TBS Darbe Gerilimlerinden ve Y ld r mdan Korunma Sistemleri. Güvenli tesisatlar için kapsaml planlama destek hizmetleri ile

(1)

TBS

Darbe Gerilimlerinden ve Y›ld›r›mdan Korunma Sistemleri

TBS Darbe Gerilimlerinden ve Y›ld›r›mdan Korunma Sistemleri 2008

Güvenli tesisatlar için

kapsaml› planlama destek hizmetleri ile

(2)

Sistemler Kalite

OBO, profesyonellerin neye ihtiyaç duydu¤unu bilir:

Elektrik tesisatı ile ilgili tüm alanlarda mükemmel çözümler sunar. Hızlı, karmaflık olmayan montajlar için kullanıcı dostu, uygulanması kolay ürünler. Bunu sa¤lamak için, çok kapsamlı, genifl bir e¤itim programı ve yetkin OBO Ça¤rı Merkezi aracılı¤ıyla, uygulama alanında destek ve sorunlara çözüm önerileri. OBO, müflterilerin direk hatla eriflebilece¤i bir marka.

OBO. Profesyonellerin tercihi.

Ak›m iletmek, veriyi aktarmak, enerjiyi kontrol etmek.

30.000 farkl› ürün çeﬂidiyle OBO, elektrik tesisat›

alan›nda, profesyonel bir data a¤› ve elektronik alt yap›

için kullan›c› dostu ve uygulamas› kolay komple çözüm- ler sunmaktad›r. Ve OBO’nun yüksek ka liteli ürünle rini kullananlar bir fleyi çok iyi bilirler: Bir ürün di¤erine uyum- ludur. Bir tarafta çok çeflitlilik, di¤er tarafta karfl›l›kl›

ba¤lant›lar› hesaba katarak çok boyutlu düﬂünce.

Bunlar, sistemler kuran, sistemler üreten bizim gibi bir üretici için gündelik, ola¤an kavramlar.

䊳 Tüm elektrik tesisat› alanlar›na yönelik eksiksiz, komple bir program

䊳 Yedi farkl› ürün kategorisi alt›nda 30.000’in üzerinde ürün

䊳 Sürekli ürün yenileﬂtirme ve geliﬂtirme

䊳 Kendi tasar›m›m›z ve kendi üretimimiz

Profesyoneller kaliteye ihtiyaç duyarlar. OBO markas›, aﬂa¤›da gösterilen konularda da bütün ürünleriyle ve hiz- metleriyle emrinizdedir:

䊳 DIN EN ISO 9001:2000’e uygun kalite güvence ser- tifikaland›rmas›

䊳 Test edilmiﬂ ve onaylanm›ﬂ malzeme ve üretim kalitesi

䊳 Say›s›z ulusal ve uluslararas› kalite belgesi ve test verileri: GS ve VDE iﬂatretleri, UL onaylar›

䊳 Ulusal ve uluslaras› standart kuruluﬂlar›yla faal iﬂbirli¤i

䊳 Ambalaj ve sevkiyat alanlar›nda mükemmel lojistik çözümler

䊳 Bu katalogtaki tüm ürünler CE standartlar›na uygun- dur. Bu husus, ilgili ürün sisteminin ayr›lmaz parçalar›

olan vida ve somun gibi standart parçalar için de aynen geçerlidir.

(3)

OBO BETTERMANN, 50’den fazla ülkede distribütör firmalar, bölgesel ﬂubeler ve temsilcilikler arac›l›¤›yla faaliyet göstermektedir. Tüm destek birimleri, OBO’nun müﬂterilerine daha yak›n olabilmesi ve daha iyi hizmet götürebilmesi için çaba harcamaktad›r:

OBO’nun uzman çal›flanlar›, öneri ve uygulamalar›yla her zaman yan›n›zdad›r: Duruma özel sorun çözümleri, uygulama öneriler ve OBO e¤itim merkezlerindeki ve flu - bele rdeki seminer çal›flmalar› için.

Telefon ile sipariﬂ al›m›

216 429 46 50

Faks ile sipariﬂ al›m›

216 429 46 64

E-Posta ile sipariﬂ al›m›

info@obo.com.tr

Internet

www.obo.com.tr

OBO Bettermann Ltd. Sti.

Merkez Mahallesi, Ayazma Mevkii Havacilar Caddesi No: 31/ 1

34010 Alemdag / Ümraniye / Istanbul

Yak›n›n›zday›z Destek & Hizmet

Darbe gerilimlerine ve yıldırımlara karﬂı yetkin bir koruma, oldukça “hassas” bir konudur. Bu katalog ile size bu karmaﬂık konu hakkında detaylı bilgiler vermek, darbe gerilimlerinden ve yıldırımlardan güvenli korunma için kılavuzluk etmek istiyoruz. Size do¤rudan uygulamaya dayanan tipik örnekler ve en önemli teorik bilgileri sunmak istiyoruz. Di¤er taraftan sizi davet ediyoruz: Gelin, bu konuyla ilgili çok kapsamlı seminerlerimize katılın ve size sundu¤umuz bu hizmetlerden faydalanın. Güncel seminer aktivitelerimizle ilgili takvim bilgilerini OBO Ça¤rı Hattı ve www.obo.de Internet adresinden edine- bilirsiniz.

OBO TBS Ekibi

1 TBS Avusturya 01/6 16 75 70

‹sviçre 041/6 29 77 00 Dünya çap›nda www.obo.com.tr

(4)

OBO Darbe Gerilimlerinden ve Y›ld›r›mdan Korunma Sistemlerine Genel Bak›ﬂ

OBO Bettermann, 80 y›l› aﬂk›n bir süredir y›ld›r›mlara karﬂ›

etkin koruma sa¤layan yap› parçalar› üretmektedir.

Bafllang›çta belli tesisat malzemelerinden ibaret olan ürün- ler, y›llar geçtikte standarda uygun y›ld›r›mdan korunma parçalar›ndan oluflan komple bir ürün program› haline geldi. Elektri¤in konutla rda, bür olarda ve tic ari iflletmelerde yayg›n bir flekilde kullan›lmaya baflla nmas›yla birlikte dahili y›ld›r›mdan korunma sistemlerine olan talep de artm›flt›r.

OBO h›zl› tepki verir: Daha 70’li y›llar›n sonu itiba riyle elektrikli cihazlar›n emniyet alt›na al›nmas›n› sa¤layan Aﬂ›r›

Gerilim Koruma Sistemleri, ürün program› nda boy göster- meye bafllam›flt›r. OBO, günümüzde afla¤›da s›ralanan alanlar için komple ürün program lar› sunmaktad›r:

Aﬂ›r› Gerilim Koruma Sistemleri Potansiyel Dengeleme Sistemleri Y›ld›r›mdan Korunma Sistemleri Topraklama Sistemleri

4

2

2 3

3

1

1 1

1

1 1 2 3 4

1

(5)

Bilgiler

Aﬂ›r› gerilimden korunman›n ABC’si 248

Standartlar ve Yönetmelikler 250

Onay ‹ﬂaretleri, Piktogramlar, Malzemeler 252

Alfabetik, Nümerik ‹ndeks ve Tip ‹ndeksi 258

‹ndirimli Gruplar 278

Sat›ﬂ ve Teslimat Koﬂullar› 279

Temel Bilgiler

Y›ld›r›mdan ve Aﬂ›r› Gerilimden Korunma Sistemleri 4

Enerji Tekni¤i için Aﬂ›r› Gerilim Korumas›

Temel Bilgiler 16

Seçme K›lavuzu 20

Ürünler 26

Telekomünikasyon Tekni¤i için Aﬂ›r› Gerilim Korumas›, Veri Tekni¤i, MSR Tekni¤i, TV, Video, Uydu ve Radyo

Temel Bilgiler 102

Seçme K›lavuzu ve Arabirimler 108

Ürünler 116

Koruma ve K›v›lc›m Aral›klar›

Temel Bilgiler 140

Ürünler 142

Ölçüm ve Kontrol Sistemleri

Ürünler 148

Temel Bilgiler

Bina D›ﬂ› Y›ld›r›mdan Korunma 152

Potansiyel Dengeleme Sistemleri

Temel Bilgiler 164

Ürünler 166

Y›ld›r›ml›k ve Deﬂarj Düzene¤i Sistemleri

Temel Bilgiler 178

Ürünler 186

Topraklama Sistemleri

Temel Bilgiler 228

Ürünler 230

‹çindekiler

4 1

(6)

Küçük bir sebep, büyük bir etki:

Aﬂ›r› gerilim nedeniyle meydana gelen hasarlar.

Aﬂ›r› gerilim nedeniyle meydana ge - len hasarlar›n gündelik yaﬂan t›m›z aç›s›ndan ne gibi sonuçlar› vard›r?

Birincil olarak gözlemlenen durum, elektrikli cihazlar›n hasar görmesidir.

Özel yaflant›m›zda, böyle bir hasara u¤rama olas›l›¤› bulunan bafll›ca cihazlar flunlard›r:

䊳 Televizyon/Video cihaz›

䊳 Telefon tesisat›

䊳 Bilgisayar, müzik sistemi

䊳 Mutfak aletleri

䊳 Güvenlik Alarm Sistemleri

䊳 Yang›n Alarm Sistemleri

Bu cihazlar›n devre d›ﬂ› kalmas›, genelde yüksek maliyetlere neden olmaktad›r.

Peki aﬂa¤›da s›ralanan cihazlar devre

d›ﬂ› kald›¤›nda/dolayl› hasarlar meydana geldi¤inde ne olacak:

䊳 Bilgisayar (Veri kayb›)

䊳 Kalorifer/s›cak su tesisat›

䊳 Asansör, garaj kap›s› ve panjur motoru

䊳 Yang›n / h›rs›zl›k alarm sisteminin devreye girmesi veya tahrip olmas›

(Yanl›ﬂ alarm›n neden oldu¤u maliy- et)?

Özellikle büro binalar›nda belki de »ya - ﬂamsal öneme« sahip bir konu, çünkü:

䊳 Firman›zdaki ifller, Bir firmadaki ifller, ana bilgisayar veya sunucu olmadan sorunsuz bir flekilde yürütülmeye devam edilebilir mi?

䊳 Tüm önemli veriler zaman›nda yedeklendi mi?

Gittikçe büyüyen hasar miktarlar›

Sigorta firmalar›n›n güncel istatistikleri- ne ve tahminlerine göre: Ele ktronik

“yard›mc›lara” olan ba¤›ml›l›¤›n gittik - çe art›ﬂ gösterm esi nedeniyle, dolayl›

hasarlar ve devre d›fl› kalman›n neden oldu¤u maliyetler hariç olmak üzere afl›r› gerilime ba¤l› olarak meydana gelen hasar oldukça ciddi boyutlara ulaflm›fl durumdad›r. Bu nedenle, herhangi bir hasar durumunda sigorta görevlilerinin gittikçe artan bir flekilde afl›r› gerilime karfl› bir koruma tertibat›n›n bulunup bulunmad›¤›n› kontrol etmeleri ve hatta bunlar›n bulunmas›n›

flart koflmalar› pek flafl›rt›c› de¤ildir.

Koruyucu önlemlere iliﬂkin bilgiler örn.

2010 say›l› VDS yönetmeli¤inden edi- nilebilir.

‹fl veya özel yaflant› m›zda gittikçe artan ölçüde elektrikli ve elektronik cihazlara ba¤ ›ml› hale geldi ¤imiz bir gerçek. ‹fly erlerini veya hastane, itfai- ye gibi kamu hizm eti veren kurumlar›

saran veri a¤lar›, çoktan olmazsa olmaz hale gelen eflza manl› veri de¤ifl-tokuflu için adeta hayat veren damarlar gibidir. Has sas veri lerin söz konusu oldu¤u bankac›l›k veya med -

ya alan›nda faal iyet gösteren kuru - lufllarda ise veri aktar›m yo llar›n›n güvenli bir flekilde ifllemesi büyük önem tafl›maktad›r.

Bu sistem ler için söz konusu tehditler sadece do¤rudan y›ld›r›m darbeleri ile s›n›rl› de¤ildir. Günümüzdeki elek - tronik destek sist emleri de git tikçe artan bir ﬂekilde, uzaktal arda mey - dana gelen y›ld›r›m deﬂarjlar›ndan ve

flebekedeki açma-kapama ifllem - lerinden kaynaklanan afl›r› gerilimler nedeniyle önemli ölçüde hasarlar görmektedir. Yine f›rt›nal› haval arda da çok büyük miktarlarda enerji aç›¤a ç›kmaktad›r. Ani gerilim yüksel- meleri, bir bina içersin deki elektrik ile- ten her türlü ba¤lant›ya etki edebi - lmekte ve oldukça büyük zararlara neden olabilmektedir.

Tarihi Worpswede belediye binasına yıldırım düs¸mesi olayı.

Meydana gelen zarar: Takr. 1,7 Mil. €.

Dog˘rudan yıldırım düs¸mesi sonucu bir konutta meydana gelen yangın

(7)

5 TBS Gerçek bir olaya temel alan bir hesap örne¤i:

May›s 2004: Bir f›rt›nada, bir deponun çat› bölümüne isabet eden bir y›ld›r›m düflmesi s›ras›nda 167 ayr› y›ld›r›m deflarj› kaydedilmifltir. Oldukça yak›n bir çevrede (1 km) bir büro binas› bulunmaktad›r. Y›ld ›r›m ak›mlar›, veri hatlar›n›n ve ak› m besleme hatlar›n›n sa¤lad›¤› ba¤lant› arac›l›¤›yla büro bin as›na ulaflm›flt›r.

Bilanço:

25 adet PC tahrip olmufltur 12500,- € 1 sunucu k›smen tahrip olmufltur 8.000,- € Telefon tesisat› (Onar›m) 1400,- € 4 adet telefon/faks cihaz› 600,- € Verileri tekrar oluflturma maliyeti 4000,- €

Hasar ara toplam› 26.500,- €

2 gün boyunca telefon arac›l›¤›yla

ulaﬂ›lamamak ?? €

Üretimin 2 gün boyunca durmas› ?? €

5 y›ll›k garantiye sahip bir

OBO aﬂ›r› gerilimden korunma konseptinin yaklaﬂ›k maaliyeti 5000,- €

Fırtına %0,8

Aﬂırı gerilim nedeniyle hasar görmüﬂ bir PC devre kartı Di¤er %26,8

‹hmalkarlık %22,7

Su %5,2 Yangın %4,9 Hırsızlık %7

Aﬂ›r› gerilimler %31,7

Elektronik ekipmanlar›n sigortalanmas› konusunda faaliyet gösteren bir sigorta ﬂirketinin kay›tlar›na geçmiﬂ, hasar meydana gelen olaylar

Hasar meydana gelmiﬂ takr. 9000 olay›n analizi:

(8)

Aﬂ›r› gerilim nas›l oluﬂur?

Darbe gerilimleri: Alçak geril im flebe- k elerindeki en büyük pikler, y›ld›r›m deflarjlar› nedeniyle meydana gel- mektedir. Bina d›fl› y›ld›r›mdan korunma sistemine veya alçak gerilim hava h att›na do¤rudan isa bet eden bir y›ld› r›m darbe sindeki y›ld ›r›m afl›r›

geriliminin enerji içeri¤i çok yüksektir ve bir bina içi y›ld›r ›mdan ve aﬂ›r›

geriliminden korunma sistemi bulun - mamas› halinde ba¤l› bulunan tüke- ticilerin genel olarak komple devre d›ﬂ› kalmas›na ve izol asyonun hasar görmesine neden olmaktad›r. Di¤er

taraftan, bin a tesisat›nda, en erji veya veri kab lolar›n›n besle me hatlar› nda oluflan ger ilim pikleri, no minal iflletme gerilimin in bir kaç kat›na kadar ulaflabilmektedir. Di¤er taraftan, y›ld›r›m deflarjlar› kadar gerilim piklerine neden olmasa da, y›ld›r›m defl-

Bina d›fl› y›ld›r›mdan korunma tertibat›na veya y›ld›r›m ak›m›n› tafl›ma kabiliyetine sahip olacak flekilde toprak - lanm›fl olan çat› üstü donan›mlara (örn. çat› anteni) do¤rudan bir y›ld›r›m düfltü¤ünde, y›ld›r›m enerjisi güvenli olarak toprak potansiyeline iletilmektedir. Ancak yaln›zca y›ld›r›mdan korunma tertibat› ile iflin üstesinden henüz gelinmifl de¤ildir: Topraklama tertibat›n›n empedans›

nedeniyle binan›n tüm topraklama sistemi yüksek bir potansiyel art›fl› ile karfl› karfl›yad›r. Bu potans iyel art›fl›n›n etkis iyle, y›ld›r›m ak›mlar› binan›n topraklama tesisat›na ve ak›m besleme hatla r› ve veri hat lar› üze rinden bitiflik topraklama tesisat lar›na (Kom flu bina lar, alç ak ge rilim tra nsfo rmatörleri) da¤›lm aktad›r.

Tehdit eden de¤er: 200 kA’e kadar (10/350) Bir binaya do¤rudan y›ld›r›m düﬂmesi

Bir alçak gerilim hava hatt›na veya veri ha tt›na do¤rundan bir y›ld›r›m düﬂtü¤ünde, kuplaj nedeniyle yük- sek y›ld›r›m ak›mlar›n›n bitiﬂikteki bir binaya akmas› müm- kündür. Özellikle alçak gerilim hava hatt›n›n sonunda

bulunan bina lardaki elektrik sistemlerinin aﬂ›r› geri lime maruz kalma tehlikesi çok yüks ektir.

Tehdit eden de¤er: 100 kA’e kadar (10/350) Bir alçak gerilim hava hatt›na do¤rudan y›ld›r›m düﬂmesi

(9)

7 TBS arjlar›ndan çok daha s›k oluﬂan

anahtarlama gerilimleri de sistemin an›ndan devreden ç›kmas›na neden olabilmektedir. Genel itiba riyle ana - htarlama afl›r› gerilimleri, iflletme gerili minin iki-üç kat›na ulafla bilirken, y›ld ›r›m afl›r› gerilimleri anma gerili-

min 20 kat›na kadar ulaflabil mekte ve yüksek miktarda enerjiyi tafl›yabilmektedir. Düflük seviyedeki darbe gerilimleri, ilgili cihaz›n elektronik parçalar›n› y›pratmakte ve zaman geçtikçe cihaz›n hasar görmesine neden olmaktad›r; bu nedenle ekip-

manlar›n devre d›fl› kalmas›, genelli- kle gecikmeli olarak zaman içersin- de söz konusu olmaktad›r. Tam ola - rak nedenine veya y›ld›r›m deflarj›n›n isabet etti¤i yere ba¤l› olarak çeflitli koruyucu önlemlere ihtiyaç duyu - lmaktad›r:

2 km’ye kadar

Halihaz›rda y›ld›r›mdan ve afl›r› gerilimden korunma terti- batlar› kurulu olsa bile: Yak›n bir yere y›ld›r›m düfltü¤ünde, kablo sistemlerinde yüksek gerilim piklerine neden olan yüksek manyetik alanlar oluflabilmektedir.

Y›ld›r›m›n düﬂtü¤ü noktan›n çevresindeki 2 km’lik yar›çap içinde, indüktif veya galvanik kuplaj nedeniyle hasarlar›n oluﬂmas› mümkündür.

Tehdit eden de¤er: Birkaç kA (8/20) Yak›n veya uzak bir yere y›ld›r›m düflmesi nedeniyle oluflan yüksek ak›mlar›n ba¤lafl›mlar›

Anahtarlama gerilimleri, açma ve kapama iﬂlemleri, indüktif ve kapazitif yüklerin anahtarlanmas› ve k›sa devre ak›mlar›n›n ke silmesi nedeniyle oluﬂ maktad›r. Özel - likle üretim maki nelerinin, ayd›nlatma sistem lerinin veya

transform atörlerin kapat›lmas›, dolayl› olarak bu sistem- lerle ba¤lant›l› elektrikli cihazlar›n hasar görmesine neden olabilir.

Tehdit eden de¤er: Birkaç kA (8/20) Alçak gerilim sistemlerinde anahtarlama gerilimleri

(10)

Y›ld›r›mdan korunma bölgeleri sayesinde aﬂ›r› gerilimi kade- meli olarak düﬂürme

Uluslararas› IEC 62305-4 (VDE 0185-305 Bölüm 4) standard›nda tan›mlanan Y›ld›r›mdan Korunma Bölgesi Konsepti, bu konudaki en akla yatk›n ve etkili konsept olarak öne ç›kmaktad›r. Bu konseptin ana fikri, afl›r› gerilimin, uç cihazlara ulafl- madan ve bunlara zarar vermeden önce kademe kademe olarak tehlike oluflturmayacak bir seviyeye indir- genmesine dayanmaktad›r. Bu amaç do¤rultusunda, bir binan›n tüm enerji a¤› y›ld›r›mdan korunma bölgelerine (LPZ = Lightning Pro tec - tion Zone) ayr›lmaktad›r. Bölgeler ars›ndaki her bir geçifl noktas›na,

potan siyel deng elemesi için, ihtiyaç duyulan talep s›n›f›na uygun olarak kademelendirilmiﬂ bir y›ld›r›m ak›m›

durdurucusu düzene¤i kurulmak- tad›r.

Birçok avantaja sahip bir kon- sept

Bu konseptin en ön emli avantajlar›:

䊳 Yo¤un enerji içeren ve tehlikeli y›ld›r›m ak›mlar›n›n do¤rudan iletim hatlar›n›n bina girifl nokta - lar›nda deflarj edilmesi sayesinde di¤er iletim hatlar›na olan ba¤la - fl›mlar›n minimize ba¤lafl›m.

䊳 Manyetik alanlar nedeniyle mey - da na gelebilecek parazietleri önleme.

䊳 Yeni, tadilat yap›lan ve restore edilen yap›lar için ekonomik olarak ve iyi birﬂekilde planlanabilir, özel bir koruma konsepti.

LPZ 0A

LPZ 0B

LPZ 1

LPZ 2

LPZ 3

(11)

9 TBS OBO aﬂ›r› gerilimden korunma

cihazlar›, DIN EN 61643-11 standard›na uygun olarak Tip 1, Tip 2 ve Tip 3 (önceden B, C ve D) olmak üzere üç farkl› tip s›n›f›na ayr›lm›ﬂt›r.

Söz konusu bu stand artlarda, anma gerilimleri 100 0 V’a kadar ve anm a frekanslar› 50 ile 6 0 Hz aras›nda olan alternatif ak›m ﬂebekelerinde

kullan›lan afl›r› gerilimden korunma deflarj düzeneklerinee yönelik yap› - sal direktifler, talepler ve testler belir - len mifltir. Bu tarz bir s›n›fland›r ma, kullan›m yeri, koruma seviyesi ve ak›m dayan›m› gibi unsurlar temel al› na rak de¤iflik ihtiyaçlara göre deflarj düzene¤i seçilmesine olanak tan›maktad›r. Geçerli IEC, EN ve

VDE kontrol standartlar›yla ba¤lant›l›

olarak cihazlar›n s›n›fland›rmas› ile ilgili genel bilgileri bu sayfada yer alan tabloda bulabilirsiniz. Bu tabloda ayn› zamanda enerji besleme a¤lar›na hangi fonksiyona sahip hangi OBO aﬂ›r› gerilimden koruma cihaz›n›n kurulmas› gerekti¤i belirtil- mektedir.

LPZ 0 A

Binan›n d›ﬂ›ndaki korumas›z alan. Do¤rudan y›ld›r›m etkisi alt›nda,

elektromanyetik parazit darbelerine, LEMP’e karﬂ› herhangi bir ekranlama bulunmaz (Lightning Electromagnetic Pulse).

LPZ 0 B Bina d›ﬂ› y›ld›r›mdan korunma tertibat› taraf›ndan korunan alan.

LEMP’e karﬂ› herhangi bir ekranlama yoktur.

Bölgeler aras› geçiﬂ LPZ 0 B ^䊳LPZ 1

Do¤rudan veya yak›n bir yere y›ld›r›m düﬂmesi durumunda, VDE 0185-305-3 standard›na uygun y›ld›r›mdan korunma potansiyel dengelemesi için koruma tertibat›.

䊳 Cihazlar: Tip 1 (Class I, Talep s›n›f› B), ör n. MC 50-B VDE

䊳 ‹lgili standarda göre maks. koruma seviyesi: 4 KV

䊳 Ör n. ana da¤›t›m ﬂebekesine/bina giriﬂine kurulum

䊳 Sayfa 27’dan itibaren

LPZ 1 Bina içi alan.

Düﬂük düzeyde k›smi y›ld›r›m enerjileri mümkündür.

Bölgeler aras› geçiﬂ LPZ 1 ^䊳LPZ 2

Uzakta meydana gelen y›ld›r›m darbelerinden veya anahtarlama ifllemlerinden kayn ak- lanan ve besleme flebekesi üzerinden aktar›lan afl›r› gerilimlerde, DIN VDE 0100-443 standard›na uygun afl›r› gerilimden korunmak için koruma tesisat›.

䊳 Cihazlar: Tip 2 (Class II, Talep s›n›f› C), ör n. V 20-C

䊳 ‹lgili standarda göre maks. koruma seviyesi: 2,5 KV

䊳 Ör n. elektrik da¤›t›m ﬂebekesine, alt da¤›t›m ﬂebekesine kurulum

䊳 Sayfa 62’dan itibaren

LPZ 2 Bina içi alan.

Düﬂük aﬂ›r› gerilimler mümkündür.

Bölgeler aras› geçiﬂ LPZ 2 ^䊳LPZ 3

Elektrik prizlerine tak›l› veya flebekeye ba¤l› olarak çal›flan yeri de¤ifltirilebilen tüketici cihazlar›n afl›r› gerilime karfl› korunmas›na uygun koruma tertibat›

䊳 Cihazlar: Tip 3 (Class III, Talep s›n›f› D), örn. FineController FC-D

䊳 ‹lgili standarda göre maks. koruma seviyesi: 1,5 KV

䊳 Ör n. uç cihaza montaj

䊳 Sayfa 80

LPZ 3 Bina içi alanlar (bir tüketicinin metal d›ﬂ gövdesi

de olabilir). LEMP veya aﬂ›r› gerilim nedeniyle parazit impulslar› mevcut de¤ildir.

(12)

OB

OSEMINARE

Y›ld›r›mdan ve aﬂ›r› gerilimden korunma cihazlar› için yaz›l›m destekli planlama ve seçim k›lavuzu.

Komple aﬂ›r› gerilim ve elektromanyetik uyumluluk (EMU) konseptleri- ni planlamaya yarayan OBO ÜSS Construct yaz›l›m›n›n 3.0 versiyonu, en yeni ve güncel teknolojiler, standartlar ve TBS ürünleri ile ilgili tüm bilgileri içermektedir. OBO ÜSS Construct, binalardaki EMU konu - suyla ilgilenenlerin gözard› etmeme- si gereken bir yaz›l›md›r.

Seminerler:

Profesyonel bilgiler sayesinde at›l›mlar gerçekleﬂtirmek.

Sizleri en güncel geliflmeler, trendler, standartlar ve yasal düzenlemeler hak k›nda bilgi sahibi yapmak ve reka - bet ortam›ndaki pozisy onunuzu desteklemek ve güçle ndirmek en bü - yük hedefimizdir. Teorik bilgiler kuflku- suz çok önemlidir, ancak e¤i tim semi- nerlermizde ön planda olan düflünce, bilimsel verileri gündelik hayat›m›zda kullanabilec¤imiz olgulara dönüfltür- mektir. Bu nedenle seminerlermizin ard›ndan hemen Work shop lar düzen- lenmektedir, böy lelikle ö¤renilen bilgiler, gündelik hayatta kullan›labilir veri- lere dönüflebilmektedir.

Seminer Konular›

䊳 Bina D›ﬂ› Y›ld›r›mdan Korunma

䊳 Enerji tekni¤inde aﬂ›r› gerilim korumas›

䊳 ‹letiﬂim ve veri teknolojilerinde aﬂ›r› gerilim korumas›

Güncel sem iner aktivitelerimizle ilgili takvim bilgilerini www.obo.de internet adresi üzerinden edinebi- lirsiniz

Internet

Ürünlerimizle ilgili güncel, tamam- lay›c› bilgileri, dosya in dirme bölü - mü nü, ih ale metinlerini, uzmanlar taraf›ndan k aleme al›nm›ﬂ olan ma - ka leleri www.obo.com.tr adresi alt›nda bulabilirsiniz.

Bilgilenmekte fayda var.

(13)

11 TBS

»BET« - Y›ld›r›mdan Korunma ve EMU Teknoloji Merkezi

Ulrich L. Bettermann tar af›ndan Al - man ya’n›n Menden flehrinde kurulmufl olan Y›ld›r›mdan Korunma ve EMU Teknoloji Merkezi (BET), 1995 y›l›nd an beridir yo¤un bir flek ilde bina d›fl›

y›ld›r› mdan korunma siste mleri yap›

parçalar›n›n, topraklama materyal le - rinin, potansiyel dengel emesi için kullan›lan parçalar›n gelifltirilmesi konusunda çal›flmalar yürütm ekte, y›ld›r›m ak›m› ve afl›r› gerilim deflarj düzeneklerini testlere tabi tutmak- tad›r. Bu ba¤› ms›z test kurumunda, söz konusu koruma sistemleri, gerçek kullan›m koflullar› alt ›nda çok ayr›nt›l› bir flekilde test edilmektedir.

BET’in sundu¤u hizmetler aras›nda, y›ld›r›m darbe ak›m› ile yap›lan testler, y›ld›r›mdan ko runma sist emlerine ait yap› parçalar›n›n ve y›ld›r›mdan korunma yap›lar›n›n test edilmesi, aﬂ›r› gerilim koruma cih azlar›na yönelik çok çeﬂitli seri testler vb.

çal›flma lar yer almaktad›r. Elektro - manyetik uyum luluk testleri, kon - troller ve eksper tizler veya bilirk ifli raporlar›n›n oluflturulmas› ve ayn›

ﬂekilde kurs ve seminer çal›ﬂmalar›

da BET’in görev alan› dahilindeki faaliyetlerdir. Aﬂ›r› gerilimden korunma, oldukça kompleks bir konudur.

Sizleri, bu konuda sahip oldu¤umuz

Know-how ve deneyimlerden yarar- lanmaya davet ediyoruz. Sizleri özel olarak bu konularla ilgili olarak yaz›l›

veya dijital formdaki bilgilendirici materyaller arac›l›¤›yla, uzmanl›k bilgileri ›ﬂ›¤›nda ayr›nt›l› bir ﬂekilde bilgi- lendiriyoruz. Di¤er taraftan, e¤itim ve konferans merkezimizde sizlere y›ld›r›mdan korunma konular›nda, sürekli olarak uygulamaya yönelik seminerler sunuyoruz.

BET’te bir yer rezerve edebilmemiz için lütfen bizimle irtibata geçiniz!

www.bet-menden.de

BET hizmetleri:

Y›ld›r›mdan korunma incelemleri ve y›ld›r›m denemeleri

䊳 DIN EN 50164-1 standard›na uygun ola- rak y›ld›r›mdan korunma yap› parçala r› - n›n test edilmesi

䊳 DIN EN 50164-3 standard›na uygun ola - rak k›v›lc›m aral›klar›nda testler ya p›l mas›

䊳 200 kA’e kadar olan 8/20 ve 10/350 dal - ga formlar›n›n darbe ak›m› kontrolleri

䊳 20 kV’a kadar olan 1,2/50 dalga form- lar›n›n, ayn› ﬂekilde 5 kV’a kadar olan 10/700 ve 10/1000 dalga formlar›n›n darbe ak›m› kontrolleri

䊳 Y›ld›r›mdan korunma yap› parçalar›n›n IEC 60068-2-52; ISO 7253, ISO 9227 ve EN ISO 6988 standartlar› uyar›nca an eskime bak›m›ndan kontrol edilmesi