Bayram ÜNAL 0532 374 74 58
Çatışma Yönetimi ve Arabuluculuk Becerileri
Modül-2
Zihin Haritası (mind mapping)
Beyinde işlenen fikirleri tam anlamıyla “aktaran” bir not alma aracıdır.
Zihin haritaları, tekdüze bilgilerden oluşan uzun bir listeyi, beynin doğal işleyiş biçimine uygun olarak ve beynin her iki yarım küresini aynı anda uyaran yöntemlerle; renkli, akılda kalıcı ve son derece düzenli bir şemaya dönüştürür.
Faydaları:
• Düşünme ve yaratıcılığı teşvik eder
• Öğrenmeyi eğlenceli hale getirir
• Konsantrasyonu artırır
• Hatırlamayı kolaylaştırır
Kullanım Alanları
• Özet çıkartma ve tekrar
• Problem çözme/karar verme
• Planlama
• Proje hazırlama
• Not tutma
• Konuşma hazırlama / sunum
Zihin Haritası (Mind Mapping) Kullanımı
Zihin Haritası Uygulanması
• Ana konu ortaya (merkeze) yazılır
• Saat 1 yönünden başlanarak;
o Alt konular / başlıklar yazılır.
o Alt başlık detayları (gerekirse onların da alt detayları) yazılır.
(Renkler, şekiller, çizimler, semboller kullanarak çizim zenginleştirilebilir)
Zihin Haritası (Mind Mapping) Örnekleri
Zihin Haritası (Mind Mapping) Örnekleri
Zihin Haritası (Mind Mapping) Örnekleri
ARABULUCULUK SÜRECİNDE İLETİŞİM
TEKNİKLERİ
• Soru Sorma
• Dinleme
• Özetleme
• Çerçeveleme
• Yansıtma
Arabuluculuk Sürecinde İletişim Teknikleri
Soru Türleri
• Açık uçlu sorular
• Kapalı uçlu sorular
• Güçlü sorular
• Soğan soyma tekniği soruları
Doğru tekniklerle soru sormak önemlidir.
Açık Uçlu Sorular
Nedir: Cevabı evet-hayır veya tek cevaplı olmayan, ucu açık sorulardır.
Neden Sorulur: İhtiyaçları açığa çıkarmak, öncelikleri tespit etmek, niyet ve duyguları anlamak için sorulur.
Nasıl Sorulur: Genellikle ne, nasıl, hangi kelimeleri ile sorulur.
Örnek:
• Bu problem / konu seni nasıl etkiledi?
Kapalı Uçlu Sorular
Nedir: Cevabı evet-hayır veya tek cevaplı olan sorulardır.
Neden Sorulur: Yanıtı belli bir noktaya odaklamak,
kişiden teyit almak veya konuyu netleştirmek için sorulur Nasıl Sorulur: Sorunun sonu kapalı olarak sorulur. mi, mı, mü, mu soru ekiyle veya kaç/ne gibi soru kelimesiyle tek cevap için sorulur.
Örnek:
• Bu çözüm önerisi sizin için yeterli mi? /uygun mu?
• Bunu onayladığınızı anlıyorum. Doğru mu? / Öyle mi?
Güçlü Sorular
Nedir: Açık uçlu sorulardır.
Neden Sorulur: Geleceğe bakmayı sağlamak, fark ettirmek, yaratıcılığı tetiklemek ve içe dönmeyi
sağlayarak düşündürmek için sorulur.
Nasıl Sorulur: Genellikle ne, nasıl kelimeleri ile sorulur.
Örnek:
• Önerin ne?
• Bu konudaki riskler(imiz) ne?
Soğan Soyma Tekniği Soruları
Soru Tipi Örnek Sorular
Bilgiyi Alma Sana bunu düşündüren ne?
Sana bunu söyleten ne?
Seni böyle düşünmeye ikna eden ne?
Seni rahatsız eden ne? Seni asıl rahatsız eden ne? Sorun ne?
Duyguyu Öğrenme
Bu olmazsa (gerçekleşmezse) ne/nasıl hissedersin?
Bu olursa (gerçekleşirse) ne/nasıl hissedersin?
İhtiyacı Anlama Bu senin için neden önemli?
Bunun senin için anlamı ne?
Bunun olması /gerçekleşmesi senin için ne ifade ediyor?
Kontrol / Bitirme
Bunların/bunun dışında seni rahatsız eden (bir şey varsa) nedir?
Aklında başka ne var? Bu konuda başka ne söylemek istersin?
Dinleme Seviyeleri
Kendini Dinleme
Karşıyı Dinlerken Kopma Sebepleri
• İçsel – (Benden Kaynaklı)
• Dışsal -Benim dışımdaki
sebeplerden kaynaklı
1 . Seviye
Karşıdakini Dinleme
Daha etkili dinlemek için ses aynalaması tekniği
kullanabiliriz.
2 . Seviye
Ortamı Dinleme Ortamda
Dinlediklerimiz
• Duyduklarımız:
Fiziksel Sesler
• Hissettiklerimiz:
Ortamın enerjisi, duygular,
konuşulamayanlar
3 . Seviye
Fikirlerin veya konuşulanların netleştirilmesi ve/veya doğru anlaşıldığının teyit ettirilmesi için kullanılır.
Örnek:
• Yeni uygulama ve yapılanlar seni memnun etmemiş.
• Yapılanların yetersiz olduğunu düşünüyorsun.
• Projeye destek olunmaması seni zor duruma sokmuş
• Arkadaşının hakkında olumsuz konuşulması seni rahatsız
Özetleme (Başka Kelimelerle İfade)
Çerçeveleme
• Taraflararası anlaşmazlıklarda eğer birbirini suçlama varsa, fikirlerin suçlama dilinden uzaklaştırılıp daha nötr ifade
edilmesi için kullanılır.
Örnek:
A: Nazan çok dağınık (düzensiz).
B: Nazan ile düzen anlayışınızın farklı olduğunu mu söylüyorsun?
A: Hamza işte çok düşüncesizce hareket ediyor. Kesin kötü bir şey olacak.
B: Hamza ile yaklaşımlarınızın / iş yapış şekillerinizin farklı olduğunu anlıyorum.
/ farklı olduğunu söyleyebilir miyiz?
A: Sevda çok patavatsız. Olmayacak zamanlarda konuşuyor.
• Fikirlerlerin ve konuşulanların netleştirilmesi, teyit ettirilmesi ve duyguların açığa çıkarılması için kullanılır. Soru formatı veya düz cümle olarak kullanmak mümkündür.
• ‘Görmek, duymak, hissetmek, anlamak’ gibi kelimelerle daha sık kullanılır.
Örnek:
• Sizi üzgün (mü) görüyorum(?) Bu konu sizi üzmüş.
• Bunu istemediğinizi (mi) duyuyorum(?) anlamalıyım?
• Bu konuda hala endişeli olduğunuzu (mu)hissediyorum (?)
Yansıtma
Çatışma Çözümleme Analiz Formu
DÜN
(geçmişte yaşanan olaylar ve kırılma noktası)
BUGÜN
(problem, mevcuttaki sorun)
YARIN
(muhtemel çözümler)
Cevaplanacak Sorular 1. Ne oldu? Ne yaşandı?
(Yaşanan olayları tek tek yazın)
2. Kırılma Noktası? (Asıl Çatışmayı başlatan hangi olaydı? Ne oldu da bu çatışma başladı?)
1. Sonuç olarak şu anda yaşanan sorun /
problem ne?
2. Bu sorundan kimler etkileniyor? (Etkilenen taraflar kimler)
1. Çözüm ne?
(Bu sorun nasıl çözümlenir?)
plar
Arabuluculukta Müzakere Süreci
0. Ön Görüşme (Gerekirse taraflarla ayrı, ayrı birer öngörüşme yaparak müzakereye başla ve gerekli bilgiyi önceden topla)
1. Ortamı Hazırla
2. Açılış Konuşması Yap 3. Kontrat Yap
4. Tarafları / Problemi Dinle
5. Problem (Konu) Üzerinde Çalış ( Tarafların konuyu
birbirlerinin perspektifinden duymalarını sağla. Fark edilmesi gereken kritik konulara/noktalara dikkat çek.)
6. Anlaşma Ortamı İnşa Et (Uzlaşmaya Doğru Yönlendir)
