2. konu
Durkheim, Sosyal Gerçek
ve Normal-Patolojik Ayrımı
2. hafta
• Akrabalık ve Sosyal Organizasyon dersinin ikinci haftasında, Durkheimcı paradigmanın özgün
sosyal gerçek formülasyonuna bakışımızı derinleştireceğiz.
• Sosyal gerçek, Durkheim’da bir yanıyla durağan, istikrarlı, değişime direnen ve bir o kadar bireyler üzerinde baskı kuran bir kollektif temsildir.
Durkheim’ın toplum anlayışı, bu yanıyla adeta kendi kendisine hareket etme kollektif bilincine sahip, toplumsal bir organizma gibi hareket eder.
Davranış, düşünce ve duyguları kollektif temsilin uygunluk testlerine sokar.
2. hafta
• Her ne kadar bu denetim akla ilk etapta siyaseti ve farklı siyasi aktörlerin değişen çıkar
müzakerelerini getirse ve kişiye bu baskının geldiği kaynakları sorgulatsa da Durkheim’ın sosyal gerçek kuramı siyasete derinlikli bir kapı açmaz. Toplumun iliklerine kadar işlemiş bir üst çıkar bilinci, her nasılsa, revaçtadır.
2. hafta
• Bununla birlikte istatistiki averaj kavramı
etrafında Durkheim, özgün bir değişim modeli de önerir. Sosyal gerçeğin toplumsal mevcutları,
davranışa da belirli kalıplar önermektedir. Bir toplumsal aktörün konumuna ve sahip olduğu
niteliklere göre normal davranışları kalıplanmıştır.
Akşam yemek yeme saatleri, kimlerle yemek yenileceği, yemeğin nasıl yenileceği, öncesi ve sonrası, vs. davranışın normatif normalleri
içerisinde tanımlıdır. Sosyal gerçek burada istatistiki averajlar üzerinden gözlemlenebilir.
2. hafta
• Öte yandan Durkheimcı paradigma önemli bir
dokunuşla normalden sapmaları, normalin şu ya da bu sebeple, ama siyasetsiz, askıya alınışlarını da dikkate alır. Yeni yemek yeme örüntüleri, zamanları ve mekanları ile sahneye çıkabilir. Normali
tanımlamada mahir sosyal gerçek bu patolojik
durumları denetim altına almak için işler. Bir noktada patolojik olanı da içerecek şekilde kendisini yeniden tanımlar. Patolojik normalin durmaksızın yeniden
keşfi için işlevseldir. Bu doğrultuda Durkheim,
çağdaşlarından farlı olarak, suçun bile normalin keşfi ve canlandırılması için işlevsel olduğunun altını çizer.
2. hafta
• Zorunlu okuma:
• E. Durkheim. Sosyolojik Yöntemin Kuralları. Dost Kitabevi Yayınları. (Kitabın üçüncü bölümünden itibaren geri kalanı (s.61- ))
