ZZT424
Kanatlı Hayvan Besleme
BESLEMENİN ÜRÜN
KALİTESİNE ETKİLERİ
2017-2018
ZZT424-Kanatlı Hayvan Besleme Ders Notları
Prof.Dr.Necmettin Ceylan
Kanatlı Eti Kalitesi
1.Duyusal Kalite (tat, görünüm)
2.Besinsel Değer açısından kalite
3.Hijyenik Kalite
4.Raf Ömrü Bakımından Kalite
5.İşlenebilme Bakımından Kalite
6.Ekolojik Olma Açısından Kalite
7. Hayvan Hakları (ışıklandırma ve
M (yemde aflatoksin bulaş) M G, B (yemde kontaminas.) M (yakalama), B G, B B B M, B G, B M, B G, M B, M B, M B, M, G B, M, G K, E K K K, E K, E E E K E E E K E K, E K, E Butta kanama Göğüste su toplanması Kahverengi noktalar Çürük-bere-eziklik Kompozisyon Yağ stabilitesi Hemoraji Ayak Kusurları Et Rengi Ette Leke Et Gevrekliği
Yağlı Tavuk sendromu Tat, Lezzet bozukluğu Deri rengi Verim Etkili FaktörBesleme (B), Genetik(G), Menejman(M) Karkas (K), Et(E) Kusur-Hata
Karkas Randımanı (%) 69 70 71 72 1980 1990 1998 2 kg CA için Yaş 30 35 40 45 50 1980 1990 1998 Göğüs Eti Oranı (%) 10 12 14 16 18 1980 1990 1998 But Oranı (%) 20 22 24 26 28 30 1980 1990 1998
Yıllara Göre Etlik Piliç Performansı ve
Karkas Özelliklerinin Değişimi
Rasyon Enerjisi (kcal/kg) Ağırlık (g) Oran (%) Ağırlık (g) Oran (%) 2600 2800 3000 3200 3400 3600 161a 178 b 208 c 211 c 239 d 258 e 37.5 a 39.3 b 42.4 c 42.6 c 45.6 d 47.9 e 221 225 229 230 229 229 51.9 e 50.0 d 47.1 c 46.9 c 44.7 b 42.9 a
Karkas Yağı
Karkas Proteini
Protein Sabit
PROTEİN
VE AMİNO ASİTLERİN
ETKİLERİ
Proteinin pahalı olması ve çevre ye muhtemel olumsuz
etkileri nedeniyle rasyonda oranını azaltmaya yönelik
düşünceler olabilmektedir. Hindilerde yapılan
Rasyon
Proteini
(%)
Ağırlık
(g)
Oran
(%)
Ağırlık
(g)
Oran
(%)
16
20
24
28
32
36
252
d237
c210
b189
a185
a179
a50.0
d46.2
c42.4
b39.4
a39.2
a38.3
a202
a227
b233
b233
b233
b234
b40.7
a44.9
b47.7
c49.2
cd50.3
d50.7
dEnerji Sabit
Karkas Yağı
Karkas Proteini
Abdomınal Y 2 2,53 3,54 4,5 TSA A1 TSA A2 TSA A3 TSA A4 TSA A5 TSA A6 Abdomınal Y Gog Eti 21 21,522 22,523 23,5 TSA A1 TSA A2 TSA A3 TSA A4 TSA A5 TSA A6 Gog Eti
Kükürtlü Amino Asitlerin Karkasta Yag ve
Gogüs Eti Oranına Etkileri
80
90
100
110
120
90
100
110
120
130
Nispi lizin düzeyi (%)
K o n tr o le g ö r e g e ll iş m e
Gögüs eti
YDS
Göğüs Eti
nde Yaşla Birlikte
Metiyonin ve Lizin Birikimi de Artmakta,
30.2
ba29.7
b28.8
c27.9
d28.4
cd28.4
cd2.88
cd2.84
d2.88
cd2.98
b2.94
bc3.08
a17.88
ab17.97
a17.61
b17.11
c16.93
c16.02
dNRC % 108
NRC % 100
NRC % 92
NRC % 84
NRC % 78
NRC % 70
Gögüs Eti
Oranı, %
YDS
CA, kg
Treonin
Düzeyi, %
Treonin Seviyesinin Hindilerde Performans ve
Göğüs Eti Verimine Etkisi
Konjuge Linoleik Asit (KLA)
Konjuge Linoleik Asit (C18:2, 9,
cis-12 ) doymamış yağların (linolenik ve
linoleik) rumen fermentasyonu sonucu
meydana gelmektedir. KLA Ruminat et
ve sütünde toplam yağ asitlerinin %
0.5-1.5 düzeyindedir. Kanatlı ve domuz
KLA’nın Hayvanlar Üzerindeki
Etkileri
Bağışıklık sistemini desteklemektedir
Kanser hücreleri gelişimini engellemektedir
Kanda kolesterol birikimini azaltmaktadır
Dokularda yağ yerine kas gelişimini teşvik etmektedir.
Bitkisel
yağların kullanılması durumunda görülen
etteki yumuşamayı azaltmaktadır.
Etlik
piliç yemlerine KLA ilavesinin karaciğerde yağ
birikimini
azalttığı tespit edilmiştir (Badinga et al.
2003)
Muamele
Karkas Protein
Yag
Kontrol , mısır
KLA
281,1
247,8
18,7
19,4
7,02
5,49
KLA nın Karkas Kompozisyonuna Etkisi
Etlik piliçlerin kesim öncesi genellikle aç
bırakılmalıdırlar. 8-12 saat aç bırakma daha
yüksek karkas verimi ve karkasın daha az
dışkı ile bulaşma riski demektir. Ayrıca
broyler kası kalite niteliklerine yararlı
etkileri vardır (Abdalla et al, 1999).
Kesimhanede
dışkı kontaminasyonunun
önlenmesi HACCP’nin bir parçasıdır
Aşırı aç bırakma Salmonella ve Campylobacter
gibi patojenlerin
saçılmasını artırmaktadır. Aç
bırakılmayanlara
göre
16-18
saat
aç
bırakılanlarda karkas kontaminasyon oranı 5 kat
artmıştır (Byrd et al, 1998). Kursak pH ve
mikroflora
değşimi
Kas glikojen
düzeyi düşmekte (6 saatte
harcanmakta
)ve
rigor
başlama
zamanı
kısalmaktadır.
13-14 saatten
fazlası mukozal ve safra kökenli
bulaşmayı artırmakta
15 saate kadar karkas protein,
yağ ve kül içeriği
değişmemektedir
Aç bırakma büzülme nedeni ile canlı ağırlık kaybına
(yaşama payı için lipoliz ve glikoneojenesis) yol açmaktadır
(saatte % 0.18- 0.42)
DERİ RENGİ
Tüketici tercihi bölge ve ülkeye göre oldukça değişmekte (UK’de beyaz –pigmentsiz deri rengi tercih edilmekte)
Antioksidanlar, biyolojik yararlanım (absorbsiyon), biyolojik depolanma ( genetik), kimyasal form
(serbest veya esterleşmiş), renklendirme kapasitesi, depolama zamanı, sıcaklık
Ksantofil satbilitesi ve biyoyararlılığı
Antikoksidiyaller, antioksidanlar, balık yağı ve unu, iz mineraller
Yem katkıları
Alg, bakteriiyel yan ürünler, brokoli, arı poleni,
trunçgil posası kadife çiçeği, paprika ekstraktı, soya saapstok, domates, marul ve sentetik ksantofil
kaynakları (beta-apo-8 karoten, kantaksantin) Ksantofil
konsatrasyonu ve egzotik
kaynaklar
Yonca unu, mısır gluteni, çayır otu, sarı mısır Hammadde
Et Rengi
temel olarak myoglobin içeriği, haem yapısının kimyasal
durumu ve et PH’sı etkilidir.
Bayıltma tekniği, nitratların varlığı, katkılar ve pH (tuz, fosfat vb), kötü koşullar, pişirme sıcaklığı
Kesim Soğutma İleri işleme
Genetik (yeni ve hızlı gelişen hatlar), yem (küflü ), kesim öncesi açlık, stres,
sıcaklık Kesim Öncesi
faktörler
Myoglobin, hemoglobin, sitokrom C ve derivatları, ligand bağların varlığı
Haem
pigmentleri
Et Rengini Etkileyen Faktörler ( Froning, 1995)
Yağ Çeşidi
Kanatlı Etlerinin daha sağlıklı ürünler haline
getirilmesi
çabaları, yemde bulunan yağ çeşidi ve
özelliklerini ön plana çıkarmıştır.
Kanatlı eti ve yumurta yağ asitleri kompozisyonu
yemdeki
yağ
çeşidinden
önemli
düzeyde
etkilenmektedir.
Özellikle kalp- damar rahatsızlıkları riskini
azalttığı bilinen
omega-3 (w-3)
yağ asitlerinin ette
biriktirilmesi ilgi bulmaya başlamıştır.
Yağ Çeşidinin Et Yağ Asitleri Kompozisyonuna Etkisi
5620ab 4496b 2.17 0.76 23.48 5400ab 4320ab 2.30 1.56 23.26 3550a 4280a 2.45 0.90 23.10 Canlı ağırlık,g Karkas ağırlığı YDS Göğüs etin yağı, % Göğüs eti proteini 0.54 18.50 6.99 22.96 42.19 5.32c 0.68 17.42 6.79 25.30 40.09 3.90b 0.64 16.50 7.74 24.80 41.75 0.35a Miristik asit(C14:0) Palmitik asit(C16:0) Stearik asit(C18:0) Oleik asit(C18:1) Linoleik asit(C18:2) Linolenik asit(C18:3) % 5 Keten Y. % 2.5 Keten Y. Kontrol Kriter Gousi, 2001Yağ Çeşidinin Et Yağ Asitleri Kompozisyonuna Etkisi
20.73 23.44c 0.47c 0.47c 21.36 24.90c 46.26 97.65 38.51 1.83b 0.09a 0.04a 40.43 2.05b 42.48 96.09 39.69 0.63a 0.04b 0.02b 41.75 0.72a 42.47 98.93 16.09 0.88a 0.08a 0.05a 17.26 1.07d 18.39 99.61 Linoleik Linolenik EPA DHA Toplam omega-6 Toplam omega-3 Topl. Doymamış Kolesterol(mg/100g) Keten Yağı Oksit. Ayçiçek Ayçiçek Sığır D.Yağı Kriter Anna et al, 2001Vitamin E
Kanatlı etinde zamanla oksidatif bozulma meydana gelmektedir.
(tat, lezzet ve besin değerinin kötüleşmesi, raf ömrünün
kısalması, dondurulma ve pişirme sonrasında bile)
-tokoferollerin
(vitamin E) antioksidan özelliği özellikle et
kalitesi açısından önemli
Kanatlı yemlerinde artan oranlarda doymamış bitkisel yağ
2.40
c1.60
b2.36
c1.23
b1.56
b1.15
b0.25
a0.24
aKontrol
200 ppm vit. E
120
60
30
0
Muameleler
Vitamin E İlavesinin Et Yağ Stabilitesi
Üzerine Etkileri
Yüksek Oranda Doymamış Yağ İçeren Yemlerle Beslenen Ördeklerin Göğüs Etinde TBARS değişimi, FeSO47H2O ile inkübasyondan sonra
0.22 0.47 0.94 1.51 0.09 0.12 0.15 0.24 0.64 1.64 2.28 2.74 0.12 0.24 0.46 1.03 0.21 0.40 0.90 1.43 B B B B 2 3 4 6 0.19 0.49 1.40 1.56 0.08 0.27 0.3 0.49 1.40 2.28 3.98 4.70 0.15 0.53 0.68 1.29 0.19 0.68 1.14 1.47 K K K K 2 3 4 6 HSBO HSBO +Vit.E Keten Yağı Zeytin Yağı H.Cevizi Yağı Et Çeşi Depolama Süresi (gün)
HSBO: Kısmen Hidrojenize edilmiş soya yağı
K.Koyu B:Beyaz et
Lin, 1989
Yem Formunun Etkisi
32.01 32.00 32.00 32.34a 18.80 18.69 18.76 18.75a Krambl NRC % 108 Krambl NRC % 104 Krambl NRC % 100 Krambl Ortalama 31.45 31.85 31.81 31.70b 18.51 17.89 18.00 18.13b Toz NRC % 108 Toz NRC % 104 Toz NRC % 100Toz Form Ortalama
Gögüs eti verimi CA, kg
Yem Formu ve Enerji Düzeyi