www.etonet.org.tr 1
www.etonet.org.tr 2
İlimizin ihracatı Ocak-Nisan Dönemi
itibariyle 2009 yılında 2008’e göre %13 azalmıştır.
Eskişehir’in ihracatı her zaman
ithalatından daha fazla
gerçekleşmekte
Türkiye İhracatçılar Meclisi ve Türkiye istatistik Kurumundan elde edilen verilere göre İlimizin ihracatı, Ocak-Nisan Dönemi itibariyle 2009 yılında 2008’e göre %13 azalmıştır. Aynı döneme ilişkin Türkiye genelinde ihracatta yaşanan düşüş %28’dir.
İthalatta da benzer bir düşüş yaşanmaktadır. 2008 ve 2009 yılı Ocak-Nisan dönemleri karşılaştırıldığında, Eskişehir’in ithalatı
%22,5, Türkiye’nin ithalatı ise %42 düşüş göstermektedir.
Türkiye geneli için baktığımızda, ithalattaki düşüş ihracata göre daha sert ve büyük olduğu için, ihracatın ithalatı karşılama oranında yükselme görünmektedir. Ocak-Nisan 2008 döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı %66 olarak gerçekleşmişken, 2009 aynı döneminde oran %83’e çıkmıştır.
Eskişehir için ihracatın ithalatı karşılama oranı Türkiye’nin tam tersi bir tablo olarak ortaya çıkmaktadır. Eskişehir’in ihracatı her zaman ithalatından daha fazla gerçekleşmektedir. Dolayısıyla oran her zaman 1’in üzerinde çıkmaktadır.
1000 $
2008 Ocak- Nisan
2009 Ocak- Nisan
% Değişim
İHRACAT ESKİŞEHİR 196.600 171.133 -13 TÜRKİYE 44.472.811 32.074.966 -28
İTHALAT ESKİŞEHİR 155.680 120.643 -22,5 TÜRKİYE 67.066.398 38.910.081 -42
İhr/İth ESKİŞEHİR 1,26 1,42
TÜRKİYE 0,66 0,83
KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU
www.etonet.org.tr 3
Eskişehir’in ihracatında en önemli kalem yine makine imalat sanayi olarak
görünmektedir
Eskişehir’in ihracatında en önemli kalem yine makine imalat sanayi olarak devam etmektedir. Hazır giyim ve konfeksiyon ikinci önemli ihracat kalemimizdir. Tarım ürünleri ve maden ihracatımız sanayi mallarının ardından gelmektedir.
İlimizin ihracat gerçekleştirdiği ülkeler ilk 10 sıralamasında 7 ülke Avrupa Birliği üyesidir. En önemli ihracat partnerimiz olarak Amerika Birleşik Devletleri durumunu korumaktadır.
Geleneksel ihracat partnerlerimiz Almanya, Fransa ve son dönemde İtalya tabloda yerini almaktadır. İlk on ülkede Birleşik Arap Emirlikleri dikkat çekmektedir. Bu ülkeye inşaat malzemeleri özellikle plastik profilli cam ihracatında ciddi gelişme vardır.
Ocak-Mayıs Ürün Gruplarına Göre İhracatın Dağılımı ($)
Oca.09 Şub.09 Mar.09 Nis.09 May.09 TOPLAM
I.TARIM
3.823.678,06 1.451.850,51 10.745.443,45 541.610,35 737.829,28 17.300.411,65
Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri
1.775.956,74 1.335.360,58 10.542.639,24 329.107,82 561.173,60 14.544.237,98
Hububat,Bakliyat,Yağlı Tohumlar ve Mamulleri
1.969.374,10 98.982,29 30.973,97 21.904,86 5.296,70 2.126.531,92
Yaş Meyve ve Sebze
0,00 0,00 59.417,30 119.845,03 73.091,36 252.353,69
Kuru Meyve ve Mamulleri
21.810,17 11.904,38 63.533,16 58.008,93 91.346,00 246.602,64
Meyve Sebze Mamulleri
49.031,87 3.056,80 28.120,84 6.269,51 2.023,61 88.502,63
Fındık ve Mamulleri
7.505,18 2.546,46 20.758,94 6.474,20 4.898,01 42.182,79
II.SANAYİ
35.408.847,85 36.449.292,35 35.308.879,75 35.793.838,96 32.746.655,53 175.707.514,44
Makine ve Aksamları
15.644.122,87 13.750.475,33 14.984.070,98 15.705.375,59 13.385.279,04 73.469.323,81
Taşıt Araçları ve Yan Sanayi
4.532.520,40 7.576.152,38 4.103.221,19 3.881.553,03 3.866.010,03 23.959.457,03
Elektrik-Elektronik,Makine ve Bilişim
3.040.264,62 4.640.152,86 4.272.420,34 4.354.944,35 3.813.094,35 20.120.876,52
Demir ve Demir Dışı Metaller
3.923.367,54 3.477.359,79 3.847.869,27 3.861.316,32 3.817.670,04 18.927.582,96
Hazırgiyim ve Konfeksiyon
4.962.598,43 3.705.815,51 3.662.792,50 2.958.189,70 2.356.845,26 17.646.241,40
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri
1.507.950,96 1.529.863,88 1.885.749,46 2.768.226,39 3.151.631,95 10.843.422,64
Çimento ve Toprak Ürünleri
1.369.918,80 1.382.515,86 2.086.742,64 1.865.141,15 1.790.851,24 8.495.169,69
Demir Çelik Ürünleri
196.583,80 194.119,25 240.534,29 242.408,94 334.413,29 1.208.059,57
Tekstil ve Hammaddeleri
205.730,24 128.784,30 147.002,45 62.437,95 175.017,19 718.972,13
Deri ve Deri Mamulleri
12.542,73 27.321,91 37.647,32 92.629,63 29.173,51 199.315,10
Değerli Maden ve Mücevherat
7.364,33 35.892,07 21.099,95 0,00 26.445,56 90.801,91
Diğer Sanayi Ürünleri
5.883,13 839,21 19.729,36 1.633,91 224,07 28.309,68
III.MADENCİLİK
3.146.431,58 4.156.779,14 3.928.073,13 3.123.776,81 2.369.155,33 16.724.215,99
Madencilik Ürünleri
3.146.431,58 4.156.779,14 3.928.073,13 3.123.776,81 2.369.155,33 16.724.215,99
KAYNAK: TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ
www.etonet.org.tr 4
İlimizin ihracat gerçekleştirdiği ülkeler ilk 10 sıralamasında 7 ülke Avrupa Birliği üyesidir
Ocak-Nisan Ülkelere Göre İhracatın Dağılımı ($)
ÜLKE Oca.09 Şub.09 Mar.09 Nis.09 TOPLAM
ABD 13.192.735,84 11.993.003,35 14.157.951,33 13.985.761,00 12.324.713,90
ALMANYA 5.937.274,39 5.022.078,46 3.999.966,73 3.296.694,24 3.765.746,87
FRANSA 3.601.608,23 3.003.800,01 3.265.614,68 3.729.188,22 2.930.445,49
AVUSTURYA
3.675.744,32 3.112.688,07 3.554.969,45 2.214.668,99 1.447.904,98 BIRLESIK
ARAP EM.
1.558.402,27 1.048.305,99 10.172.945,01 55.293,77 29.865,99
İTALYA 1.395.031,19 2.336.070,31 1.554.324,18 1.512.556,87 1.977.287,03
İNGİLTERE 1.853.325,07 1.408.524,60 1.117.707,61 1.958.189,42 1.548.287,96 İRAN 223.503,14 3.984.870,26 247.922,21 212.823,68 250.864,88
İSPANYA 1.087.662,93 848.844,35 699.616,71 669.990,60 1.031.430,54
ROMANYA 720.518,61 801.894,40 775.152,39 982.792,44 1.031.106,48
DİĞER ÜLKELER
9.133.151,50 8.497.842,20 10.436.226,03 10.841.266,89 9.515.986,02
Eskişehir Gümrük Müdürlüğü'nden gerçekleştirilen ihracat işlemleri Ocak-Mayıs 2009 döneminde, 2008’in aynı dönemine göre %25 düşüş göstermiştir. Aynı dönemde İlimiz Gümrük Müdürlüğünden gerçekleştirilen ithalat işlemlerinde düşüş ise %50 oranındadır.
Odamız Ticaret Sicil Memurluğundan elde edilen istatistiklere göre 2009 yılı mayıs ayında açılan firma sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre
%34 azalmış durumdadır. Ocak-Mayıs dönemi incelendiğinde yeni açılan firma sayısında azalış %27 olarak belirlenmektedir.
Eskişehir gümrük müdürlüğü verileri
İthalat - İhracat İstatistikleri (2009)
2009 2008
Artış
2009 2008
İthalat($) İhracat($) Artış
Ocak 15.231.399,00 32.099.399,00 -%
0,53 24.030.453,00 25.575.668,00 -%6 Şubat 10.081.274,00 38.452.955,00
-%
0,74 16.500.795,00 29.705.645,00 -
%44 Mart 34.202.919,00 40.631.629,00
-%
0,16 25.451.505,00 32.219.298,00 -
%21 Nisan 19.383.077,00 44.907.585,00
-%
0,57 20.338.736,00 26.380.152,00 -
%23 Mayıs 15.317.465,00 44.074.499,00
-%
65 20.179.266,00 26.442.551,00 -
%24 Toplam 78.898.669,00 156.291.568,00
-%
0,50 86.321.489,00 113.880.763,00 -
%25
KAYNAK: BURSA GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ KAYNAK: TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ
www.etonet.org.tr 5
2009 yılının ilk 5 ayı içerisinde Eskişehir'de toplam 4999 senet protesto edilmiştir
Protestolu Senetler
2009 yılının ilk 5 ayı içerisinde Eskişehir'de toplam 4999 senet protesto edilmiş ve bu senetlerin toplamı 28,6 trilyon TL olmuştur. 2008 yılının aynı döneminde toplam 4439 senet protesto edilmiş ve protestolu senetlerin toplam tutarı 27.1 trilyon TL olmuştur. 2008 Ocak-Mayıs dönemine göre 2009 Ocak-Mayıs döneminde protesto edilen senet sayısında %11 , protesto edilen senetlerin tutarında ise %5 artış gözlenmektedir.
ESKİŞEHİR İLİ AYLARA GÖRE AÇILAN KAPANAN FİRMA SAYILARI
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık TOPLAM
2007 Kapanan 375 44 50 101 54 55 868 34 43 41 312 713 2690 2008 Kapanan 905 56 165 45 48 190 92 40 54 495 148 277 2515
2009 Kapanan 186 57 55 53 51 402
2007 Açılan 207 231 277 217 211 182 180 170 149 199 205 140 2368 2008 Açılan 172 150 195 207 180 152 167 144 132 121 128 95 1843
2009 Açılan 163 110 119 136 118 646
2009 Yılı İtibariyle Protesto Edilen Senetlerin Tutarının İl Bazında Dağılımı (1.000.000 TL)
(1.000 TL ve Üzeri Senetlere Göre)
İLLER SIRALAMASI MART AYI OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK TOPLAM
2009 20.SIRA 6.160 5.617 6.281 5.199 5.365 28.622
2008 19.SIRA 6.384 4.423 4.454 5.322 6.546 4.240 6.708 4.407 5.538 5.492 5.459 8.352 67.325 2007 19.SIRA 3.508 3.185 3.767 3.702 4.163 4.053 5.405 5.608 5.737 4.152 6.509 4.707 54.496
Adedinin İl Bazında Dağılımı
İLLER SIRALAMASI MART AYI OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK TOPLAM
2009 22. SIRA 1.052 942 1.044 976 985 4.999
2008 21.SIRA 955 897 855 829 903 935 1.025 862 1.032 1.156 1.001 1.139 11.589 2007 20.SIRA 760 670 815 781 893 822 1.049 988 1.030 888 1.044 967 10.707
KAYNAK: T.C. MERKEZ BANKASI KAYNAK: ESKİŞEHİR TİCARET ODASI
www.etonet.org.tr 6
Yeni teşvik kanunu
çerçevesinde Eskişehir en az teşvik desteği alan gelişmişlik sıralamasında 1. Bölge iller arasında yer almaktadır
Yatırım Teşvik Belgeleri
Nisan ayında Eskişehir il sınırları içerisinde yeni yatırım teşvik belgesi düzenlenmemiştir. Yeni teşvik kanunu öncesi yatırım teşvik belgeleri konusunda komşu illerle bir karşılaştırma yapılmasında fayda vardır.
Ocak – Nisan dönemine ilişkin olarak, Eskişehir ve komşu iller; Afyon-Kütahya-Konya karşılaştırması yapıldığında ilgi çekebilecek sonuçlar çıkmaktadır. Teşvik belgesi sayısına bakıldığında Ocak-Nisan döneminde Eskişehir için 3, Kütahya için 4, Afyon için 7, Konya için 8 yatırım teşvik belgesi düzenlenmiştir. Alınan yatırım teşvik belgelerine ait toplam sabit yatırım tutarı Eskişehir için 6,8 Milyon TL’dir. Diğer illerin sabit yatırım tutarları Afyon için 21,7 Milyon TL, Konya için 52,9 Milyon TL ve Kütahya için 99,6 milyon TL dir. Eskişehir hem daha az yatırım teşvik belgesi almakta, hem daha az istihdam sağlamakta, neticede yatırım tutarı bakımından da komşu illerin çok gerisinde kalmaktadır. Yeni teşvik kanunu çerçevesinde Eskişehir’in en az teşvik desteği alan gelişmişlik sıralamasında 1.
Bölge iller arasında yer alması, buna karşılık komşu illerin daha fazla teşvik verilen 3. Bölge iller arasında yer alması, şu ana kadar gözlemlenen yatırımların komşu illere kayma eğiliminin devam edeceği varsayımını güçlendirmektedir.
Ocak - Nisan Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı
İller
Teşvik Belge
Sayısı İstihdam
Sabit Yatırım Tutarı(Milyon $)
Yaratılan İstihdam Başına Yatırım
ESKİŞEHİR 3 58 6,8 0,12
AFYONKARAHİSAR 7 66 21,7 0,33
KÜTAHYA 4 140 99,6 0,71
KONYA 8 532 52,9 0,10
KAYNAK: HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
www.etonet.org.tr 7
Eskişehir’in Türkiye’de
kullanılan nakdi kredilerden aldığı pay %0,59’dur.
Kobi Teşvik Belgeleri
KOBi teşvik belgelerinde de ise, Ocak-nisan Döneminde KOBİ yatırımlarına bağlı olarak Eskişehir’de 90 kişilik yeni istihdam yaratılmıştır.
KOBİ teşvik belgeleri ile yaratılan yeni istihdam Afyon için 22 kişi, Konya için 295 kişi olmuştur.
Kütahya ili için yılbaşından bugüne KOBİ teşvik belgesi düzenlenmemiştir.
2009 Ocak ayında Eskişehir ili nakdi krediler toplamı 2,5 Milyar TL olarak gerçekleşmiş olup , bu kredilerin % 33’ü kamu bankaları, %67’si özel banka kredilerinden oluşmuştur. Eskişehir’in Türkiye’de kullanılan nakdi kredilerden aldığı pay %0,59’dur.
Nakdi Krediler
Ocak - Nisan Yatırım KOBİ Teşvik Belgelerinin Dağılımı
İller
Teşvik Belge
Sayısı İstihdam
Sabit Yatırım Tutarı(Milyon $)
Yaratılan İstihdam Başına Yatırım
ESKİŞEHİR 4 90 3,4 0,04
AFYONKARAHİSAR 3 22 1,3 0,06
KÜTAHYA - - - -
KONYA 17 295 15,2 0,05
KAMU BANKALARI
ÖZEL
BANKALAR
NAKİT KREDİLER
NAKİT
KREDİLER TOPLAM ESKİŞEHİR
823.126,6 1,684,689,9 2.507.816,5
TÜRKİYE 78.441641,1 347.891.962,8
426.333.603,9
ESKİŞEHİR %
PAY 1,05 0,48 0,59
KAYNAK: HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
KAYNAK: T.C. MERKEZ BANKASI
www.etonet.org.tr 8
Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi tahsilat
oranlarında düşüşler gözlenmektedir
Ocak – Mayıs dönemlerine göre ilimizin vergi gelirlerine ilişkin tahakkuk-tahsilat oranları yıllara göre aşağıdaki tabloda incelenmiştir.
İlk 5 ay değerlendirmesinde, gelir vergisi tahsilatında 2007 – 2008 – 2009 yıllarında benzer bir seyir gözlenmektedir. Geçmiş yıllarda olduğu gibi, 2009 yılında da gelir vergisi tahsilat oranı %68’in üzerindedir.
Ancak Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi tahsilat oranlarında düşüşler gözlenmektedir. Kurumlar vergisinde Ocak-Mayıs dönemine ilişkin tahsilat oranı 2007 yılı için %72, 2008 yılı için %71 olarak gerçekleşirken, 2009 yılı için aynı oran %67,7’ye düşmüştür. Benzer şekilde Katma Değer Vergisi için tahsilat oranı 2007 yılında %66 olurken, 2008 yılında
%62’ye, 2009 yılında ise %56’ya düşmüştür. Bu durum ilimizde Kurumlar ve Katma Değer Vergisi mükelleflerinin vergilerini ödemekte zorlandığının açık göstergesi olarak değerlendirilebilir.
2007-2008-2009 MAYIS DÖNEMİ VERGİ GELİRLERİ
YILI TAHAKKUK (YTL) TAHSİLAT (YTL) TAHSİLAT ORANI %
GELİR VERGİSİ
2007 210683613,2 144901808,4 68,78
2008 246948861,8 168720722,6 68,32
2009 249002267,2 170313774,8 68,4
KURUMLAR VERGİSİ
2007 55790573,58 40566073,55 72,71
2008 64280712,07 45747360,16 71,17
2009 63269119,9 42860886,47 67,74
KATMA DEĞER VERGİSİ
2007 100224906,7 66366580,18 66,22
2008 99619421,24 61752259,65 61,99
2009 126482887,4 70864556,06 56,03
KAYNAK: ESKİŞEHİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
www.etonet.org.tr 9
Tepebaşı ve Odunpazarı belediyelerinin inşaat sezonunun açılması ile
birlikte yılbaşından bu yana, aylık ortalama 82 inşaat
ruhsatı verilmiştir
Tepebaşı ve Odunpazarı belediyelerinin inşaat sezonunun açılması ile birlikte yılbaşından bu yana, aylık ortalama 82 inşaat ruhsatı verilmiştir. Ocak-Mayıs dönemi itibariyle Tepebaşı Belediyesi toplam 253 Bin M2 inşaat alanı için 209 inşaat ruhsatı vermiş, Odunpazarı Belediyesi ise, toplam 155 Bin m2 inşaat alanı için 200 inşaat ruhsatı düzenlemiştir.
TEPEBAŞI BELEDİYESİ İNŞAAT RUHSATLARI OCAK VERİLEN RUHSAT SAYISI 19
İNŞAAT ALANI 13.425 m2 ŞUBAT VERİLEN RUHSAT SAYISI 45
İNŞAAT ALANI 96.081 m2 MART VERİLEN RUHSAT SAYISI 50
İNŞAAT ALANI 58.824 m2 NİSAN VERİLEN RUHSAT SAYISI 55
İNŞAAT ALANI 42.690 m2 MAYIS VERİLEN RUHSAT SAYISI 40
İNŞAAT ALANI 42.492m2 TOPLAM VERİLEN RUHSAT SAYISI 209
İNŞAAT ALANI 253.512 m2 ODUNPAZARI BELEDİYESİ İNŞAAT RUHSATLARI
OCAK VERİLEN RUHSAT SAYISI 26 İNŞAAT ALANI 14.212m2 ŞUBAT VERİLEN RUHSAT SAYISI 28
İNŞAAT ALANI 26.993m2 MART VERİLEN RUHSAT SAYISI 33
İNŞAAT ALANI 17.415m2 NİSAN VERİLEN RUHSAT SAYISI 63
İNŞAAT ALANI 53.021m2 MAYIS VERİLEN RUHSAT SAYISI 50
İNŞAAT ALANI 42.997m2 TOPLAM VERİLEN RUHSAT SAYISI 200
İNŞAAT ALANI 154.638m2
KAYNAK: ODUNPAZARI BELEDİYESİ
KAYNAK: TEPEBAŞI BELEDİYESİ
