Osgood-Schlatter Hastalýðý Olgu Sunumu

(1)

Kýreker Köylü O ve ark.

Konuralp Týp Dergisi 2010;2(3):16-18 16

OLGU SUNUMU

Oya Kýreker Köylü¹, Ahmet Köylü², Davut Baltacý¹, Sultan Sayýn¹, Ýsmail Hamdi Kara¹

1 Düzce Üniversitesi Týp Fakültesi, Aile Hekimliði AD, Düzce

2 Düzce Üniversitesi Týp Fakültesi, Radyoloji AD, Düzce

Ýletiºim adresi:

Y.Doç. Dr. Davut Baltacý Düzce Üniversitesi Týp Fakültesi, Aile Hekimliði AD, Konuralp 81620 Düzce

Tel: 05417165619

Email:davutbaltaci@hotmail.com

Konuralp Týp Dergisi e-ISSN1309–3878

konuralptipdergi@duzce.edu.tr konuralpgeneltip@gmail.com www.konuralptipdergi.duzce.edu.tr

Osgood-Schlatter Hastalýðý Olgu Sunumu

ÖZET

Osgood - Schlatter hastalýðý diz aðrýsýnýn en yaygýn nedenlerinden biri olup; özellikle aktif, hýzlý büyüyen, sportif çocuklarda görülmektedir.

Burada, 12 yaºýnda adölesan erkek olgu, sað dizde aðrý ve ºiºlikle kliniðimize baºvurdu. Büyüme-geliºme geriliði nedeni ile izlenmekte olan olgumuz, 5 yýldýr basketbol oynamakta ve son bir haftadýr sað dizinde aðrý ºikayeti olmaktaymýº. Yapýlan fizik muayenesinde sað dizde ºiºlik, eklemlerde kýsýtlýlýk tespit edildi. Hastanýn çekilen ön-arka ve bilateral diz grafisinde sað dizde yumuºak dokuda ºiºlik ve tuberositias tibiada düzensizlik gözlendi. Hastanýn MRI görüntülemede tibia 1/3 proximal kesiminde epifiz hattý superiorunda T2 aðýrlýklý görüntülemede hiperintens düzensiz sýnýrlý sinyal artýº alaný izlendi.

Hastaya non-steroidal anti-inflammatuar ilaç ve egzersiz kýsýtlamasý önerildi. Bizim olgumuz literatürde bildirilen olgulara benzerlik göstermekle birlikte, tipik MRI bulgularý saptandýðý için sunmayý uygun gördük.

Anahtar kelimeler: Osgood-Schlatter hastalýðý, MRI, eklem aðrýsý

Osgood-Schlatter Disease Case Report

ABSTRACT

Osgood-Schlatter disease one of the most reason for knee pain, and is commonly seen in children at growth period, who especially participate in sports and rapidly grow up, and are physically active. Herein, 12- years’ old adolescent male admitted to our clinic, presenting with pain and swelling in right knee. He was followed up for growth and developmental retardation, and he has suffered from right knee pain since a week. On physical examination, joint limitation and swelling on right knee were detected. On anterio-posterior and bilateral knee X-ray, soft tissue edema and irregularities on tuberositias tibia were observed.

On MRI-T2-weight imaging, increased hyper intense irregular signal intensity superior to epiphysial line in proximal one-third part of tibia was viewed. Non-steroidal anti-inflammatory agents and sport limitation were advised to our patient. Along with consistent with cases reported in literatures, we thought fit to present our case due to typical clinic and Magnetic resonance imaging.

Keywords: Osgood-Schlatter disease, MRI, joint pain

(2)

GÝRÝª

Osgood-Schlatter hastalýðý, Tuberositas tibianýn traksiyon apofizitidir. Patellar tendon ve tibial tüberkül apofizinde görülen, genellikle benign bir rahatsýzlýktýr. Osgood-Schlatter ilk kez 1903’te birbirinden baðýmsýz çalýºan Robert B. Osgood ve Carl Schlatter adlý iki otör tarafýndan tanýmlanmýºtýr (1). Osgood - Schlatter hastalýðý tipik olarak büyüme çaðýndaki kýzlarda 8-13 yaº, erkeklerde ise 10-15 yaºlarý arasýnda daha sýktýr. Osgood-Schlatter hastalýðýnýn prevalansý ayný yaºlardaki sporla uðraºan adolesanlarda %21, spor yapmayanlarda ise

%4.5 olarak rapor edilmiºtir (2).

Hastalýk erkeklerde daha sýk olarak görülmesine raðmen spor yapan kýzlarda da görülme oraný artmaktadýr. Ancak diz aðrýsýnýn daha sýk (Travma, meniskopati) ve daha önemli (enfeksiyon, tümör) diðer nedenleri ile ayýrýcý tanýsý yapýlmasý için bazý belirti ve bulgularýn iyi bilinmesi gereklidir.

Spesifik bulgu göstermeyen hastalarda ayýrýcý tanýda bu belirti ve bulgularýn düºünülmesi gerekir.

Doðru taný konulmasý ile çoðu hasta yorucu ve travmatik tedavilere gerek kalmadan yalnýzca konservatif tedavi ile iyileºebilmektedir (3).

Osgood-Schlatter hastalýðýnýn tanýsý genellikle tibial tuberosite üzerinde karakteristik lokalize aðrý ve iliºki olduðu durumlara baðlý olarak konmakta ve taný için görüntüleme çok gerekmemektedir.

Radyografi veya Magnetik resonans ile görüntüleme tanýyý desteklemek veya klinik ºüphe durumunda diðer tanýlarý dýºlamak için kullanýlmaktadýr (4).

OLGU

12 yaºýnda erkek hasta, polikliniðe sað diz aðrýsý ile baºvurdu. Hasta 5 ay öncesinde boy kýsalýðý ºikayeti ile çocuk polikliniðine baºvurmuº ve ailesel boy kýsalýðý tanýsý ile takip edilmekteymiº.

Son iki aydýr basketbol oynamayý artýran hastanýn diz aðrýsý ºikayeti baºlamýº. Son 1 haftadýr aðrý ºikayetine sað dizinde ºiºlik de eklenmiº. Fizik incelemesinde sað tibia tüberkülüne uyan bölgede ºiºlik ve hassasiyet saptandý; diðer sistem muayeneleri doðaldý. Hastanýn öncelikle sað diz ön- arka ve yan grafileri çekildi. Grafisinde yumuºak dokuda ºiºlik ve tibia 1/3 kesiminde korteksi çevreleyen lineer radyolusen alan izlendi (ªekil 1).

Bunun üzerine hastaya sað diz MR çekildi (ªekil 2). Suprapatellar bursada sývý, medial menisküs anterior hornunda dejeneratif deðiºiklikler bulunmakta ve tibia 1/3 proximal kesiminde epifiz hattý superiorunda T2 aðýrlýklý görüntülemede hiperintens düzensiz sýnýrlý sinyal artýº alaný izlendi.

Hastanýn bulgularý Osgood-Schlatter hastalýðý ile uyumlu bulundu. Aktivite kýsýtlamasý, diz destekleme bandajý ve NSAÝ önerildi. 3. ay kontrollerinde ºiºlik kýsmen azalmakla birlikte, aðrý ºikayetlerinin yoðun egzersiz sonrasýnda tekrarladýðý öðrenildi. Önceki tedavisinin

sürdürülmesi ve yoðun egzersizden kaçýnýlmasý önerildi.

ªekil 1. Grafisinde yumuºak dokuda ºiºlik ve tuberositas tibiada düzensizlik izlendi.

ªekil 2. Hastanýn sað diz MR filminde tibia 1/3 proximal kesiminde epifiz hattý superiorunda T2 aðýrlýklý görüntülemede hiperintens düzensiz sýnýrlý sinyal artýº alaný izlendi.

TARTIªMA

Osgood - Schlatter hastalýðý, özellikle spor yapan adolesanlarda diz aðrýsýnýn sýk nedenlerinden biridir. Anterior tuberositas tibiaya uyan bölgede ºiºlik, aðrý ve hassasiyetle seyreden bu klinik durum genellikle benign karakterlidir. Hastalýk M.

quuadriceps’in tekrarlayan kontraksiyonlarý sonucu patellar tendonun tibial tuberosite yapýºma yerindeki derin liflerinde yýrtýlma ve sonuçta tibial tuberositin bir parçasýnýn kopmasý sonucu geliºir.

Risk faktörleri ve anamnez bu hastalýktan ºüphelenmek için yeterlidir. Ancak tanýda tümör, kist ve enfeksiyonun dýºlanmasý gerekmektedir (5).

Bin çocuk hastanýn incelendiði bir çalýºmada, tüm kemik-kas aðrýlarýnýn yaklaºýk %33’ü diz bölgesi ile ilgili olup, Osgood-Schlatter hastalýðý %0.6’lýk bir grubu oluºturmuºtur (6). Bizim hastamýzda olduðu gibi, Osgood - Schlatter erkeklerde,

(3)

kýzlardan daha sýk görülür ve erkeklerde kýzlara göre daha ileri yaºlarda bulgu verir. Bu durum proksimal tibianýn ossifikasyon yaºýnýn farklýlýðý ile açýklanabilir. Etyolojiyi açýklayabilmek için dikkatli bir anamnez ve fizik muayene oldukça önem taºýmaktadýr. Egzersizle artan diz aðrýsý en önemli ve genellikle tek yakýnmadýr. Bizim olgumuzda da basketbol oynamakla artan diz aðrýsý bu durumu desteklemektedir. Ancak hiç ºikayeti olmayýp rastlantýsal olarak, doðrudan grafi ile taný konulan olgular da vardýr (7).

Radyolojik bulgular normal olabilir; ancak çoðu olguda yan diz grafisinde tibial tüberkülde düzensizlik, patellar tendonun kalýnlaºmasý, patellar ligament çevresinde yumuºak doku ºiºliði, infrapatellar yað yastýðýnýn obliterasyonu gibi bulgular izlenebilir (5). Tendondaki kalýnlaºma USG ile daha iyi saptanabilir. Tanýda gerekirse sintigrafi, CT ve MRI da kullanýlabilir (6,7). Akut dönemde T1 ve T2 aðýrlýklý MRI’da tendonun baðlantý yaptýðý alanda artmýº intensite ve tibial tuberositedeki kemik iliðinde ödem görülebilir. Geç dönemde ise signal intensitesi ve kemik iliðindeki ödem normalize olmaktadýr (1). Bizim hastamýzda çekilen MRI görüntülemede literatürde bildirilen görüntülerle uyumlu bulunmuºtur.

Ayýrýcý tanýda travma, septik artrit, romatoid artrit ve Reiter sendromu gibi enflamatuvar artropatiler, malignite, patellofemoral aðrý sendromu, patellar subluksasyon, patellar tendonit, osteokondritis dissekans ve menisküs hastalýklarý düºünülmelidir (3). Hastamýzda tipik öykü, fizik muayene bulgusu, diz aðrýsý dýºýnda sistemik belirtilerin olmayýºý, enfeksiyon ve tümör düºündürecek belirti ve laboratuar bulgusunun olmamasý ayrýca klasik radyolojik bulgular bir arada deðerlendirildiðinde Osgood-Schlatter hastalýðý düºünülmüºtür.

Hastalýðýn tamamen düzelmesi birkaç yýl sürebilse de, genellikle kendini sýnýrlayýcý bir hastalýktýr ve hastalarýn büyük bölümü antienflamatuvar tedaviden ve birkaç aylýk aktivite kýsýtlamasýndan yararlanýr. Kronik, medikal ve fizik tedaviye dirençli az sayýdaki olguda cerrahi tedavi oldukça baºarýlýdýr (9,10). Orava ve ark. (10), 70 operasyonun %80’inde cerrahi tedavi ile tam baºarý saðlandýðýný bildirmiºlerdir. Bizim hastamýza da aktivite kýsýtlamasý ve antienflamatuvar ilaç tedavisi baºlandý. Hastamýzýn hareket kýsýtlamasý ve antienflamatuvar tedaviye yanýtý olumluydu, 3. ve 6. ay kontrollerinde klinik durumunun iyi olduðu ve aðrýlarýnýn çok azaldýðý görüldü.

KAYNAKLAR

1. Joshi A. Osgood-Schlatter Disease. 2007. http://emedicine.medscape.com/article/411842-overview.

2. Dunn JF. Osgood-Schlatter disease. Am Fam Physician 1990; 41: 173-176.

3. Akýn A, Demir S, Ozan IS et al. Osgood-Schlatter Hastalýðý: 7 olgu. STED. 2007; 11 (16): 176-180.

4. Tuncel E, Yazýcý Z. Çocuk Hastalýklarýnda Radyolojik Bulgular, Ýstanbul: Nobel & Güneº Yayýnevi, 2002;

249.

5. Morgan B, Mullick S, Harper WM et al. An audit of knee radiographs performed for general practitioners.

Brit J Radiol 1997; 70: 256-260.

6. de Inocencio J. Musculoskeletal Pain in Primary Pediatric Care: Analysis of 1000 Consecutive General Pediatric Clinic Visits. Pediatrics 1998;102: e63. http://www.pediatrics.org/cgi/content/ full/102/6/e63.

7. Calmbach W, Hutchens M. Evaluation of patients presenting with knee pain: part 2 differantial diagnosis.

Am Fam Physician 2003; 68: 917-922.

8. Akcan B, Sahin M. Osgood-Schlatter Hastalýðý. Klinik Pediatri. 2005;4(1): 24-27.

9. Hamer JA. Pain in the hip and knee. BMJ 2004; 328: 1067-1069.

10. Bloom OJ, Mackler L. What is the best treatment for Osgood-Schlatter disease? J Fam Pract 2004; 53: 153- 156.

11. Krause BL, Williams JP, Catterall A. Natural history of Osgood-Schlatter disease. J Pediatr Orthop 1990;

10:65-68.

12. Orava S, Malinen L, Karpakka J et al. Results of surgical treatment of unresolved Osgood-Schlatter lesion.

Ann Chir Gynaecol 2000; 89: 298-302.