Fiziksel Metotlar : 1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Sanat eserlerinin konservasyonunda fumigasyon gazlarından başka, çevre kirliliği yapmayan fiziksel metotlar da kullanılmaktadır. Bu metotlar ısıl işlemler, dondurarak kurutma ve diğer işlemler olarak sınıflandırılmıştır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Zararlı organizmalar tarafından saldırıya uğrayan ahşap nesnelerin ısıl işlemleri ile veya sabit ahşap nemi içeriğini korumak için yapılan işlemelerdir. Yapıştırılmamış ve az değerli ahşap eserler böcekler tarafından istilâ edilmişse objelerin dış sıcaklığı 60°C, iç sıcaklığı 50- 55°C olacak şekilde 5-8 saat süreyle bir kurutma dolabında ısıtılması, sorunu çözebilmektedir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Isıl İşlemler

Sıcaklık arttırıldığında ahşabın rutubetinin değişmeden sabit kalması mümkünse, bu metot çok renkli ve düzgün yüzeyli sanat eserleri için de uygulanabilmektedir. Eser rutubet dengelenmeden kurutulursa, yüzeydeki renk tabakalarında çatlamalar ve soyulmalar meydana gelebilmektedir. Kurutma işlemi yapılırken çatlak ve yarıklarının oluşmasını önlemek gerekmektedir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Isıl İşlemler

Değerli sanat objelerinde sıcaklığın yükseltilmesi sakıncalı görülüyorsa, sıcak hava işlemi ile azot ya da karbondioksit fumigasyonu kombine edildiğinde 25-30°C sıcaklıklarda bile böcekleri öldürmek mümkün olabilmektedir. Ayrıca, ahşapta çürüklük yapan mantarların sporları ısıya dayanıklı olabildiklerinden mantarlarla mücadelede termik bir işlem plânlanması uygun görülebilir. Isıl işlem uygulanan ahşapların mekanik direncinde azalma olmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Isıl İşlemler

Dondurma işlemleri genellikle böcekler tarafından istila edilmiş taşınabilir boyuttaki ahşap objeler için kullanılmaktadır. Düşük sıcaklıklar mikroorganizmaların büyümesini engellediğinden, ahşabın dondurarak kurutulması mantarların bulaşmasını ya da mantar kolonilerinin gelişmesini engeller.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Dondurarak Kurutma Yöntemi

Dondurma işlemi sırasında ortamda düşük rutubet miktarı bulunması mantar sporlarını öldürmeyi önlememektedir. Dondurarak kurutma işlemi müze objelerinde böceklerin kontrolü için kullanılan metotlardan biridir. Özellikle Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, İskandinav ülkeleri ve Avustralya’ da kullanılmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Dondurarak Kurutma Yöntemi

Dondurarak kurutma işlemi sanat eserlerinde ve kültürel objelerde ahşabı tahrip eden böceklerin sistematik kontrolünde nadiren kullanılmakla beraber, uygulama alanı çoğunlukla ahşap etnografık objeler, eski mutfak eşyaları, kaplar ve çeşitli aletlerle sınırlanmıştır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Dondurarak Kurutma Yöntemi

Müzelerdeki objelerde böcek istilasına karşı önceden önleyici tedbirler almak için objeleri 5°C’nin altında depolamak başarı sağlayabilmektedir. Ayrıca, 5-10°C sıcaklıklar arasında bile böcek türlerinin gelişmesi çok yavaştır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Dondurarak Kurutma Yöntemi

Dondurma işlemi yapılırken objeler işlemden önce ısıyla ya da özel kıskaçlarla kapatılan hava aldırmaz polietilen filmle kaplanmakta ya da başka bir yöntem olarak içerisine silika jel konan asitsiz kâğıtlarla objeler sarılmaktadır. Plâstik torbalar kullanılıyorsa havanın mümkün olan en fazla miktarının çıkartılmasına özen gösterilmekte ve paketlenen objeler bir odada ya da buzdolabında 5°C’den küçük ısıda depolanmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Dondurarak Kurutma Yöntemi

Dondurarak kurutma işleminde önce sıcaklıklar düşürülerek böceklerin metabolik faaliyetleri yavaşlatılmakta ve sonra donmaları sağlanmaktadır. Böcek türlerine ve gelişme safhalarına göre, sıcaklık derecesindeki azalma dondurucu değerler yakınına ulaştığında böceklerin ölümüne neden olmakta ve böceklerin dokuları donduğunda büyük olasılıkla geri dönüşümü olmayan şekilde zarar veren buz kristalleri oluşmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Dondurarak Kurutma Yöntemi

Yavaş soğutma sırasında ise bazı böcek türleri dışarıya su saldığından, vücutlarındaki su miktarı düşmekte ve yağ dokuları donmadığı için yaşamlarına devam edebilmektedirler.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Dondurarak Kurutma Yöntemi

Normalde soğutma süresini hesaba katmadan, böcekleri imha etmek için -20°C de en az 48 saat bekletmek yeterli olmaktadır. Ancak, ahşabın içerisinde yaşayan larvalar için -20°C de 3-7 gün ya da -18°C de en az 2-3 hafta bekletmek gerekmektedir. Erime ise yavaşça sağlanmakta, örneğin 0 °C ye 8 saatte ulaşılmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Dondurarak Kurutma Yöntemi

Erime için ya dondurma işlemi kesilmeli ya da objeler dondurucudan veya soğuk depolama odasından alınmalıdır. Çift dondurma işlemi uygulanacaksa, tamamen erime gerçekleştikten sonra dondurma işlemi tekrarlanmaktadır. Ayrıca, objelerin buzları çözüldüğünde paketler açılmadan önce sıcaklıkları, 1-2 gün sürede götürülecekleri oda sıcaklığına göre dengelenmektedir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Dondurarak Kurutma Yöntemi

Bazen bazı objeler için şok dondurma işlemi önerilmektedir. Ancak bu durum küçük ahşap objeler için risk yaratabilmektedir. Böcek istilasının olduğu palet gibi ahşap objeler ise 70 dakikada -19°C ile -22°C sıcaklığa kadar ulaşacağı odalarda dondurulmakta ve daha sonra çözülmelidir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Fiziksel Metotlar :

Dondurarak Kurutma Yöntemi

Fumigasyon ya da fiziksel metotların uygulanma imkânı yoksa böcek ve mantarların etkilediği ahşap sanat eserlerinde kimyasal metotlar kullanılabilmektedir. Fırçayla sürülerek, enjekte edilerek ya da emprenye maddesi bulunan bir konteyner içerisine objeler daldırılarak zararlıların kontrol altına alınması mümkündür. Sanat eserlerini korumak için denenecek temel yol, sıvı haldeki ahşap koruma maddelerini bu yöntemlerden biriyle uygulamaktır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Kimyasal Metotlar :

Ahşabı çürüten mantarlara karşı kullanılan emprenye maddeleri, organokalay bileşikler (örneğin; tri-n-bütil-tin-naftenat) ve triazoller (propikonazol, tebukonazol, azakonazol) içermektedir. Ancak, genel olarak aktif maddeleri taşımak için kullanılan solventlerin karışımında yağlı komponontler bulunmamalıdır. Ayrıca, bu amaçla seçilecek emprenye maddelerinin çevre kirliliği yaratmaması için izin verilebilen özellikleri taşıdığı garanti edilmelidir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.3. Kullanılan Konservasyon Metotları

Kimyasal Metotlar :

Ahşapta problem yaratan zararlılar yok edildikten sonra sanat eserinin tamamında mı, yoksa bir kısmında mı stabilizasyona ihtiyaç olduğuna karar verilmeli, daha sonra uygun bir sağlamlaştırma maddesi ve metodu seçilmelidir. Sağlamlaştırma madde ve metotları eserde meydana gelen degradasyonun derecesine ve küflenme bulunup bulunmamasına göre belirlenmektedir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin

Sağlamlaştırılması

Ahşabın stabilizasyonu ve küflenmemesi için aynı koruyucular ya da benzer kimyasal kompozisyonlar kullanılabilmektedir. Çünkü çok fazla farklı maddelerin kullanılması, gelecekte eserde tekrar tahribat görülmesi halinde yapılacak çalışmalar ile daha önceki çalışmaların komplikasyonuna neden olabilmektedir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin

Sağlamlaştırılması

Mantarlar tarafından tüketilerek hasar görmüş kısımlarda yeni parça takviyesi ile sağlamlaştırmaya gidilebilir. Hasar görmüş kısımların yakın çevresi ile birlikte kesilerek elemandan uzaklaştırılır. Oluşan eksik kısım, mümkünse aynı ahşaptan, değilse mevcut ahşapla benzer kimyasal, mekanik ve estetik özelliklere sahip bir ahşaptan yeniden üretilip, uygun birleşim detaylarıyla yerine yerleştirilir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin

Sağlamlaştırılması

Yapımda ve onarımda kullanılan tüm ahşap malzemelerin, çeşitli koruyucu kimyasallarla mantar ve böceklere karşı korunması gereklidir. Bir ahşap eleman restorasyonunda da mutlaka koruyucu maddelerle güçlendirme yapılmalıdır.

Yapıda yeni kullanılacak ahşaplar için daldırma veya fırça ile sürme teknikleri yaygın şekilde kullanılan emprenye teknikleridir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin

Sağlamlaştırılması

Emprenye, sıvı, katı ve gaz halinde bulunan maddelerin ahşabın bünyesine geçirilme işlemi olarak tanımlanmaktadır. Daldırma tekniğinde, emprenye işlemi, koruyucu sıvı dolu tanklara elemanların tamamen batırılmasıyla gerçekleşir. Tanklarda bekletilen ahşap elemanlar zamanla içerisindeki sıvıyı iç bünyelerine alarak tamamen doyuma ulaşırlar.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin

Sağlamlaştırılması

İç boşlukları tamamen emprenye sıvısıyla dolan ahşap malzeme, böcek ve mantarların barınamayacağı bir iç yapıya kavuşur. Fırçayla sürme tekniğinde ise, koruyucu kimyasallar fırça yardımıyla malzemenin yüzeyine uygulanır. Bu yöntemde kimyasal seçimi, uygulama şekli ve süresi, koruyucunun ahşabın bünyesine girmesini sağlayacak ve kolaylaştıracak şekilde olmalıdır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin

Sağlamlaştırılması

Koruyucu ne kadar derine nüfuz ettiyse o kadar etkinliğini arttıracaktır. Fırçayla sürme ve daldırma tekniklerinin yanı sıra kazanlarda basınçla emdirme yöntemiyle de emprenye işlemi gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca, bölgesel uygulamalarda, aşılama olarak da tabir edilen enjeksiyon yöntemiyle koruyucu maddeler ahşabın bünyesine verilir.

Özellikle böceklerden kaynaklanan ahşap bozulmasında, oluşan delikler ve çatlaklara enjekte edilen koruyucu kimyasallar ile malzeme güçlendirilir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin

Sağlamlaştırılması

Bir konservatörün sağlamlaştırma maddesi ve uygulama metodu seçerken dikkat edilmesi gereken noktaları bilmesi önemlidir. Ahşap sanat eserlerinin sağlamlaştırılmasında kullanılan maddelerde bulunması gereken özellikler şunlardır :

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

• Sağlamlaştırma maddeleri ahşabı uzun süre stabil halde tutmalı ve sağlamlaştırma etkisi sürdürülebilir olmalıdır.

• Özellikle suya doymuş ahşap objelerde stabiliteyi sağlamalıdır.

• Boya ve cilâlar kısmen ya da tamamen erimelidir.

• İşlem sırasında objenin daralması ya da şişmesine neden olmamalıdır.

• Daha önce uygulanmış ahşap koruyucularla uyum sağlayabilmelidir.

• İşlemden sonra tutkalla yapıştırma, yaldız kaplama

ve boyama gibi işlemlerde orijinal prosedürün

kullanılmasına uygun olmalıdır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

• Sağlamlaştırma maddesinin parçacık boyutu ve düşük viskozitesi ahşapta yeterli derecede nüfuz etmesi ve dağılımı sağlamalıdır.

• İnsanlar ya da çevre için zehirli olmamalı ya da zehir etkisi çok hafif olmalıdır.

• Mümkünse estetik olarak yamalanmış bir görüntü oluşturmamalıdır.

• Sağlamlaştırılmış objelere böceklerin ya da mantarların yeniden saldırmasına karşı yeterli koruma sağlamalıdır.

• Büyük ölçüde geri dönüşümlü olmalıdır.

Bir konservatörün sağlamlaştırma maddesi ve uygulama metodu seçerken dikkat edilmesi gereken noktaları

bilmesi önemlidir. Ahşap sanat eserlerinin sağlamlaştırılmasında kullanılan maddelerde

bulunması gereken özellikler şunlardır :

Ahşap sanat eserlerini sağlamlaştırmak amacıyla kullanılan maddeler genellikle doğal ve geleneksel maddeler ile yarı sentetik ve tam sentetik maddeler olmak üzere iki sınıfta toplanmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Doğal ve Geleneksel Sağlamlaştırma Maddeleri :

Hayvansal proteinler, kuruyan yağlar, vakslar, doğal reçineler ve balzamlar içermektedir.

Bunlar, ahşabın orijinal stabilitesini ve

elâstikiyetini çoğunlukla yetersiz derecede

iyileştirmekte ve uygulamalarda sorunlar

görülebilmektedir.

Yapıştırıcılar arasında kazein, albümin, hayvan tutkalları bulunur. Kazein yaklaşık 10.000 yıl önce mağara resimlerinde de pigment bağlayıcı olarak kullanılmıştır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Doğal Yapıştırıcılar : Proteinler :

Karbonhidratlar : Genelde prinç, buğday, çavdar veya patates nişastası gibi karbonhidratlardır.

Bu yapıştırıcılar düşük yapışma mukavemeti ve şişme eğilimleri nedeniyle

kuru ahşabı yapıştırmak için kullanılmazlar. Ancak kağıt ve papirüs gibi

arşiv malzemelerinde kullanılabilir.

Vakslar, balmumundan elde edilirler. Yeterli yapışma mukavemeti sağlamayabilir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Doğal Yapıştırıcılar : Vakslar :

Reçineler : Ağaç reçinelerin yapıştırıcı nitelikleri yıllar önce kullanılmıştır. Kehribar ve gomalak tercih edilebilir. Bu durumda gomalak ahşap yapıştırıcısı olarak yeterli esnekliğe ve yapışma gücüne sahip olmayabilir.

Ahşap Kaynaklı Diğer Yapıştırıcılar : Doğal yapıştırıcılar ligninleri de içerir. Saf lignin

yapıştırıcılar, özel yoğunlaştırma işlemleri ile elde edilebilir.

Ahşap sanat eserlerini sağlamlaştırmak amacıyla kullanılan maddeler genellikle doğal ve geleneksel maddeler ile yarı sentetik ve tam sentetik maddeler olmak üzere iki sınıfta toplanmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Yarı ve Tam Sentetik Sağlamlaştırma Maddeleri :

Yarı ve tam sentetik sağlamlaştırma maddeleri

ya kimyasal maddelere bağlanma özelliklerine

ya da uygulama şekillerine göre

sınıflandırılırlar.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Yarı ve Tam Sentetik Sağlamlaştırma Maddeleri :

Tabloda verilen sulu çözeltilerden selüloz eterler ve polivinil alkol ahşabı sağlamlaştırma işlemlerinde bağlayıcı olarak rol oynarlar.

Ancak, sanat eserlerinde sulu sistemlerin kullanılması dikkate değer bir şekilde sınırlandırılmıştır. Dispersiyonlar da, sulu çözeltiler gibi yüzeylerin sağlamlaştırılmasına ve yapıştırılmasına hizmet ederler.

Tablo 2 : Yarı ve Tam sentetik Sağlamlaştırma Maddelerinin Sınıflandırılması

Ahşap sanat eserlerini sağlamlaştırmak amacıyla kullanılan maddeler genellikle doğal ve geleneksel maddeler ile yarı sentetik ve tam sentetik maddeler olmak üzere iki sınıfta toplanmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Yarı ve Tam Sentetik Sağlamlaştırma Maddeleri :

Organik solventli polimerler ve nadiren epoksi

reçinesi gibi iki komponentli reçineler, değerli

objelerin kısmen stabilizasyonu için çoğunlukla

kullanılmaktadırlar. Termoplastik polimerler

ise, geri dönüşümleri göz önüne alındığında

termoset polimerlere tercih edilmektedirler.

Ahşap sanat eserlerini sağlamlaştırmak amacıyla kullanılan maddeler genellikle doğal ve geleneksel maddeler ile yarı sentetik ve tam sentetik maddeler olmak üzere iki sınıfta toplanmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Yarı ve Tam Sentetik Sağlamlaştırma Maddeleri :

Sanat eserlerinin kısmen sağlamlaştırılma

işlemlerinde toluen, ksilen ya da white spirit’te

çözülen akrilik polimerler ve metakrilik

polimerler oldukça kullanılmakta, polivinil

bütiral’in kullanımının giderek arttığı

görülmektedir. Etil metakrilat ya da metil

metakrilat esaslı ürünler sadece toluen ya da

ksilende iyi bir şekilde çözünmektedirler.

Ahşap sanat eserlerini sağlamlaştırmak amacıyla kullanılan maddeler genellikle doğal ve geleneksel maddeler ile yarı sentetik ve tam sentetik maddeler olmak üzere iki sınıfta toplanmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Yarı ve Tam Sentetik Sağlamlaştırma Maddeleri :

Ayrıca, bekletmeye de dayanıklıdırlar. Bütil

metakrilatlar da white spirit’te iyi çözünmekte,

fakat zamanla giderek çözünmez hale gelerek,

renkleri sarıya dönmektedir.

Ahşap sanat eserlerini sağlamlaştırmak amacıyla kullanılan maddeler genellikle doğal ve geleneksel maddeler ile yarı sentetik ve tam sentetik maddeler olmak üzere iki sınıfta toplanmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Yarı ve Tam Sentetik Sağlamlaştırma Maddeleri :

Monomerler, boya tabakalarında bulunan

bağlayıcıları çözebildiklerinden renkli objelerde

kullanımları çok da uygun değildir. Bu nedenle

metodun uygulanabilirliğinin iyi araştırılması

gerekmektedir.

Ahşap nesnelerin korunmasında, çatlakları, yarıkları, böcek delikleri gibi hasarları doldurmak için kullanılırlar.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Boşluk Doldurucular :

• İyi yapışkan mukavemeti

• Ahşap ile dolgu malzemesi arasındaki orantılı direnci sağlamak için ahşapla orantılı bir yapışma mukavemeti

• Nem durumuna karşı dayanıklılık

Kullanılacak boşluk doldurucuların sahip olması gereken özellikler kısaca şu şekildedir ;

• Uzun süreli esneklik

• İyi ışık haslığı

• Geri dönüşüm özelliğinin bulunması

• Boyama ve renklendirmeye karşı duyarlı olması

Boşluk doldurucular doğal ve sentetik olarak ayırabiliriz.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Boşluk Doldurucular :

Doğal Dolgular

 Protein Tutkallı Dolgular

 Yağ Bazlı Dolgular

 Balmumu Bazlı Dolgular

Sentetik Dolgular

 Poivinil Asetat Dolgular

 Polivinil Butiral

 Akrilik Reçine Dolguları

Sağlamlaştırma maddeleri ya enjeksiyon işlemleriyle ahşabın içerisine akıtma şeklinde ya da fırçayla sürme gibi basit metotlarla uygulanabilirler. Bu yöntemlerden biri kullanılacaksa uygulama sırasında sağlamlaştırma maddelerindeki katı madde miktarına dikkat edilmelidir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Sağlamlaştırma Metotları :

Bunun nedeni çözünmüş polimerlerin katı madde miktarının % 3-20 arasında değişebilmekte ve katı madde miktarı yüksek olan bir solüsyonla tekrarlanan emdirme işlemi, orta derecede olan bir solüsyonla tek bir emdirme işlemi kadar önemli avantajlar sunmamaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Sağlamlaştırma Metotları :

Önce yapılan bir emdirme işlemi, daha sonra tekrarlanan işlemlemlerde verilecek sağlamlaştırma maddelerinin penetrasyonunu bloke etmektedir.

Sonraki uygulamada yavaş buharlaşan bir solvent kullanılsa bile durum değişmemekte ve sağlamlaştırma maddesinin sonradan ilâve edilen kısmı, solvent buharlaşırken yüzeye geri taşınmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Sağlamlaştırma Metotları :

Yapıştırılmamış sanat eserleri tamamen tahrip olmuşlarsa, dolu hücre metodu yardımıyla monomer metil metakrilat ya da bütil metakrilatla emprenye edilmekte, ardından termokatalitik ya da radyasyonla gerçekleştirilen polimerizasyonla eserlerin stabilizasyonu sağlanmaktadır. Doymamış polyester reçineler de bu amaç için kullanılabilmekte, ancak ahşap objeler böcekler tarafından kötü tahrip edilmişse konsolidasyon işlemi atmosfer basıncı altında yapılmaktadır.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Sağlamlaştırma Metotları :

Böyle bir durumda larvaların öğüntü tozu bir fitil görevi yaparak sağlamlaştırma maddesini odun dokusunun iç kısımlarına iletmektedir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Sağlamlaştırma Metotları :

Sanat eserlerinin stabililizasyonunda vakumla emprenye metodu da kullanılabilmektedir. Vakumla emprenye, sağlamlaştırma maddesinin ihtiyaç duyulan miktarının objeye girişini temin etmekle beraber, ahşabın çok yoğun bir şekilde çürüdüğü durumlarda sanat eserini tehlikeye sokabilmektedir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Sağlamlaştırma Metotları :

Başka bir uygulama şekli de, dolgu maddesi olarak odun ya da mantar tozu ilâve edilmiş akrilat solüsyonlar kullanarak kayıp ahşap parçacıkların yeri doldurulabilmektedir. Sağlamlaştırma önlemlerinin başarılı olup olmadığı bilgisayarlı tomografi yardımıyla kesin olarak belirlenebilmektedir.

1. Ahşap Sanat Eserleri Konservasyonu

1.4. Ahşap Sanat Eserlerinin Sağlamlaştırılması

Sağlamlaştırma Metotları :

Resim 21 : Bir Emprenye Tesisinden Örnek