlenerek analiz işlemleri başlatılır. Daha sonra Şekil 17’de yer alan pencere karşınıza çıkacaktır.

Şekil 17’de yer alan değişkenlerden gelir değişkenini seçip, etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş ok işaretine tıklayarak Variable(s) kutucuğuna gönderiniz. Daha sonra etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş Statistics butonuna tıklayınız.

 Şekil 17. Frequencies penceresi

 Statistics butonuna tıkladıktan sonra Şekil 18’de yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil 18’de de görüldüğü gibi çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Quartiles kutucuğunu işaretleyiniz. Daha sonra çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Continue butonuna tıklayınız. Daha sonra gelecek olan pencereden Ok butonuna tıklayarak analizi tamamlayınız.

(11)

 Analiz tamamlandıktan sonra karşınıza Şekil 19’da yer alan çıktı penceresi çıkacaktır. Veri seti incelendiğinde 7 numaralı öğrencinin ailesinin gelir düzeyinin 18.373 olduğu görülmüştür. Şekil 19 incelendiğinde ise bu değerin %50 ve %75’lik çeyrek arasında olduğu görülmektedir. Sonuç olarak 7 numaralı öğrencinin ailesi sınıfın %50’sinden daha zengindir diyebiliriz.

Şekil 19. Interquartil çıktı penceresi

6. En fakir %25’e burs verilse, burs verilecek öğrencilerden en yüksek gelire sahip olan öğrencinin geliri ne kadardır? (Percentile)

(12)

 Percentile değerini hesaplamak için Analyze/ Descriptive Statistics/ Frequencies yolu izlenerek analiz işlemleri başlatılır. Daha sonra Şekil 20’de yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil 20’de yer alan değişkenlerden gelir değişkenini seçip, etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş ok işaretine tıklayarak Variable(s) kutucuğuna gönderiniz. Daha sonra etrafı kırmızı ile çerçevelenmiş Statistics butonuna tıklayınız.

 Statistics butonuna tıkladıktan sonra Şekil 21’de yer alan pencere karşınıza çıkacaktır. Şekil 21’de de görüldüğü gibi çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Percentiles kutucuğunu işaretleyiniz. Percentiles kutucuğunu işaretledikten sonra yanındaki kutuya 25 rakamını giriniz ve Add butonuna tıklayınız. Daha sonra çevresi kırmızı çizgi ile çerçevelenmiş olan Continue butonuna tıklayınız. Daha sonra gelecek olan pencereden Ok butonuna tıklayarak analizi tamamlayınız.

(13)

 Analiz tamamlandıktan sonra karşınıza Şekil 22’de yer alan çıktı penceresi çıkacaktır. Şekil 22 incelendiğinde ilk %25’teki en yüksek gelirin 9.099 olduğu görülecektir. Sonuç olarak burs verilecek %25’lik dilimde olan öğrencilerden en yüksek gelire sahip olanın gelirinin 9.099 olduğunu söyleyebiliriz.

Şekil 22. Percentile çıktı penceresi