TUTUMLAR VE İŞ
TATMİNİ
Tutum
• Bireylerin belirli objelere karşı, çeşitli deneyimler sonucu düzenli bir tavır sergiledikleri, davranış biçimleri olarak ifade edilmektedir.
• Nesneler, insanlar ya da olaylar hakkında olumlu ya da olumsuz değerlendirme içeren ifadeler olarak tanımlanmaktadır.
• Bireyin bir şeyle ilgili ne hissettiğini yansıtmaktadırlar.
• Bireysel tutumlarımız hayat boyu yaşadığımız tecrübelerin sonucu ve bireylerin yetişme tarzı sonucunda oluşur.
• Aynı kişilik konusunda olduğu gibi, anne - baba, arkadaş içinde bulunduğumuz çeşitli ortamlar, önemsediğimiz ve saygı duyduğumuz kişiler tutumların oluşumunda büyük etkileri vardır.
• Bireyin çevresi ve çevresindeki kişiler değiştikçe bireyler onlara karşı da belirli bir tutum gösterirler.
3
• Bireyin tutumlarını gözle görmemiz mümkün değildir.
Onları ancak başkalarına karşı gösterdikleri tavırlarla gözlemleyebiliriz.
• Tutumlar, bireylerin bir şey hakkında ne hissettiğini de ifade etmektedir.
• Bireylerin binlerce tutumları olabilmektedir. Fakat örgütsel davranış sınırlı sayıda tutumla alakası vardır.
Bunların içersin de örgüt açısından en önemlisi iş tatmini yer almaktadır.
Tutumun Bileşenleri
• Üç bileşenden oluşmaktadır. Bunlar;
• Duygusal ,
• Bilişsel,
• Davranışsal
• Bu bileşenler karşılıklı olarak birbirlerini etkileyerek aralarında bir tutarlılık gösterirler.
5
Başlıca İş Tutumları
• İş Tatmini
• Çalışanların tutumlarından bahsedildiğinde, işin özelliklerinin değerlendirilmesinin sonucunda oluşan ve o iş hakkındaki olumlu bir duyguyu açıklayan iş tatmininden bahsedilmektedir.
• İş tatmini yüksek olan bir kişi, işi hakkında olumlu duygulara sahiplerken; iş tatmini düşük bir kişi işi hakkında olumsuz duygulara sahiptirler.
Başlıca İş Tutumları
• İşe Sarılma
• İş tatmini ile ilişkilidir. Bireylerin psikolojik olarak işleriyle özdeşleşme derecesini ölçerek algılanan performans seviyelerini göz önünde bulundurulur.
• İşlerine iyi bir şekilde sarılan çalışanlar yaptıkları işle özdeştirirler. Ayrıca yaptıkları işi ciddiye alırlar.
7
• Örgütsel Bağlılık
• Çalışanlar örgütle ve o örgütün amaçlarıyla özdeşleşirler.
Ayrıca o örgütün üyesi olarak kalmak isterler. Örgütsel bağlılık üç farklı boyutta incelenmektedir.
• Duygusal bağlılık
• Zorunlu (Devam) bağlılık,
• Minnet (Normatif) bağlılığı
• Algılanan Örgütsel Destek
• Bu algı bireylerin, örgütlerin çalışanlarına ne derece katkı sağladıkları, değer verdikleri ve çalışanlarının iyiliğini düşündüğüne ne derece inandıkları ile ilgilidir.
• Yapılan araştırmalarda çalışanlarda bu algının yüksek olması durumunda örgütsel davranışlarının güçlü olduğunu ortaya koymaktadır.
9
İş Tatmini
• Örgütsel davranış açısından en önemli tulumlardan biri bireyin işine karşı geliştirdiği tutum ve davranışlardır. İşte biz buna iş tatmini demekteyiz.
• Bu tutum ve davranışlar olumlu ise çalışanların tatmin düzeyleri yüksek, olumsuz ise tatmin düzeyleri düşüktür.
• İş tatmini, bireyin işini zevk veren bir duygu olarak değerlendirmesinin bir sonucu olarak ifade edilebilir.
Bu yüzden iş tatmini, bireyin kendi algısı için önemli
İş Tatmini
• İş tatmini üç boyutta incelenebilir.
• Bireylerin işlerine karşı oluşan duygusal bir tutumudur.
Doğrudan gözlemlenemez. Fakat işyerine yansıttığı olumlu veya olumsuz davranışlardan anlaşılabilir.
• İş tatmini, iş ile ilgili sonuçlar tarafından belirlenir. Yani bireyin önem verdiği şeyler ne kadar olumlu veya olumsuz biçimde karşılanmışsa iş tatminini belirleyen şey bu sonuçlardan kaynaklanır.
• İş tatmini birbiriyle ilgili tutumlardan oluşmaktadır.
11
İş Tatmini
• Smith, Kendall ve Hulin iş tatmini ile ilgili, beş önemli iş unsurundan söz eder;
• İşin niteliği
• Ücret
• Terfi Sistemi
• Danışmanlık
• İş Arkadaşları
İş Tatmini ve İş Performansı
• Mutlu olan çalışanlar üretkenlikleri daha fazladır.
• Yapılan araştırmalar sonucunda iş tatmini ve performans arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmaktadır.
• Bir bütün olarak incelendiğinde örgüte ait memnuniyet ve verimlilik verileri toplandığında işten tatmin olan bireylerin bulunduğu kuruluşların işten tatmin olmayan bireylerin bulunduğu kuruluşlara göre daha etkin olma eğiliminde oldukları görülmüştür.
13
