/ X-Ray Astronomy / X-Ray Astronomy GENEL TANIM / GENERAL DESCRIPTION

(1)

2021 - 2022 / 9101015372019 - X-Ray Astronomy / X-Ray Astronomy

GENEL TANIM / GENERAL DESCRIPTION

Ders Adı / Course Name X-Ray Astronomy / X-Ray Astronomy Ders Kodu / Course Code 9101015372019

Ders Türü / Course Type

Ders Seviyesi / Course Level Second Cycle / Second Cycle

Ders Akts Kredi / ECTS 8.00

Haftalık Ders Saati (Kuramsal) / Course Hours For Week (Theoretical)

3.00

Haftalık Uygulama Saati / Course

Hours For Week (Objected) 0.00 Haftalık Laboratuar Saati / Course

Hours For Week (Laboratory) 0.00 Dersin Verildiği Yıl / Year 1

Öğretim Sistemi / Teaching System Face to Face / Face to Face Eğitim Dili / Education Language Turkish / Turkish

Ön Koşulu Olan Ders(ler) /

Precondition Courses Yok

Amacı / Purpose Bu dersin amacı evrendeki X-ışın kaynaklarını anlayabilmek için gözlemsel amaçlı kullanılan X-ışın uydu teleskoplarının yapısını ve bu uydularda kullanılan dedektörleri anlamak, X-ışın uydu verilerini ile astrofiziksel bir cismin doğasına ilişkin elde edinilen bilgilerin ilişkilendirilmesini amaçlamaktadır. Bu ders X-ışın astronomisi alanında gözlem uydu verileri ile çalışmayı düşünen öğrencilere uygulamalı olarak alanı tanıtmayı hedeflemektedir.

The aim of this course is learning the structure of X-ray satellite telescopes and the detectors on these satellites and correlating obtained knowledges between the nature of an astrophysical objects and X-ray data of this object in order to understand X-ray sources in the universe. Also it gives an opportunity for students who wants to work on X-rays astronomy practicing with data.

İçeriği / Content Elektromanyetik tayfın genel özellikleri, X-ışın üretim mekanizmaları, evrendeki X-ışın kaynakları, X-ışın teleskoplarının genel yapısı ve karakteristik özellikleri, X-ışın veri analizi, uydu verilerinin yapısı, standart veri indirgeme, XMM-Newton EPIC ile ışık eğrisi elde etme ve zaman analizi, nokta kaynakların XMM-Newton EPIC pn ve MOS ile düşük

çözünürlüklü tayf elde etme

The general properties of electromagnetic spectrum, X-ray sources in the universe, the general structure of X-ray telescopes and their characteristic properties, X-ray data analysis, the structure of an satellite data, standart data processing, Creating a light curve and timing analysis using XMM-Newton EPIC, Low resolution spectroscopy of point sources with XMM-Newton EPIC pn and MOS

Önerilen Diğer Hususlar / Recommended Other Considerations

Yok

Staj Durumu / Internship Status Yok

(2)

Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar / Books / Materials / Recommended Reading

1- "Handbook of X-ray Astronomy" Edited by K. Arnaud, R. Smith and A. Siemiginowska (Cambridge University Press) 2010

2-The Univers in X-Rays (G. Börner, Garching, Germany, A. Burkert, München, Germany, W. B. Burton, Charlottesville, VA, USA and, Leiden, The Netherlands

M. A. Dopita, Canberra, Australia, A. Eckart, Köln, Germany, T. Encrenaz, Meudon, France, E. K. Grebel, Heidelberg, Germany ,B. Leibundgut, Garching, Germany, J.

Lequeux, Paris, France, A. Maeder, Sauverny, Switzerland , V. Trimble, College Park, MD, and Irvine, CA, USA) ASTRONOMY AND ASTROPHYSICS LIBRARY

1- "Handbook of X-ray Astronomy" Edited by K. Arnaud, R. Smith and A.

Siemiginowska (Cambridge University Press) 2010

2-The Univers in X-Rays (G. Börner, Garching, Germany, A. Burkert, München, Germany, W. B. Burton, Charlottesville, VA, USA and, Leiden, The Netherlands M. A. Dopita, Canberra, Australia, A. Eckart, Köln, Germany, T. Encrenaz, Meudon, France, E. K. Grebel, Heidelberg, Germany ,B. Leibundgut, Garching, Germany, J.

Lequeux, Paris, France, A. Maeder, Sauverny, Switzerland , V. Trimble, College Park, MD, and Irvine, CA, USA) ASTRONOMY AND ASTROPHYSICS LIBRARY

Öğretim Üyesi (Üyeleri) / Faculty

Member (Members) Dr. Öğr. Üyesi Dicle ZENGİN ÇAMURDAN

ÖĞRENME ÇIKTILARI / LEARNING OUTCOMES

1 Evrendeki X-ışın kaynakları ve X-ışın astronomisi hakında bilgi sahibi olma Able to understand the X-ray sources in the universe and X-ray astronomy

2 Işınım, foton madde etkileşimi ve X-ışın foton üretimine ilişkin temel özellikler hakkında bilgi edinme Able to know the fundamental properties of the radiation, the interaction between photon and matter and the production of X-ray photons

3 X-ışın uydularının genel özellikleri, yapısı ve üzerindeki dedektörlere ilişkin genel bilgi edinilmesi Able to comprehend the general characteristics of X-ray satellites, their structures and the detectors on the satellites

4 Astrofiziksel bir verinin indirgenmesi, analiz edilmesi ve yorumlama becerisinin geliştirilmesi Able to improve data process, analysis and interpretation

5 Astrofiziksel bir cismin veri analizi ile cismin doğasına ilişkin bilgi edinme becerisinin geliştirilmesi Able to improve obtaining information the nature of an astrophysical object using data analysis

HAFTALIK DERS İÇERİĞİ / DETAILED COURSE OUTLINE

(3)

Hafta / Week

1

Teorik Dersler / Theoretical Öğretim Yöntem ve

Teknikleri/Teaching Methods Techniques

Ön Hazırlık / Preliminary

Uygulama Lab

Elektromanyetik tayfın genel özellikleri, enerji, dalgaboyu ve frekans ilişkileri, X-ışın üretim mekanizmaları, evrendeki X-ışın kaynakları The general properties of electromagnetic spectrum, the relations between energy, wavelength and frequency, X-ray sources in the universe

2

X-ışın teleskoplarının genel yapısı ve karakteristik özellikleri

The general structure of X-ray telescopes and their characteristic properties

3

X-ışın veri analizi, uydu verilerinin yapısı, arşiv uydu verisi ile araştırma

X-ray data analysis, the structure of an satellite data, archival searching

4

X-ışın uydu veri indirgeme programları HEASOFT

The basic software for analysis HEASOFT

5

X-ışın uydu veri indirgeme programları XSPEC

The basic software for analysis XSPEC

(4)

6

Standart veri indirgeme ve gözlem modları

Standart data processing and observing modes

7

Nokta kaynakların XMM-Newton EPIC ile analizi

The analysis of point sources with XMM-Newton EPIC

8

Arasınav

Midterm examination

9

XMM-Newton EPIC ile ışık eğrisi elde etme ve zaman analizi

Creating a light curve and timing analysis using XMM-Newton EPIC

10

Nokta kaynakların XMM-Newton EPIC pn ile düşük çözünürlüklü tayf elde etme

Low resolution spectroscopy of point sources with XMM-Newton EPIC pn

(5)

12

Kaynak tayfının modellemesi

Fitting the spectrum of a source

13

XMM-Newton RGS dedektörüne genel bir bakış

The RGS detector on XMM-Newton

14

XMM-Newton RGS ile yüksek çözünürlüklü tayf elde etme

The high resolution spectrum with XMM-Newton RGS

15

XMM-Newton RGS ile yüksek çözünürlüklü tayf analizi ve çizgi belirleme

Spectrum analysis with XMM-Newton RGS and line identification

16

Final sınavı

Final examination

(6)

DEĞERLENDİRME / EVALUATION

Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri / Term (or Year) Learning Activities Sayı /

Number

Katkı Yüzdesi / Percentage of Contribution (%)

50 1

Uygulama/Pratik / Practice

25 1

Seminer / Seminar

25 1

Makale Kritik Etme / Criticising Paper

Toplam / Total: 3 100

Başarı Notuna Katkı Yüzdesi / Contribution to Success Grade(%): 50

Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri / End Of Term (or Year) Learning Activities Sayı /

Number

Katkı Yüzdesi / Percentage of Contribution (%)

100 1

Final Sınavı / Final Examination

Toplam / Total: 1 100

Başarı Notuna Katkı Yüzdesi / Contribution to Success Grade(%): 50

Etkinliklerinin Başarı Notuna Katkı Yüzdesi(%) Toplamı / Total Percentage of Contribution (%) to Success Grade: 100

Değerlendirme Tipi / Evaluation Type:

(7)

İŞ YÜKÜ / WORKLOADS

Ara Sınav / Midterm Examination 1 2.00 2.00

Final Sınavı / Final Examination 1 2.00 2.00

Derse Katılım / Attending Lectures 14 3.00 42.00

Seminer / Seminar 2 20.00 40.00

Makale Yazma / Writing Paper 1 20.00 20.00

Makale Kritik Etme / Criticising Paper 2 20.00 40.00

Ödev Problemleri için Bireysel Çalışma / Individual Study for Homework Problems 10 3.00 30.00

Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma / Individual Study for Mid term Examination 1 20.00 20.00

Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma / Individual Study for Final Examination 1 30.00 30.00

Sayı / Number

Süresi (Saat) / Duration

(Hours)

Toplam İş Yükü (Saat) / Total

Work Load (Hour) Etkinlikler / Workloads

Toplam / Total: 33 120.00 226.00

Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (Saat) / 30.00 (Saat/AKTS) = 226.00/30.00 = 7.53 ~ / Course ECTS Credit = Total Workload (Hour) / 30.00 (Hour / ECTS) = 226.00 / 30.00 = 7.53 ~

(8)

PROGRAM VE ÖĞRENME ÇIKTISI / PROGRAM LEARNING OUTCOMES

Öğrenme Çıktıları / Learning Outcomes Program Çıktıları / Program Outcomes

1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.1.6 1.1.7 1.1.8 1.1.9 1.1.1 1.1.1 1.Evrendeki X-ışın kaynakları ve X-ışın astronomisi hakında bilgi

sahibi olma / Able to understand the X-ray sources in the universe

and X-ray astronomy 3 1 4 4 3 4 5

2.Işınım, foton madde etkileşimi ve X-ışın foton üretimine ilişkin temel özellikler hakkında bilgi edinme / Able to know the fundamental properties of the radiation, the interaction between photon and matter and the production of X-ray photons

2 2 3 5 1 2 3

3.X-ışın uydularının genel özellikleri, yapısı ve üzerindeki

dedektörlere ilişkin genel bilgi edinilmesi / Able to comprehend the general characteristics of X-ray satellites, their structures and the detectors on the satellites

1 2 3 2

4.Astrofiziksel bir verinin indirgenmesi, analiz edilmesi ve

yorumlama becerisinin geliştirilmesi / Able to improve data process,

analysis and interpretation 5 5 3 4 4 4 2

5.Astrofiziksel bir cismin veri analizi ile cismin doğasına ilişkin bilgi edinme becerisinin geliştirilmesi / Able to improve obtaining information the nature of an astrophysical object using data analysis

5 5 5 5 5 5 5 4

Katkı Düzeyi / Contribution Level : 1-Çok Düşük / Very low, 2-Düşük / Low, 3-Orta / Moderate, 4-Yüksek / High, 5-Çok Yüksek / Very high