ÇOCUK HAKLARI
Prof. Dr. Yasemin Karaman Kepenekci
Türk Hukukunda Çocukların Korunması
Anayasa’da Çocukların Korunması
• Bugün yürürlükte olan Anayasa hukukumuz
çerçevesinde, çocuk hakları ile ilgili ilk anayasal ilke
“sosyal devlet” ilkesidir (m.2).
• Sosyal devlet ilkesi ekonomik, sosyal ve kültürel
yönden görece zayıfların korunmasını devlete görev olarak yükler.
• Çocuğun zayıflığı ve bağımlılığı yaşı gereği doğaldır.
Hatta herhangi bir örgütü ve lobisi olmadığı için çocukların sosyal korunma gereksinimi herkesten fazladır.
• Anayasal eşitlik ilkesi çocuklar bakımından özel önem taşır. (m.10).
(Bu ilke sayesinde Medeni Kanun’da evlilik dışı çocuk-evlilik içi çocuk ayrımı kaldırılmıştır.)
• Aile Türk toplumunun temelidir. Devlet ananın ve çocuğun koruması için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar (m.41).
• muhtaç çocukların topluma kazandırılması için her türlü Çocukların eğitim hakkı vardır. (m.42)
Devlet korunmaya tedbiri alır (m.61).
Küçükler çalışma yaşamında özel olarak korunurlar (m.50).
Yabancı ülkelerde çalışan yurttaşların çocukları özel olarak korunurlar (m.62).
Çocuklar ceza yargılanmasında özel olarak korunurlar (141).
Medeni Kanunda Çocukların Korunması
• Medeni Kanun’a göre, ana baba çocuklarının bakımını, eğitimini sağlamak onların yüksek yararına uygun
kararları almak ve uygulamakla yükümlüdür.
• Çocuk ana-baba tarafından istismar ve ihmal edilirse, hâkim çocuğu ana-babadan alabilir, uygun bir aileye ya da kuruma yerleştirebilir.
• Çocuğun yüksek yararı tehlikeye düştüğü takdirde ana-baba bu tehlikeleri gideremezse, aile mahkemesi uygun tedbirleri alabilir.
Medeni Kanun evlilik dışı çocukların hukuksal durumunu iyileştirmiştir.
Evlât edinmenin sıkı şartlarını gevşeterek çocuğu olan kişilere de evlât edinme hakkı tanımıştır. Evlât edinmede çocuğun yüksek yararının korunmasını,
temel şart olarak koymuştur.
Medeni Kanun velayet
görevlerin yerine getirirken anne babaların uymaları
gereken iki temel ilke getirmiştir:
1.Velayet çocuğun yüksek
yararına uygun kullanılmalıdır.
2.Velayet kullanılırken çocuğun istek ve görüşleri dikkate
alınmalıdır.
