ÖĞRETİM İLKE VE
YÖNTEMLERİ
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
1. ANLATIM YÖNTEMİ
2. TARTIŞMA YÖNTEMİ VE TEKNİKLERİ
3. PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ
4. GÖSTERİP YAPTIRMA
YÖNTEMİ
3
8. OKUMA ÇEMBERİ YÖNTEMİ
9. YARATICI DRAMA YÖNTEMİ VE
TEKNİKLERİ
7. MODÜLER ÖĞRETİM YÖNTEMİ
6. BİREYSEL ÇALIŞMA YÖNTEMİ
5. ÖRNEK OLAY
YÖNTEMİ
4
ANLATIM YÖNTEMİ
ANLATIM YÖNTEMİ
Özellikleri:
Bilgilerin, kavramların ilkelerin hazır olarak öğretmen tarafından her eğitim seviyesindeki öğrencilere sunulabildiği geleneksel ders anlatım yöntemidir.
Sunuş yoluyla öğretim stratejisinde kullanılır.
Bilgi basamağındaki hedefleri kazandırmada etkindir.
ANLATIM YÖNTEMİ
Yararları:
Maliyeti yoktur.
Büyük miktardaki bilgi kısa zamanda kalabalık bir gruba sunulabilir.
Bilinmeyen bir konunun sunumunda etkilidir.
ANLATIM YÖNTEMİ
Sınırlılıkları:
Öğretmen merkezlidir.
Öğrenci katılımı minimumdur.
Öğrenci ön bilgisi dikkate alınmaz.
Bilimsel becerilerin gelişimine katkı sağlamaz.
Ezbere neden olur.
Dönüt olmadığı için yanlış/eksik öğrenmeler oluşabilir.
Psikomotor hedefler için uygun değildir.
8
TARTIŞMA YÖNTEMİ
Özellikleri:
Bir konunun iki veya daha fazla kişi/grup tarafından karşılıklı olarak derinlemesine incelenmesini, düşünülmesini sağlar.
Daha çok buluş yoluyla öğretim stratejisinde kullanılır.
Kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında etkindir.
Öğrencilerin konuyla ilgili yorum
yapmaları, konuyu savunmaları, konunun
nedenlerini ortaya koymaları sağlanır.
TARTIŞMA YÖNTEMİ
Yararları:
Bireyin problem çözme becerisinin gelişimini sağlar.
Üst düzey düşünmeyi sağlar.
Kavramları keşfeder.
İletişim ve liderlik becerilerini geliştirir.
Bireyin analiz, sentez ve değerlendirme yapabilmesini
sağlar.
TARTIŞMA YÖNTEMİ
Yararları:
Hem bilişsel hem de duyuşsal alan gelişimini sağlar.
Öğrencilerin farklı perspektifleri görmesini sağlar.
Toleranslarının ve farkındalıklarını gelişmesini sağlar.
Bilginin yeniden yapılandırılmasını olanaklı kılar.
Aktif katılımı sağlar.
TARTIŞMA YÖNTEMİ
Sınırlılıkları:
Zaman açısından ekonomik değildir.
Kalabalık grupla öğretim için uygun değildir.
Tartışma sırasında sınıf hakimiyetini kaybetme riski vardır.
Yönteme dahil olacak grup en az uygulama düzeyinde olmalıdır.
Amacın dışına çıkma riski vardır.
Konu dağılabilir.
TARTIŞMA YÖNTEMİ TEKNİKLERİ
1. Büyük Grup Tartışması:
Öğretmen ve öğrenci arasındaki bilgi transferinin sorularla ve öğrencilerin verdiği örneklerle sınıfın tamamının katıldığı bir tekniktir.
2. Küçük Grup
Tartışması: Bir grup yöneticisinin
başkanlığında 3-8 kişiden
oluşan, karşılıklı iletişim
ve etkileşim içinde
gerçekleşen bir tartışma
tekniğidir.
TARTIŞMA YÖNTEMİ TEKNİKLERİ
3. Münazara:
İki grubun dinleyiciler ve bir jüri önünde bir konuya ilişkin iki zıt fikri tartışmasıdır. Savunulan iki zıt görüş bir dinleyici grubuna aktarılır, gruplar fikirlerini savunurlar ve tartışmalar uzman bir jüri tarafından değerlendirilerek kazanan grup açıklanır.
4. Forum:
Öğrenciler, öğretmen yönetiminde uzman gruba soru sorar ve uzmanlar bu soruları yanıtlar. Dinleyiciler sorularını yazılı veya sözlü sorabilir, kendi düşüncelerini açıklayabilirler.
Ancak dinleyiciler kendi aralarında
tartışamazlar ve birbirlerine soru
soramazlar
TARTIŞMA YÖNTEMİ TEKNİKLERİ
5. Sempozyum:
Yapılandırılmış grup sunumudur. Eş zamanlı bir çok oturum ve bu oturumları yöneten oturum başkanları vardır. Sunum yapan kişiler araştırmalarını ve bilgilerini kendilerine verilen 5-15 dakikalık bir süre içinde sunarlar.
6. Açık Oturum:
Değişik görüşlere sahip küçük bir
öğrenci ya da konuşmacı
grubun, bir başkan yönetiminde
sanatsal düşünce, siyasal,
toplumsal vb. içerikli bir konuyu
diğer bir öğrenci kitlesi önünde
tartışması için düzenlenen sözel
bir iletişim türüdür.
TARTIŞMA YÖNTEMİ TEKNİKLERİ
7. Seminer:
Bir konu üzerinde uzman bir kişinin konuyla ilgili bilgi ve deneyimlerini formal bir ders şeklinde öğrencilere sunduğu, sonrasında da tartışmanın gerçekleştirildiği tekniktir
8. Kollegyum:
İki panel grubu ve bir yönetici vardır. Birinci grup 3-5 kişilik uzmanlardan oluşan kaynak gruptur. İkinci grup ise öğrencilerden oluşmaktadır.
Öğrenciler konuyu sunar,
sorularını kaynak gruba
yöneltir.
TARTIŞMA YÖNTEMİ TEKNİKLERİ
9. Panel:
Sınıf içinde bir yönetici başkanlığında bir konunun çeşitli yönleriyle belirli bir zaman içinde üç veya dört konuşmacının katılımıyla gerçekleştirilen bir tekniktir.
10. Zıt Panel:
Yönetici, sınıfı biri soru soran diğeri de cevap veren iki gruba böler. 10-15 dakikalık bir sürede soru soracak olan grup sorularını, cevap verecek grup ise olası gelebilecek sorulara ilişkin cevaplarını hazırlar ve soru cevap şeklinde tartışma gerçekleştirilir.
TARTIŞMA YÖNTEMİ TEKNİKLERİ
11. Fısıltı/Vızıltı Grupları:
Konu öğretmen tarafından anlatıldıktan hemen sonra küçük gruplar oluşturulur.
Gruplar öğretmen olmadan aralarında tartışırlar ve tartışmaları bittikten sonra diğer grup üyeleriyle sonuçlar paylaşılarak sorular veya yorumlar tartışılır.
12. Phillips 66:
Öğrenciler 6’şar kişilik
gruplara ayrılır, her gruba bir
soruyla birlikte fikirlerini
raporlaması için bir kart verilir
ve gruplara tartışmaları için 6
dakika süre tanınır. Bu sürenin
sonunda her gruptan bir
temsilci konularının önemli
bulgularını sunar
TARTIŞMA YÖNTEMİ TEKNİKLERİ
13. Çember:
3-8 kişilik gruplar oluşturulur, her bir gruptan konuyu ya da problemi sunacak bir başkan seçilir. Çember şeklinde bir masanın etrafında oturan her grup kendi konusunu grup içinde tartışır.
14. Konuşma Halkası:
Grup üyelerince kabul edilmiş bir içerikte, duygular ve düşüncelerin vurgusu için bir forum olarak hizmet eder. Grup üyeleri hiyerarşi olmadan halka şeklinde otururlar.
Öğrenciler sadece dinler.
TARTIŞMA YÖNTEMİ TEKNİKLERİ
15. Düşün-Eşleş-Paylaş:
Öğrencilere öğretmen tarafından bir konu/problem/durum verilir.
Öğrenciler konu üzerinde önce tek başına daha sonra da istedikleri arkadaşlarıyla eşleşerek düşünerek 2-3 kişi tartışırlar. Tartışmadan sonra grup sözcüsü ulaştıkları sonucu diğer eşleşmiş gruplarla paylaşır.
16. Sokrat Tartışması:
öğretmen önderliğinde kılavuz
sorularla öğrencilerin bir
konuyu anlamasını ve doğru
cevabı bulmasını sağlayan,
öğretmen ve öğrenci arasında
karşılıklı gerçekleştirilen
diyaloğa dayalı bir tekniktir
TARTIŞMA YÖNTEMİ TEKNİKLERİ
17. Görüş Geliştirme:
Belirgin çelişkiler ve kutuplaşmış tutumları kapsayan konuların öğretiminde öğrencilerde görüş geliştirmek için kullanılan bir tartışma tekniğidir. Öğrenciler soruya “kesinlikle katılıyorum”,
“katılıyorum”, “kararsızım”,
“katılmıyorum” ve “kesinlikle katılmıyorum” şeklinde cevap verirler ve gerekçelerini açıklarlar.
18. Kartopu:
Öğrencilere bir konu üzerinde düşünmeleri için birkaç dakika verilir, düşüncelerini bir kâğıda yazmaları istenir, öğrenciler iki kişi olurlar ve 5 dakikada düşüncelerini eşleriyle paylaşırlar. Çiftler 4’er kişi olurlar ve 10 dakikada fikirlerini paylaşırlar. 4’er kişilik gruplar tekrar birleşerek 8’er kişilik gruplar oluşturur ve tartışırlar.
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ
Özellikleri:
Bilimsel araştırma sürecinden yola çıkar.
Bireysel ya da grupla gerçekleştirilebilir.
Araştırma-inceleme yoluyla öğretim stratejisinde kullanılabilir.
Öğrenci merkezli bir yöntemdir.
Bilişsel, Duyuşsal ve Psikomotor alan
öğretimi için uygundur.
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ
Basamakları:
1.
Problemin farkına varılması
2.
Problemin sınırlandırılması, tanımlaması ve problem hakkında bilgi toplama
3.
Problemin çözümü için alternatif çözüm yolları üretme
4.
Çözüm yollarını deneme
5.
Problemi çözme ve raporlaştırma
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ
Problem Çözme Yaklaşımları:
1. Tümevarım: Gözlemleme, benzerlik ve farklılıkları
bulma, sınıflandırma, özetleme ve genelleme ile
uygulama ve doğrulama süreçlerini içerir. Öğrenci
parçaları birleştirerek problemi çözmeye çalışır.
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ
Problem Çözme Yaklaşımları:
2. Tümdengelim: Öğrencilere kurallar ve genellemeler
verilerek öğrencinin bunları doğrulaması istenir. Bu sırada yeni
bir bilgiye ulaşılabilir. Ancak bu yaklaşım soyut kavramlar ve
kurallardan oluştuğu için her yaş grubu için uygun olmayabilir.
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ
Yararları:
Öğrenci öğrenmelerini gerçek hayatla ilişkilendirmeyi kolaylaştırır.
Öğrencide bilimsel tutum gelişimini sağlar.
Öğrencilerin karar verme ve çözüm yolu üretme becerilerini geliştirir.
Kendi kendine öğrenmeyi sağlar.
Öğrencinin problem çözme becerisini geliştirir.
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ
Sınırlılıkları:
Zaman açısından uzun bir süreci gerektirir.
Maliyeti fazla olabilir.
Problem iyi sınırlandırılmazsa problem çözülemeyebilir.
Problemi çözemeyen öğrencinin motivasyonu düşebilir.
Yararlanılan Kaynaklar:
1. Yelken, T., Y. (Ed.) (2016). Öğretim İlke ve Yöntemleri. 4.
Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
2. Duman, B. (Ed.) (2015). Öğretim İlke ve Yöntemleri. 4.
Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
29
