Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
4 Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
Kooperatifçilik ve Kırsal Gelişme Politikası Dersi
2019-2020 Öğretim Yılı Güz Dönemi
Prof. Dr. Ayşegül Mengi
Hukuki Dayanakları (X. Hafta)
• Türkiye’de kooperatifler, türlerine göre üç ayrı kanuna tabi olarak kurulmakta ve faaliyet göstermektedirler:
• 1. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu: Kooperatifçilik alanını düzenleyen temel kanundur. Birçok kooperatifin kurulup gelişmesini sağlayan bu
kanun 24.4.1969 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kooperatifler Kanunu’nun 98. maddesine göre, kanunda aksine açıklama bulunmayan konularda Türk Ticaret Kanunu’ndaki anonim şirketlere ilişkin hükümler
kooperatifler hakkında da uygulanmaktadır.
• 2. 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu: Tarım kredi kooperatiflerinin kuruluş ve işleyişlerine ilişkin özel hükümleri içeren bu kanun, 18.4.1972 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu Kanunda hüküm
bulunmayan konular hakkında, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine başvurulmaktadır.
Hukuki Dayanakları (X. Hafta)
• 3. 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanun: Tarım satış kooperatifleri için çıkarılan özel kanundur. 1.6.2000 tarihinde
yürürlüğe giren bu kanun ile genel olarak tarım satış kooperatif ve birliklerine özgü hususlara yer verilmiştir. Bu kanunda düzenlenmemiş konularda ise, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümleri
uygulanmaktadır.
• 1982 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda, kooperatifçiliğin
geliştirilmesi ilkesi benimsenmiştir. Anayasamızın 171. maddesi, devlete, milli ekonominin yararlarını dikkate alarak öncelikle üretimin artırılması ve tüketicinin korunmasını amaçlayan kooperatifçiliğin gelişmesini
sağlayacak tedbirleri alma görevini vermiştir.
