• Sonuç bulunamadı

Bu kalıptan gelen fiiller geçişsizdir, yani nesne almazlar

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Bu kalıptan gelen fiiller geçişsizdir, yani nesne almazlar"

Copied!
5
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

SÜLÂSİ MEZÎD HUMÂSÎ (3+2) - İNFİ‘ÂL KALIBI

ُ نْزَولا

َُلَعَفْ نِاُ:

ُ لِعَفْ نَ يُ –

ُ لاعِفْنِاُ

ُ

ُ

ُ

ُ نو زْولما

َُرَسَكْنِاُ:

ُ رِسَكْنَ يُ –

ُ راسِكْنِاُ

Üç harfli mazi fiilin başına (ُْنِإ) getirilerek yapılır. Anlam bakımından mutâvaat/dönüşlülük ve edilgenlik bildirir. Bu kalıptan gelen fiiller geçişsizdir, yani nesne almazlar. Mutavaat, yapılan eylemin etki ve sonucunun görülebilir olması, başka bir ifadeyle eylemin nesne tarafından kabul edilmesi anlamındadır. Dolayısıyla bir fiilin mutavaat ifade edebilmesi için, o fiilin içerdiği eylemin, sonucu gözle görülebilir bir eylem olması gerekir. Örneğin; ‘ipi kestim’ (َُلبَلحاُ تعَطَق) ifadesinin mutavaatı ‘ip kesildi’

(ُ لبَلحاَُعَطَقنِا); ‘camı kırdım’ (َُجاجُّزلاُ ترَسَك) ifadesinin mutavaatı ise ‘cam kırıldı’ (َُرَسَكنِا

ُ جاجُّزلا) cümlesidir.

Burada mutavaat ile meçhul fiil arasındaki farka işaret etmek yararlı olacaktır.

Anlamları ve Türkçeye çevrilişleri itibariyle birbirine yakın olan (ُ جاجُّزلاَُرَسَكنِا) ile (َُرِس ك

ُ جاجُّزلا) ifadeleri arasında ince bir fark mevcuttur: Mutavaat ifade eden birinci ifadede, cümlede gramatik olarak fail konumunda olmakla beraber, aslında yapılan eylemin nesnesi konumundaki ögenin cümlede ifade edilen eylemi kabul ettiği/benimsediği görülmektedir. Meçhul/edilgen yapıyla kurulmuş diğer ifadede ise, cümlenin asıl failinin gizlendiği, onun yerine daha önce meful/nesne olan ögenin failin yerine geçmek üzere (nâibu’l-fâil) getirildiği anlaşılmaktadır.

Bu kalıp genel itibariyle dönüşlülük bildirmekle birlikte, hangi fiillerin bu kalıptan geldiği sözlük yardımıyla bilinebilir. Çünkü diğer bütün kalıplar gibi bu kalıp da kıyasî/kurallı değil, semâî yani işitmeye dayalıdır. Örneğin, (َُبَرَض) fiili sonucu gözle görülebilir bir eylem olduğu halde, (َُبَرَضنِا) şeklinde kullanımı yoktur.

(2)

Okuma Parçası

ِءاتّشلاو ِفيَّصلا َينب ٌةَرَظانُم

امه ِجور خَُدعَبوُ."ءاتّشلاوُ ِفيَّصلاَُينَبُ ةَرَظان م"ُا نُاون عٍُةَّيِحَرسَمُلىإَُباهَّذلاُ ميلسوُ ماشِهُِناقيدَّصلاَُرَّرَ ق

ُ

ُنِم

لىإُلاِصَيِلُِةَعِمالجاَُةلِفاحُابِكَرُ،ِةيّل كلا لماُ َنَبَمُ

لاُ ِحَرس لماَُطَسَوُ عَقَ يُيذلاُِّنَِطَو يقَدَُنيِرشِعِبُامِِلِوص وَُدَعبوُ.ِةَنيد

ُ،ًابيرقَتًُةَق

لماُ ضرَعَُأَدَب :اهُّصَنُاذهوُ.ِةَراتّسلاُِعفَرَُدعبُِةَّيِحَرس

ُ

:ُفيَّصلا .ِراطملأاوُِجولُّثلاُِلصَفِبًُابَحرَمُ

ُ

:ُءاتّشلا

ُ ِسمَّشلاُ ِبِحاصِبًُلاهَأُ .ِةَقِرالحا

ُ

:ُفيَّصلا

ُامَُناعرَسُْتَقَرشَأُْنإوُ،َك سَشَُ ق رشَتُامًُارِدناُ،َكَلثِمَُسيَلُ،اِتَِرارَحوُِسمَّشلاُنِمُ عَورَأَُكان هُلَهوُ

.ِةَفيِطَّللاُ ِتلاَحَّرلاوُِرَفَّسلاُ لصَفَ فُ،ناَأُاّمَأُ.ٍةَفيثَكٍُموي غَُفلَخُىَراوَتَ ت

ُ

:ُءاتّشلا

ُُّيَأَُكِلسِرُىَلَعُ .َموم غلاُ د رطَتُِراطمَلأاُِلو ط هُ ةَحرَفَ فُ؟ِموي غلاُِروه ظِبُِساّنلاَُةَحرَفَُتيِسَنَأُ! فيَّصلاُاه

ُ

:ُفيَّصلا .َرامّثلاُ َّتََّحوَُقاروَلأاُاهنِمَُتبَلَسوُ،َراجشَلأاَُتيَّرَعُْدَقَ فَُتنأُاّمأُ،ِرامّثلاُِْنَِجوُِداصَلحاُ لصَفُناَأُ

ُ

:ُءاتّشلا طَتسَيُلاُ لصَفَُتنأُ لماَُةَقَراف مَُكيفُ ساّنلاُ عي

ُ. ِتارايّسلاُِوأُ ِتيبلاُفيُ،ِتافِّيَك

ُ

:ُفيَّصلا باُ َكَّوَجَُّنَأُ!اذهُياَُسنَتُلاُ

لماُنِمَُّد بُلاوُ، سِراقُ دِر

ُ.ًةَليِحُ ناسنلإاُاهعَمُ كِلَيَُلاُتيلاوُ،ِةَليِقَّثلاُِسِبلا

َُلَجمَأُامَفُناأُاّمأ

!ِئِطاوَّشلاُىلَعُيعَمًُةَهز نُ

ُ

:ُءاتّشلا . ليوَطٌُّلِ مَُُك راَنُوُ،ِيرثَولاُِشارِفلاوُِموَّنلِباَُكَعَمُ ناسنلإاُ عَّتَمَتَ يُلاُ، يرصَقَُك ليَلُ

ُ

:ُفيَّصلا

ُوُ ِليِوَّطلاُ ِليَّللاُ ةَدِئافُام"ُ: ِلِاؤ سُنَعُ ِنِْب ِجَأُ،َتل قُامَُلوقَتُْنأَُلبقو...َكِلسِرُىلَعُ

ُ هَعَمُ باص يُيذلا

َُك راَنُوُ؟ِلوم لخِباُ ناسنلإا لماُهُّلِغَتسَيَُفيكُ يرصَقلاُ

؟ ديف يُاميفُ ءر

ُ

(3)

:ُءاتّشلا يِبَّللاوُ، رَّ بَدَتَ يوَُنآر قلاُو لتَيٍُئِراقِلًُةَصر فُ، رِفغَتسَيٍُبِنذ مُْوأُ،يِّلص يٍُمِئاقِلًُةَصر فَُناكَفُيِليَلَُلاطُ

ُنَمُ ب

َُلو طَُّلَغَ تسِا .يِليَل

ُ

:ُفيَّصلا

ُِلًُةَدِئافُ رَ ثكَلأاُناَأَفُ.ِبِعَّللاوُِةَبآَكلاُِدرَطِلُ ةَصر فوُ،ِبَعَّ تلاوُِّدَكلاوُِلَمَعلِلُ ةَصر فُ ليوَّطلاُيِراَنُوُ .ِناسنلإ

ُ

َُدعبو(

ُُ ب

َُهرُِة

َُُت

ُُّمٍُل

َُتوُ

َُدُُّب

ٍُرُ

ُِم

ُِفيصلاُن

ُ

ُِءاتشلاو

َُتوُ

ٍُيركف

ُ هلااقُاميُُِف

ُ)

ُ

ُاّيِفَخًُتاوَصُاعَِسَ

"ُ: لوقَي لماُهذهوُ ِشاقِّنلاُاذهُنَعُافَك

".ِةَرَظان

ُ

:ُءاتّشلاو ُفيّصلا لماُنَمُ

؟َتنأُنَمُ؟ثّدَحَت

ُ

:ُليَّللا .َينمَلاعلاُّبَرُِتياآُنِمُ ةَيآوُ،ِنوَكلاُاذهُِرِهاظَمُ دَحَأُ ليَّللاُناأُ

ُ

:ُفيصلا لماُ ِتقَولاُفيَُتيَتَأُْدَقَلُ

َُتُ َّتََّحُ، ليَّللاُاهُّيَأُبِسان .ناسنلإِلًُةَدِئافُ رثكَلأاُ لصَفلاُوهُنَمَُّينَب توُانَنيَبَُم ك

ُ

:ُليَّللا تََّحُ، ديفَتسَيُام كنِمُ هَدحَوُناسنلإاَُسيَلوُ، ديف مُام كلاِكُُ

ُ،تابَّنلاوُناويَلحاُ لماُرِئاسو

ُايَسنَتُلاوُ.ِتاقولخ

َُّنأُاكِرد تُْنأُام كيلَعوُ،ِعيبَّرلاوُ ِفيرَلخاَُلصَفُام كَقيفَر .ٍةَدِئافَُنو دُوَأًُاثَبَعًُائيَشُْق لَيََُلََُاللهُ

ُ

ُ تَّ يَّهََأُهَلُامهنِمٌُّل كوُ،ِنوَكلاُفيُِهِتياآُنِموُِاللهُِقلَخُنِمُام َّنَُأُِءاتّشلاوُِفيَّصلِلَُكِلَذَُدعَبََُّينَبَ تَو

ُاقََتَفاوُ.ِةايَلحاُفيُه

.ِليَّللاُنِمُهاعَِسَُاِبُِِنيَديعَس تابيردّتلا

سِلاا :ًلاَّوَأ ُباعيِت

.ِةَيِلاّتلا ِةَلِئسَلأا ِنَع ْبِجَأ .1

؟ ميلَسوُ ماشِهُِناقيدصلاَُرَّرَ قُاذام .2 لماُ ناون عُام

؟ِةّيِحَرس

.3 لماُ ِتَأَدَبُ َتََّم

ُ؟ ةّيِحَرس

.4

؟اذامِلوُ؟َكِيأَرُفيًُلايلَدُىَوقَأُامهُّيَأ

(4)

.5

؟ ليَّللاُلاقُاذام .6

ُ ِفيصلاُنِمُ ٍّل كُِةرَظان مَُدعَبََُّينَبَ تُاذام

؟ِءاتّشلاو

.7

؟اذامِلوُ؟ لّضَف تٍُلصَفَُّيَأ

لما :ًايِنثا ُتادَرف .ِةيِلاّتلا ِتامِلَكلا )َّداضُم( َلِباقُم ِتاه :ُلَّولأا ُبيردتلا

...َيِسَن ...ليوَطُ

...درَطُ

ُ

...ىَّرَع .

...ليقَثُ ...ّيِفَخُ

ُ

.ِةيِلاّتلا ِتامِلَكلا َفِدارُم ِتاه : ِنِاّثلا ُبيردتلا ...ثِّدَحَت م ...ََّينَبَ تُ

...لو ط هُ

ُ

...ةَبآَك .

...ىَراوَتُ ...مو ي غُ

ُ

ُبيِكاَّتَّلاو ُوحَّنلا :ًاثِلثا .ِينَسوَقلا َينَب اِّمِ ِبِسانُلما ِلعِفلا ِعْضَوِب ْلِمكَأ :ُلَّوَلأا ُبيردَّتلا

.1 . ِفيرَلخاُ لصفَُأدَبوُِفيّصلاُ لصَفُ...

ُ

ُتَهَ تنِا(ُ ىَهَ تنِا-

ُ)ايَهتنِا-

.2 .َرادِلجاُتَمَّطَحوُ ةَل بن قلاُ...

ُ

ُ

َُرَجَفنِا(ُ

ُ رِجَفنَت- )تَرَجَفنِا-

.3 .ٍماسقَأُِةَثلاَثُلىإُِةَّيبَرَعلاُفيُ ةمِلَكلاُ...

ُ

َُمَسَقنِا(ُ

ُ مِسَقنَت-

ُ) مِسَقنَي-

.4 ...وُِةرجَّشلاُِنص غُىلَعُُّصِّللاَُسلَج . نص غلاُ

ُ رَسَكْنا(ُ

تَرَسَكْنا- ) رِسَكنَي-

.5 لماَُينَبُ لدَعلا...

.)ض(َُرَم عُِدهَعُفيَُينمِلس

ُ

َُرَشَتنا(ُ تَرَشَتنِا- ) رِشَتنَت-

ّلَمَ في َنوكَت نأ َينبو ٍعفَر ّلََمَ في َنوكَت ْنأ َينَب ٌةَدّدََتَُّم ٌةلِصَّتُم ُرِئامَض يِلَي امِيف : ِنِاّثلا ُبيردَّتلا ّلََمَ في وأ ٍبصَن

. ِلِاّتلا لاثِلما في امَك بارعلإا في هَّلََمَ ّْينَبو َيرمَّضلا ِِّينَع .ّرَج

(5)

:لاثِلما

َُعُ اللهَُيِضَرُ يلإَُبَّبَحَفاّنُ

.َنايَلإا انُ

ُ

ُ

ُ

ُّرَجُّلََمَُفيُ

.1 .اهِرناَُلِعش مُ اللهَُنَعَلُ، ةَمِئناُ ةَنتِفلا

ُ

ُ

ُ

ُ ...

.2

ُّنلا .ِةَزِئالجاُىلعَُنلصَحُ تاحِجا

ُ

ُ

ُ

ُ ...

.3 .مه ثّدَ يُُِءانبَلأاُلىإُ بَلأاَُسلَج

ُ

ُ

ُ

ُ ...

.4

َُّصلا لماَُرابخَأُِنلاقنَيُِنايِفَح .ِرََتَؤ

ُ

ُ

ُ

ُ ...

.5 لماُلِماعلاُ دَي اللهُاهُّبِ يُُ دَيُِنِمؤ

ُ.ه لوسَروُ

ُ

ُ

ُ ...

.6

ُ.ِداهجلِلُمهَس فنأُاوّدَعَأَُنودِهالمجا

ُ

ُ

ُ ...

.7

ُ.اهِرعِشوُِءاسنَلخاُِنايَِبُِ)ص(ُ لوسَّرلاَُبَجعَأ

ُ

ُ ...

.8

ُ".مكَتَ يِنلاَعُمكَلُ اللهُِحِلص يُمكَرِئارَسُاو حِلصَأ"

ُ

ُ ...

.9

ُ.ٍدوق نُنِمُيدلاوُ ِنِاطعَأُامَُثل ثُ تقَفنَأ

ُ

ُ

ُ ...

.10 .عوبسلأاُاذهُفيًُّايفَحَصًُارََتَؤ مَُنو دِقعَيسُ ءارَز ولا

ُ

ُ ...

Referanslar

Benzer Belgeler

Fark denklemleri sadece diferensiyel denklemlerin nümerik çözümlerinde de¼ gil, ayn¬zamanda biyoloji, ekonomi, mühendislik ve benzeri alanlarda ortaya ç¬kan matematiksel

Sülasi fiilin başına ( َ ت ) eklenmesi ve orta harfin şeddelenmesi ile elde edilir.. - Fakülteden iki sene önce

Çift bacağın değişmesi sonucu meydana gelen bacak tipleri..  Kazıcı bacak: Gryllotalpa gryllotalpa (Orthoptera),Scarabaeidae

(1) Geçici bir nedenle ya da irade dışı alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille

Bu binanın başlıca muvaffakiyeti ve mimarlık bakı- mından teşkil ettiği ders, bu kadar zengin ve geniş mik- yasta inşa edilmiş olmasına rağmen kullanışlı beşerî nis-

yüzyılın ortalarından itibaren Birleşik Devletlerde oturmuş olan (o zamanlar adı henüz konulmamış olmasına rağmen (Von Beyme, 1967: 1) ve işleyişi itibarı ile de

Ve merdivenlerin tepe- sinde mevzilenmiş müdür yardımcısı Zeynep Hoca her zaman olduğu gibi ellerini havaya kaldırarak, “Önleri dolduralım beyler!” diye bağırdı..

Süreç içerisinde çoklu kayba gösterilen yas tepkisi “normal” ve “sağlıklı” olarak kabul edilse de varoluş kaybı ve egonun gölgede kalması psikolojik desteklerin