YATLARDA CO 2 DIùINDAKø SABøT YANGIN SÖNDÜRME SøSTEMLERø DøZAYN, TEST VE ONAY
KILAVUZU
2014
Bu son sürüm tüm kural de÷iúikliklerini içerir. Revize edilmiú yerler, yanÕnda düúey çizgi ile gösterilir; tamamÕ revize edilmiú bölümde ise bölüm baúlÕ÷Õ çerçeve içine alÕnÕr. KuralÕn yayÕnlanmasÕndan sonra yapÕlan de÷iúiklikler kÕrmÕzÕ renkte yazÕlÕr.
"Genel Hükümler"in ilgili son sürümü geçerli olacaktÕr (Klaslama ve Sörveyler KurallarÕ’na bakÕnÕz).
øngilizce ve Türkçe kurallar arasÕnda bir fark olmasÕ durumunda, øngilizce kurallar geçerli kabul edilecektir. Bu yayÕn basÕlÕ ve elektronik pdf olarak mevcuttur.
Bu doküman indirildikten sonra KONTROLSÜZ hale gelir. Geçerli sürüm için www.turkloydu.org adresini ziyaret ediniz.
Tüm haklarÕ saklÕdÕr. TamamÕ veya herhangi bir bölümü, önceden Türk Loydu’ndan
yazÕlÕ izin alÕnmadan, herhangi bir biçimde veya herhangi bir yöntemle ço÷altÕlamaz,
da÷ÕtÕlamaz, yayÕnlanamaz veya aktarÕlamaz.
TÜRK LOYDU
Merkez Ofis Postane Mah. Tersaneler Cad. No:26 Tuzla 34944 øSTANBUL / TÜRKøYE Tel : (90-216) 581 37 00
Fax : (90-216) 581 38 00 E-mail : info@turkloydu.org http://www.turkloydu.org
Bölgesel Ofisler
Ankara Eskiúehir Yolu Mustafa Kemal Mah. 2159. Sokak No : 6/4 Çankaya - ANKARA / TÜRKøYE Tel : (90-312) 219 56 34
Fax : (90-312) 219 68 25 E-mail : ankara@turkloydu.org
øzmir Atatürk Cad. No :378 K.4 D.402 KavalalÕlar Apt. 35220 Alsancak - øZMøR / TÜRKøYE Tel : (90-232) 464 29 88
Fax : (90-232) 464 87 51 E-mail : izmir@turkloydu.org
Adana ÇÕnarlÕ Mah. Atatürk Cad. Aziz Naci øú Merkezi No:5 K.1 D.2 Seyhan - ADANA / TÜRKøYE Tel : (90- 322) 363 30 12
Fax : (90- 322) 363 30 19 E-mail : adana@turkloydu.org
Marmaris Atatürk Cad. 99 Sok. No:11 Kat:4 Daire 6 Marmaris - MUöLA / TÜRKøYE Tel : (90- 252) 412 46 55
Fax : (90- 252) 412 46 54 E-mail : marmaris@turkloydu.org
øçerik
KAPSAM ... 1/5
1. GENEL ... 1/5
2. SÖNDÜRÜCÜ GAZ MIKTARININ HESAPLANMASI ... 1/5
3. GAZ KONTEYNERLERø ... 2/5
4. DEPOLAMA ... 2/5 4.1 Merkezi sistemler
4.2 Modüler sistemler
5. BORULAR VE NOZULLAR ... 3/5
6. BOùALTIM DÜZENLERø VE ALARMLAR ... 3/5
7. KORUNAN MAHALLøN SIZDIRMAZLIöI ... 4/5
8. øKAZ LEVHALARI VE ÇALIùTIRMA TALøMATLARI ... 4/5
9. DOKÜMANLAR ... 4/5
10. TEKNEDE YAPILACAK TESTLER ... 5/5
11. BAKIM VE MUAYENE ... 5/5
CO
2DÕúÕndaki YangÕn Söndürme Sistemleri 1/5
TÜRK LOYDU - 2014 Kapsam
Bu kÕlavuzda, CO2 dÕúÕnda kullanÕlacak yangÕn söndürme sistemleri için dizayn, test ve onay gereklilikleri verilmiútir. Bu gereklilikler yatlarÕn makine dairelerindeki sabit yangÕn söndürme sistemlerine uygulanabilir. Gerekti÷inde TL, bu gerekliliklerin kapsamÕnÕ di÷er tekne tipleri için geniúletme ya da yatlar için farklÕ gereklilikler talep etme hakkÕna sahiptir.
1 Genel
1.1 CO2’den baúka söndürme gazlarÕ kullanÕlan sistemlerin fiziksel özellikleri ve sistem tasarÕmÕ, bu bölümdeki ilgili maddeler göz önüne alÕnarak TL tarafÕndan kabul edilen bir standarda göre (örne÷in TS ISO 14520-1) onaylanacaktÕr.
1.2 KullanÕmÕ sÕrasÕnda öngörülen konsantrasyonlarda; kansorejen, mutajenik, veya teratojenik etkileri olan veya çevre kirlili÷i yönünden kabul görmeyen söndürücü gazlar kullanÕlmayacaktÕr.
Kumandalar kullanÕlmaksÕzÕn, kalp hassasiyet düzeyi NOAEL’den (No Observed Adverse Effect Level – Herhangi bir olumsuz etkinin gözlemlenmedi÷i düzey) yüksek konsantrasyonlardaki gazlar yangÕn söndürmede kullanÕlmayacaktÕr.
Hiçbir durumda LOAEL (Lowest Observed Adverse Effect Level – En düúük olumsuz etkinin gözlemlendi÷i düzey) ve ALS (Approximate Lefhal Concentration – YaklaúÕk Ölümcül Konsantrasyon)’den daha yüksek konsantrasyonlardaki gazlarÕn yangÕn söndürmede kullanÕmÕna izin verilmez.
1.3 Halokarbon ajanlarÕ kullanÕlan sistemler, dizayn konsantrasyonunun %95’i en çok 10 sn. de boúalacak úekilde dizayn edilecektir. ønert gaz kullanÕlan sistemlerde, boúalma süresi, dizayn konsantrasyonunun %85’i için 120 sn. yi aúmayacaktÕr.
2 Söndürücü Gaz MiktarÕnÕn HesaplanmasÕ
2.1 Söndürücü gaz miktarÕ; sistemin tip onayÕ sertifikasÕnda belirtilen dizayn konsantrasyonu kullanÕlarak, öngörülen minimum ortam sÕcaklÕ÷Õnda, korunacak mahallin net hacmi esas alÕnarak hesaplanÕr.
2.2 Net hacim; sintine ve kaportadaki hacimler dahil olmak üzere, mahallin brüt hacminde serbest gazÕn girebildi÷i hacimdir. Korunan mahalde hacim iúgal eden cisimler, brüt hacimden çÕkarÕlmalÕdÕr.
Bunlar, aúa÷Õda belirtilenlerle sÕnÕrlÕ olmamak üzere, úu úekilde sÕralanabilir:
- øçten yanmalÕ makinlar,
- Diúli kutusu,
- Kazanlar,
- Eúanjörler,
- Tanklar ve tranklar,
- Egzost borularÕ, kazanlarÕ ve susturucularÕ.
2.3 Korunan bir mahalde yer alan hava úiúelerindeki serbest havanÕn hacmi, emniyet valfinden açÕk havaya boúaltma olmadÕkça, net hacme ilave edilir.
CO
2DÕúÕndaki YangÕn Söndürme Sistemleri 2/5
TÜRK LOYDU - 2014
2.4 Birden fazla mahallin korunmasÕ için gerekli merkezi gaz depolamalÕ sistemlerde, mevcut söndürücü gaz miktarÕnÕn, herhangi bir mahallin korunmasÕ için gerekli en büyük miktardan fazla alÕnmasÕna gerek yoktur.
3 Gaz Konteynerleri
3.1 Söndürücü gaz veya boúalÕm için itici gaz konteynerleri; malzeme konstrüksiyon, yapÕm ve test yönlerinden, TL’nun basÕnçlÕ kaplarla ilgili kurallarÕna uygun olmasÕ istenebilir. Bu durumda doldurma oranÕ, sistemin tip onayÕ dokümanlarÕnda belirtilen de÷erleri aúmayacaktÕr ve ayrÕca gemi personelinin, konteynerdeki gazÕn miktarÕnÕ güvenli olarak kontrol etmesini sa÷layÕcÕ önlemler alÕnacaktÕr.
4 Depolama
4.1 Merkezi sistemler
Merkezi sistemlerdeki gaz konteynerleri; tip onayÕ sertifikasÕnda aksi belirtilmedikçe, 55°C’a kadar depolama sÕcaklÕ÷Õna izin verilmesi hariç olmak üzere, CO2 depolama mahalleri ile ilgili isteklere uygun olan bir depolama mahalline yerleútirilecektir,
4.2 Modüler sistemler
4.2.1 Bu kurallar kapsamÕndaki tüm sistemler; gaz konteynerleri ile varsa itici gaz kaplarÕnÕn, TL tarafÕndan belirlenecek hususlarÕ sa÷lamak koúuluyla, korunan mahaller içinde depolanmasÕna izin verilen modüller sistemler olarak yapÕlabilir.
4.2.2 Gaz konteynerlerinin, elektrik devrelerinin ve sistemin boúalÕmÕ ile ilgili boru devrelerinin düzenlenmesi;
korunan mahaldeki yangÕn veya patlama nedeniyle herhangi bir güç tahrikli boúalÕm devresindeki hasarlanma durumunda, söndürücü gazÕn tüm mahalle üniform olarak da÷ÕlÕmÕ sa÷lanacak úekilde, mahal için hesaplanan söndürücü gazÕn 5/6’sÕnÕn boúaltÕlmasÕ mümkün olacak tarzda yapÕlacaktÕr.
Mahallin boyutlarÕ nedeniyle, en az 6 konteynerin yerleútirilmesinin olanaksÕz oldu÷u hallerde, TL’nin özel onayÕ gerekir.
4.2.3 Sistemin boúaltÕlmasÕ için korunan mahallin dÕúÕnda yer alan ve her an kullanÕma hazÕr olan iki ayrÕ güç kayna÷Õ sa÷lanacaktÕr.
Makina mahallerinde, bu güç kaynaklarÕndan biri korunan mahal içinde yer alabilir.
4.2.4 Konteynerlere ba÷lanan elektrik güç devreleri, arÕzalar ve güç kaybÕ yönlerinden izlenecektir. Bu amaçla görsel ve sesli alarmlar bulunacaktÕr.
4.2.5 Konteynerlere ba÷lanan pnömatik veya hidrolik güç devreleri yedekli olacaktÕr. Pnömatik ve hidrolik basÕnç kaynaklarÕ, basÕnç kaybÕ yönünden izlenecektir. Bu amaçla görsel ve sesli alarmlar bulunacaktÕr.
4.2.6 Korunan mahal içinde, sistemin boúalÕmÕ için esas olan elektrik devreleri ÕsÕya dirençli, örne÷in; mineral – izoleli kablo veya eúde÷eri, olacaktÕr. Hidrolik veya pnömatik olarak çalÕúmak üzere dizayn edilen ve sistemin boúalÕmÕ için esas olan borular çelik olacaktÕr.
4.2.7 Herhangi bir konteynere en çok 2 boúalÕm nozulu konulacaktÕr.
CO
2DÕúÕndaki YangÕn Söndürme Sistemleri 3/5
TÜRK LOYDU - 2014
4.2.8 Konteynerler, sÕzÕntÕ veya boúalÕm nedeniyle oluúan basÕnç düúümü yönünden izlenecektir. Bu amaçla korunan mahalde ve köprü üstünde görsel ve sesli alarmlar bulunacaktÕr.
4.2.9 Her konteynerde; yangÕn durumunda, konteyner içeri÷ini otomatik olarak korunan mahalle boúaltacak olan aúÕrÕ basÕnç boúaltÕm cihazÕ bulunacaktÕr.
5 Borular ve Nozullar
5.1 Boru devreleri, kaynak edilebilir çelik malzemelerden üretilecek ve sistemin çalÕúma basÕncÕna göre dizayn edilecektir.
5.2 Mümkün olan hallerde, boru birleúimleri kaynaklÕ yapÕlacaktÕr. Sökülebilir boru ba÷lantÕlarÕnda, flençli ba÷lantÕlar kullanÕlacaktÕr. Nominal iç çapÕ 50 mm. den küçük olan borularda diúli kaynak soketleri kullanÕlabilir.
5.4 Merkezi sistemlerde konteynerlerin bir manifolda ba÷lantÕsÕnda veya modüler sistemlerde bir rijid boúalÕm borusuna ba÷lantÕsÕnda esnek hortumlar kullanÕlabilir. Hortumlar, bu amaç için gerekli olandan daha uzun olmayacak ve öngörülen tesiste kullanÕm için tip onaylÕ olacaktÕr. Modüler sistemlerdeki hortumlar, aleve dirençli olacaktÕr.
5.5 Sadece sistemde kullanÕm için, onaylanmÕú olan nozullar monte edilebilir. NozullarÕn yerleúimi, engelleme durumu dikkate alÕnmak suretiyle, sistemin tip onay sertifikasÕnda belirtilen parametrelere uygun olacaktÕr. Geçiúler ve medivenler bölgesinde nozullar, insanlarÕn, boúalan gaz nedeniyle tehlikeye düúmesi önlenecek úekilde düzenlenecektir.
5.6 Boru sistemleri, yukarÕda 2.6’da belirtilen istekleri karúÕlayacak úekilde dizayn edilecektir.
6 BoúaltÕm Düzenleri ve Alarmlar
6.1 Sistem, sadece elle boúaltÕm için dizayn edilecektir. BoúaltÕm kumandalarÕ kilitli dolaplarda yer alacaktÕr (boúaltÕm istasyonu). DepolarÕn anahtarÕ boúaltÕm istasyonun hemen yanÕnda cam panelli kilitli bir muhafaza içinde bulunacaktÕr. AyrÕ ayrÕ boúaltÕm yapÕlan her bir mahal için ayrÕ kontrol istasyonlarÕ sa÷lanacaktÕr.
Boúaltma istasyonu, korunan mahallin giriúinin yanÕnda düzenlenecek ve ilgili bölümde yangÕn çÕkmasÕ durumunda dahi kolaylÕkla ulaúÕlabilecektir. Boúaltma istasyonunda, hizmet verdi÷i mahallin ismi belirtilecektir.
6.2 Merkezi sistemlerde, sistemin depolama mahallinden boúalÕmÕnÕ sa÷layan ilave düzenler bulunacaktÕr.
6.3 Korunan mahallin mekanik havalandÕrmasÕ, söndürücü gazÕn boúalÕmÕndan önce otomatik olarak durdurulacaktÕr.
6.4 Korunan mahalde görsel ve sesli alarmlar bulunacaktÕr. AyrÕca, mahallin her giriúinde görsel alarmlar bulunacaktÕr.
6.5 Alarmlar, boúaltÕm istasyonunun kapÕsÕnÕn açÕlmasÕ ile otomatik olarak harekete geçecektir. Dizayn konsantrasyonu NOAEL (1.2’ye bakÕnÕz)’in üzerinde olan tesislerde, alarmÕn mahalli terk etmek için gerekli bir süre boyunca (20 sn. den az olmamak üzere) sürmeden söndürücü gazÕn boúalÕmÕnÕ engelleyici önlemler alÕnacaktÕr.
6.6 Sesli alarm korna veya siren sesi olacak ve di÷er sesli alarmlardan belirgin úekilde ayrÕlabilecektir.
6.7 Elektrikli alarm sistemlerinin güç beslemesi, ana ve emercensi güç kaynaklarÕnda sa÷lanacaktÕr.
CO
2DÕúÕndaki YangÕn Söndürme Sistemleri 4/5
TÜRK LOYDU - 2014
6.8 Gaz tehlikeli bölgelerde, elektrikli alarm sistemlerinin kullanÕmÕ için KÕsÕm 9 Bölüm 10 Ek2 3.7 ve 3.8’in uygulanabilir maddelerine bakÕnÕz.
6.9 Pnömatik çalÕúan alarmlarÕn kullanÕldÕ÷Õ hallerde, basÕnçlÕ havanÕn devamlÕ olarak beslemesi, uygun düzenlemeler yapÕlarak garanti edilecektir.
7 Korunan Mahallin SÕzdÕrmazlÕ÷Õ
7.1 Korunan mahallin sÕzdÕrmazlÕ÷Õ cidarÕndaki tüm havalandÕrma açÕklÕklarÕnÕn ve di÷er açÕklÕklarÕn kapatma düzenleri sa÷lanacaktÕr
7.2 15 dakikalÕk minimum söndürücü madde tutma süresi sa÷lanacaktÕr.
7.3 Sistemin boúalÕmÕ, uygun basÕnç eúitleme düzenlerinin sa÷lanmasÕnÕ gerektirecek úekilde korunan mahalde önemli ölçüde aúÕrÕ veya düúük basÕnç oluúumuna neden olabilir.
7.4 Korunan mahalden oluúan sÕzÕntÕlara maruz kalabilecek olan kaçÕú yollarÕ, söndürücü gazÕn boúalÕmÕ sÕrasÕnda veya sonrasÕnda tehlike oluúturmamalÕdÕr. Bir yangÕn durumunda insanlarÕn bulunmasÕnÕ gerektiren kumanda istasyonlarÕ ve di÷er mahaller, buralarda HF ve HCl’nin 5 ppm’in altÕnda tutulmasÕnÕ sa÷layÕcÕ özellikte olmalÕdÕr. Di÷er ürünlerin konsantrasyonu, gerekli maruz kalma süresi içinde tehlikeli kabul edilen de÷erlerin altÕnda tutulmalÕdÕr.
8 økaz LevhalarÕ ve ÇalÕútÕrma TalimatlarÕ
8.1 Korunan mahallin her bir giriúinde ve mahallin içinde aúa÷Õdaki ikaz levhalarÕ yer alacaktÕr:
- “DøKKAT! Bu mahal, ... kullanÕlan sabit gazlÕ yangÕn söndürme sistemi ile korunmaktadÕr. Alarm harekete geçince içeriye girmeyiniz.”
- “DøKKAT! GazlÕ yangÕn söndürme sisteminin alarm sesi duyulunca derhal terk ediniz.”
8.2 BoúaltÕm istasyonlarÕna özel kullanma talimatlarÕ asÕlacaktÕr.
Sistemin tanÕmÕnÕ veren ayrÕntÕlÕ bir kullanma talimatÕ ile bakÕm talimatÕ gemiye verilecektir. El kitabÕnda, korunan mahallin net hacmini de÷iútirecek herhangi bir de÷iúimin, tesisin onayÕnÕ geçersiz kÕlaca÷Õ bildirilmelidir. Bu durumda gerekli resim ve hesap de÷iúimleri onay için TL’ye verilmelidir.
9 Dokümanlar
9.1 Tesisin üretilmesinden önce, aúa÷Õdaki dokümanlar onay için 3 kopya olarak TL’ye verilecektir:
- Mahaldeki makinalarÕ, vb. ni gösteren yerleúim resmi ile nozullarÕn, konteynerlerin, (sadece modüler sistemde) ve boúaltÕm devresinin yerleúimi,
- Brüt hacimden düúülen hacimlerin listesi,
- Mahallin net hacminin ve gerekli söndürücü gaz miktarÕnÕn hesabÕ,
- øsometrik resimler ve boúalÕm hesaplarÕ,
CO
2DÕúÕndaki YangÕn Söndürme Sistemleri 5/5
TÜRK LOYDU - 2014 - BoúalÕm úemasÕ,
- BoúaltÕm istasyonunun ve gemideki konumunun resmi,
- BoúaltÕm istasyonunda bulunacak boúalÕm talimatÕ,
- Depolama mahallinin resmi (sadece merkezi sistemde),
- Alarm sistemi úemasÕ,
- Parça listesi,
- Gemideki kullanÕm el kitabÕ.
10 Teknede YapÕlacak Testler
10.1 Varsa, kapama valfine kadar olan boru devresi, gaz konteynerinin izin verilen maksimum çalÕúma basÕncÕnÕn 1,5 katÕ ile hidrostatik teste tabi tutulur.
10.2 Kapama valfi veya konteyner valfi ile nozullar arasÕndaki boru devresi, boúalÕm hesaplarÕnda maksimum basÕncÕn 1,5 katÕ ile hidrostatik teste tabi tutulur.
10.3 Korunan mahallerin dÕúÕndaki mahallerden geçen borular, montajdan sonra 10 bar’da, e÷er yaúama mahallerinden geçiyorsa 50 bar’da sÕzdÕrmazlÕk testine tabi tutulur.
11 BakÕm ve Muayene
Mürettebat ya da TL Sörveyörlerince, belirli periyotlarda yapÕlmasÕ gereken bakÕm ve muayene iúlemleri için MSC.1/Circular.1432 kÕlavuz olarak kullanÕlabilir.
