E-ticaret Lojistiği
• Lojistik e-ticaretin en kritik iş süreçlerinden birisidir.
• Lojistik malzeme ve hizmet akışının etkin ve verimli bir şekilde yönetimi şeklinde tanımlanmaktadır.
• E-ticaret hem fiziksel
operasyon hem de bunun takibini sağlayan yazılım ve donanım teknolojileri
kullanmayı
gerektirmektedir.
• E-ticaret lojistiği, çevrimiçi alışveriş deneyimi sunan e- ticaret firmalarının
envanterlerinin yönetimini, kontrolünü, depo yönetim sistemi (WMS), verimlilik yazılımları ve iş gücü
deneyimi ile birlikte tüketiciye ulaştırma
noktasında yönettiği sürece
denir.
Geleneksel Lojistik E-Lojistik
Yükleme Tipi Dökme Yük Parça yük
Müşteri Strateji Bilinmiyor
Talep Türü İtme stratejisi Çekme stratejisi
Stok/Sipariş Akışı Tek yönlü İki yönlü
Ortalama Sipariş Miktarı 1000 Dolar dan çok 100 dolardan az
Varış Toplu Çok dağılımlı
Talep Sabit Mevsimsel, Parçalı
E-ticarette Lojistik Yönetimi
• E-ticaret girişimlerinde lojistik altyapının kurulması
profesyonel süreçler gerektirir. Lojistik altyapı kurulumu için belli bir finansal seviyeye ulaşmak
beklenmemelidir.
• E-ticaret sitesi kurulumu aşamasında lojistik altyapı da sisteme dahil edilmelidir. E-ticaret ekosistemine
bakıldığında lojistik altyapı kurulumuna önem veren ve profesyonel bir lojistik altyapı kurgulayan e-ticaret
girişimlerinin başarılı olduğu gözlenmektedir. Çünkü lojistik, e-ticaretin en hassas konularından biridir.
• Kaynak: (https://www.eticaret.gov.tr/)
E-ticarette Lojistik Yönetimi
Kargo
Anlaşmaları Lojistik firmaları
ile Anlaşma
E-ticarette Lojistik Yönetimi
• E-ticaret girişimleri için lojistik altyapı kurulumunun farklı yolları vardır.
• Öncelikle bir ofiste ihtiyaçları karşılamak
üzere
temel lojistik altyapı tesis edilebilir. Buaşamada ilk olarak e-ticaret gönderileri sağlayan kargo şirketleri ile iletişime
geçilerek, anlaşma yapılmalıdır.
• Diğer bir alternatif de, bir lojistik şirketi ile işbirliği yapmaktır. Bu alanda
hizmet veren çok sayıda firma bulunmaktadır. Ülke veya dünya çapında
kapsamlı bir operasyonel
süreç sunan dev lojistik
şirketleri, operasyonda
oldukça etkilidir.
E-ticarette Lojistik Yönetimi
• Artan e-ticaret girişimi sayısı ve yüksek lojistik maliyetleri, bütüncül lojistik uygulamalarını gündeme getirmiştir.
• Küçük e-ticaret firmalarının müşteri tabanları da küçüktür.
Bu küçük firmaların günlük olarak önemli siparişleri yoktur;
ancak tüm bu e-ticaret firmalarının siparişleri toplandığında büyük miktarda sipariş ortaya çıkmaktadır.
• Bu sebeple lojistik veya sipariş toplayıcı aracı firmalar, e-
ticaret firmaları ile ortaklık kurarak, kümülatif siparişler
toplamakta ve büyük lojistik şirketleri ile yaptıkları işbirliği
çerçevesinde müşterilere ulaştırmaktadır.
E-ticarette Temel Lojistik Faaliyetleri
• Mal Kabul ve Depolama (Kabul, Yerleştirme, Kontrol)
• Sipariş Hazırlama ve Sevkiyat (Ürün
Toplama,paketleme, Ek Hizmetler (Etiketleme, Hediye Paketi, Poşetleme), Fatura / İrsaliye, Kargoya Verme)
• Taşıma
• Stok Planlama ve Kontrol
• Talep Tahmini
• Gümrükleme
• İade Yönetimi (İade Kabul, Ürün Kontrol /Ayrıştırma,
İade Stok Yönetimi)
E-ticarette Temel Lojistik Faaliyetleri
• Üreticiden ve tedarikçiden ürünlerin alınması ve depolanması
• Taleplere göre ürünlerin stok seviyelerinin uygun seviyede tutulması
• Stok kontrolü yapılarak, talep değişikliklerine göre stok planlaması yapmak
• Pratik depolama yöntemleri kullanılarak sipariş edilen ürünlerin eksiksiz olarak bir araya getirilmesi
• Siparişlerin paketlenme sürecinin takip edilmesi
• Doğru zamanda, doğru kişiye, doğru ürünün eksiksiz bir şekilde ulaştırılması
• Gümrük işlemlerinin yapılması, belge takibi işlemlerinin yapılması
• İade yönetimi
E-Lojistiğin Prensibleri
– Standartlık – Ekonomiklik – Yeterlilik
– Değişime Uyum Sağlama
– Takip Edilebilir Olma – Güvenilirlik
• E-lojistik firmaları ya da lojistik görevini kendi üstlenen e-ticaret firmaları, standartlarını daima korumalı ve bunu yaparken de ekonomik yükü arttırmayacak biçimde hareket etmelidir. Ayrıca uzmanlık konusunda yeterli olmak ve değişen taleplerle yeniliklere hızlıca uyum sağlamak da mutlaka sahip olunması gereken özelliklerdendir.
Bunların dışında kullanıcılar tarafından siparişin hangi
aşamalardan geçtiği de son yıllarda oldukça önem kazanmış durumda. Bu prensipler eşliğinde, e-ticaretin en önemli değerlerinden biri olan güven duygusu korunabilir ve hatta
geliştirilebilir.
Lojistik faaliyetlerde Bilişim Teknolojileri ve Yazılımlar
• EDI (Elektronik Veri Değişimi)
• Intranet (İşletme ve Çalışanlarla İlişkiler)
• Extranet (İşletme, Tedarik ve Dağıtım Sistem İlişkileri)
• Internet (İşletme ve Müşteri İlişkileri)
• Depo Yönetim Sistemi (WMS)
• Otomatik Tanımlama/ Veri Toplama Sistemleri (Barkod, RFID)
• Araç Takip Sistemleri (GPRS, Coğrafi Bilgi Sistemleri)
• Kurumsal Kaynak Planlama (ERP)
• Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM)
• Sipariş Yönetim Sistemleri
EDI
• Elektronik veri değişimi (EDI), iş belgelerinin
standart bir biçim dahilinde şirketler arasında
iletilmesidir. EDI satın alma siparişleri ya da faturalar gibi kağıda dayalı belgelerin yerini alan standart bir
elektronik biçim olduğu söylenebilir.
Depo Yönetim Sistemleri
• Depo yönetim sistemi
(WMS), bir işletmenin tüm envanterinde görünürlük sağlayan bir yazılım
çözümüdür ve tedarik zinciri sipariş yönetimi
operasyonlarını dağıtım
merkezinden mağaza rafına
kadar yönetir.
İntranet (İç Ağ)
• İntranet, işyerlerinde çalışanlar arası iletişimi sağlamak ve bilgi paylaşmak amacıyla kullanılan özel bir iş ağıdır (network).
• İntranet işyerinin kendi özel Web sitesidir; İnternet ile aynı network
protokollerini ve aynı altyapıyı kullanır.
• İntranetler, çalışanlar arası var olan iletişimi geliştirir ve ortak bir depolama alanı sağlar. Ayrıca kullanıcıların şirket verilerine, sistem bilgilerine ve e-
postalarına kolaylıkla erişimlerini sağlar.
• İntranetler, İnternet üzerinden kolaylıkla erişilebilir olduklarından şirket
çalışanları, bir tarayıcı (browser) ile herhangi bir yerden İntranete
ulaşabilirler.
Extranet (Dış Ağ)
• Extranet şirket çalışanlarının dışarısı ile işbirliği ve iletişimini sağlayan özel iş ağıdır.
• Extranet, iş ilişkilerini geliştirmek ve yönetmek konusunda çok önemli rol oynar.
• Extranetler Intranetler ile
benzerdir fakat Extranetlerde iş partnerleri, önemli
müşteriler, tedarikçiler gibi seçili kullanıcılara dışarıdan erişim izni verilmiştir.
ERP
• Kurumsal Kaynak Planlama (Enterprise Resource Planning- ERP) sistemleri, bir işletmenin tüm iş süreçlerinin yürütülmesi sırasında toplanan ya da
üretilen tüm verilerin kayıtlarını tutan ve tüm
işletme fonksiyonlarını ortak bir platformda bütünleştiren ticari yazılım paketlerinin ortak adıdır.
CRM
• Müşteri İlişkileri Yönetimi (Customer Relationship
Management-CRM), müşterilerle olan süreçleri etkin ve koordineli bir şekilde yönetmek, yani
mevcut müşterileri kaybetmemek ve yeni müşteriler kazanmaktır.
• Müşteri ilişkilerinin bilgi
teknolojileri, özellikle de veri tabanı ve internet imkânları kullanılarak yönetilmesi Elektronik Müşteri İlişkileri Yönetimi (Electronic Customer Relationship Management‐ E- CRM) olarak adlandırılmaktadır.
Otomatik Tanımlama/ Veri Toplama Sistemleri
• Ses sistemleri
• RFID
• OCR
• Işıklı toplama
• Lazer okuyucular
• CCD okuyucular
• Batch ve RF el terminalleri
• Araç (forklift) terminalleri
• Giyilebilen terminaller
• Endüstriyel tabanlı okuyucular
• Barkod okuyucular
Araç Takip Sistemleri (GPRS, Coğrafi Bilgi Sistemleri)
• Araç takip sistemi, aracın internet üzerinden anlık olarak izleyebilenebilgi,
geçmişe yönelik istatistiksel raporlar alınabilen bir
sistemdir.
Sipariş Yönetim Sistemleri
• Siparişlerin, verilme aşamasından tamamlanma aşamasına kadar takip edilmesi ve yaşam döngüsü boyunca ilerledikçe siparişe bağlı kişilerin, süreçlerin ve verilerin yönetilmesini sağlayan yazılımlardır.
• Örnek;
https://www.youtube.com/watch?v=m dyYRAjb2SA
Lojistik ve e-ticaret dünyasında trendler
• Omni-channel, e-ticaret kanalıyla internetten alışveriş yapan müşterilerin ürün iadesini en yakındaki
mağazaya giderek yapabilmesi ve hem potansiyel kargo ücretinden hem de zamandan tasarruf edebilmeleridir.
• Click and Collect, Online Alışveriş yapan müşterilerin sipariş ettikleri ürünleri, kargo yoluyla teslim etmek yerine, müşterilerin alması için mağazada tutma
seçeneği olarak tanımlanabilir
• 3D baskı ve sürücüsüz araçlar (Drone’lar ile ürün
teslimatı)
E-İhracat
• Mikro İhracat; 150 KG ve
7,500 EUR limitine kadar
ETGB (Elektronik Ticaret
Gümrük Beyanı) ile yurt
dışına ihraç edilen bedelli
ihracatlara verilen isimdir.
ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi)
• ETGB, havayolu ve karayolu ile posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen/giden eşyanın gümrük işlemlerinde kullanılan ve gümrük beyanına ilişkin tüm işlemlerin elektronik ortamda yürütüldüğü, kağıt çıktı
aranmayan bir uygulamadır. ETGB beyanını alıcılar ve göndericiler adına yetkilendirilmiş hızlı kargo operatörleri yapmaktadır.
• Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi (ETGB) Uygulaması kapsamında;
- Bireysel kullanım için satın aldığınız eşyanızın gümrük işlemlerinin, yetki verilen kişilerce (hızlı kargo operatörleri) yapılması mümkündür. Böylece yurtdışından satın aldığınız ürüne herhangi bir prosedürle uğraşmaksızın yurtiçinden satın almış gibi kolayca ulaşabilirsiniz.
- Mikro ölçekte ihracat yapan ihracatçılarımızın gümrük beyanı maliyetleri azaltılarak ihracat yapmaları ve vergi iadesi almaları sağlanır.
Kaynaklar
• https://www.eticaret.gov.tr/
• Gülenç, İ. F., & Karagöz, B. (2008). E-lojistik ve Türkiye’de e-lojistik uygulamaları.
• Marangoz, M. (2014). İnternette Pazarlama, Beta yayınevi.
• https://webrazzi.com/2018/02/14/e-ihracat-nedir-sundugu-firsatlar-muafiyetler- ve-tesvikler-nelerdir/
• https://gumrukrehberi.gov.tr/sayfa/etgb-elektronik-ticaret-g%C3%BCmr%C3%BCk- beyannamesi-nedir
• https://www.ibm.com/tr-tr/supply-chain/edi-electronic-data-
interchange#:~:text=Elektronik%20veri%20de%C4%9Fi%C5%9Fimi%20(EDI)%2C,bir
%20elektronik%20bi%C3%A7im%20oldu%C4%9Fu%20s%C3%B6ylenebilir.
• https://www.oracle.com/tr/scm/what-is-warehouse-management/
• https://bidb.itu.edu.tr/seyir-defteri/blog/2013/09/07/intranet-(i%C3%A7- a%C4%9F)-ve-extranet-(d%C4%B1%C5%9F-a%C4%9F)
• https://www.mobilaractakip.com/blog/arac-takip-sistemi-nedir-faydalari-nelerdir