TURİZM EKONOMİSİ
• Talebin gelir esnekliğinin pozitif çıkması (G> 0)
durumunda bu mallar normal mallar olarak nitelendirilir.
Talebin gelir esnekliğinin negatif çıkması (G < 0)
durumunda bu mallar düşük mallardır. Örneğin gelir artınca insanlar konserve yerine söz konusu sebzelerin tazelerini yemeği tercih ederler. (Burada konserve düşük maldır.) Gelişmiş ülkelerde tüm yiyecekler sıfr gelir
esnekliğine sahiptir. İnsanlar gelirleri arttı diye daha fazla yemek yemezler. Oysa gelişmekte olan ülkelerde gelir
arttığı zaman tüketim de artar. (G >
• ) Çapraz Fiyat Talep Esnekliği Bir malın talep edilen miktarının ilgili diğer malın fiyatındaki değişmelere duyarlılığını ölçer. Çapraz talep
esnekliği; x malından talep edilen miktardaki % değişmenin y malının fiyatındaki % değişmeye oranıd
• Karayoluyla verilen ulaşım hizmetlerinin fiyatı, yükseldiğinde demiryoluyla olan ulaşıma talep artar (Talep eğrisi sağa kayar.) İşte karayolu
hizmetlerinin fiyatındaki artışa karşılık
demiryolu ulaşımına olan talebin duyarlılığı çapraz talep esnekliğiyle ölçülür. Dolayısıyla ikame bir malın fiyatı arttığında tüketiciler diğer malı veya hizmeti daha fazla talep edeceklerdir.
• Turizmde Arz Esnekliği Turistik ürünü arz edenlerin fiyat değişmelerine karşı olan
duyarlılıklarını ölçmek için kullanılmaktadır.
Arz esnekliği; bir malın arz edilen miktarındaki yüzde değişmenin fiyattaki yüzde değişmeye oranıdır. Fiyattaki küçük bir değişme karşısında arz edilen miktardaki yüzde değişmenin,
fiyattaki % değişmeye oranıdır.
• Arzı esnekliğinin kat sayısı pozitiftir. (+) Çünkü arz eğrisi pozitif eğimli bir eğridir. Fiyatta bir düşüş olması halinde arz edilen miktarın düşmesi, ya da fiyatta bir artış olması halinde arz edilen miktarın artması nedeniyle esneklik katsayısı pozitiftir.
İşlemlerde formüle (+) işaretinin konmaması, arz
esneklik katsayısının (+) olduğunu ifade eder. eA > 1
® Esnek arz, elastik arz eA < 1 ® İnelastik arz, esnek olmayan arz eA = 1 ® Birim esnek arz eA = 0 ® Tam inelastik arz eA = ¥ ® Tam esnek arz, tam elastik arz
• Arz Esnekliğini Etkileyen Faktörler Tüm ürünler ya da tüm üreticiler aynı arz esnekliğine sahip değillerdir. Bu süreye ve geleceğe ait
bekleyişlere bağlıdır. Süre Çok kısa (pazar-piyasa dönemi) dönemde bir malın arz miktarı sabittir. Hiçbir şekilde bu dönemde arz miktarı arttırılamaz. (eA = 0) Tatil köyündeki balıkçılar akşam ağlarını attıkları zaman sabah topladıkları balıkları (diğer şartlar sabitken) aynı gün satmak zorundadırlar. Balığın miktarı bellidir. Yeniden ağ atılıncaya kadar bu miktar değişmez. Kısa dönem: Sadece emek faktörünün değişebildiği zaman süresidir. Sabit girdilerin değiştirilmesi kısa
dönemde mümkün değildir. Balıkçılar kısa dönemde üretim hacmini arttırmak için ellerindeki imkanları zorlayacaklardır. Daha fazla işgücü çalıştıracaklar, ellerindeki ağların sayısını arttırabileceklerdir. Kısa
dönemde arz esnekliği düşüktür.(eA < 1)
• Uzun dönemde ise her üretim faktörü
değiştirilebilir. Balıkçılar sandallarını arttırabilirler.
Yeni avlanma metodu geliştirebilirler. Arz bu
dönemde esnektir. (eA > 1) Bekleyişler Bekleyişler de arz esnekliğini etkilemektedir. Eğer fiyat artışları geçici ise üretici açısından üretimi arttırmak yarar sağlamayacaktır (eA < 1), eğer fiyat yükselişleri
uzun sürecekse, üretici üretimini ayarlayabilecektir.
(eA > 1) Dolayısıyla arz esnek olacaktır.
• Tercih ve Fayda Kavramı Fayda; mal ve hizmetlerin ihtiyaçlarımızı
karşılama özelliğidir. Rasyonel (akılcı) hareket eden tüketici kendisine daha fazla fayda sağlayan mal ve hizmetleri diğerlerine tercih edecektir. Böylece sınırlı bütçesiyle kendisine en fazla tatmini sağlayan mal ve hizmetleri
satın almaya karar verecektir. Kişinin elde edeceği memnuniyetin ya da faydanın ölçülüp ölçülemeyeceği iktisatçılar arasında tartışılmıştır. Bir kısım iktisatçı faydanın ölçülebileceğini öne sürmüşler, faydanın
ölçülmesinde utiladı verilen fayda birimini kullanmışlardır. Faydanın ölçülebileceğini savunan iktisatçılara sayısalcılar ya da kardinalistler denilmektedir. Diğer tarafta ise malların faydalarının ölçülmesinin mümkün olmadığını, ancak tüketicilerin malları, kendisine sağladığı faydaya göre sıraya dizebileceğini savunan iktisatçılar vardır. faydanın
ölçülemeyeceğini, sıralanabileceğini savunan iktisatçılara sırasalcılar ya da ordinalistler denilmektedir.
• Toplam Fayda ve Marjinal Fayda Tüketicinin herhangi bir maldan bir birim kullandığını varsayalım. Tüketici bu malın kullanımı sonucunda belli miktar fayda
sağlamıştır. Bütün gün susuz kalmış birisine su
verdiğinizde birinci bardaktan içeceği sudan belli bir fayda sağlayacaktır. İkinci ve üçüncü bardakları
içtikçe elde edeceği toplam fayda artacaktır. Belli bir dönemde, diğer malların tüketimi sabitken, bir malın çeşitli miktarlarının tüketilmesi sonucu ulaşılan
tatmin düzeyine toplam fayda denir
