BAĞLANMA KURAMI VE DİN
Nuran E. KORKMAZ A.Ü.İ.F /Güz Dönemi
Nuran E. KORKMAZ
“İnsanların kendileri için önemli gördükleri kişilerle kurdukları güçlü duygusal bağlar”
BAĞLANMA KURAMI (Bowlby 1951)
Nesne ilişkileri teorisi:
çocuk doğumdan itibaren çevresini keşfetmeye ve ilişki içerisine girmeye başlar.
birincil: kendi bedeni
ikincil: ilişkiye girdiği
“nesne”, her zaman
yanında olan annesi ya da ilk bakımını sağlayan
kişidir (Beck, 2006:45).
“bilişsel ve duygusal nesne temsilleri” ”
Nuran E. KORKMAZ
“içsel çalışan şemalar”/
zihinsel temsiller
“kendilik” ve
“diğeri”
Bağlanma objesi (anne, baba,
bakıcı) iki temel fonksiyonu yerine getirir:
herhangi bir stres ya da tehlike durumunda güvenli bir sığınak olması
tehlikeden yoksun bir çevre yani güvenli bir temel sağlamasıdır.
Bağlanma Tarzları/Stilleri
Güvenli (düşük düzeyde kaygı ve kaçınma /olumlu benlik ve başkaları)
Korkulu/Kaygılı (yüksek düzeyde kaygı ve kaçınma/olumsuz benlik ve başkaları)
Kaçınan (düşük düzeyde kaygı ve yüksek düzeyde kaçınma / olumlu benlik ve olumsuz başkaları)
Saplantılı (yüksek düzeyde kaygı ve düşük düzeyde kaçınma/ olumsuz benlik ve olumlu başkaları)
“ İnsan yaşamının beşikten mezara kadar süren temel bir işlevidir” (Bowbly, 1969).
Nuran E. KORKMAZ
İlişkisel hipotez
Çocukluk dönemi bağlanma yapısı ile Tanrı’ya bağlanma arasında direkt bir ilişki
(Güvenli)
Telafi edici hipotez
Aile ile kurulan güvensiz bağlanma ilişkisi bireyi güvenli bağlanma ilişki arayışına götürmekte, güven duygusunu yeterince alamamış bireyler bu
eksikliklerini Tanrı’ya bağlanarak
(1) İlişkisel/Correspondence
(2) Telafi edici/Compansational Hipotez
BAĞLANMA DİN İLİŞKİSİ
ABÖ
Güvenli Bağlanma:
Hoşnutluk, adalet ve dostluk gibi olumlu özellikler (11)
Güvensiz (Kaygılı) Bağlanma: kendine
güvenmeme, huzursuzluk, endişe ve değersizlik gibi birtakım olumsuz özellikler (13)
Nuran E. KORKMAZ
Psikolojik sağlık/psikolojik iyi olma
özerklik,
çevre ile ilişkilerde hakimiyet kurma,
kişisel gelişim,
diğerleri ile olumlu ilişkiler kurma,
yaşamdaki amaçlar,
kendini kabul etme.
kişinin kendisini genel anlamda iyi hissetmesi olarak tanımlayabiliriz (Ryff,1989)
KORKMAZ, Nuran (2014). Bağlanma, İnsan Allah İlişkisi, Psikolojik Sağlık, Ankara: Otorite Yay.
Nuran E. KORKMAZ
Kaynakça:
KORKMAZ, Nuran(2012). “Tanrıya Bağlanma ve Psikolojik İyi Olma” Toplum Bilimleri Dergisi, 6 (12): 95-112.
KORKMAZ, Nuran (2011).“İslam Açısından Bağlanma Kuramının
Değerlendirilmesi: Teorik Bir Yaklaşım” Journal of Islamic Research, 4 (1):297- 312.
KORKMAZ, Nuran (2014). Bağlanma, İnsan Allah İlişkisi, Psikolojik Sağlık, Ankara:
Otorite Yay.
KIRKPATRICK, L. A., (1995). Attachment and Religious Experience, ın R. W.
Hood, Jr., Handbook of Religious Experience: Theory and Practice, (44475).
Birmingham:Religious Education Press.
KIRKPATRICK, L. A., & Rowatt Wade C., (2002). Two Dimensions of Attachment to God and Their Relation to Affect, Religiosity and Personality Constructs, Journal for the Scientific Study of Religion, 41, (4), 637-651.
KIRKPATRICK, L. A., (2005a). Evolutionary Psychology: An Emerging New Foundation forThe Psychology of Religion. In R. F. Paloutzian, & C. L. Park, (Eds.), Handbook of The Psychology of Religion and Spirituality, New York, Guilford.