EKONOMİK KRİZİN ETKİLERİNİ HAFİFLETECEK OLAN 5838 SAYILI KANUNUN ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATINDA GETİRDİĞİ DEĞİŞİKLİKLER ve UYGULAMASI
I. Genel Bilgi
Ülkemizde de etkisini hissettiren global ekonomik krizin etkilerini hafifletmek amacıyla hazırlanan ve basında “Torba Yasa Tasarısı” olarak bilinen “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı hazırlanmış, bu tasarı TBMM’nin yerel seçim çalışmaları nedeniyle 27.02.2009 tarihinde tatile girecek olması gerekçesi ile 12.02.2009 tarihinde Tasarıya son şekli verilmiş, mevcut tasarıda acil ve ekonomik krize doğrudan ilaç olacak hususlar dışındaki düzenlemeler hariç bırakılarak 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun adıyla 18.02.2009 tarihinde TBMM’de kabul edilerek Cumhurbaşkanı’na gönderilmiştir. Çok sayıda Kanunda değişiklik yapılmış olmakla birlikte bu yazıda Sosyal Güvenlik ve Çalışma Mevzuatında yapılan değişiklik ve bu değişiklikler sonrasında uygulamanın nasıl şekilleneceği konusu üzerinde durulacaktır.
II. 5838 sayılı Yasa’nın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Mevzuatında Yaptığı Değişiklik ve Bu Değişikliklerin Uygulanması
a. Kısa çalışma ödeneği yeniden düzenlenmiştir.
Yasal Düzenleme:
25.08.1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. “GEÇİCİ MADDE 8- 2008 ve 2009 yıllarında kısa çalışma için yapılan başvurulara münhasır olmak üzere, ek 2 nci maddenin ikinci fıkrasında kısa çalışma için öngörülen azami üç aylık süre, altı ay olarak uygulanır; üçüncü fıkrasında öngörülen kısa çalışma ödeneği miktarı % 50 oranında artırılarak ödenir ve kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler, başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülmez. Bu maddenin yayımı tarihinden önce uygunluk tespiti yapılan kısa çalışma başvurularında süre, işverenin talebi halinde aynı şartlarla ve bu maddede öngörülen süreyi aşmamak kaydıyla uzatılır.Bu maddede öngörülen ödenek miktarı aynı kalmak kaydıyla, kısa çalışma süresini altı ay daha uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Ancak, bu dönemde kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler, başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülür”
Açıklama:
İşverenlerin ekonomik kriz gerekçesi ile işçi çıkarmalarını önlemek amacıyla kısa çalışma ödeneği uygulaması yeniden düzenlenmiştir. Bilindiği üzere kısa çalışma ödeneği yeni bir uygulama olmayıp 4857 sayılı İş Yasası’nın 65. maddesinde düzenlenmiş idi. 5763 sayılı İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 18. maddesi ile kısa çalışma ödeneği İş Yasasından çıkarılıp 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Yasası’na ek 2. maddesi olarak düzenlenmiştir, bu değişiklik 26.05.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu değişiklikle kısa çalışma ödeneği işlemleri Türkiye İş Kurumu’na(iş-Kur) bırakılmış ve kısa çalışma ödeneğine kaynak olarak işsizlik sigortası fonu devreye sokulmuştur.Hizmet akdine tabi olarak işçi çalıştıran işveren, genel ekonomik kriz1 veya zorlayıcı sebeplerle2 işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması veya işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması halinde, kısa çalışma ödeneğinin devreye sokulması için, durumu derhal gerekçeleri ile birlikte Türkiye İş Kurumu ilgili şubesine, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı sendikaya bir yazı ile bildirilmesi gerekmektedir. İşverenin kısa çalışma talebi, öncelikle Türkiye İş Kurumu tarafından sebep ve şekil yönünden değerlendirilir. Genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle yapılan başvuruların uygunluk tespiti Bakanlık iş müfettişleri tarafından ivedilikle yapılır. Talebin uygun bulunması halinde kısa çalışmanın başlama ve bitiş tarihleri iş müfettişince düzenlenen rapor ekinde yazılı olarak İş Kurumuna gönderilir. İnceleme sonucu İş Kurumu tarafından işverene, işveren tarafından varsa toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasına ve işyerinde yazılı olarak ilan edilmek suretiyle işçilere bildirilir. İşyerinde geçici olarak en az dört hafta işin durması veya kısa çalışma hallerinde işçilere
1 Genel ekonomik kriz: Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisi ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durumları ifade eder.
2 Zorlayıcı sebepler: İşverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine olanak bulunmayan, dışsal etkilerden ileri gelen, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan deprem, yangın, su baskını, salgın hastalık, seferberlik ve benzeri nedenleri ifade eder.
çalıştırılmadıkları süre için işsizlik sigortasından kısa çalışma ödeneği ödenir. Kısa çalışma süresi, zorlayıcı sebebin devamı süresini ve herhalde üç ayı aşamaz. İşçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanma şartlarını yerine getirmesi gerekir. Kısa çalışma ödeneğinden faydalanabilmek için işçinin kısa çalışma ödeneği bildirgesi ile birlikte işyerinin bağlı bulunduğu yerdeki İş Kurumu birimine müracaat etmesi gerekmektedir. Günlük kısa çalışma ödeneğinin miktarı, işsizlik ödeneği miktarı kadardı ve kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler işsizlik ödeneği süresi kadardır. Kısa çalışma talebi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca uygun görülen işverenler, kısa çalışmanın başlaması veya faaliyetin durdurulması nedeniyle hizmet akdini askıya aldıkları sigortalılar hakkında üç nüsha Kısa Çalışma Ödeneği Bildirgesini tam ve eksiksiz olarak düzenleyip bir nüshasını Türkiye İş Kurumu’nun ilgili ünitesine vermek, bir nüshasını sigortalı işsize vermek ve bir nüshasını da işyerinde saklamakla yükümlüdürler. Kısa çalışma ödeneği bildirgesinde yanlış ve/veya eksik bilgiler bulunması nedeniyle sigortalılara yapılacak haksız ve fazla ödemelerden işveren sorumludur.
Yapılan düzenleme sonrasında, kısa çalışma ödeneğinin verilebildiği en fazla süre olan üç aylık süre, altı ay olarak uygulanacaktır. Mevcut haliyle işsizlik ödeneği miktarı kadar olabilen kısa çalışma ödeneği miktarı % 50 oranında artırılmıştır. Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler, işsizlik ödeneği süresinden düşülmeyecektir. Ancak tüm bu iyileştirmeler 2008 ve 2009 yıllarında kısa çalışma için yapılan başvurulara münhasır olmak üzere geçerli olacaktır.
Daha önce uygunluk tespiti yapılan kısa çalışma başvurularında da işverenin talebi halinde süre uzatımından faydalanma imkanı söz konusudur.
%50 oranında arttırılan ödenek miktarı geçerli olmak üzere, altı aya çıkarılan kısa çalışma ödeneğinin süresi bir altı ay daha Bakanlar Kurulunun kararı ile uzatılabilecek. Ancak, bu dönemde kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler, işsizlik ödeneği alınabilecek süreden düşülecektir. Bu düzenleme 5838 sayılı Yasa’nın yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.
b. 5510 sayılı Yasa’ya göre hizmet akdine tabi olarak çalışan sigortalıların(4/I-a kapsamındaki sigortalılar) işten çıkışını bildirmemenin cezai yaptırımı bulunmuyordu. Getirilen düzenleme ile işten çıkış bildirimi yapılmayan her bir sigortalı için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
Yasal Düzenleme:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 102 nci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiş, ikinci fıkrasında yer alan “(a) ve (b) bentlerinde”ibaresi “(b) bendinde” olarak değiştirilmiş ve üçüncü fıkrasında geçen “8 inci,” ibaresinden sonra gelmek üzere “9 uncu,” ibaresi eklenmiştir.
“5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalılığı sona erenlere ilişkin bildirim ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde yer alan sandıklara, sandık iştirakçiliğinin başlama veya sona ermesine ilişkin bildirimi, süresi içinde yada Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapmayanlar veya Kurumca Internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.”
Açıklama:
5510 sayılı Yasa’ya göre hizmet akdine tabi çalışan sigortalıların(5510 sayılı Yasa’nın 4/I-a maddesi kapsamında işlem gören sigortalılar) işten çıkışını bildirme yükümlüğü bulunmakla birlikte, bu yükümlülüğe uymamanın cezai yaptırımı bulunmuyordu. Getirilen düzenleme ile işten çıkış bildirimi yapılmayan her bir sigortalı için asgari ücret tutarında idari para cezası öngörülmüştür.Bu değişiklik 01.08.2009 tarihinde yürürlüğe girecektir.
c. Çalışma Bölge Müdürlüğüne işyeri bildirimi ve işçi işe giriş çıkışı bildirimi yükümlüğü, İş- Kur’a işten ayrılma bildirgesi verme yükümlüğü kalkmış olup, bu konularda Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan bildirimler yeterli görülecek.
Yasal Düzenleme:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. “Kuruma yapılan bazı bildirimlerin yeterli sayılmasıEK MADDE 1- İşverenler tarafından 8 inci, 9 uncu ve 11 inci maddelere göre Kuruma yapılan sigortalı ve işyerlerine ilişkin bildirimler; 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi32821 sayılı Sendikalar Kanununun 62 nci maddesi4,4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 48 inci maddesi54857 sayılı İş Kanununun 3 üncü maddesi hükümleri uyarınca6
Bakanlık ile ilgili bölge müdürlüklerine ve Türkiye İş Kurumuna yapılması gereken bildirimlerin yerine geçer.
Ticaret sicili memurluklarınca işyeri tesciline ilişkin Kuruma yapılan bildirimlerin dışında, ayrıca Bakanlık ilgili bölge müdürlüğüne bildirimde bulunulmaz.
Geçici 20 nci maddede belirtilen sandıklar(Banka Munzam Sandıkları) Kuruma devir tarihine kadar iştirakçilerinin sandıkla ilgilerinin başlama ve sona ermesine ilişkin bildirimlerini en geç on gün içinde Kuruma yaparlar.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”
Açıklama:
İşverenler artık işyeri açılışını, işyeri devrini, intikalini, kapanışını, Çalışma Bölge Müdürlüğüne bildirmek zorunda olmayacak. Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan işyeri bildirimi bu konuda yeterli olacak. İşverenler işçi işe giriş(Ek-1) veya işçi işten çıkışını(Ek-2) Çalışma Bölge Müdürlüğüne bildirmek zorunda olmayacak. Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan sigortalı işe giriş bildirimi ve işten çıkış bildirimi yeterli olacak. Buna ek olarak işverenler İş-Kur’a işten ayrılma bildirgesi verme zorunluluğu sona ermiş olup, Sosyal Güvenlik Kurumu’na işten çıkış bildirimi3 Bu Kanunun şümulüne girecek mahiyetteki bir müesseseyi işletmekte olanlar; tesis edenler, devir alanlar ve kapatanlarla bu kabil bir müessesenin iştigal mevzuunu kısmen veya tamamen değiştirenler yahut da kendisine intikal eden böyle bir müesseseyi işletmeye devam edenler veya kapatanlar (müessesenin unvan ve adresini, müessese sahibinin isim ve hüviyetiyle adresini, yapılan işin nev'ini, burada çalışanların miktarını, bir intikal mevzuu bahis ise bunun şeklini ve tarihini) işletmeye başlamak veya kapatma yahut da devir alma veya iştigal nev'ini değiştirme tarihinden itibaren bir ay içinde o iş yerinin kurulu bulunduğu mahal için İş Kanununun uygulanmasıyla görevli makama yazılı olarak bizzat veya taahhütlü mektupla bildirmekle ödevlidirler. Bizzat müracaat edenlere bu müracaatlarını tevsik edecek bir belge verilir.
4 İşveren, işe aldığı veya herhangi bir nedenle iş sözleşmesi sona eren işçileri, izleyen ayın 15'ine kadar aylık bildirimle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirmek zorundadır.
5 İşveren, hizmet akdi 51 inci maddede belirtilen hallerden birisine dayalı olarak sona ermiş olan sigortalılar hakkında; örneği Kurumca hazırlanacak üç nüsha işten ayrılma bildirgesi düzenleyip, 15 gün içinde bir nüshasını Kuruma göndermek, bir nüshasını sigortalı işsize vermek ve bir nüshasını da işyerinde saklamakla yükümlüdür.
6 Bu Kanunun kapsamına giren nitelikte bir işyerini kuran, her ne suretle olursa olsun devralan, çalışma konusunu kısmen veya tamamen değiştiren veya herhangi bir sebeple faaliyetine son veren ve işyerini kapatan işveren, işyerinin unvan ve adresini, çalıştırılan işçi sayısını, çalışma konusunu, işin başlama veya bitme gününü, kendi adını ve soyadını yahut unvanını, adresini, varsa işveren vekili veya vekillerinin adı, soyadı ve adreslerini bir ay içinde bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadır. Alt işveren, bu sıfatla mal veya hizmet üretimi için meydana getirdiği kendi işyeri için birinci fıkra hükmüne göre bildirim yapmakla yükümlüdür.
yapılması yeterli olacak. Bu değişiklik 01.08.2009 tarihinde yürürlüğe girecektir.
d. İşkolunda yetkili sendikanın belirlenmesi ve çalışma hayatındaki istatistiklerin düzenlenmesinde artık Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan işçi bildirimlerini esas alınacak.
Yasal Düzenleme:
05/05/1983 tarihli ve 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanununun 12 nci maddesinin üçüncü fıkrasının sonuna aşağıdaki cümle eklenmiştir.“Bakanlık; yetkili sendikanın belirlenmesinde ve istatistiklerin düzenlenmesinde, kendisine gönderilen üyelik ve istifa bildirimleri ile Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan işçi bildirimlerini esas alır.”
Açıklama:
Ek-1 ve Ek-2 işçi bildirim listesi verme yükümlülüğünün bu güne kadar kaldırılamayışının nedeni Yetkili sendikaların belirlenmesi ve istatistik düzenlenmesinde bu listelerin esas alınması gerektiği görüşü idi. Bu görüş terk edilerek işkolunda yetkili sendikanın belirlenmesi ve çalışma hayatındaki istatistiklerin düzenlenmesinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan işçi bildirimlerini esas alınması gerektiği görüşü egemen olmuş ve bu durum Yasal düzenlemeye de yansımıştır. Bu değişiklik 01.08.2009 tarihinde yürürlüğe girecektir.e. 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkek işçilerle yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınlar için uygulanan teşvik şartlarında iyileştirme yapılmıştır.
Yasal Düzenleme:
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 7 nci maddesinin birinci fıkrasındaki “bu maddenin yürürlük tarihinden önceki altı aylık dönemde” ibaresi “bu maddenin yürürlük tarihinden önceki altı aya veya 2008 yılı Aralık ve 2009 yılı Ocak aylarına ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen” şeklinde ve “bir yıl” ibaresi “iki yıl” olarak değiştirilmiştir.Açıklama:
18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkek işçilerle yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınlar için uygulanan teşvikte, geçmiş altı aylık süreçte Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen bildirgelerde kayıtlı olsa dahi, 2008 yılı Aralık ve 2009 yılı Ocak ayında işsiz görünüyor ise bu kimseler için de teşvikten yararlanma imkanı getirilmiştir. Bir yıl içinde işe alınanlara yani 01.07.2008- 30.06.2009 devresinde işe alınanlara uygulanacak olan teşvik iki yıla çıkarılmış yani sona erme tarihi 30.06.2010 olarak belirlenmiştir. Bu düzenleme 5838 sayılı Yasa’nın yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.f. 2547 sayılı Yükseköğretim Yasası’nın 46. maddesine göre kısmi zamanlı olarak çalıştırılan öğrenciler kısmen de olsa sigorta kapsamına alınmıştır.
Yasal Düzenleme:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine “meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 82 nci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar” ibaresi eklenmiştir.Açıklama:
2547 sayılı Yükseköğretim Yasası’nın 46. maddesine göre kısmi zamanlı olarak çalıştırılan öğrencilerden, aylık prime esas kazanç tutarı, aylık asgari ücret tutarından fazla olmayanlar kısa vadeli sigorta kollarına(iş kazası, meslek hastalığı) tabi zorunlu sigortalı sayılmaya başlayacaktır. Budeğişiklik 01.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere(geriye dönük olarak) yürürlüğe girecektir.
g. Yaşlılık aylıkları ve emekli aylıklarının ilgilinin rızası dışında haczi tamamen yasaklanmıştır.
Yasal Düzenleme:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 93 üncü maddesinin birinci fıkrasına, “Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir.” ibaresi eklenmiştir.Açıklama:
Yaşlılık aylıkları ve emekli aylıklarının ilgilinin rızası dışında haczi tamamen yasaklanmıştır. Haciz yapılabilmesi için ilginin muvafakati bulunması şarttır.h. 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa göre yaşlılık aylığı alanların yeniden çalışmaya başlaması durumunda aylıkları kesilmeden sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışmalarına imkan sağlandı.
Yasal Düzenleme:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 14 üncü maddesine “2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa göre yaşlılık aylığı almakta iken çalışmaya başlayanların aylıkları kesilmez ve bunlar hakkında da bu maddenin sosyal güvenlik destek primi alınmasına ilişkin hükümleri uygulanır.” fıkrası eklenmiştir.Açıklama:
2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa göre yaşlılık aylığı almakta iken sigortalı sayılmaya gerektiren bir işte çalışmaya başlayanların aylıklarını almaya devam ederken çalışmalarına ve haklarında sosyal güvenlik destek primi hükümlerinin uygulanmasına imkan sağlanmıştır. Bu değişiklik 01.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere(geriye dönük olarak) yürürlüğe girecektir.ı. 49 ilde uygulamada olan sigorta prim teşvikinden yararlanma süresi bir yıl daha uzatıldı.
Yasal Düzenleme:
5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 3 üncü, 4 üncü ve 6 ncı maddelerinin birinci fıkralarında yer alan“31.12.2008” ibareleri “31/12/2009” şeklinde değiştirilmiş, 7 nci maddesinin (h) bendinde yer alan
“31/12/2007” ibaresinden önce gelmek üzere “31/12/2004 tarihine kadar tamamlananlar için 31/12/2009 tarihine kadar,” ibaresi eklenmiştir.
Açıklama:
Bilindiği üzere 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ve 5350 sayılı Kanun gereğince 49 ilde 01.04.2005’ten itibaren , yeni işe başlayan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin en az 30 işçi çalıştırmaları koşuluyla, bu işyerlerinde çalıştırdıkları işçilerin, 01.04.2005’ten önce , işe başlamış olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, 1.1.2005’ten önce idareye vermiş oldukları ve en son aylık prim ve hizmet belgelerindeki işçi sayısını en az %20 artırmaları ve çalıştırılan toplam işçi sayısının asgari 30 kişiye ulaşması halinde (Bu işyerlerinde çalıştırılan toplam işçi sayısını geçmemek üzere) arttırdıkları işçi sayısı ile mevcut işçilerden arttırdıkları işçi sayısının iki katı kadar işçinin, prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hissesinin, % 80’i (Endüstri bölgelerinde %100’ü) 31.12.2008 tarihine kadar.hazinece karşılanmakta idi. Belirtilen 49 il 1- Adıyaman , 2- Afyon 3- Ağrı 4- Aksaray 5- Amasya 6- Ardahan, 7- Bartın , 8- Batman, 9- Bayburt, 10- Bingöl, 11- Bitlis, 12- Çankırı, 13- Diyarbakır, 14-
Düzce, 15- Erzincan, 16- Erzurum, 17- Giresun, 18- Gümüşhane, 19- Hakkari, 20- Iğdır, 21 – Kars, 22- Kırşehir, 23- Malatya, 24- Mardin, 25- Muş, 26- Ordu, 27- Osmaniye, 28- Siirt, 29- Sinop, 30- Sivas, 31- Şanlıurfa, 32- Şırnak, 33- Tokat, 34- Uşak, 35- Van, 36- Yozgat 37-Kilis, 38-Tunceli, 39-Kastamonu, 40-Niğde, 41-Kahramanmaraş, 42-Çorum, 43-Artvin, 44- Kütahya, 45-Trabzon, 46-Rize, 47-Elazığ, 48-Karaman, 49-Nevşehir illeridir.
Yapılan Yasal düzenleme ile belirtilen 49 ildeki sigorta prim teşvikinin, aynı koşullarla geçerlilik süresi 31.12.2008 tarihinden 31.12.2009 tarihine uzatılmıştır. Bu değişiklik 01.01.2009 tarihinden geçerli olmak üzere(geriye dönük olarak) yürürlüğe girmiştir.
