Köylü kadınların da ön saflarda yer aldığı referandumda, köylüler hep bir ağızdan "Biz bu işe baş koyduk.
Atalarımızın dedelerimizin yaşadığı yerlerin çöplük olmasına izin vermeyeceğiz. Doğacak çocuklarımızın felçli ve yaşlılarımızın kanser olmasını istemiyoruz" diyerek çöp Toplama ve Bertaraf Tesisi’ne tepkilerini dile getirdiler. 1050 nüfuslu köyde gerçekleştirilen referandumda sandıktan 1042 "Hayır" oyu çıktı.
Türkiye yıllar önce köylü kadınların çevreye yönelik başkaldırısını Bergama Ovacık Madeni karşı yürütülen eylem zincirinde tanımıştı. Geçtiğimiz hafta sonu da Manisa’nın Saruhanlı İlçesine bağlı Develi köyünde benzer bir eylemle kadınlar yine seslerini yükselttiler. Manisa, Saruhanlı, Koldere, Halitpaşa, Gümülceli ve Mütevelli Belediyeleri'nin ortaklaşa yaptıracağı Develi çöp Toplama ve Bertaraf tesisi köylüye takıldı. Saruhanlı İlçesi'ne bağlı Develi köyünde yapılması planlanan çöp Toplama ve Bertaraf Tesisi için referanduma giden binlerce köylü, geleceklerini oyladı. "Cennette çöpün ne işi var?" diyen köylüler, konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) götüreceklerini açıkladılar. Bergamalı köylüleri örgütleyen Oktay Konyar, Eğitim Sen Manisa Şubesi ve Atatürkçü Düşünce Derneği Manisa Şubesi’nin de destek verdiği Develi köylüleri, 6 belediyeye karşı başlattıkları hukuk mücadelesini de sonuna kadar sürdüreceklerini belirterek, geçtiğimiz Cumartesi günü sabahın erken saatlerinde sandık başına gittiler.
Sandıkların başında sıraya giren Develi köylüleri, köy meydanında uzun kuyruklar oluşturdu.
Referandumda bin 50 nüfuslu köyden, bin 42 kişi "Hayır" oyu kullandı. Develi Köyünde zeytincilik yapıldığını belirten Develi kadınları, tesisin yapılacağı alanda 20 bin zeytin ağacının bulunduğunu, tesisin kurulması durumunda tüccarın kendilerinden zeytin almayacağını söylediler. Referandum sonuçlarını başta Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer olmak üzere, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bakanlar, milletvekilleri ve sivil toplum örgütlerine
göndereceklerini belirten Oktar Konyar, "Sesimizi duyurana kadar mücadelemizi vereceğiz. Develi Manisa'nın çöplüğü olmayacak. Referandumdan çıkan sonuçları devlet büyüklerimize göndereceğiz. Hukuksal mücadelemizi sonuna kadar kullanacağız. Buradan bir sonuç alamazsak, konuyu AİHM'e götüreceğiz" dedi. "Köyümüzü rahat bıraksınlar!"
"Cennetin yanında çöp istemiyoruz" diyen Develi kadınlarından Ayşe Fırtına, "Develi Köyüne çöp deposu yapmak isteyen Manisa Belediye Başkanı Bülent Kar ve diğer belediye başkanları, köyümüze gelerek, 'Burasını cennete çevireceğiz. Yollarınızı asfaltlayacağız, çocuklarınıza iş imkanı sağlayacağız' diye sözler verdiler. Cennetin içinde çöpün ne işi var? Biz onlardan bir şey istemiyoruz. Köyümüzü rahat bıraksınlar yeter. Tesisin yapılmaması için gerekirse çoluk çocuk sırtımıza eşyalarımızı yüklenir, yollara düşeriz. Ankara'da sesimizi duyurana kadar köyümüze dönmeyiz" diyerek tepkisini gösterdi. Develi kadınlarından bir diğeri Gülsüm Şentürk, "Gerekirse sofralarımızı alır Ankara’nın göbeğine gerekirse İstanbul’un göbeğine taşırız. Bu eylemlerde köydeki çocuklarımızı da kocalarımıza bırakırız. Kimse bizim önümüze çıkmasın" diyerek, bu yola baş koyduklarını ve kararlı olduklarını anlatıyor.
Hamide çeker ise, "çöpe hayır, hastalığa hayır, kansere hayır. Aaşımızda soframızda çöp istemiyoruz" diyordu. 4 çocuk 18 torun sahibi olan Hatice Şentürk, "Benim atalarım ve dedelerim bu meraları yaşatmak için mücadele verdi; birileri buralara gelsin çöplük kursun diye değil. Ölürüm de çöplüğü köyümün meralarına kurdurtmam" diyerek, topraklarına sahip çıktı. Köydeki ineklerin boyunlarına bile referandum için kullanılan "HAYIR" yazısını asan Develi köylüleri, hayvanların da yaşam hakkı olduğunu bunu sonuna kadar savunacaklarını söyleyerek, "çöpün adı zaten pisliktik. Vali geliyor sizin orayı cennetten bir köşe yapacağız diyor. çöpten cennet olmaz. Biz bunun bilincindeyiz onlar okumuş yazmış insanlarken nasıl bunun bilincinde olmazlar" dediler. Develi köyü, Halitpaşa, Koldere, Mütevelli beldelerinin yanı sıra çamyurt köylerindeki tarım alanlarını ve hayvanları etkisi altına alacak olan çöp Toplama ve Bertaraf Tesisi’yle ilgili olarak yapılan referandumda yaşlısı genci sandığa koşarak, "çöpe hayır" dediler.