AKSAYAN / TOPALLAYAN ÇOCUK
Prof.Dr. M. FETHİ CEYLAN
Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği
NORMAL YÜRÜME
Eklem
Kas
Sinirler uyum içerisinde çalışmalı
% 60 BASMA FAZI, ağrı varsa azalır, antaljik yürüyüş
% 40 SALINIM FAZI
ÇOCUK NİÇİN AKSAR-TOPALLAR ?
TRAVMA yumuşak doku, kemik
UZUNLUK FARKI epifiz hasarı
KAS GÜÇSÜZLÜĞÜ-RİJİDİTESİ/ serebral pals- polio …
DEFORMİTE varus, valgus
KONJENİTAL HASTALIKLAR pes ekinovarus, tibia hipoplazisi, psödoartrozu
ENFEKSİYONLAR septik artrit, osteomyelit
TÜMÖRLER …
YÜRÜME SİKLÜSÜNÜ ETKİLEYEN HERŞEY AKSATIR !AYIRICI TANI İÇİN
AĞRILI TOPALLAMA o Ağrının süresi
o Travma hikayesi,
o Ekimoz, hematom …
o Eklemlerin hareket açıklığı, o Eklemlerde ısı artışı
o Kızarıklık o Şişlik
AĞRISIZ TOPALLAMA o Kısalık
o Atrofi
o Kontraktür o Spastisite
o Kas güçsüzlüğü
o Nörolojik gelişim geriliği, baş tutma, oturma,
yürüme yaşı
Yaşa Göre Görülme
Sıklığı Değişir
ÇOCUKTA TOPALLAMA SEBEPLERİ
Aseptik/Septik Artrit
Eklem İçi Patolojİ, Kırık-Çıkık
Bağ-menisküs Yaralanması
Femur Başı Epifiz Kayması
Pethes
GKD
Tibia Vara
Raşitizm
Yumuşak Doku Travması
Tümörler
Osteogenesis İmperfekta
Tırnak Batması, Yd Enfeksiyonları
Serebral palsi
Polio
Yabancı cisim batması ……
OLGU ÇÖZÜMLEMELERİ
Septik artrit/reaktif artrit…enfeksiyon bulguları
Perthes…uyluk-dize yayılan ağrı
Toddler kırığı… travma bulguları
GKD…ağrısız aksama
Trendelenburg yürüyüşü…gluteus medius
Femur başı epifiz kayması… kalça da hareket kısıtlılığı, ağrı +
Osgood schlatter osteokondroz… tüberositas tibia da hassas
Tibia da kemik lezyonu… Tm, enfeksiyon, endokrin, travma
Yumuşak doku travması… grafi normal
Yabancı cisim batması… metalik olmayanlara dikkat
Kalça veya diz eklemi Isı artışı
Kızarıklık Şişlik
Ağrı
Eklemde hareket kısıtlılığı
?
Reaktif artrit
Selülit
Bursit
Septik artrit ! Acil cerrahi tedavi gerektirir.
Isı artışı Kızarıklık Şişlik
Ağrı
Eklemde hareket kısıtlılığı
Yürüme çağı 2-3 y travma + distal tibiada hassasiyet, ekimoz
Yürüme çağı 2-3 y
Grafi - ise atel,
10 gün sonra kontrol
muayene ve düz grafi tekrarı
?
Yumuşak doku yaralanması
Fizis/ Epifiz yaralanması
Toddler kırığı- distal tibia oblik nondeplase kırık Konservatif ted
2-12 y Topallama Sol Kalçada hareket kısıtlılığı
Uyluğa, dize yansıyan ağrı
Travma -
?
Legg, Calve, Perthes : 4-9 y daha sık
% 10 bilateral
Erkekte 4-9 kat fazla
Kalçada hareket kısıtlılığı Uyluğa, dize yansıyan ağrı Grafi 2-3 hf sonra +
Erken dönemde MR ile tanı Tedavi ; izlem
Trendelenburg topallaması;
Trendelenburg topallaması;
gluteus medius/minimus yetmezliği,
süperior gluteal sinir hasarı,
kalça çıkığı
Ağrısız topallama
Sol kalçada hareket kısıtlılığı
?
GKD
Ağrısız topallama
3-4. hf erken tarama önemli
Anamnez, muayene, kalça USG
Risk faktörleri belirlenmeli Erken tanı (3-6 ay) konservatif, geç tanı cerrahi tedavi
Basit travma hikayesi
Kasık, uyluk yada diz bölgesinde ağrı ve hareket kısıtlılığı
?
Femur Başı Epifiz Kayması: FBEK
Klein çizgileri
Basit travma hikayesi
Tombiş, sarışın, erkek çocuk !
Endokrin problem, KBY de bilateral olabiliyor !
Kasık, uyluk yada diz bölgesinde ağrı ve hareket kısıtlılığı
Erkekte 2 kat solda 3 kat fazla Cerrahi ted
?
Ayak bileğinde ağrılı ekimoz ve şişlik
Travma +, -
Ayak bleğinde ağrılı ekimoz ve şişlik
Travma +, -
Hemofili, kumadin, heparin
Yumuşak doku yaralanması
Tibia, fibula kırığı
Ligament yaralanması
Eklem kıkırdağı yaralanması
Tendon kopması …
?
Adolesan çocuk- 10 lu yaş
Ekstansiyon zorlamalarında diz önü ağrısı,
osgood schlatter hastalığı
Patellar tendinit
Eklem içi patoloji
Yumuşak doku yaralanması
Tm
Bursit
?
10 y çocuk bacak ağrısı
10 y çocuk Bacak ağrısı
Kemik tümörü, bening/maling
Enfeksiyon: Osteomyelit
Endokrin: paratiroid adenomu/ Brown tm
Travma: kırık, ASY
Yabancı cisim batması
çocuktan anamnez alınamayabilir,
metalik olmayanlar saptanamayabilir
psödo Tm,
osteomyelit
septik artrite sebebp olabilir
ÖNEMLİ !
• Septik artrit / reaktif artrit
• GKD
• Perthes
• Femur başı epifiz kayması
