13.07.2016/Çarşamba
ERTÜRK
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş./62
Konu: TORBA YASA TASARISINDA BULUNAN VERGİ KANUN DEĞİŞİKLİKLERİ
23.06.2016 tarihinde TBMM Başkanlığına sunulan “ Yatırım Ortamının iyileştirilmesine ilişkin bazı kanunlarda değişiklik yapılması öngörülmüştir.
Tasarıda bulunan değişikliklerle ilgili açıklamalar aşağıda bilgilerinize sunulmuştur.
GELİR VERGİSİ İLE İLGİLİ DEĞİŞİKLİKLER
-Gelir Vergisi Kanunu (GVK)'nun 22 nci maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, tek primli yıllık gelir sigortalarında sigorta süresinden bağımsız olarak tanınmış olan istisna, sigorta süresi en az 10 yıl veya ömür boyu olanlar için uygulanacak şekilde değiştirilmekte, sigorta süresi 10 yıl ve üzeri olan tek primli yıllık gelir sigortalarından vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılmalar hariç, erken ayrılma durumunda ödenen iratlar üzerinden stopaj yapılmasına imkan sağlamaktadır.
Ayrıca birikim priminin alındığı hayat sigortalarından 10 yıl süre ile prim ödeyerek ayrılanlar, bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin, defaten toplu para alınması yerine sigorta süresi 10 yıl ve üzeri veya ömür boyu olan tek primli yıllık gelir sigortalarına yatırılması durumunda yatırılan kısmı tekabül eden ödemelerin içerdiği irat tutarlarının gelir vergisinden istisna edilmesi amaçlanmıştır.
- GVK'nun 23/1-11 inci maddesi, kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun geçici 20 inci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen emekli, maluliyet, emekli aylıkları toplamının, en yüksek devlet memuruna ödenen en yüksek ödeme tutarını aşan kısmının ücret olarak vergilendirilmesini hükme bağlamaktadır. Tasarının 12 nci maddesi ile yapılması öngörülen değişiklikle, çalışılan süreye bağlı olarak en yüksek devlet memuruna ödenen tutarla mukayese yapılması sağlanmaktadır. Keza aynı madde ile GVK'nun 25/1-3 üncü maddesinde yapılması öngörülen başka bir değişiklikle, vergiye tabi tutulacak tazminat tutarının tespiti için yapılacak mukayesede de en yüksek devlet memuruna ödenecek en yüksek ödeme tutarı değil fiilen çalışılan süreye göre ödenecek tutarın dikkate alınması temin edilmektedir.
-Torba Kanun Tasarısının 12 nci maddesi ile GVK'nun 23/1-14 üncü maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin, Ekonomi Bakanlığından alınan izne istinaden kurulan bölgesel yönetim merkezlerinde münhasıran merkezin faaliyet izni kapsamında istihdam ettikleri hizmet erbabına Türkiye dışında elde edilen kazançlar üzerinden döviz olarak ödenen ücretler de gelir vergisinden istisna edilmektedir. Uygulamada "irtibat bürosu istisnası" olarak anılan maddedeki mevcut istisna devam ettirilmektedir.
-GVK'nun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK)'nun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde yer alan düzenlemelere göre, maddede sayılan (mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi vs.) ve Türkiye'de yerleşik olmayan kişilere verilen hizmetlerden sağlanan kazançların % 50'si gelir veya kurumlar vergisinden indirilmektedir. Tasarının 15/b-1 maddesi ile "ürün testi, sertifıkasyon, veri işleme, veri analizi ve ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim hizmetleri" de indirim kapsamına alınmaktadır.
Torba Kanun Tasarının 13 üncü maddesi ile ayrıca indirim kapsamındaki bu faaliyet alanlarında istihdam edilen ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden de belli şartlarla indirim yapılması
öngörülmektedir.
Diğer bir ifade ile serbest bölgede imalat faaliyetiyle iştigal edenlerin bu faaliyetlerinde istihdam ettikleri çalışanlar için uygulanan gelir vergisi stopaj teşvikine benzer yeni bir takım düzenleme getirilmektedir.
Bu yeni indirim, hizmet erbabına ödenecek ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanacak gelir vergisinden, her bir çalışan için (faaliyetin yapıldığı yılın Ocak ayına ait) asgari ücretin safi tutarının gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan oranla (halen %15) çarpılması suretiyle bulunacak tutarların, gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihten sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk edecek vergilerden mahsup edilmesi suretiyle uygulanacaktır.
Yani ilgili dönemlerinde söz konusu vergiler öncelikle ödenecek, sonra izleyen yılda hesaplanan indirim tutarı işverenlere mahsup yoluyla iade edilecektir. İndirimden yararlanabilmek için, işverenlerin bu faaliyetlerinden sağladıkları hasılatın %85'inin yurtdışından elde edilmiş olması ve faturanın yurtdışındaki müşteri adına düzenlenmesi gerekmektedir.
-Torba Kanun Tasarının 14 üncü maddesi ile GVK'nun 40 ıncı maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, işletmeye dahil olan gayrimenkullerin iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamaların yapıldığı yılda doğrudan gider yazılabilmesine olanak sağlanmaktadır. İstenirse bu giderler maliyet bedeline dahil edilerek amortisman yoluyla itfa edilebilecektir.
-Torba kanun Tasarısının 15/a maddesi ile GVK'nun 89 uncu maddesinin 1 inci fıkrasının (9) numaralı bendi, 58/a maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 10 uncu maddesinin (a) bendi yürürlükten kaldırılmakta ve 60 ıncı maddesi ile 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Kanuna, 5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde düzenlenen "Ar-Ge ve Tasarım İndirimi"r\e ilaveten, eklenmesi öngörülen 3/A maddesi ile ayrı bir teşvik unsuru olarak "Ar-Ge indirimi"
eklenmektedir.
Bir başka ifade ile genel kanunlardaki "Ar-Ge İndirimi" düzenlemeleri özel kanuna taşınarak, benzer indirimler tek bir kanunda toplanmaktadır. Ayrıca uygulama farklılıkları da ortadan kaldırılmaktadır. Örneğin, kazanç yetersizliği nedeniyle indirilemeyip sonraki dönemlere devreden indirim tutarının izleyen yıllarda yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınması öngörülerek bu konudaki uygulama farklılığı giderilmektedir. Ar-Ge harcamalarının itfasında da standart sağlanmaktadır.
-Torba kanun Tasarısının 16 ncı maddesinde öngörülen değişiklikle "muhtasar ve prim hizmet beyannamesi" adı ile yeni bir beyanname getirilmektedir. Bu beyanname vergi dairesine verilen muhtasar beyanname ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na verilen aylık prim ve hizmet belgelerinin birleştirilerek verilmesine olanak sağlayacaktır. Bu konuda zorunluluk getirmeye ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müştereken yetkilendirilmektedir. Vergi Usul Kanunu (VUK)'nun 28 inci maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, bu beyannamelere ilişkin tahakkuk fişlerinin de Gelir İdaresi tarafından mükelleflere elektronik ortamda gönderilmesine olanak sağlanmaktadır.
Tasarının 17 nci maddesi ile GVK'nun geçici 67 nci maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, stopaj oranının elde tutma süresine göre farklılaştırılabilmesine yönelik olarak Bakanlar Kurulu'na
yetki verilmektedir.
VERGİ USUL KANUNUNDA YAPILMASI DÜŞÜNÜLEN TASARIDAKİ DEĞİŞİKLİKLER
- VUK'nun 153 üncü maddesinde öngörülen değişiklikle, ticaret sicil memurluklarınca tescil işlemleri yapıldığında başvuru evraklarının vergi dairesine elektronik ortamda da gönderilmesine imkân sağlanmakta ve böylece işe başlama işlemlerinin hızlı bir şekilde sonuçlandırılması amaçlanmaktadır.
-Tasarının 20 inci maddesi ile Vergi Usul Kanunu'nun 153/A maddesinin 10 uncu fıkrasının yürürlükten kaldırılması öngörülmektedir. Söz konusu madde VUK'nun 359 uncu maddesinde sayılan fiilleri işledikleri veya bu fiillere iştirak ettikleri vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen raporlarla tespit edilenlerden bu durumları kesinleşenlerin, fiilin işlendiği tarihten itibaren 6 yıl süre ile hiçbir surette vergi teşvik ve desteklerinden yararlanılamayacağını düzenlemektedir
-Tasarının 21 inci maddesi ile Vergi Usul Kanunu'na "izaha davet" uygulamasının dahil edilmesi öngörülmektedir. Düzenlemeye göre, vergi incelemesine başlanılmadan veya takdir komisyonuna sevk edilmeden önce verginin ziyaa uğratılmış olabileceğine dair ilgili makamlar tarafından yapılmış ön tespitlerle ilgili olarak mükellefler izaha davet edilebilecektir. Yapılan izahın yeterli bulunması ve vergi ziyama sebebiyet verilmediğinin idarece anlaşılması halinde (maddede bunun nasıl anlaşılacağına dair belirginlik yoktur) mükellefler vergi incelemesine veya takdir komisyonuna sevk edilmeyecektir. Ancak bunun için mükelleflerce ilgili beyanların 15 gün içinde düzeltilmesi ve eksik ödenmiş vergilerin gecikme zammı oranında bir zamla aynı sürede ödenmesi şarttır. Bu durumda, normalde % 100 olarak uygulanan vergi ziyaı cezası %20 oranında kesilecektir. Vergiye gönüllü uygumun artırılması amacıyla getirilen izaha davet müessesesi, Maliye Bakanlığının yapacağı düzenlemelere ve uygulamaya göre şekillenecektir.
Halen uygulanmakta olan pişmanlık müessesesi yürürlükte kalmaya devam edecektir.
Bilindiği gibi pişmanlıkta ceza uygulanmamaktadır. Yeni müessesenin pişmanlık müessesesi kadar başarılı bir şekilde uygulanması güç görünmektedir. Ancak uzlaşmalarda ceza indirimi için bir emsal teşkil edebilir.
KATMA DEĞER VERGİSİ İLE İLGİLİ DEĞİŞİKLİKLER
-Tasarının 43/a maddesi ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının (g) bendine eklenen parantez içi hükümle, elde edilen faiz gelirleriyle sınırlı olmak üzere tahvil satın almak suretiyle verilen finansman hizmetinin istisna kapsamında olduğu hususu açıklığa kavuşturulmaktadır.
- 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının (r) bendine eklenen paragrafla, satkirala-geri al işlemleri ile Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre kira sertifikası ihracına konu olan taşınmaz/iştirak hisselerinin kiracı ya da kaynak kuruluş tarafından üçüncü kişilere satışında, Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının (r) bendinde hüküm altına alınan istisna için belirlenen iki yıllık sürenin hesabında; bu taşınmazların/iştirak hisselerinin varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının aktifinde bulunduğu sürenin de dikkate alınacağı öngörülmektedir.
Yapılan yeni düzenleme ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının (u) bendi değiştirilerek, her türlü varlık ve haklar, Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının (u) bendinde yer alan istisnanın kapsamına alınmak suretiyle, istisna hükmüne konu kıymetler genişletilmektedir. Ayrıca, her türlü varlık ve hakların varlık kiralama şirketlerine devirlerinde, devir tarihine kadar indirilen katma değer vergisi indirimlerinin geriye dönük düzeltilmemesi, indirim iptalinin sadece bu tarihe kadar indirilemeyen katma değer vergisi ile sınırlı olarak yapılması, yani sadece indirilemeyen katma değer vergisinin doğrudan gider yazılabilmesi öngörülmektedir
-Tasarının 43/ç maddesi ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 17 nci maddesinin
(4) numaralı fıkrasının (y) bendi değiştirilerek,
6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanun kapsamında yapılan sat-kirala-geri al işlemlerine yönelik KDV istisnasından katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının da faydalanmaları sağlanmaktadır.
Mevcut düzenlemeye göre sadece taşınmazlar için uygulanan istisnanın kapsamın taşınırlar da alınmaktadır. Halen taşınırlara ilişkin sat-kirala-geri al işlemleri KDV'li olarak gerçekleştirilmektedir.
Öte yandan istisna kapsamında devredilen her türlü taşınır ve taşınmaz malların iktisabında yüklenilen ve devrin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin, devrin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınacağı öngörülerek KDV indirim yasağı yumuşatılmaktadır. Mevcut düzenlemeye göre, istisna kapsamında devredilen taşınmaz malların iktisabında yüklenilen KDV'lerin tamamının indirimine izin verilmemekte, bunların gider yazılması istenilmektedir
-Tasarının 44 üncü maddesi ile KDV Kanununun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine eklenen parantez için hükümle, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK)'nun 13 üncü maddesine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar ile Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendine göre işletme aleyhine oluşan farklara ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisine yönelik indirim yasağı kaldırılmaktadır.
-Tasarının 57 inci maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5/B maddesinde yapılması öngörülen değişikliklerle, sınai mülkiyet haklarında kazanç istisnası uygulamasında yaşanılan sorunları gidermek, gerek mükellefler gerekse vergi idaresi açısından kolay ve uygulanabilir bir sistem oluşturmak ve böylece istisna uygulamasından beklenilen hedeflere ulaşılmasını sağlamak amaçlanmaktadır.
-Tasarının 59 uncu maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Transfer fiyattandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı" başlıklı 13 maddesinde yapılması öngörülen değişikliklerle, mevcut hükümlerin uygulanmasında karşılaşılan sorunların giderilmesi ve genel olarak transfer fiyatlandırmasına ilişkin uluslararası düzenlemeler ve uygulamalar ile uyum sağlanması amaçlanmaktadır.
Yapılan değişiklikle, ilişkili kişinin kapsamı yeniden belirlenmektedir. Böylelikle, ilişkinin doğrudan veya dolaylı olarak ortaklık kanalıyla oluştuğu durumlarda, Örtülü kazanç dağıtımı kapsamında değerlendirme yapılabilmesi için, en az %10 oranında ortaklık, oy veya kâr payı hakkının olması şartı aranacaktır. İlişkili kişiler açısından bu oranların topluca dikkate alınması gerekmektedir. Ayrıca ortaklık ilişkisi olmaksızın doğrudan veya dolaylı olarak oy veya kâr payı hakkının bu oranın üzerinde olması halinde de tarafların ilişkili kişi sayılacağı hususuna açıklık getirilmektedir. Diğer taraftan, ortaklık ilişkisi olup olmadığına veya ortaklık oranına bakılmaksızın, kurumların idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu kişiler, ilişkili kişi sayılmaya ve bu kişilerle yapılan mal veya hizmet alımı ya da satımı, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı kapsamında değerlendirilmeye devam edilecektir.
Ayrıca maddeyle, transfer fiyatlandırmasında kullanılacak yöntemlere ilişkin güncelleme yapılmaktadır. Kanunun 1/1/2007 tarihinde yürürlüğe giren transfer fiyatlandırmasına ilişkin madde hükmünde yer alan emsallere uygunluk İlkesinin tespitinde önerilen yöntemler, OECD'nin "Uluslararası Şirketler ve Vergi idareleri İçin Transfer Fiyatlandırması Rehberi" esas alınarak belirlenmişti. OECD tarafından 2010 yılında revize edilen söz konusu Rehberde, işlemsel kâr yöntemleri ile geleneksel yöntemler arasındaki hiyerarşinin kaldırılması nedeniyle maddenin dördüncü fıkrasında değişiklik yapılmaktadır.
Öte yandan, maddenin beşinci fıkrasının sonuna eklenen cümleler ile transfer fiyatlandırmasında uygulanacak yöntem konusunda mükellef ile Maliye Bakanlığı arasında anlaşma sağlanması halinde, anlaşma ile tespit edilen yöntemin zamanaşımına uğramamış
vergilendirme dönemlerine de uygulanabilmesine imkân sağlanmakta ve bu takdirde izlenecek usule açıklık getirilmektedir. Yeni eklenen hükümler ile mükellef ve Bakanlık, belirlenen yöntemin zamanaşımına uğramamış geçmiş vergilendirme dönemlerine de tatbik edilmesini; Vergi Usul Kanununun pişmanlık ve ıslah hükümlerinin uygulanmasının mümkün olması ile anlaşma koşullarının bu dönemlerde de geçerli olması koşuluyla, anlaşma kapsamına almak suretiyle sağlayabilecektir. Bu durumda, imzalanan anlaşma, söz konusu hükümlerde yer alan haber verme dilekçesi yerine geçecek, beyan ve ödeme işlemleri ise buna göre tekemmül ettirilecektir. Anlaşmanın geçmiş vergilendirme dönemlerine uygulanması sebebiyle daha önceden ödenen vergiler ret ve iade edilmeyecektir. Böylece, mükellefe anlaşma kapsamında Vergi Usul Kanununun pişmanlık ve ıslah hükümlerinden faydalanma imkânı verilerek, anlaşma hükümlerinin vergi ziyaı cezası ödenmeden zamanaşımına uğramamış geçmiş vergilendirme dönemlerine de uygulanması ve anlaşmanın getirdiği hukuki belirliliğin geçmişe de tatbik edilmesi sağlanacaktır.
Diğer taraftan, maddeye yeni sekizinci fıkra eklenmek suretiyle, transfer fiyatlandırmasına ilişkin belgelendirme yükümlülüğünü tam ve zamanında yerine getiren mükelleflere uygulanmak üzere, örtülü kazanç dağıtımı nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş veya eksik tahakkuk ettirilmiş vergilere ilişkin uygulanacak vergi ziyaı cezasında %50 oranında indirim imkanı sağlanmaktadır.
Maddenin son fıkrasında yapılan değişiklik ile Bakanlar Kuruluna, transfer fiyatlandırmasına ilişkin usulleri belirleme yetkisine ilave olarak esasları belirleme;
maddenin ikinci fıkrasında yer alan oranları gerçek kişiler, kurumlar, doğrudan veya dolaylı ortaklar itibarıyla ya da ortaklık payının edinim şekline göre topluca veya ayn ayn %1'e kadar indirme, %25'e kadar çıkarma, oran şartını kaldırma; peşin fiyatlandırma anlaşma sürelerini beş yıla kadar artırma, belgelendirme yükümlülükleri ve bu yükümlülükler kapsamına, uluslararası anlaşmalar doğrultusunda, yurtdışında yer alan ilişkili kişilerin faaliyetlerine ilişkin bilgilerin dâhil edilmesi zorunluluğu getirme; bu bilgilerin uluslararası anlaşmalar çerçevesinde diğer ülkelerle karşılıklı olarak paylaşılmasına ilişkin usulleri belirleme yetkisi verilmiştir.
DAMGA VERGİSİ KANUNUNDAKİ DEGİŞİKLİKLER
-Torba kanunTasarısının 23 üncü maddesi ile Damga Vergisi Kanunu'nun 5 inci maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, nispi esasta damga vergisine tabi olan kağıtların sadece bir nüshasının damga vergisine tabi olması sağlanmaktadır. Maktu damga vergisine tabi kâğıtlarda ise her bir nüshadan ayrı ayrı vergi alınması uygulamasına devam edilecektir.
-Tasarının 24 üncü maddesi ile Damga Vergisi Kanunu'nun 6 ncı maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, aynı kâğıtta birden fazla adi kefil ve garantör bulunması durumunda yalnızca bir kefalet ve bir garanti için damga vergisi alınması sağlanmaktadır. Ayrıca pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin yaptırımı olarak belirlenen taahhütlerden, bunlar başlı başına bir sözleşmeye konu olmadıkça Harçlar Kanunu'nda olduğu gibi damga vergisi de alınmaması öngörülmektedir.
-Tasarının 25 inci maddesi ile Damga Vergisi Kanunu'nun 14 üncü maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, azami tutardan damga vergisi alınan sözleşmelerde, sözleşmenin diğer hükümlerinde değişiklik yapılmaksızın sadece bedelinin artması durumunda, artan bedele ilişkin olarak damga vergisi alınmaması sağlanmaktadır. Sözleşmeye ilişkin damga vergisi azami tutardan ödenmemiş olsa bile, sonradan düzenlenen kâğıtlarla bedelin artırılması durumunda da ilaveten alınacak damga vergisinin azami tutarı aşamayacağı açıktır. Bedel dışındaki unsurlarda değişiklik yapıldığında artan tutardan ayrıca vergi alınması uygulamasına devam edilecektir.
-Damga vergisi Kanunu'na ek 2 inci maddede yapılması öngörülen değişiklikle, ihracat ve diğer döviz kazandırıcı faaliyetler ile istisna uygulamasının usul ve esasları madde metninde belirtilerek Ekonomi Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı'na tanınan yetkiler yeniden düzenlenmektedir. Yapılan değişiklikler esas itibariyle ilgili Tebliğde yer alan düzenlemelerin kanun metnine taşınmasından ibarettir ve ihtilafların önlenmesine yöneliktir. Bilindiği gibi yargı mercileri, döviz kazandırıcı
faaliyetlerin tebliğ ile sınırlandırılamayacağına ve istisna uygulaması için "Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi" şartının aranamayacağına dair kararlar vermektedirler. Ayrıca döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin damga vergisi istisnası uygulamasında "uluslararası ihale" kavramına açıklık kazandırılmaktadır.
-yapılması düşünülendeğişiklikle ile 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı Tablonun; a) "/. Akülerle ilgili kâğıtlar" başlıklı bölümünün "A. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar" başlıklı fıkrasına aşağıdaki bentler eklenerek bazı sözleşmeler ayrıca sayılmakta ve dolayısıyla bunlar için farklı oranlar belirlenebilmesine imkan sağlanmaktadır. Bu değişiklikle, Damga Vergisi Kanununun mükerrer 30 uncu maddesiyle Bakanlar Kuruluna tanınan yetki çerçevesinde bu sözleşme çeşitleri için vergi oranını sıfıra kadar indirmek dahil farklı oranlar tespit edilebilecektir.
7. Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlara ilişkin ön izin, irtifak hakkı veya kullanma izni sözleşmeleri (yatırım taahhüdü bulunanlar dahil ön izin, irtifak hakkı veya kullanma izni süresine göre bulunacak bedel üzerinden) (Binde 9,48)
8. Resmi şekilde düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri (Binde 9,48) Resmi dairelerin mal ve hizmet alımlarma ilişkin yaptıkları İhalelerde, ihaleyi
yapan idare ile düzenlenen sözleşmeler (Binde 9,48)
9. 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen:
a) Taksitle satış sözleşmeleri (Binde 9,48)
b) Ön ödemeli konut satış sözleşmeleri (Binde 9,48)
c) Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri (Binde 9,48)
ç) Paket tur sözleşmeleri (Binde 9,48)
d) Abonelik sözleşmeleri (Binde 9,48)
e) Mesafeli satış sözleşmeleri (Binde 9,48)
10. 7/6/2012 tarihli ve 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu kapsamında düzenlenen turist rehberliğine ilişkin sözleşmeler (Binde 9,48) 11. 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında düzenlenen:
a) Toptan elektrik satış sözleşmeleri (Binde 9,48)
b) Perakende elektrik satış sözleşmeleri (Binde 9,48)
12. 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu kapsamında düzenlenen:
a) Toptan doğal gaz satışına ilişkin sözleşmeler (Binde 9,48)
b) Tüketicilere doğal gaz satışına ilişkin sözleşmeler (Binde 9,48)"
-Tasarının 28/b maddesi ile 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı Tablonun "//. Kararlar ve mazbatalar"
başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrasına parantez içi hüküm eklenmek suretiyle, 4734 sayılı Kamu ihale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikâyet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet ya da yargı karan üzerine ihalenin iptal edilmesi halinde, bu ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi ret ve iade olunacağı, sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisi ret ve iade edilmeyeceği öngörülmektedir.
-Tasarının 28/c maddesi ile 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı Tablonun "IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar" başlıklı bölümünde yapılması öngörülen değişikliklerle;
- Mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu teşvik etmek üzere, vergi
beyannamelerine ilişkin kanuni süresinde düzeltme amacıyla verilen vergi beyannameleri damga
vergisinin konusu dışına çıkarılmaktadır
- Bankalar, yurtdışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumların fatura temliki, kredinin devri işlemlerine ilişkin olarak düzenlenen kâğıtların da damga vergisinden istisna edilmesi sağlanmaktadır.
- Finansman şirketlerinin düzenlemiş olduğu kredi sözleşmelerinin devrine ilişkin kâğıtların da istisna kapsamına alınması sağlanmaktadır.
- Damga vergisinden müstesna olan kira sözleşmelerinde yer alan kefalet şerhleri ve teminatlar da istisna kapsamına alınarak kefil imzası ve teminat içeren söz konusu kira sözleşmelerindeki damga vergisi yükü kaldırılmaktadır.
- Kira sertifikası işlemlerine konu varlıkları menkul ve gayrimenkul mallar ile maddi olmayan varlıklar olarak sınırlı bir şekilde belirten mevcut istisna hükmünde yapılan değişiklikle, farklı kira sertifikası türlerine göre düzenlenen kâğıtlar ve kira sertifikalan ödemeleri ile bunların teminatlarına ilişkin olarak düzenlenen her türlü kâğıtların damga vergisinden istisna edilmesi sağlanmaktadır.
- Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarına ilişkin olarak yatırım teşvik belgesi sahibi yatırımcılarla bu malların üreticileri ve tedarikçileri arasında düzenlenen kâğıtlar, münhasıran yatırım döneminde belge kapsamındaki yatırıma yönelik gayri maddi hakların kiralanması ve satın alınmasına ilişkin düzenlenen kâğıtlar, belge kapsamındaki sabit kıymet yatırımlarının imal ve inşasına yönelik olarak teşvik belgesi sahibi yatırımcılarla bu işi yapanlar arasında düzenlenen sözleşmeler, taahhütnameler, teminatlar ve bu mahiyetteki kâğıtlar ile söz konusu yatırımlara yönelik teşvik belgesi sahibi yatırımcılara verilecek danışmanlık ve teknik müşavirlik hizmetlerine ilişkin olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden istisna edilmektedir.
- Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlarla belirlenen yüksek ve orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin imalatına ilişkin olarak imalatçılarla tedarikçileri arasında düzenlenen kâğıtlara damga vergisi istisnası sağlanmaktadır.
- 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve aynı Kanunun ikincil mevzuatı gereğince düzenlenmesi ve verilmesi gereken taahhütnamelere damga vergisi istisnası getirilmektedir.
- 6493 sayılı Kanun kapsamında, ödeme hizmeti sağlayıcısı olarak tanımlanan 5411 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar, elektronik para kuruluşları ve ödeme kuruluşları ile ödeme hizmeti kullanıcıları arasında bir defaya mahsus ödeme işlemi için düzenlenen tek seferlik ödeme sözleşmelerine damga vergisi istisnası sağlanmaktadır.
- Binalarda ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik olarak yapılan işlemler
nedeniyle düzenlenen kâğıtlar ile imalat sanayinde faaliyet gösteren sanayi sicil belgesini haiz firmaların, kapasitelerinin ve verimliliklerinin artırılmasına, aynı zamanda eneği tasarrufu sağlanmasına yönelik olarak imalat faaliyetlerinde kullanılmak üzere yeni (kullanılmamış) makine ve teçhizat alımlarına yönelik düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden istisna edilmektedir.
- İhracatı teşvik etmek, ülkemizde üretilen ürünlerin yurtdışı pazarlara açılmasını sağlamak amacıyla, bedelsiz ihracata ve yurtdışı fuarlara katılıma ilişkin kâğıtlara damga vergisi istisnası sağlanmaktadır.
- Sağladığı istihdam potansiyeli ve döviz kazandırıcı özelliği dikkate alınmak suretiyle, ülkemiz tersaneleri tarafından gemi, yat ve gemi dışında suda yüzebilen ve tahsis edildiği gayeye uygun olarak kullanılan, her türlü araç ve yapının inşası, yenileme ve dönüşümü ile bakım ve onarımına ilişkin düzenlenen kâğıtlara damga vergisi istisnası getirilmektedir.
- Öz kaynak kullanımının teşvik edilmesi amacıyla, KOBİ'lere ve teknoloji geliştirme kapasitesine sahip girişim şirketlerine sermaye piyasası vasıtasıyla finansman sağlayan girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ve girişim sermayesi yatırım fonlarınca münhasıran girişim sermayesi yatırımları ile ilgili düzenlenen sözleşmelere ve bu sözleşmelere ilişkin düzenlenen diğer kâğıtlara damga vergisi istisnası sağlanmaktadır.
- Sermaye piyasası araçlarının kredili alımı, açığa satışı ve ödünç alma ve verme işlemleri ile ilgili olarak aracı kurumlar ile yatırımcılar arasında düzenlenecek sözleşmelere damga vergisi istisnası sağlanmaktadır.
- Ülkemizin uluslararası rekabet gücünü artırabilmek için, Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu kararlan çerçevesinde teşvik edilen, ileri teknolojiye sahip ve teknoloji transferi sağlayacak yurtdışında yerleşik şirketlerin satın alınması ile bu alımlara yönelik mali ve hukuki danışmanlık hizmeti alımına ilişkin düzenlenen kâğıtlara damga vergisi istisnası sağlanmaktadır.
HARÇLARLA İLGİLİ DEĞİŞİKLİKLER
-Torba kanun Tasarısının 30 uncu maddesi ile 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen cümle ile, birden fazla nüsha olarak düzenlenen muayyen bir bedeli ihtiva eden kâğıtlarla ilgili nispi harca tabi işlemlerden de sadece bir nüsha için harç tahsil edileceği hükme bağlanmaktadır.
- 492 sayılı Harçlar Kanununun 47 inci maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, noterde işleme konu edilmiş belli tutarı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kâğıtların değiştirilmesi halinde, değişikliğe ilişkin senet, mukavelename ve kâğıtlardaki yer alan değerin tamamı üzerinden değil artan miktar üzerinden aynı nispette harç alınması sağlanmaktadır.
-Halen finansal kiralama yoluyla konut edinimi ile sınırlı olarak harç istisnası uygulanmaktadır.
Tasarının 32 inci maddesi ile 492 sayılı Harçlar Kanununun 59/1 -p maddesinde yapılması öngörülen değişiklikle, finansal kiralama işlemlerinde kiralanan tüm taşınmazların, finansal kiralama süresi sonunda kiracıya devrinde tapu harcı istisnası sağlanmaktadır.
- 492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinde yapılması öngörülen değişikliklerle;
- Mevcut düzenlemeye göre anonim, limited ve eshamlı komandit şirketlerin kuruluş ve sermaye
artırımları harçtan istisna iken, yapılan düzenleme ile söz konusu şirketlerin pay devirleri de istisna kapsamına alınmaktadır.
- Kredi Garanti Fonunun, banka dışı kuruluşlardan (TÜBİTAK, KOSGEB, TTGV, kalkınma ajansları ve benzeri) temin edilecek kamusal destekler ve mali yardımlar için vereceği kefaletler nedeniyle yapılacak işlemlerin harçlardan istisna edilmesi sağlanmaktadır.
- Finansman şirketlerince kullandırılan kredilere ilişkin işlemler istisna kapsamına alınmaktadır.
- Sermaye piyasası mevzuatında kira sertifikası ihracına ilişkin olarak yapılan değişiklikler dikkate alınarak istisnanın kapsamı genişletilmektedir.
- Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarına ilişkin olarak yatırım teşvik belgesi sahibi yatırımcılarla bu malların üreticileri ve tedarikçileri arasında düzenlenen kâğıtlar;
münhasıran yatırım döneminde belge kapsamındaki yatırımlarla ilgili bir malın üretiminde ya da bir hizmetin sağlanmasında kullanılan patent, know-how gibi gayri maddi hakların kiralanması ve satın alınmasında düzenlenen kâğıtlar; belge kapsamındaki sabit kıymet yatırımlarının imal ve inşasına yönelik olarak teşvik belgesi sahibi yatırımcılarla bu işi yapanlar arasında düzenlenen sözleşmeler, taahhütnameler, teminatlar ve bu mahiyetteki kâğıtlar; söz konusu yatırımlara yönelik teşvik belgesi sahibi yatırımcılara verilecek danışmanlık ve teknik müşavirlik hizmetlerine ilişkin düzenlenen kâğıtlarla ilgili işlemler harçtan istisna edilmektedir.
BELEDİYE GELİRLERİ KANUNU İLE İLGİLİ DEĞİŞİKLİKLER
Torba kanun Tasarısının 41 ve 42 nci maddeleri ile 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yapılması düşünülen değişikliklerle;
Yatırım teşvik belgesi kapsamında inşa edilen binalardan bina inşaat harcı,
- Yatırım teşvik belgesi kapsamında inşa edilen yapı ve tesislerden imar mevzuatı gereğince belediyelerce alınması gereken harçların,
alınmaması sağlanmaktadır.
Bilgilerinizi rica ederiz.
Saygılarımızla,
ERTÜRK
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.
