• Sonuç bulunamadı

SAĞLIK BAKANLIĞI ATAMA VE NAKİL YÖNETMELİĞİ. İlknur ERİNKARLI İstanbul Sağlık Müdürlüğü İnsan Kaynakları Şube Müdürlüğü Uzman Atama Birimi

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "SAĞLIK BAKANLIĞI ATAMA VE NAKİL YÖNETMELİĞİ. İlknur ERİNKARLI İstanbul Sağlık Müdürlüğü İnsan Kaynakları Şube Müdürlüğü Uzman Atama Birimi"

Copied!
35
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

SAĞLIK BAKANLIĞI ATAMA VE NAKİL YÖNETMELİĞİ

Aday Memur Eğitimleri-2012

İlknur ERİNKARLI İstanbul Sağlık Müdürlüğü İnsan Kaynakları Şube Müdürlüğü Uzman Atama Birimi

(2)

Amaç

• Bu Yönetmeliğin amacı; Sağlık Bakanlığında

görev yapan sağlık hizmetleri sınıfına dahil

personelle ilgili tüm atama ve nakilleri, çağdaş

insan kaynakları yönetimi, etkili ve verimli

istihdam politikaları ile sağlık hizmetinin ülke

genelinde dengeli dağılımı temel ilkeleri

çerçevesinde kurallara bağlamaktır.

(3)

Kapsam

• Bu Yönetmeliğin kapsamı; sağlık hizmetleri sınıfına dâhil personelidir..

• Ancak, Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde görev yapan klinik şefi, klinik şef yardımcısı, başasistan, uzman tabip ve asistanları bu yönetmeliğin kapsamı dışındadır

• Aynı şekilde Bakanlık Merkez Teşkilatından Taşra

Teşkilatına, Taşra Teşkilatından Merkez Teşkilatına

yapılacak atama ve görevlendirmeler de bu

yönetmeliğin kapsamı dışındadır.

(4)

Dayanak

• Bu Yönetmeliğin dayanağı;

• 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu,

• 13/12/1983 tarihli ve 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,

• 19/4/1983 tarihli ve 83/6525 sayılı Bakanlar

Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet

Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle

Atanmalarına Dair Yönetmeliktir.

(5)

Temel İlkeler

• Bu Yönetmeliğin beş temel ilkesi vardır.

• a) Ekonomik, sosyal ve kültürel şartlar ile ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren illerin gruplandırılarak işlem yapılması,

• b) Personelin hizmet bölgeleri ve grupları arasında, hizmet gerekleri de dikkate alınarak, adil ve dengeli dağılımın sağlanması,

• c) Personel hareketlerinde hizmet puanının belirleyici olması,

• d) Personel Dağılım Cetvelinde belirlenen sayılardaki aktif çalışanların dikkate alınarak idarenin hizmet ihtiyacının karşılanması, aylıksız izin, askerlik ve geçici görev gibi nedenlerle aktif olmayan standartlara bu süre içerisinde atama yapılması,

• e) Personelin başvuru tarihinde yürürlükte olan usul ve esaslar

çerçevesinde işlem yapılması.

(6)

Hizmet Bölgeleri

• İller 6 hizmet bölgesine ayrılmış ve bu 6 hizmet gölgesi Bakanlar Kurulu Kararı ile

yürürlüğe giren Genel Yönetmelikle

belirlenmektedir.

(7)

Hizmet Grupları

• Personel dağılım cetveli doluluk oranına göre iller, her unvan ve branşta en yüksekten en düşüğe doğru A, B, C, ve D olarak dört hizmet grubuna ayrılır. Doluluk oranı en yüksek ilk 20 il A, ikinci 20 il B, üçüncü 20 il C ve geri kalan

iller D hizmet grubu olarak belirlenir.

(8)

Hizmet Puanı ve Hesaplanması

• Sağlık hizmetleri sınıfından her Bakanlık çalışanı için, çalışılan yerin özellikleri göz önüne alınarak bir hizmet puanı verilir. Hizmet puanı her atama döneminden önce hesaplanarak ilan edilir.

• Hizmet puanı ş u şekilde hesaplanmaktadır.

• Önce fiilen çalışılan her yer ve yıl için İlçelerin Sosyo- Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasında bulunulan sıra numarası 1000 rakamıyla toplanarak ilçe sıralaması puanına ulaşılır. Sonra bu rakama Ek 1’de bulunan İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasının Hizmet Puanına Katkısı Cetveli’nin öngördüğü puan eklenerek hizmet puanı bulunur.

• Askerlikte geçirilen süreler için ise askerliğin yapıldığı

yerin hizmet puanı hizmet puanı verilir.

(9)

Geçici Görevlendirmeler ve Uygulanacak Hizmet Puanları

• Bakanlığın savaş, deprem gibi olağanüstü durumlarda yaptığı görevlendirmelerde, personele en yüksek hizmet puanı %100 fazlasıyla verilir.

• Bakanlık;

• -askerlik yükümlülüğünü yedek subay olarak yerine getirenlerin eşlerini yükümlülük süresi ile sınırlı olmak kaydıyla geçici olarak görevlendirilebilir.

• -A ve B hizmet grubuna dahil illerden C ve D hizmet

grubu illere görevlendirme yapabilir. Resen yapılan

geçici görevlendirmeler en fazla 2 ay yapılabilir.

(10)

• - Turizm, mevsimlik işçi çalıştırma, ulusal ve uluslararası düzenlenen büyük çaplı organizasyonlar nedeniyle nüfusunda önemli ölçüde artış gösteren illere hizmet grubuna bakılmaksızın geçici görevlendirme yapılabilir.

• Valiliklerce de karşılama oranı yüksek olan

birimden düşük olan birime bir mali yılda her

seferinde üç ayı ve toplamda altı ayı

geçmemek şartıyla geçici görevlendirme

yapılabilir.

(11)

Hizmet Puanı Verilmeyecek Haller

• Aşağıdaki hallerde personele hizmet puanı verilmez:

• a) Aile hekimliği ile askerlik yükümlülüğü dışında aylıksız veya ücretsiz izinli olarak geçirilen süreler,

• b) Yargılamanın men'ine veya beraatine karar

verilenler ile soruşturma sonucunda disiplin

cezası almayanlar hariç olmak üzere, görevi ile

ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suç

nedeniyle tutuklanan veya gözaltına alınanlar ile

görevden uzaklaştırılanların görev başında

geçirmedikleri süreler.

(12)

Atamalarda Müracaat

• Müracaatlar il müdürlüklerine yapılır.

Başvurular Bakanlıkça gerekli tedbirler

alınmışsa internet yoluyla da yapılabilir..

(13)

İlk Defa Atama

• Aday memur olarak atama, ilk defa atamadır.

İlk defa atamada uzman tabip, tabip, diş tabibi

ve eczacı kadrolarına atamalar ilgili mevzuatı

gereği kur’ayla, diğerleri sınavla atanır. İlk defa

atamada atama dönemi yoktur.

(14)

Yeniden Atama

• Yeniden atama, sağlık hizmetleri sınıfından bir unvanda çalışmış olup bu görevlerinden çeşitli nedenlerle ayrılmış olanların tekrar atanmasıdır.

Yani istifa sonrası bir atamadır. Kadro durumunun müsait olması halinde yılda iki defa yeniden atama yapılır.

• Uzman tabip, tabip, diş tabibi ve eczacılar ilgili

mevzuatı gereği, belirlenecek dönemlerde kur’a

ile atanırlar. Bunlar için yılda 2 den fazla kura

dönemi belirlenebilir.

(15)

Kurum İçi Naklen Atama

• Tabip ve uzman tabiplerin il içi atanması

dahil olmak üzere personelin iller arası

atanmasıdır. Her yıl Ocak, Haziran ve Eylül

aylarında yapılır. En çok 5 tercihle

alınarak hizmet puanı esasına göre

yerleştirme işlemleri yapılır.

(16)

Kurumlar Arası Naklen Atama

• Kurumlar arası naklen atama; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 74 üncü maddesi çerçevesinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurların Bakanlık kadrolarına atanmasıdır.

Her yıl Şubat ve Eylül olmak üzere iki dönem halinde yapılır.

• Aşağıda belirtilenler personel için dönem ve kura şartı aranmaz.

• -Tabip ve uzman tabipler,

• - Zorunlu yer değiştirmeye tabi olanların sağlık hizmetleri sınıfında memur olan eşleri,

• - Bakanlıkta sağlık hizmetleri sınıfında görev yapanların aynı sınıfta olan memur eşleri,

• -protokollerle Bakanlığa devredilen sağlık birimlerinde çalışan personel.

• -Terör eylemleri etkisi ve sebebiyle şehit olan veya çalışamayacak derecede malul olan ya da malul olup da çalışabilir durumda olan kamu görevlileri ile er ve erbaşların; sağlık ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfında devlet memuru olarak görev yapan eş ve çocukları ile anne, baba ve kardeşleri.

(17)

Bir Mazerete Dayanan Atamalar

• Mazeret atamaları; Sağlık durumu ve Eş durumu atamasıdır. Atama dönemi yoktur. Her zaman atama yapılabilir.

• Mazeretleri nedeniyle görev yeri değiştirilen personel,

mazeretlerinin devam ettiğine ait bilgi ve belgeleri, her

yıl Ocak ayında çalıştığı kuruma bildirmekle

yükümlüdür. İl Müdürlükleri, mazereti sona eren

personelin belgelerini 15 gün içerisinde Bakanlığa

intikal ettirir. Mazereti sona eren personel, bulunduğu il

5 ve 6 ncı hizmet bölgesinde veya D ve C hizmet

grubunda ise talebi halinde yerinde bırakılır. Aksi halde

Bakanlıkça; D ve C hizmet grubu illerine tercihlerine

göre, tercihte bulunmayanlar ise D hizmet grubu iline

atanırlar.

(18)

Sağlık Mazereti Nedeniyle Atama

• Memur, kendisi veya kanunen bakmakla

yükümlü olduğu eş, anne, baba veya çocukları için sağlık mazereti nedeniyle atama talebinde bulunabilir.

• Son altı ay içinde eğitim ve araştırma

hastanelerinden alınan sağlık kurulu raporu ile

başvurulur.

(19)

Eş Durumu Nedeniyle Atama

• Personelin eş durumu nedeniyle nakil talebinde bulunabilmesi için;

eşinin, 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamına giren bir kurum veya kuruluşta memur kadrosunda çalıştığını belgelemesi gereklidir.

• Her iki eş de bakanlık personeli ise, kıdemli eşe öncelik tanınarak C ve D hizmet grubu bir ilde aile birliğinin sağlanması esastır.

• Eş durumu açısından kıdem sıralaması; Bakanlık Merkez teşkilatı kadroları, İl müdürleri, başhekimler, klinik şefleri, klinik şef yardımcıları, başasistanlar, kapsam dışı uzman tabipler, yan dal uzmanları, uzman tabipler, tabipler, diş tabipleri, eczacılar, 4 yıllık lisansiyerlerin atanabildiği kadro unvanları, 3 yıllık yüksek öğrenim mezunlarının atanabildiği kadro unvanları, 2 yıllık önlisans mezunlarının atanabildiği kadro unvanları, kadro unvanlarına bakılmaksızın 4 yıllık yüksek öğrenim mezunları, 3 yıllık yüksek öğrenim mezunları, 2 yıllık yüksek öğrenim mezunları, lise mezunları ve bunlarda eşitlik olması halinde hizmet süresi fazla olan, maaş derece-kademesi yüksek olan ve terfi tarihi kıdemli olan şeklindedir

(20)

• -İl müdürleri, başhekimler, klinik şefleri, klinik şef yardımcıları ve başasistanların ile sağlık mazereti, can güvenliği ve dönem tayini ve sınav sonucu atanan kıdemli personelin, eş durumu nedeniyle atamasında hizmet grubu şartı aranmaz.

• Uzman tabiplerin, uzman tabip olmayan eşinin eş durumu sebebiyle atamasında ve tabiplerin, tabip ve uzman tabip olmayan eşinin eş durumu sebebiyle atamasında hizmet grubu şartı aranmaz.

• Eşlerden biri bir başka kurumda çalışıyor ise varsa o kurumla yapılan protokol hükümleri dönem beklenilmeden uygulanır. Ancak, başka kurumda çalışan eşin, Bakanlık personelinden Genel Yönetmelik hükümleri çerçevesinde unvan, kadro ve görev bakımından üst olması veya zorunlu yer değiştirmeye tabi personel olması halinde eş durumu ataması değerlendirilerek yapılır. Teşkilatın bulunmaması veya bir başka yerde istihdamı mümkün olmayan hallerde, Bakanlık ilgili Kurumla koordinasyon sağlayarak eş durumu atama talebini değerlendirir. Bu hallerde atama yapılamıyor ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 nci maddesi hükümleri uygulanır.

(21)

Olağanüstü ve Özel Durumlarda Yer Değişikliği

• Genel hayatı etkileyen savaş, sıkıyönetim, olağanüstü hal ilanı, salgın hastalık ve doğal afetler gibi hallerde, nakil işlemleri herhangi bir şarta bağlı kalmaksızın yapılabilir.

• -Deprem, su baskını ve yangın gibi doğal afetler sebebiyle kendileri ve bakmakla yükümlü olduğu yakınları maddi ve manevi zarara uğrayanlardan afet bölgesinde olup başka bölgelere gitmek isteyenlerin atama talepleri, durumlarını belgelendirmek suretiyle afetin olduğu tarihten itibaren altı ay içinde ve bu afetle ilgili bir defaya mahsus olmak üzere değerlendirilir.

• - Herhangi bir nedenle görev yaptığı ilde kendisinin, eşinin veya bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının can güvenliğinin tehlikeye düştüğünü adli veya mülki idare makamlarınca verilen belgeyle belgelendiren personel ile eşinden boşanan personel C ve D hizmet grubu illerinden birine, Bakanlıkça nakil dönemi beklenmeden atanabilir. Eşi vefat eden personel, nakil dönemleri beklenmeksizin ve hizmet puanına bakılmaksızın diğer hizmet bölgelerine atanabilir. Boşanma ve eşin vefatı nedeniyle atama müracaatları boşanma ve eşin vefatından sonraki bir yıl içinde yapılır.

(22)

• -İlgili mevzuatı uyarınca zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan kamu görevlisi olan eşin, emekliye ayrılması ve zorunlu yer değiştirmeye tabi olarak son çalıştığı yerden bir başka ilde ikamet ettiğini belgelendirmesi ve emekli olan eşinin ikamet ettiği yere tayin talebi, bir defaya mahsus olmak üzere değerlendirilir. Bu şekilde yapılacak atama müracaatları, eşin emekliye ayrılmasından sonraki bir yıl içinde yapılır.

• -Eşi şehit ve malul gazi olanlar bu durumlarını belgelendirmeleri ve talepleri halinde, bu durumdan dolayı bir defaya mahsus olmak üzere tayin talepleri yerine getirilir.

• -Bu Yönetmelik kapsamında görev yapan ve eşleri bu Yönetmeliğin 20 nci maddesi kapsamında bulunmayan personelin atama talebinde bulunabilmesi için eşlerinin;

• a) 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamına giren bir kurum veya kuruluşta, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (C) bendine göre istihdam edilenler ve aynı Kanunun 86 ncı maddesine göre açıktan istihdam edilenler ile geçici işçiler hariç statüsüne bakılmaksızın kamu görevlisi olduğunu ve teşkilatın bulunmaması veya başka bir yerde istihdamının mümkün olmaması gibi nedenlerle bulunduğu yerde çalışma zorunluluğu olduğunu,

(23)

• b) Milletvekili, noter, belediye başkanı ve muhtar olduğunu,

• c) Sosyal güvenlik kurumları kapsamında veya sosyal

güvenlik kurumları kapsamı dışında kalan ve özel kanunlarla düzenlenmiş bulunan diğer sandıklara tabi olarak

çalışması halinde en az dört yıl; müracaat tarihi itibari ile son bulunduğu yerde kesintisiz en az iki yıl prim ödediğini belgelendirmeleri halinde eşlerinin bulunduğu yere

atamaları yapılabilir.

• Eşi, öğretim üyesi (profesör, doçent ve yardımcı

doçent)olanların ile Tıpta Uzmanlık Tüzüğüne göre bu üniversitelerde uzmanlık veya yan dal uzmanlık eğitimi görenlerin atamaları yapılır.

• Personelin sağlık ile ilgili bir alanda en az dört yıllık lisans öğrenimi gördüğünü belgelendirmesi halinde, münhal kadro olması ve öğrenim süresi ile sınırlı olmak kaydıyla, öğrenim gördüğü yere yer değiştirme suretiyle atanma talebi değerlendirilir.

• Tabip ve uzman tabiplerin atamasında (a) ve (c) bendi ile

son fıkrası uygulanmaz.

(24)

Sınıf ve Unvan Değişikliği Nedeniyle Atama

• Sınıf ve unvan değişikliği nedeniyle yapılacak atamalar, Bakanlık Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde yapılır.

• Uzmanlık ve yan dal uzmanlık eğitimini yapmakta

iken eğitimlerini tamamlamadan ayrılmak

isteyenler ile klinik şef, klinik şef yardımcılığı ve

başasistanlıktan ayrılmak isteyenler tabip veya

uzman tabipler olarak her zaman atanabilirler.

(25)

İstihdam Edilme Gerekçeleri Ortadan Kalkan Personelin Ataması

• Görev yapılan sağlık kuruluşunun kapanması,

personel dağılım cetvelinde değişiklik olması,

sağlık birimlerinin devri, nitelik değiştirmesi

veya birleşmesi gibi nedenlerle o unvandan

personele ihtiyaç kalmaması hallerinde, ilgili

personel öncelikle il içinde ihtiyaç olan

birimlere atanır.

(26)

Hizmet Gereği Atamalar

• Haklarında adli, idari ve inzibati bir soruşturma yapılmış ve bu soruşturma sonucunda eski görev yerinde kalmalarında sakınca görülmüş olanlar ile sicil raporu sonuçlarına göre her ne sebeple olursa olsun yetersizliklerinin tespit edilenler, D hizmet grubu illerinden birine atanırlar.

• Bu madde gereği atananlar, ayrıldıkları bu veya

hizmet birimine 2 yıl geçmeden naklen atama

talebinde bulunamazlar.

(27)

Yönetici Atamaları

• İl müdürlüğü, müdürlük ve başhekimlik unvanlarına,

bu Yönetmeliğin puan, süre ve dönem tayini ile ilgili

hükümlerine bağlı kalmaksızın atama veya

görevlendirme yapılabilir. İl müdürlüğü ve başhekimlik

unvanlarına atandıktan veya görevlendirildikten sonra

başka yere atanma talebinde bulunanlardan; iki yıl

süreyle bu görevleri yürütenler bir defaya mahsus

olmak üzere talepleri doğrultusunda durumlarına

uygun bir kadroya atanırlar. İki yıldan az bu görevleri

yürütenler ise, önceki kadrolarının bulunduğu ildeki

durumlarına uygun bir kadroya atanırlar.

(28)

Üst Hizmet Bölgelerinden Alt Hizmet Bölgelerine ve Bölge İçi Atama

• Aynı hizmet bölgesinin A grubu illerinden B, C ve D hizmet grubu illere ve üst hizmet bölge/gruptan alt hizmet bölgelere/gruplara atama yapılabilir.İl merkezinden ilçe, belde ve köylere; ilçe merkezinden belde ve köylere personel dağılım cetveli ve kadronun uygun olması hallerinde atama dönemine bağlı kalmaksızın atama yapılabilir.

• Atama yapılabilmesi için PDC’nin uygun olması

lazım.

(29)

Yeni Açılan Tesisler

• Hizmete yeni açılan tesisin doğuracağı personel ihtiyacının il içinden

karşılanması esastır. Ancak, personel ihtiyacı il içinden karşılanamaz ise il

dışından karşılanabilir.

(30)

Resen Atama

• İl içinde personel dağılım cetvelinde belirlenen sayının üzerinde personel çalışan hizmet birimlerinden il merkezinde bulunanların, öncelikle il merkezine, il merkezinde boşluk bulunmaması halinde ilçe, belde ve köylere;

ilçe merkezinde bulunanların ise öncelikle ilçe

merkezine, ilçe merkezinde boşluk

bulunmaması halinde belde ve köylere atama

dönemine bağlı kalmaksızın ve hizmet puanı

esasına göre Valiliklerce resen ataması yapılır.

(31)

Karşılıklı Yer Değiştirme

• Aynı hizmet bölgesi illerde aynı unvan ve branşta görev yapan personel, Bakanlığın uygun görmesi halinde karşılıklı olarak yer değiştirebilirler.

• Ancak eş durumu ,sağlık mazereti, öğrenim

nedeniyle atananlar becayiş yapamazlar..

(32)

Müracaat Sınırlamaları

• Bu Yönetmeliğe atanan personel

atandıkları ilde fiilen bir yıl çalışmadıkça

başka bir yere atanma talebinde

bulunamaz. Ancak eş, sağlık, öğrenim,

can güvenliği, boşanma ve alt bölge bir

yıllık süre şartı aranmaz.

(33)

Gerçek Dışı Beyan

• Mazeret gruplarına dayanarak kurum içi

naklen ataması yapılanların mazeret

belgelerinin veya tüm personel için hizmet

puanına esas beyan ve belgelerin gerçek dışı

olduğu tespit edildiği takdirde, atama işlemi

iptal edilir ve haklarında soruşturma yapılır. Bu

soruşturma sonucunda suçlu bulunanlar

hakkında genel hükümler uygulanır.

(34)

İstihdam Planlama Komisyonu

• İstihdam Planlama Komisyonu Bakanlığın istihdam politikalarını belirlemek üzere

oluşturulan bir kuruldur. Komisyonun çalışma usul ve esasları yönerge ile

belirlenir.

(35)

• TEŞEKKÜRLER...

Referanslar

Benzer Belgeler

MADDE 30 – 645 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, (g) bendinden sonra gelmek üzere

a) Yerleşme, yapılaşma ve arazi kullanımına yön veren, her tür ve ölçekte fiziki planlara ve uygulamalara esas teşkil eden üst ölçekli mekânsal strateji planlarını ve

Bu madde kapsamında yapılan her ölçekteki plan ve imar planlarında 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 17 nci maddesinin (a) bendinin ikinci ve

c) Genel Müdürlükçe verilecek benzeri görevleri yapmak.. — Fidanlık ve Tohum İşleri Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır : a) Orman ağacı tohum ve

Madde 5 — Genel Müdür, Basın Tayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünün en üst amiridir. Genel Müdür, hizmetlerini, Barbakan veya görevlendireceği Devlet

Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının kurulmasına, teşkilat v e görevlerine ilişkin esasları düzenlemektir.. S) Ormanların korunmasını, kadastrosunun

GEÇİCİ MADDE 3.- Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanmasını g ö s ­ termek üzere hazırlanacak tüzük ve yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut tüzük

MADDE 1 – 29/6/2011 tarihli ve 644 say Çevre ve ehircilik Bakanl n Te kilat ve Görevleri Hakk nda Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinin birinci f kras n (b) ve (ç) bentleri