11. SINIF TEMEL DÜZEY MATEMATİK (23 Mart- 3 Nisan)
BİLİNÇLİ TÜKETİCİ ARİTMETİĞİ
Örnek1:
Bir ailenin aylık geliri 2400 TL’dir. Bu aile gelirinin 1/6 sını mutfak masraflarına, 1/4 ünü kiraya ve kalan paranın da yarısını çocuklarının okul masraflarına harcadığına göre bu ailenin geriye kaç lirası
kalmıştır?
Çözüm:
2400×1/6 = 400 TL mutfak masrafı 2400×1/4 = 600 TL kira
400 + 600 = 1000 TL mutfak masrafı ve kira 2400 – 1000 = 1400 TL kaldı
1400÷2 = 700 TL çocukların okul masrafı 1400 – 700 = 700 TL geriye kalan para.
Örnek2:
Kiralık ev arayan bir kişinin beğendiği iki evden birincisinin aylık kirası 500 TL, aidatı 130 TL ve ikincisinin aylık kirası 600 TL, aidatı 100 TL’dir. 3 aylık kira ve aidatın tümünü peşin ödeyecek olan bu kişi ikinci evi seçerse yapacağı ödeme diğer evi seçmesi durumuna göre kaç lira fazla olur?
Çözüm:
Birinci ev için: 3×500 = 1500 TL üç aylık kira 3×130 = 390 TL üç aylık aidat 1500 + 390 = 1890 TL birinci evin 3 aylık masrafı İkinci ev için: 3×600 =1800 TL üç aylık kira
3×100 = 300 TL üç aylık aidat 1800 + 300 = 2100 TL ikinci evin 3 aylık masrafı 2100 – 1890 = 210 TL daha fazla öder.
Örnek3:
Sibel’in oturduğu evin aylık kirası her yıl sonunda %10 artmaktadır.
Sibel’in bu yıl artışla birlikte aylık kirası 726 TL olduğuna göre iki yıl önceki aylık kirası kaç liraydı?
Çözüm:
Sibel’in artıştan önceki kirası A lira olsun.
A liranın %10 unu bulalım.
A×10/100 = A/10 A + A/10 = 11A/10 11A/10 = 726
A = 726×10÷11= 660 TL
Bir yıl daha geriye gidersek 660 TL olmadan önce kira B lira olsun.
B liranın %10 unu bulalım.
B×10/100 = B/10 B + B/10 = 11B/10 11B/10 = 660
B = 660×10÷11 = 600 TL
İki yıl önceki kirası 600 TL olur.
Örnek4:
Zeynep, tanesi 3 TL olan ipin bir tanesinden 20 çift çorap örüyor.
Zeynep 60 çift çorap örüp tüm çorapların çiftini 2 liradan sattığında eve kaç lira katkı sağlar?
Çözüm:
20 çift çorap 1 tane ipten örülüyorsa
60 çift çorap 3 tane ipten örülür. (çorap sayısı 3 katına çıktığı için ip sayısı da 3 katına çıkar)
3 tane ip tanesi 3 TL’den 3×3 = 9 TL eder.
Tanesi 2 TL’den 60 çift çorap 60×2 = 120 TL’ye satılır.
120 – 9 = 111 TL katkı sağlar.
Örnek5:
Bir kişinin maaşına yapılacak zam için iki farklı seçenek sunulmuştur.
1. Seçenek maaşın %10 u, 2.seçenek ise 200 lira zam şeklindedir. Bu kişi 1.seçeneği seçtiği zaman daha karlı olacağına göre maaşı
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
1200 – 1500 – 1700 – 1900 – 2100
Çözüm:
Her seçeneğin %10 unu bulalım. Hangi seçeneğin %10 u 200 TL’den fazla ise cevap odur.
1200×10/100=120 TL 1500×10/100=150 TL
1700×10/100=170 TL 1900×10/100=190 TL 2100×10/100=210 TL Cevap 2100 TL.
Örnek6:
Bir aile 4000 liraya salon takımı, 1000 liraya televizyon, 3000 liraya yemek odası takımı alarak toplam fiyatın 3/5’ini peşn ödüyor. Geri kalanını 16 ay eşit taksitle ödeyeceklerine göre aylık taksit kaç liradır?
Çözüm:
4000+1000+3000=8000 TL toplam fiyat 8000×3/5=4800 TL peşin ödendi.
8000-4800=3200 TL taksit 3200÷16=200 TL aylık taksit
Örnek7:
Bir oto galerisi bir ay içinde %2 komisyonla fiyatı 15.000 TL, 20.000 TL ve 25.000 TL olan arabaların her birinden 5’er adet satmıştır. Bu galerinin bir aylık gideri 5.000 TL olduğuna göre galerinin aylık karı kaç liradır?
Çözüm:
15.000×2/100=300 TL
300×5=1500 TL (5 adet satıldığı için 5 ile çarptık.) 20.000×2/100=400 TL
400×5=2000 TL
25.000×2/100=500 TL
500×5=2500 TL
1500+2000+2500=5500 TL kazanç 5500-5000=500 TL aylık kar.
Örnek8:
Bir usta, bir kalfa ve bir çırağın çalıştığı bir iş yerinde ustanın günlük ücreti kalfanın günlük ücretinin 3 katı, çırağın günlük ücretinin 5 katıdır. Bu iş yeri sahibi bir günde çalışanlarına 230 TL ödediğine göre çırağa günlük kaç lira ödeme yapmıştır?
Çözüm:
Ustanın günlük ücretine 15x TL dersek ( 3’ün ve 5’in katı olması için) Kalfa:5x TL
Çırak:3x TL 15x+5x+3x=230 23x=230
x=10 olur.
Çırak=3x=3×10=30 TL öder.
Örnek9:
Bir terzi kumaşların metresini 30 TL, makaraların tanesini 2 TL ve kumaş lastiklerinin metresini 50 kuruştan satın almaktadır. Terzi 2,5 metre kumaş, 3 makara ve 2 metre kumaş lastiği kullanarak bir elbise dikiyor. Elbiseyi 90 TL’ye satan terzi kaç lira kar etmiştir?
Çözüm:
30×2,5=75 TL kumaş 2×3=6 TL makara
0,5×2=1 TL kumaş lastiği (50 kuruş=0,5 TL) 75+6+1=82 TL elbisenin maliyeti
90-82=8 TL kar.
Örnek10:
Bir ev hanımı kilogramı 6 TL olan fasülye, 3 TL olan havuç ve litresi 8 TL olan sirkeyi karıştırarak turşu yapacak ve tanesini 1 TL’den aldığı kavanozlara doldurup satacaktır. 2 kg fasülye, 4 kg havuç ve 1 litre sirkeyi karıştırıp 8 kavanoz turşu yapan bu ev hanımı yaptığı tüm turşuların kavanozunu 20 TL’den sattığına göre ev bütçesine kaç lira katkı sağlamış olur?
Çözüm:
6×2=12 TL fasülye 4×3=12 TL havuç 1×8=8 TL sirke 1×8=8 TL kavanoz
12+12+8+8=40 TL maliyet 8×20=160 TL’ye sattı.
160-40=120 TL kar.
Örnek11:
Bahçesinde kayısı ağaçları olan Süleyman Bey bahçenin sürülmesi için 500 TL, ilaçlama için 600 TL, sulama için 300 TL, gübreleme için 1000 TL ve kayısıların toplanması için işçilere 1200 TL
ödemiştir. Süleyman Bey bahçesinden toplattığı 5 ton kayısının tamamını kilogramı3,5 TL’den sattığına göre kaç lira kar etmiştir?
Çözüm:
500+600+300+1000+1200=3600 TL masraf 5 ton= 5000 kg
5000×3,5=17.500 TL’ye sattı.
17.500-3600=13.900 TL kar eder.
Örnek12:
Bir aile ayda 35 TL su, 120 TL elektrik ve 80 TL telefon faturası ödüyor. Faturalara ödenen miktar ailenin aylık gelirinin 1/6’sı olduğuna göre ailenin aylık geliri kaç liradır?
